CAQABADAHA CUSUB EE GEESKA AFRIKA
-----------------------------------------------------------------
Geeska Afrika iyo Badda Cas
Geeska Afrika taariikhda weligeed looma qeexin gobol ahaan. Wuu kala duwan yahay muuqaal ahaan, dad ahaan & juqraafi ahaan; kala-duwanaanshiye aan caadi ahayn oo dhanka afafka ah, iyo tiro is-le’eg oo Muslim & Kiristan ah. Dadkiisu waxay xiriir la leeyihiin Afrika, Bariga Dhexe iyo Badwaynta Hindiya—in badanna dhawaanahan Yurub iyo Ameerika. Laakiin dadkiisu Geeska ahaan dhif iyo naadir ba isugu ma yimaadaan. Beddelkeed na weligood gobol ahaan uma qeexin dibad-jooggu, gaar ahaan awoodleyda dunida.
Halista maanta ee Geeska Afrika waa in halganka awoodaha caalamiga ahi ay mar labaad yareeyaan doorkiisa lahaanshiyo.
Sababta Geeska loo beegsanayaa waa halka uu yaal darteed. 1869-kii, markii la furay kanaalka Suweys, Badda Cas ayaa noqotay halbowlaha u weyn ee ganacsiga dunida. Awoodleyda dunidu waxay fiiro gaar ah siiyeen nabadgelyada marinnada maraakiibta, ee maaha maamulka gudaha. Mar-walba oo ay gobolka ka jirto cusboonaysiinta danayn deegaan-istaraatiijiyadeed, qaab-dhac lamid ah ayaa soo laabata. Tani waxay ahayd kiiska 1950-aadkii iyo dhiillooyinkii [kanaalka] Suweys, iyo bilowga Dagaalkii Qaboobaa; mar labaad waxay ahayd 1970-aadkii markii khilaafkii Carabta & Israa’iil uu gaaray heerkii u sarreeyay, is-feer-socodkii xumaa ee loollamayaashii xoogga badnaa ee geeska iyo Yaman ba.
Waxaa daba socday danayn caalamiya oo taariikhda aanan horay nooceeda loo arag muddo rubuc qarni ah, dalalka gobolku waxay degsan lahaayeen ajendeyaal ay iyagu leeyihiin. Danaynta caalamiga ah weligeed meesha kamay baxdeen, asii isku shuqlinta istaraatiijiyadeed ayaa yaraan lahayd, iyo arrimaha nababgelyada aadanaha—sida, yaraynta macaluusha iyo arxandarrida badan—ayaa ajandaha qurxin lahaa. Taas baa hadda dib isu beddelaysa. Gacanka Cadan toban sano kahor waxaa cabsi gelisay burcad badeed ka tagtay xeebaha Soomaaliya.
Maanta waxaa jira haliso intaa
