26/06/2023
Mấy hôm rất nhiều chị em hỏi tôi về quan điểm tranh cãi trường chuyên lớp chọn. Tôi bận quá nay tôi mới chia sẻ một chút về quan điểm của tôi.
Tôi là một đứa học trường chuyên lớp chọn, cả tuổi thơ ngập đầu trong sách vở, và có lẽ đúng hơn là đến hết đại học vẫn ngập đầu trong sách vở bởi tôi học song song cùng lúc hai chương trình đào tạo đại học của Việt Nam và chương trình Pháp. Cùng lúc tôi phải bảo vệ luận văn bằng cả hai thứ tiếng.
Hai con tôi tôi không cho học kiểu như vậy nữa. Điều này xuất phát từ khả năng chịu áp lực, tính cách và thời gian tôi có thể dành cho con trong việc đưa đón, đi lại.
Với tôi thì không có sự tuyệt đối đúng hay sai, chỉ có sự phù hợp.
Cá nhân tôi, thời của tôi, để thành công gần như không có cửa gì khác ngoài học (ít nhất trong cái đầu suy nghĩ non nớt của tôi khi đó). Khả năng tự học cũng vô cùng hạn chế, tôi nhớ phải đến đầu những năm 2000 mới bắt đầu có máy tính kết nối internet kiểu dial up. Những năm sinh viên nguồn thông tin duy nhất mà tôi có thể tự học được là sách giáo khoa, sách trong thư viện nhà trường, và báo phát hành hàng ngày. Tài liệu học ngoại ngữ cũng chỉ là sách và băng đĩa tua đi tua lại.
Không chỉ tôi mà tôi nghĩ tất cả mọi người thời đó ai cũng muốn học thật giỏi, vào trường đại học, ra trường kiếm được một việc làm tốt, phấn đấu lên trưởng phòng rồi cao hơn, lương cũng tăng dần đều. Đó được coi là sự nghiệp thành công.
Nhìn vào thời điểm hiện tại, mọi thứ đã thay đổi rất nhiều. Có 1001 cách để có thể tự học mà không cần tới trường lớp. Bây giờ nếu bạn đến những công ty của những người trẻ tuổi, bạn có thể gặp ông giám đốc mặc quần soóc áo phông đi dép tông đi làm. Bạn có thể bắt gặp những người trẻ có thể thành công nhờ một vài kỹ năng như quay phim, chụp ảnh, diễn xuất, vẽ vời.. Họ kiếm được tiền, thậm chí nhiều tiền và tìm thấy ý nghĩa sống đích thực. Người ta nổi tiếng không còn phải phụ thuộc vào báo đài trung ương mà mỗi người đều có thể tự làm một nhà phát hành truyền hình của riêng mình. Anh thợ điện, anh phụ hồ… đều có thể tự biến mình thành người nổi tiếng và kiếm tiền từ việc đó… Một cơ quan với giờ làm chấm công chuẩn chỉ, ăn mặc chỉnh tề không phải là thước đo kiểu mẫu của môi trường làm việc nữa. Bây giờ người ta ngồi tản mát khắp nơi để làm việc, ăn mặc thoải mái theo sở thích… Và nhiều những thứ thay đổi nữa mà tôi không thể kể hết ra ở đây nhưng tóm lại sự phát triển của xã hội kết nối đã làm thay đổi rất nhiều thứ trong đó có cả quan niệm về thành công, hạnh phúc và cách thức kiếm tiền. Có những nghề mới sẽ xuất hiện mà nếu không cập nhật bạn sẽ không bao giờ biết được sự tồn tại của nó.
Để thành công trong xã hội ngày nay, không nhất thiết phải học hành theo trường lớp một cách bài bản. Mọi người hoàn toàn có thể tự học những thứ mình thấy cần bởi phương tiện giúp tự học bây giờ nhiều hơn bao giờ hết.
Vậy học giỏi ở trường lớp còn quan trọng không? Trường chuyên lớp chọn có quan trọng không? Với tôi nó vẫn rất quan trọng. Có những nghề nếu bạn không học bạc đầu lồi mắt bạn không bao giờ làm được. Không ai làm được bác sĩ nhờ tài quay phim chụp ảnh và nhảy nhót, Cũng không ai làm được nhà khoa học nghiên cứu về thiên văn học nhờ tài livestream. Cũng không ai làm được luật sư nhờ chỉ ngày ngày lên mạng chia sẻ về món ăn.
Có những nghề phải học và học rất nhiều, rất giỏi mới được.
Không một xã hội nào và không khi nào việc học có thể bị coi nhẹ. Có những người không chịu được áp lực của việc học, không có khả năng học với cường độ cao, bố mẹ không thể đưa đón đi từ lò luyện này sang lò lên khác giống như nhà tôi thì ngay từ đầu tôi định hướng con học nhẹ nhàng và học thêm các kỹ năng khác để sau này làm những nghề phù hợp với thực tế học hành đó.
Có những người chịu được áp lực rất cao, rất cày cuốc, học càng khó càng thích, càng áp lực càng thấy nhiều động lực. Những con người này cho học họ vui, học dễ học ít, chơi nhiều mới là làm khổ họ. Bởi họ ham học, học là đam mê. Ngày xưa tôi đi học, chẳng ai cấm tôi đi chơi, nhưng rủ được tôi đi chơi cực kỳ khó vì tôi luôn tiếc thời gian dành cho việc học.
Trong một gia đình mà tôi và các con tôi đã khác nhau. Tôi không cho con tôi học trường chuyên lớp chọn không phải vì tôi không thích. Ai chẳng thích con học giỏi, ai chẳng thích con đi theo con đường mà mình đã từng đi và thấy nó tốt nhưng tôi tìm thấy sự lựa chọn phù hợp hơn cho con tôi và tôi tin đó mới là cách tốt nhất để con tôi phát triển trở thành phiên bản tốt nhất của các cháu. Dù không đi theo cách của tôi từng đi nhưng không ai biết được sau này con tôi và tôi ai hơn ai, về mọi khía cạnh.
Bây giờ có 1000 con đường để thành công, nếu chẳng may con mình không có khả năng chịu áp lực và học giỏi thì các bố mẹ cũng đừng buồn vì cũng có 1000 cách để đi. Nhưng nếu con có khả năng và chịu được áp lực để học theo kiểu nhà nòi, bố mẹ cũng hãy khuyến khích bởi vì có học luôn luôn vẫn hơn. Ngoại lệ nào cũng có nhưng phần trăm người học giỏi thành công, ít vấp ngã chắc chắn vẫn nhiều hơn.
Tôi cho đến giờ phút này vẫn luôn biết ơn những tháng ngày học hành quên cả tuổi trẻ. Nó cho tôi sự vững vàng, tự tin, hiểu rõ những gì mình làm… Nhưng tôi tin thời đó nếu tôi không học được thì với cách dạy dỗ của bố mẹ tôi, tôn trọng quyết định của con, tôi nghĩ tôi cũng sẽ đang sống hạnh phúc theo một cách khác.
Lắng nghe con, bình tĩnh, gần gũi yêu thương con và chịu khó cập nhật với thời đại để giúp con và đồng hành cùng con với tôi là quan trọng nhất. Học hay không học mà thiếu cái đó cũng đều dễ biến sự lựa chọn thành bi kịch.
Nguồn: FB Bùi Thị Thanh Hằng
