https://www.facebook.com/1069603256519698/

Tusmo:reer/galxamur runta kama xishoodan, Mogadishu (2024)

25/09/2021

Hampalyo hampalyo waxaan halkaan hambalyo ugu dirayaa gudoomiha dhalinyarada deg.galxmur loo doortay
Zxbkay dr. l Axmad Baddal Guujaxo
Waxaan ka codsanayaa dhamaan dhalinta deg.galxmur
Inay la shaqeeyaan gudoomiha cusub

Hambalyo mar laabad iyo mar sadexaad
Alle hakugu asturo xilka culus ee laguu doortay

12/01/2020

Degmooyinka, Gobalada iyo maamul magaaloyinka aan yeelan doonin Xildhibaano doorashadan, kadibna lumin doona degmo nimada, gobal nimada iyo maamul magaalanimada:

Waa 30 dagmo oo ka mid ah dagmoooyinkii ugu danbeeyey ee la magacaabo intii ay jirtay xakuumaddii cabdi maxamed cumar

Degmooyinka ee Gobolka Doollo ee laga noqdey:

1. Degmada Lahel-yucub.

2. Degmada Galxamur

Mar haddey waayaan Xildhibaano matalo ma sii ahaan karaan Degmooyin doorashada kadib. Sidaas ayeeyna Dib ugu noqonayaan degmooyinkii h**ey looga maamuli jirey.

Kamaanan filahayn dawlad deegaanka hadan nahay shacab weynaha dagmadda galxamur inay meesha ka saadho mid ka midda awoodihii dagmadda ee ay xaqa,u laheed

Laakiinse waxan ka filaynay dawladda inay marka aragtay distance ga ay dagmaddu ku fadhido iyo km inay xukuumaddu u magacawdo ismaamul magaalo

Taasi ayaana aheed balantii dawladda iyo anaga na,dhextaalay

Ayadda oo uu balantaasi soo qaaday Cabdul caadil hogaanka nabad-galyadda ee deegaanka

Oo booqasho ku yimid dagmadda galxamur tagayna illaa birta dheer ee xaduudka

Laakiinse waxaa na,isku keen qaban waayey dhanbaalkii aan dawladda ka sugaynay
Iyo kan naga soo gaaray

Oo ku tusinaya isla xisaabtan la,aanta dadka deegaanka

Oo ayagu isku muuqda laakiinse aysan u muuqan magafaayasha siyaadda ee deegaanadda ka yimid oo mar walba report khaldan ka gudbinaya dagmadda si,ay u sii wataan isbaaradda ay dhigtayn

Oo ah in la isku diro dadka loogana faa,iidaysto fursadaha ka imaanaya conflictiga

Taasi oo u ah bulshadda galxamur mid-ka talinaysa dib u dhacooda

Marka kasta waxaa sii jiraya waa runta munaafiqada siyaasadeed way suulin

Dadkuna dantooda buu garan

Allow naga dhig kuwii dantooda garta

Wabilaahi tawfiiq

06/01/2020

😂 Odey reer Mudug ah baa gabar la kufsadey iyo ninkii kufsadey la yiri u garnaq,
markaasu yiri... Meedey gabadhi la kufsadey sidee wax u dhaceen..

Markaasey gabadhi tiri "wadaadoow anoo ari la jooga baa ninkaanu intu i yimi igu soo haaday!

Odeygii:- Gardarro waynaa.!!! haye

Gabadhii:- intuu haw igusoo yiri Buu damcay marada inuu iga faydo..!!

Odeygii:- Ragannimo waynaa !! haye

Gabadhii:- markaasaan ileen igama xoog badnee gacmihiisa iska qabtay..!!

Odeygi:- Ciidan la'aan waynaaa !!

Gabadhii:- aderow isaga iyo wixi uu la ordayeyba ciiddaan af-ka u geliyey ...

Odeygii:- Ciil waynaa Adeerey raga lama ciile ninka tol la'aan ba heshay kkkkk 😂

01/11/2019

Geenyadii haweenoo
Inta guudka loodabay
Guryasamo barwaaqa

Gubad Ari lajoogtoo
Geedaha caleentiyo
Cawsku gaaray meelsare

Gayigana xareedlaat
Ina xalay gugii miray
Mala gurisay waligaa

Makutiri gobaaday
Gayaankaagi baan Ahy
Adna gaaribaad tahay

Jacaylkii guyaal badan
Guudkayga saarnaa
Gam iwaayay jiifkee
Guri maw yag leel laa

Makutiri garaadaw
Gaa gaabso Hadalko
wakhtigaa is gurayee
Geelaagi kaa lumay
Yuu goyn waraabuhu

Ana gacale Arigii
Gabalkaa damaayee
Yaanu goosan iga noqon

Xigasho:-mahad mohamed

26/10/2019

Waa gabay uu dareenkiisa ku cabiray abwaanka da, da yar abwaan AHMED DEEQ C/LAAHI uuna kula hadlayo dhalinyarada degmada galxamur uuna u iftiiminayo inay dalkooda iyo deegaankooda u shaqeeyaan wuxuuna yiri :

1:-Dhalinta degmada galxamur baan rabaa inaan kala qorsheeyo qaybo ay yihiin qaynuunkaygu maha inaan qalad ka sheego waa qayb jirkay kamida

2:-qaybtiinii h**e haday qayishay oo qaadirootay qaybtiina danbe qalinka inaad qaadataan baan idinka sugayeye
qaadse hadaad qaadateen qudabaha inaad fariisataan idinla qumanaatay iga qaad heestaan marqaankay iga jiirtaye qaali ladan iyo ha qaadine qamar suugaani udaah haadaad isku qabataan iyo waxaan qiimo lahayn qamriga inaad qur qurisaan qarka soo uma jirtaan

3:-qaar kamida qayrkeen oo demooyinka dariskeenaa jaamacaday ka qalin jabiyeen
Qaarba qoraalo buug bay qurbaha ku qoreen
Waxay ku qeexeen qodobadii ugu wacnaa oo ay daaha kaga qaadeen degmadoodiye
Anagu hadaan qalinka tuurno qaadse hadaan qaadano Qoomiyad kale haday na maamusho waa inaan ku qanacsanaana
4:-qaadka aan ka kacno oo qayrkeen tiigsano
Sida nala qumana waa inaan qaadnaa qalqalooc iska daynaah quruxda degmadeenana kor uqaadnaah ismaamul gaarsiinaaaaaaah

Qore:-siyaasi xuseen maxamed

21/10/2019

Ninka tuhunsan soomaali baa tabar yar , inta aad dhib weyn taransan aan talo ku siinne .

" War hooy timirba lafaa kujirta "

21/10/2019

KU NASO:Barwaaqada deyrta, Halkani waa dagmaddii Galxamur ee gobolka doollo oo maanta roobsatay .

Waa garoonkii dagmadda ee kubadda cagta oo daadku mulucyeenayo

Allaha mahadda leh allaw noo siyaaddi .

Xaquuqda sawirka:-Baashe calin .waxaana la sawiran doctor wabashid

(Wararka bilicda dhulka hooyo).

20/10/2019

Markii Aad Madax Tahay Shacabkana Aad Ka Aaminsantahay Dad Aan Garasha Lahayn Waxaad Doonta Ayaad U Sheegtaa, Meeshaad Doontana Waad Ku Mashquulisaa.

Maxaa Lagu Tilmaami Karaa Shacab Dhibaataysan Oo isugu Darsantay Adeegii Caafimaadka Oo Liita, Waxbarasha Qaali Ah, Biyo La,aan, Jidad Xumo iyo Shaqo La,aan Hadana Ku Mashquulsan Hebelaa Dhoofay iyo Sawirkaan Waa Qurxanyahay Horaa Loo Socanayaa.
Walaal Nin Aan Xil Haynin Yaanan Lagugu Mashquuline Ee Kan Xilka Hayo Bal isku Day inaad Ka Hesho Wax Un Adeeg Bulsha Ah Oo Ku Anfaca Adiga iyo Tuuladaada.

Galxamur media

20/10/2019

Waxaa bartiisa facebooka siddan ku soo qoray:- Gudoomiyaha dagmadda bookh:-Abdikani Badal Khalaf

Asagoo sheegay in deeqda waxbarashadda ay dagmaddu heshay ay sidday aheed u maareeyeen

Halka dagmadda Galxamur la soo sheegayo in sodonkii qof ay qoondada ay u heshay dhaxda ay ka baxday , oo toban qof oo caafimaad ah laga hayo

Away kulliyaddii beeraha ee goday iyo kulliyaddii TVETka ee wardheer

Waxaa su,aashaas la waydiin masuuliyiinta dagmadda galxamur

Tooshku waa idinku daaran yahay hadad u qabtaan dadka deegaanku inay yihiin dad hurda hadda way soo jeedaan

Xaqooda way dhacsanayaan

Farxad bay ii tahay inaan Maanta Anba bixino Dhalinyaro gaaraysa 30 oo heshay Deeq waxbarasho
oo ku kala xaroonaysa

Kuliyada Cafimadka Qabridahar, Kuliyada Beeraha Ee Godey iyo Kuliyada TVETka Ee Wardher,

waxan mar labad ka Codsanaynaa inta harsan oo aan helnay Degmo ahaana inay dhalinyaradu ka Faaidaystaan Fursadaas qaaliga,

Safar Salaama Dhalinyaro, khayr baan idin rajayn.

20/10/2019

Batuulo markii ay ku jeceshahay waxay ka soo tegi kartaa Paris si ay shaah kuula cabto adigoo jooga Suuriya, balse markii qalbigeedu uusan dhankaada u soo jeedin xitaa kaama yeeleyso gasaca sokorta in ay kuu soo qabato.

Nazaar Qabbaani.

20/10/2019

Gobolka doolo iyo 7da degmo oo uu ka koobanyahay
1- Wardheer
2- Bookh
3- Galaadi
4- Galxamur
5- danoot
6- daratoole
7- la helow
Dhamaan reer doolo raxmadii ilaahay iyo roob ma lahayaa ??

19/10/2019

Shacabku dagmadda galxamur waa garanayan ninka dantoda garanaya e kaso baxaya masuliyada loo dhiibo

caqabadkasta hajirte
Danaystuhu wa garanayan ninka dantiisa caqabada ku ah wuxu donaya diidan

Sikasto laysku hortago in shacabka la aamusiyo marwalba allah wuxu lajirah kuwa ladulminayo ee xaqooda iyo xalohoda ladhacaya hadan aamusan e dacada iska ah

Qawda maqashii waxba ha u qaban

Waase laga bixin oo cirka u dihin

19/10/2019

Ba,da gabay hadeeran bud dhigin
Baajin kari waaye

Baryadi illaah ban kufurin baaqa maanaye

Buda maanso halkeedan baldhigin wan burqanayaye
+++++
Bulshadan kasoo jeeday iyo damadi bagaarin

Galaxamur bahdaydi jirtaan tixdaan ubaal xulaye

Rabow baaji cadowgooda buri baaji noloshooda
+++++
Boqortoyadadan allow samaha beegsidhe

Burhaantada allow gee dhulkan wan kabernahaye

Nacabkooda allow baal k**ari cadowna how buusin
+++++++
Banka dogob ilaa baasha dudun xodayo roob buuxi

Galka baahsan ilaa bilcil quraan carisiyo geelbooba

Maygaagle xoolaha barqada allow barwaaqe dheh
+++++
Mabilne allow dowladana xaqa mar beegsidhe

How'd baaxadiisan waxqabad allow bulaalandhe
Samo iyo rabow nabad kabeer boog hareer mari dhe

Baryadada k**a caajine mowlow barakeen dheh

Amiinta habakhayline boga kasoo qaada

Bushimaha kadhaha wa aqbale nida baalsiiya

By 👆abwaan talaroone

19/10/2019

Sawir cusub oo laga qaaday madaxweynihii h**e ee Puntland Cabdiweli Cali Gaas.

Maxaad ku xasuusataa Madaxweynhii h**e puntland

19/10/2019

Dalka Nigeria

Haweeney reer Nayjeeriya ah oo muddo haasaawe nin ay kula wadaagaysey baraha bulshada , markii dambe qorsheysay inay ninkaa la kullanto 258.3 km
oo afar 4 saac iyo 21 daqiiqo oo ay safreysay, markii ay gaartay halkii ay ku socotay, ninkii muddada ay la sheeko wadaagaysay wuxuu noqday 12 jir, dhibaatada arrintaa ay ku riddeyna dhabankeeda ayaa marqaati ka ah!

:-Oktoobar media

18/10/2019

Dawladda somalia ayaa dib u soo noolaysay taalooyiin loo dhisay halgamayaashi somaliyeed

Oo ay ka mid ahaayeen :-1.Xaawo cusmaan (xaawo taako) iyo Sayid maxamed cabdile cisman
3:-iyo Axmed guray

Xaawo (Taako)

Xaawo Cusmaan Taako waxa ay ku dhalatay dagmada qabri-bayax./Jigjiga, sanadku markuu ahaa 1920, waxbarashdeeda dugsiga quraanka ayay kagashay isla-dagmadaas kuna dhamaysay, , kadib waxay reer koodu usoo wareegen magaalada jigjiga, halkaas oo ay waxbarashadeedi asaasiga dugsiga hoose iyo dhexe-ba ku qaadatay!

Intaas kadib Xaawo taako waxaa loo keenay eedaded, waxayna u soo wareegtay magaalada muqdisho, iyadoo halkaas loo keenay inay kudhamaysato waxbarashada dugsiga sare,

Isla markiiba xaawo taako waxa ay kamid noqotay dadkii Gobonimo u dirirka ahaa.

Waxa ay door adag ka qaadatay dagaalo looga soo horjeeday guumaystihii Talyaaniga.

11/janaayo/1948, goor Barqo ah ayaa waxaa dilay Ciidamadii Talyaaniga iyo Soomaali garab u ahayd, maalinka Dilkeeda uu dhacay halgamaa xaawo taako, sidoo kale waxaa la dilay 14 ruux oo kale Soomaali ahaa!

Intaas kadib Dowladdii Kacaanka ayaa sanadkii 1970kii u dhistay taallo, si loogu xasuusto halgankeedii ay u soo gashay Soomaaliya. Burburkii Dowladdii dhexe waxa ay kamid noqotay taallada Taariikhihii Qaranka ee la bililiqaystay!

Dowladda uu hogaamiyo Madaxwayne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ku guulaystay in ay dib u soo noolayso Taariikhdii la tirtiray iyo tallooyinkii qiimaha lahaa ee lumay

18/10/2019

QOSOLKA GALABTA: Nin reer Burco ah ayaa guursaday gabadh buuq iyo qaylo badan. Hadh iyo habeen wuu ka fadhiyi waayay. Ayaan dambe ayuu si xun u dilay oo eryay. Show iyana may tegin e, gulucda albaabka guriga ayay ku dhuumatay. Cabbaar kaddib ayuu oohin la fadhiistay. kuye: " Sheekh Cabdiqaadiroow ii soo celi gabadha." Ileyn way maqlaysee, iyada oo qoslaysa ayay albaabka ka soo baxday. kute, " Waar Sheekh Cabdiqaadiroow iga daa riixidda aniga ayaa guriga galaya e" 😁😂

18/10/2019

KU NASO:Barwaaqada deyrta, Halkani waa santarka Dudun oo hoostaga dagmadda galxamur ee gobolka doollo oo maanta roobsatay (Wararka bilicda dhulka hooyo).

18/10/2019

Su'aalaha imtixanka isaga oo ka jawaabay ayuu haddana ku dhacay imtixaankii.😭😭

Qaar kamid ah Su'aalaha imtixaanka.

S1: Halke ayaa lagu saxiixay heshiiskii Geneve?
J1: Warqada qeybta ugu hooseesa ayaa lagu saxiixay.👉👉

S2: waa maxay sababtii uu ugeyriyowday Hi**er?
J2: waxaa dilay malakul mowt.😭

S3: waa maxay Sababta ugu weyn ee kena furiinka?
J3:Guurka ayaa kena furiinka.😎

S4. Xiliga Quraacda maxaan la cuni karin?
J4. Qado iyo casho ayaan la cuni karin.😂😂😂

Galxamur media

18/10/2019

Balan qaadkii beenoobay ee ahaa afka baarkiisa

Waxaa bishii 9aad 2019 yimid dagmadda galxamur golle-heer wasiiro ah oo ka socday dawlad deegaanka somalidda ,gaar ahaan kuwa gobolka doollo ku matala gollaha wasiiradda .

Waxay balan qaadayn inay isbadal ku sameenayaan wax walba horay u khaldamay .
Waxayna qabsadayn bil in laga war sugo
dadka deegaanka dagahoodi baa tagaan walina uma muuqato wax (solution ) ama xal oo laga gaaray cabashaddii bulshadda .

Laakiinse waxay bulshaddu yaqiinsatay in gollaha wasiiradda iyo xisbigu ay raali ka yihiin dib u dhaca gobolka doollo iyo dagmooyinkiisa habba sii kala liitaane ,oo galxamur ha ugu darnaate .

Waxaana bulshadu deegaanku khaati ka taagan tahay beenta iyo munaafiqnimadda xisbiga asaga oo aan lahayn jiho loo raaco .

Waxaana deegaan haddba maalinba maalinta xigta hoos u dhac wayn ku imaanaysa taageerayaashi xisbiga ee deegaanka oo u dulqaadan waayey waxqabad la,aanta xisbiga iyo beenta bulshadda lagu indho sarcaadinayo .

Dagmadda galxamur waxay gudoomiye la,aan tahay hal sano .

Xukuumadda ayaa la waydiin waxa hortaagaan in dagmaddu gudoomiye loo soo magacaabo

Aan ahayn dib u curasho oo ah gudoomiye dagmadda u dhashay .

Maxaase loo buuxin la yahay madax xafiisyadda kale ee 6da ee banaan

Maxaa tilaabo looga qaadi-la yahay madax xafiisyadda bulshaddu ku eedaysay gudasho -laa,aan waajibaadka dawladu u soo idmatay .

Dadka deegaanka galxamur iyo xisbiga ayaa horay u kala qaatay go,aano

Dadka deegaanka wali ma arkaan talaabo la qaaday

Laakiinse waxaa ka soo dhamaaday dulqaadkii ay xisbiga u hayeen

Waxaana filaya in aysan dadku hal xisbi aysan meel ugu xirnaanahay ee xisbigii ay dantooda ka arkaan oo ka munaafaqad iyo been yar kan hadda taladda haya

Ay u jiheesanayaan xagaas

Waa haddii aan xisbigu samayn (caano daatay dabadooda baa la qabtaaye )

Isbadalka bulshaddu rabto

Haddii kale waa aan kala danaysano

Wabilaahi tawfiiq

17/10/2019

Daily Nation Kenya oo qiratay

Inuu cabdishakuur cabdiraxman Bada Somalia isagu u sixiixay

EXCLUSIVE: Daily Nation, Kenya's premier newspaper admits Abdirahman Abdishakur sold our sea to Kenya!!

15/10/2019

KU NASO:Barwaaqada deyrta, jawiga dhullka ciidka ee gobolka Doollo ee dowlad deegaanka Soomaaliyeed (Wararka bilicda dhulka hooyo).

15/10/2019

Arrinkaas ninkaasi ka dhawaajiyey 100% waa loo qaatayn

15/10/2019

Eray bixin kusaabsan ROOB-ka.
========::::=====::===========::======:::::..
Roobku waa midkamida Nimcooyinka ugu waawayn ee ilaahey (S.W) koonkan iyo waxa kunoolba ku manaystay, Waxa uu ruux kasta oo garaad lihi ogyahay inaysan suurtagal ahayn noloshu biyaha la'aantood.
Waayo biyaha roobku waa kuwa ay kunooshahay Naflayda garaadka leh iyo tan aan garaadka lahayn intaba.

Waxaan halkan idinkula wadaagayaa eray bixin kusaabsan Roobka oo ah Af-keenna Hooyo:

1- MIR: waa roobka da'a xilliga habeenkii.
2- XAREED: waa biyo roobku dhigo oo dhulka kor goglan roobku kolka uu kaco kadib.
3-DHOOL: waa daruur cad oo isku cufan.
4- MAYAAY waa roobka da'a xilliga h**e ee subixii, Halka dad qaar uyaqaanaan "Bariiso".
5- SHUUX: waa roobka aan awoodda badnayn ee si tartiib ah u da'a.

6- DAAD: waa biyo roobku dhigo oo uqulqulaya meel godan, waxay uga duwanyihiin Xareedda waa in ay socdaan.
7- KARAAR: waa lidka shuux waana roob aad u xoog badan.

8- Ceelkageeye, Mahiigaan: waa magacyo loogu yeero roobka gaar ahaan kiisa xoogan, balse kukala duwan xilliyada.
9-QAANSO ROOBAAD: Waa Fallaar kasamaysan midabyo kaladuwana oo lagu arko daruurta da'aysay dusheeda, waxayna sababtaa in roobku si degdeg ah ku kaco (Go'o).

10-GUGAC: waa cod lagamaqlo daruurta kolka roobku da'ayo, Waxaa lasheegaa in uu yahay dhawaqa tasbiixda malaa'ikta.

11-BIRIQ: Waa waran cireed lagu arko daruurta roobaynaysa dusheeda, Soomaalida qaar ayaa utaqaan "Hanqar/dh), badanaa waxaa la arkaa ilbiriqsiyo kahor gugaca.
12-XIIN- Waa Codka kayeera roobka.
13- MADAXYO: Waa roob meel kore ka da'aya oo aad ujeeddo fiinta sare ee caadka biyuhu kahoorayaan ayaa layiraa Madaxyo Roobaad.

Madhawa oo waa erayo aad ufara badan, Wixii aan kaqalday iga sax, Waxaad ku dari kartana kudar.
Aqriste.

W/Q: Ahmed H. Qadar

14/10/2019

Kuwa u tagay Kismaayo si ay uga qeybgalaan waliimada dagaal-oogihii h**e ee is magacaabay Axmed Madoobe waxa ay matalaan oo qura naftooda, xitaa ma ma matalaan tan qoyskooda. Maqaam siyaasadeed kuma lahan dalka iyo xitaa qabiilladooda dhexdooda!
Runtii ma garanayaan dadka la dulmiyay ee degan Jubbaland, waxa ay u tageen halkaasi si ay u taageeraan daalimka.

Kuwa tagay Kismaayo waxa ay u taagan yihiin ajande dibadeed , waxaa lacnadi doonta taariikhda, waxa ayna ku waari doonaan bogagga madow, wejiyadoodana waxaa hareeyay ceeb. Soomaalidu waxa ay xusuusan doonaan in ay yihiin kooxdii ugu xumayd abid ee dalka soo marta, mashruucooda burburinta ku salaysanna aanu marna guuleysan doonin sida riyadooda hoggaamineed ay u guuldaraysatay.

Qof kasta oo Soomaali ah oo u tagay Kismaayo si uu uga qeybgalo sabta dagaal-oogihii h**e Axmed Madoobe waxa uu khiyaaneeyay dalkiisa iyo dadkiisa iyo sidoo kale dadka dulman ee Jubbaland. Madoobe uma qalmo in loo muujiyo dareen.

Waxaa muhiim ah in Dowladda Federaalka Soomaaliya ay weydiisato xeer ilaalinta in ay soo saarto amar maxk**adeed oo lagu soo xirayo hoggaamiye-dagaaleedkii h**e Axmed Madoobe, laguna eedeeyo khiyaano qaran iyo inuu Kenya kula bahoobay shirqool lagu wiiqayo sharciga, amniga qaranka iyo qarannimada.
--------------------------------------

Those who arrived in Kismayo to attend the feast of the self-appointed former warlord Ahmed Madobe represent only themselves, not even their families. They have no political standing in the country and even among their clans!
They don't really know the oppressed inhabitants of Jubaland, they came to support the oppressor .

Those who arrived in Kismayo represent an external agenda and will be cursed by history and immortalized in black pages whose faces are stained with shame. The Somalis will remember that they are the worst faction the country has ever seen and that their destructive project will not succeed as their dream of leadership has failed.

Every Somali who chose to go to Kismayo to attend the feast of former warlord Ahmed Madobe has betrayed his country and people as well as the oppressed residents of Jubaland. Madobe is not worth any gesture of attention.

It is crucial that the Federal Government of Somalia ask the prosecution to issue a warrant for the arrest of former warlord Ahmed Madobe on charges of treason and collusion with Kenya to undermine legitimacy, national security and sovereignty.

14/10/2019

Daruurahoo hilaciyo Cirkoo So Da ayoo Dhulkoo Wada Doogsaday

Dawashada Qurxooney
Dalkeena Hooyo Oo Dayr Barwaqa ah
Hawdkii galxamur Geelu uu ku Dararoo Danbarkii Lalisayoo Ariguna kadaran yahay Damashaadka Socodkiyo
Dalxiiska Loo tago Darman Faras Lamoodyey Durdurkiyo Xareedii ku
Dabalanaysaah Dawashada in
Dhaha k**a Dalayane Way kugu Dawakhayaan

13/10/2019

Xildhibaan Cabdiraxmaan Jaabiri oo kamid ah golaha wakiillada Puntland ayaa yidhi;

"Si kastaan yeelnay, waan madadaalinay, waan hoga tusaalaynay, madaxweyne Deni waan ka qoslin waynay balse waxaa shalay ka qosliyey Aadan Barre Ducaale markii uu ka sheekeeyey 'Hawenaydii aan Uunsan jirin ee Uunsatay' , waa la yaabay, waannu uga mahadcelinaynaa in uu madaxweynaha ka qosliyey".

12/10/2019

" Hambalyo Hambalyo 12-october 1953 Maalinki la aas aasay Calanka ummada Soomaliyeed Maanta waa Sanad guuradi 66aad Ee ka so wareegtay Calanka ummada soomaliyeed "

- Taariikhda Calanka Soomaaliya k**a bilaabato xilligii ay Soomaaliya ku jirtay Maxmiyadda lixdankii ka hor, ee waxaa jiray isku dayyo badan oo ay sameeyeen SYL xitaa ka hor inta aan Soomaaliya loo dhiibin Talyaaniga.
Sida uu ii sheegay halgamaaga Soomaaliyeed Cali Xasan Maslax Berdura oo ka tirsanaa 13-kii ee aasaastay SYL, habeenkii la dhisayey SYl waxaa lagu heshiiyay dastuur cusub iyo qodobo badan oo aan laga gudbi karin iyo calanka.
Calankii Habeenkaas, waxaa laga dhigay calan leh bil oo tilmaamaysa Islaamka, xidigta oo ah Soomlinimada iyo shanta farood oo midnimo iyo wada jir ah.

- Lakin Markii Talyaaniga uu la wareegay maamulka Soomaaliya 1950-kii, gumeytaha Ingiriiska waxaa uu ku dhaqaaqay talaabooyin waalli ah, ingiriis-ka waxaa uu qaatay waqooyiga Soomaaliya, NFD waxaa uu siiiyay gumeystaha Kenya, Xeebta ama Djabuti waxaa xoogay Faransiiska, Ingiriiska sidoo kale Itoobiya waxaa uu siiyay Somali Galbeed, waxaa arin culus noqotay in dhulkaas iyo dadka degan la isku keeno.
SYL, markii ay aragtay in Somaliweyn faraha ka sii baxeyso, Waxaa ay ku fakirtay in la sameeyo Calan qiimo badan oo Soomaaliweyn ka tarjumaya, waliba ka hor inta aan xuriyadda la gaarin 1960-ka.
Farshaxano badan ayaa la sameeyay, dad badan ayaa dadaalay, tartan ayaa loo galay sidii Calan Soomaaliyeed loo sameyn lahaa, laakin ugu dambeyntii, Waxaa la qaatay farshaxankii iyo hindisihiisa uu lahaa Allaha u naxariistee Maxamad Cawaale Liibaan oo ka mid ahaa Leegada iyo midowga shaqaalaha ganacsatada.
Maxamad Cawaale Liibaan, Calanka waxaa uu ku sameeyay wax ka yar 24 saac, laakin waxaa uu noqday calan umadda Soomaaliyeed ka tarjuma, isagoo soo bandgigay

- Xiddigta cad ee shanta gees leh waxaa ay ka tarjumeysaa Shanta qeybood ee dhulka Soomaalidu degto ka kooban yahay
Midabka buluugga khafiifka ah waxaa uu ka tarjumayaa Cirka iyo badda dhulka Somaalida oo mar walba midabkoodu buluug yahay.
Calankan Buluugga ah ee xidigta ka tarjumeysa Soomaliweyn dhexda uga hardhan tahay waxaa la sameeyay 12 October, 1954.
Maalintaas wixii ka dambeeyay Soomaalida waxaa ka tarjumayey calankaas, oo ah astaan ka hadleysa Somaliweyn iyo Midnimo qaran.
Dhinaca kale, Heesta Calanka, waxaa ay leedahay taariikh gaar ah, heestan, waxaa miraheeda lahaa (AUN) Abwaan Xuseen Aw Faarax Dubbad, Waxaa laxanka lahaa (AUN) C/laahi Maxamed Maxamuud Xirsi (Qarshe).
Abwaanka Alifay heesta ayaa ka sheekeeyay in heestaas ay ku jirtay riwaayaddii ay isku barteen Xuseen Aw Faarax iyo Abwaan Qarhse oo Waqooyi ka yimd iyo Fanaaniintii reer Muqdishu.

- Heesta waxaa ay ku jirtay riwaayad lagu eegayey fanka labada abwaan, Xuseen Aw Faarax waxaa uu sheegay in riwaayadda marka ay dhaxda mareyso oo ay qaadeen heesha calanka in isaga iyo qarhse la siiyay Diploma lagu abaalmarinayo labaadsi abwaan, Diploomadaasi lama bixin ka hor xiligaas ama kadiba, Waxaa ay sidoo kale isla riwaayaddaas ka dhigeen Djabuti iyo Cadan.
Xilliga riwaayaddaas Muqdishu lagu dhigay waxaa ay aheyd 1956-dii, labo sano ayuu jiray calanka Soomaaliya, hees sidan u qiimo badan cid u qaatay ma jirin xiligaas ka hor.

Miraha Heesta Waxaa ka mid ahaa:

Qolobaa calankeedu,
waa ceynoo,
Innaga keenu waa,
Cirkoo kale e,
Oon caadna lahayn,
Ee caashaqaye.
Xidigyahay cadi,
Waad noo ciidamisee,
Carradaa kaligaa
adow curadee
cadceeda sideedaa
u caan noqo ee

Cishadad dhalataad calooshayadii
sidii culaygii cidaad marisee
Allow ha ku celin cawoy dhaha.

- balse marka calanka Soomalia la aas aasay waxa
Khilaaf dhex maray Xaaji maxamed Cawale liibaan
Iyo gumeestaha Talyaaniga balse cawaale waxa
uu soo aaday balse waxa uu cawale aaday magalada
Hargeysa oo Gumeestihii ingiiriska siiye magan
Galyo Cawale iyo gumeestaha ingiiriska waa isku
Afgarteen in calanka oo yahay Calan soomaliyeed
Balse 6:00 Habeen nimo in Calanka laga Taago
Magalada Hargeysa waxa Calaanka Habeenka
Taagag " Suldaan Cabdulaahi Suldaan maxamuud Cali shire oo Suldaanki Maakhir Ee 27aad"
Waxa Gabeyga waxa Tiriye habeenki calanka la tasgay Cabdulaahi Suldaan maxamed Timacade "

Anigoo sebi uun ahoo
Sita leeb iyo qaansoo
Siigaduun isku aasoo
Sabo reer ka fogaanoon
Laygu aaminin soofkiyo
Saaca maanta aan joogno
Gabaygu waygu sugnaayee
Haddii aan Sarsarriigo
Ama aan surmaseejo
Amaba aan sixi waayo
Ama aan ka salguuro
Amaba laygu saluugo
Soomaalida i maqlaysaay
I su'aala hadhow
Ilaahaan waxba seegine
Subaciisa Quraankiyo
Sabbaxooyin ku sheegayow
Saciira iyo naciima
Rabbiigii kala seerayow
Markay suurtu dhawaaqdo e
La soo saaro makhluuqa e
Shaqiga iyo saciidka
Maalintaad kala soocdo
Dembigaannu samaynay
Rabbigayow naga saamax
Subciyay oo ka dukeeyaye
Ka siddeetan sebaaney
Calankaannu sugaynaye
Sahankiisa ahaynow
Seermaweydo hillaacdayow
Sagal maanta darroorayoo
Siigadii naga maydhayow
Saq dhexaannu ahayne
Kii soo saaray cadceeddow
Samada kii u ekaaye
xiddigaa mid la siiyayow
Saaxirkii kala guurraye
Sarreeyow ma-nusqaamow
An siduu yahay eegno e
Kaana siib Kanna saar

Saahidiinta lslaamka e
Subcisaa Jimcayaashiyo
Sibyaanta iyo haweenku
Calankay Saadinayeenow
Cidina kaanay na Siine
Saatir noogu yaboohayow
Saaxirkii kala guurraye
Sarreeyow ma-nusqaamow
Aan siduu yahay eegno e
Kaana siib kanna saar
Sallaankii istiqaalkow
Sedadu kay ku xidhnaydow
Sayruukhii Afrikaadow
Saaxirkii kala guurraye
Sarreeyow ma-nusqaamow
An siduu yahay eegno e
Kaana siib kanna saar

San-ku-neefle dhammaantii
Khalqiga kii u sinnaayeen
Mid saaxiib la ahayne
Sangalkii iska diidayow
Saaxirkii kala guurraye
Sarreeyow ma-nusqaamow
Aan siduu yahay eegno e
Kaana siib kanna saar

Soomaloo iscunaysa oo
Saqda qaylo dhawaaqdiyo
Sulub laysu cabbaystiyo
Hadba soof la xabbaadhiyo
Saraayaa dami weydey
Kii laydhiisu na saaqdayow
Kii sadqeeyey qabaa'ile
Isu saaray gacmaa ee
Saf walaala ka yeelayow
Saaxirkii kala guurraye
Sarreeyow ma-nusqaamow
An siduu yahay eegno e
Kaana siib kanna saar

In sidayda tihiin iyo
In kalaanan saxaynine
Soomaloo calan taagta
Saakay noogu horraysa oo
Saddex wiig iyo maalmo
Haddaan Soor cuni waayo
Safrad laygama yaaboo
Sarina mayso naftayda e
Saaxirkii kala guurraye
Sarreeyow ma-nusqaamow
An siduu yahay eegno e
Kaana siib kanna saar

Qorey/Siyaasi Mataan Tigey

Galxamur media

12/10/2019

" waa kuma shaqsiga aas aasay jamacadi ugu h**eeysay Ee Dunida 800-880 "

- Faduma bint maxamed Al-Fihriya Al-qureeyshiya
Oo ku magac Dheer " Faduuma Al-Fihiri " waxay ka soo jeeda Carab oo Dhalatay sanadki 800 AD
Magalada Kairouan Ee dalka Morocco
Faaduma Fihri waxay ka so jeeda qabiilka Cuqba
Ibnu Naafica al-Fihri oo gala Nasbka Reer Qureesh
Faaduma waa ay Guursatay iyada iyo Ninkeeda waxay
Noqdeen Dad tujaar ah faduma muddo kadib ninkeda
Iyo Aabahe waa ay Geeryooday Faaduma Aabahed
Waxa uu Dhalay Faaduma iyo Gabdh kale Faaduma
Aabahed waxa uu ku dadaalay Tarbiyadeeda
Faaduma lacag badan bay Aabaheed ka Dhaxashay
Balse masjidka magalada bay ku Dartay lacagti oo
Ku balaarisay dhul weeyn wana gaday bishi Ramaad
Sanadki

- Faaduma sanadki (859 )waxay aas aastay jaamacadi
ugu hooreysay oo Ee Dunida la aas aaso Faaduma
Jaamacada waxa la oran jirey " jaamcada Al-Qarawiyiin" waxay kala Dhistay masjid maktabad iyo
Macad wax barsho Jaamacadda ugu da'da weyn ee hadda jirta isla markaana si joogto ah u shaqeyneysa, Jaamacadda Al Quaraouiyine waxay saadaalinaysaa aasaaska dhammaan xarumaha waxbarasho ee adduunka ugu fiican, oo ay ku jirto Jaamacadda Bologna (1088), Jaamacadda Oxford (1096), Jaamacadda Salamanca ( 1243), iyo jaamacada Harvard (1636)

- Intaa waxaa dheer, shuruudaha iyo fikradaha la xiriira tacliinta sare dhamaantood waa dib loogu celin karaa dhaqamada laga helay Al Quaraouiyine, laga bilaabo helitaanka darajooyinka, xirashada dharka iyo lebbiska tacliinta, ilaa soo bandhigida difaac afka ah, maaddooyinka ardayda 'aqrinta'
Marka laga soo tago tiro ka mid ah culimada diinta Islaamka caan ka ah, jaamacadda ayaa sidoo kale soo jiidatay shakhsiyaad caan ah oo Yuhuudi ah iyo Masiixiyiin ah.

- Sidoo kale Akhri: Dhaxalka Muslimka: Waa tabaruc ku saabsan ilbaxnimada aadanaha - Fatima Al Fihriya
Dibloomaasiyiinta Andalusi iyo al-Hazzan Hassan al Wazzan (Leo Africanus), filasig Yuhuudi ah Moses ben Maimon (Maimonides), falsafad Islaami ah Ibnu Rushd (Averroes), taariikhyahan iyo khabiir Ibn Khaldun, iyo gabayaa Sufi iyo falsafad Ibn Hazm oo dhammaantood jaamacadda wax ku bartay. Aqoonyahan caafimad Ibn Beja, naxwaha Ben Ajrum, Aqoonyahan reer Dutch iyo aqoonyahanno reer Jarmal ah Jacob van Gool, iyo hogaamiyaha Sufi Muhammad al-Jazuli, iyo sidoo kale Gerbert oo Aurillac (oo ahaa Pope laga soo bilaabo AD 999 ilaa 1003) waxaana lagu qaddariyo soo bandhigida nambarada carabiga ee aan isticmaalno ilaa maantadan la joogo Yurub) waxaa sidoo kale la rumeysan yahay inay wax ku soo barteen Al Quaraouiyine.

Sidoo kale Akhri: Hasan al-Wazzan: Leo Africanus ama Legend Legend
Waxbarashada bilaashka ah, koorsooyinka tababbarka, iyo tayada manhajka ayaa ah qaar ka mid ah dhinacyada al-Fihri dhaxalka ee sii wadaya in Jaamacadda Al Quaraouiyine ay u noqoto marin loogu talagalay falsafada, aqoonyahannada, iyo waxgaradka ilaa maanta.

Jaamacadda Al Quaraouiyine waxay sii wadaysaa inay gacan ka geysato oo kobciso doodaha sayniska iyo caqliga ee dhinacyada luqadda iyo suugaanta, falsafada, cilmiga xiddigiska, iyo caafimaadka, iyo sidoo kale shareecada Islaamka iyo sharciga. Jaamacaddu waxay si gaar ah gacan uga geysatay dugsiga Maliki ee fikirka islaamka dhexdeeda. Intaa waxaa dheer, in ka badan hal dood oo muhiim ah, aqoonyahannada Jaamacadda Al Quaraouiyine ayaa isu arkay safka h**e ee doodaha siyaasadeed.

Intii lagu gudajiray xilliyadii bulshooyinka dhexe ee Yurub ay wali mugdi ahaan jireen, gabadh qarnigii 9aad muslimad ah ayaa heysatay ballanqaad iyo himilo si ay u dhisto meel u gaar ah oo wax lagu barto iyo hormarinta caqliga oo taagnaa imtixaanka waqtiga. Dunida inteeda kale waxay leedahay Fatima al-Fihri, oo ah hooyada waxgaradka, si ay ugu mahadceliso weynaanta iyo fog Faadumo Al fihiri waxay Geeryootay sanadki 880 AD magalada idiris
Allah haw naxariisto

Qorey/Siyaasi Mataan Tigey

Galxamur media

12/10/2019

madaxwaynaha dawlad deegaanka soomaalida mustafe maxamud Omar iyo wafti balaaran oo uu hogaaminayo Ayaa hada ka duulay garoonka garaad wiil waal ee magaalada jigjiga

waftiga oo isugu jira heer fedaral iyo heer deegaan Ayaa gaaridoona maagalada qabridahare waxayna halkaas ka dhagax dhigi doonaan wado laami Ah oo isku xirta qabridahar iyo wardheer wadada oo dheerarkeeda lagu sheegay 138 km Ayaa lasheegay inuu ku bixidoono Aduun lacageed oo dhan hal bilyan oo bir

wadadaan oo dad ka kudhaqa gobolka doolo Ay baahi badan uqabeen Ayaa wax badan kusoo kordhindoonta horumarka iyo isu socodka gobolkada deegaanka

Galxamur media