nio.mn

09/12/2024

"Мизес Монгол" ТББ-ын судлаач: Н.ХАСАР: Т.Доржханд барууны үзэлтэй гэж ярингуутаа прогрессвизм, хувьсгал гэсэн юм ярина. Ер нь түүний илэрхийлэх гэсэн байр суурь маш олон. Дандаа төрийн оролцоо ярьдаг. Төр эдийн засгийн үйл ажиллагааг хатуу залуурдах ёстой гэсэн итгэл үнэмшилтэйгээ үг, мэдэгдэл бүрээрээ нотолдог.

Т.Доржханд яагаад байнга “төр төр” гэж ярьдаг нь ойлгомжтой зүйл л дээ. “Төрийн эдийн засаг” гэдэг номыг 2009 онд өөрөө орчуулсан байдаг юм. Нобелийн шагналт Жозеф Штиглиц гэдэг эдийн засагчийн бүтээл. Энэ хүн дэлхийд маш алдартай радикал зүүнтэн. Зах зээлд төрийн оролцоо маш их байх ёстой гэж үздэг эдийн засагчдын нэг. Штиглицийн номыг орчуулсан гэхээр ойлгомжтой.

Т.Доржханд энэ хүнийг биширдэг гэсэн үг. Штиглиц 2007 онд Венесуэлд очоод Уго Чавесийг магтаж байсан, тийм л хүн. Түүний зөв байсан бол Венесуэл өнөөдөр тартагтаа тулж өлсгөлөнд живчихгүй аж төрөх байсан.

Улс төрийн намууд ямар нэгэн үзэл баримтлалгүй, зүгээр л популизмдаж, эрх мэдэл албан тушаал мөнгө санхүүд дурласан нөхөд байдаг гэсэн түгээмэл ойлголт бий. Эрх мэ....

08/12/2024

07/12/2024

Ч.ГАНЖАВХЛАН: Би хүмүүст "Та хүүхдийн амийг аварч чадах хүчтэй, тэр хүчээ ойлгооч ээ” гэж хэлмээр байна. Тийм мундаг гэдгээ ойлгооч ээ. Хөршийн тань хүүхэд уйлж байгаа бол нэг л удаа сэтгэл гаргаад асуугаарай. Хүүхдүүдийн зорчдог зам тэмдэглэгээгүй бол нэг л удаа түүнд сэтгэл гаргаж холбогдох газарт нь хандаарай.

Тоглоомын талбай хүүхдийг гэмтээхээр харагдвал жаахан сэтгэл гаргаад очоод анхаараад өгөөч ээ л гэж хүсч, уриалмаар байна. Жаахан сэтгэл гаргачихад нэг хүүхдийг гадны нөлөөнөөс болж хараагүй, хөлгүй болохоос аврах тийм их хүч бидэнд бий. Бид яг ийм байж чадвал балчир үрсээ элдэв эрсдлээс болж амиа алдах аюулаас ч аварч чадна.

Өөрчлөлт гээд байгаа зүйл төр засгаас ирэх байх гэж хараад ямар ч үр дүн хүрэхгүйг өнгөрсөн жилүүд бэлхнээ харуулж байна. Цагдаа нар нь ажлаа хийж байгаа ч өдгөө өрнөж буй гашуун кейс бүр бидний “үл хайхрах” хүчирхийллээс болж байна шүү дээ. Цаазын ялыг сэргээгээд, засаг төрөө огцруулаад юу ч өөрчлөгдөхгүй. Хүүхдийг “үл хайхрах” бидний хүчирхийлэл л гол асуудал болоод байна.

Нийгэмд асуудал нэг шуураад л өнгөрдөг гэсэн шүүмжлэл бий. Харин бид энэ асуудлыг шуураад өнгөрөх биш бодит ажил болгож ажиллахыг хүсэж байна. Бид хүүхдийн төлөө өдөр бүр, цаг минут тутамд бодитой ажил хийдэг л дээ. “Ид шидийн орон” –г ажиллуулж байгаа ч хангалтгүй байна. Яалт ч үгүй нэг бүтэц үүсгэж давхар авч явъя гэж бодож сууна. Энэ бол уг нь төр, засгийн л дэмжих ёстой ажил юм.

30/11/2024

Эрдэнэзуу хийдийн хамба асан Х.БААСАНСҮРЭН: Бусдын сайн сайхнаас баяр баясгаланг амталж сурвал хэзээд өөрийн тань жаргал дундрахгүй энэ хойтдоо цэнгэх болно гэсэн сайхан сургаал бий. Хэрвээ та бусдаас сайн сайхныг нь л олж харж чадаад байгаа бол аз жаргалтай байна гэсэн үг. Эсрэгээрээ бусдыг шүүмжилж, улыг нь шагайж, муу муухайг ярьж яваа бол та аз жаргалгүй нэгэн болчихож. Адгийн муу, хамгийн дургүй хүнд чинь хүртэл сайхан чанар байдаг.

Таны хамгийн дургүй хүн өөр хэн нэг хүний хамгийн сайн хүн байдаг. Шүүмжлэлээр аливааг засдаг нь үнэн ч шүүмжилсээр эцэст нь өөрөө зовдгийг би ойлгосон. Нэг атеист хүн байж л дээ. Бүхнийг үгүйсгэнэ, бурханыг хүртэл. Нэг удаа шавь нар нь гэрт нь иртэл өнөө эсэргүүцэгч маань бурханы сургаалуудыг дэлгэчихсэн уншиж сууж. Шавь нар нь ч тэсэлгүй “Та эсэргүүцээд байсан сургаалаа өөрөө уншдаг л юм байна” гэсэн чинь “Байз байз алдаа хайж байна” гэсэн гэдэг. Алдаа хайвал юунаас ч олж болно. Хорвоо дээр төгс хүн гэж үгүй. Та өөрөө төгс хүн мөн үү? Та өөрөө төгс биш хэрнээ төгс хүнийг хайгаад, аливааг төгс болгох гээд байгаа юм биш биз? Алдаа байж оноо ирдэг. Оноотой талыг нь олж хараад байх тусам алдаа багасдаг.

Хол байхаар санаад болохгүй, хамт байхаар хэрэлдээд салахгүй, ааш нь олдохгүй энэ сэтгэл амар тайван байлгах нь үгүй ээ гэсэн үг бий. Хамаг гол зүйл сэтгэлд байгаа юм. Амьдрал дүүжин даажин шиг савлагаатай. Энэ савлагаа их байх тусам бид зовдог. Дуртай нэг үлгэрээ ярья. Хятадад нэг ухаантай өвгөн амьдардаг байж. Хоёр морьтой, нэг хүүтэй, газар тариалан эрхэлж амьдардаг байжээ. Нэг удаа хоёр морь нь алга болчихож. Хөршүүд нь өвгөн дээр ирээд “Танд ямар их гай зовлон тохиов оо, хөрөнгө болсон морьд чинь алга болчихжээ, газраа яаж хагална аа” гэж л дээ. Өвгөн “Магадгүй л юм” гэж.

Маргааш нь өнөө хоёр морь нь найман морь дагуулаад ирдэг байгаа. Хөршүүд нь баярлаад азтайг нь гайхаж бөөн үг хэлж. Өвгөн мөн л “Магадгүй л юм” гэж. Хэд хоногийн дараа ганц хүү нь дагуулж ирсэн морийг нь унаж яваад хөлөө хугалчихаж. Хөршүүд өвгөний азгүйг гайхахад өнөө л тайван янзаараа “Магадгүй л юм” гэжээ. Дараахан нь дайн дэгдэхэд хөлд нь хугарсан хүү гэртээ үлджээ. Хөршүүд нь азтайг нь гайхахад өвгөн өнөө л үгээ хэлсэн гэдэг. Амьдралд чамд өчнөөн зүйл тохиолдоно. Магадгүй зовлон гэж бодож байгаа зүйл чинь маш том зовлонд унахаас аварсан хэрэг ч байж мэднэ. Бид өвгөний хөршүүд шиг тохиолдол бүрд зовж жаргалаа гэж савлаад яваа. Тохиолдол бүрт тайван хандаад байвал идэвхгүй болчихно шүү дээ гэж болгоомжилж магадгүй. Амьдралыг даван туулахын тухайд аль чадлаараа хичээх хэрэгтэй. Үнэхээр таныхаар болохгүй байгаа бол сэтгэлээ тайван байлга, хүлээн авч сур гээд байгаа хэрэг л дээ.

Байхгүй зүйлээрээ дутахын гачлан, байгаа зүйлсээ голохын гаслан, хүссэндээ хүрсэн ч уйдахын зовлон, ховдог сэтгэлийн түмэн тарчлан гэсэн сургаал бий. Бид дандаа өөрт байхгүй зүйлсээ анзаардаг. Хэн нэг хүний хөмсөг илүү тод, таных болохоор бүдэгхэн ч юм шиг. Хэн нэгэн хүний унаж байгаа машин тансаг, амьдарч байгаа гэр орон илүү гоё юм шиг…

Та өөрт байхгүй гэж бодож буй зүйлээ анзаараад байгаа учраас тэр. “Надад ийм зүйл байхгүй дээ, би гуйлгачин даа, шалны алчуур ш дээ” гэж байгаагаас ялгаагүй. Шууд өөрийгөө тээр доор авааччихаж байгаа юм. Гэтэл бидэнд зөндөө юм байдаг. Хүний зайлшгүй хэрэгцээ тун бага.

Нэг ядуу хүн хүүхэдтэй болоод баян айлын гадаа очоод гуйлга гуйж л дээ. Өнөө баян хүүдий дүүрэн алт үзүүлээд “Би танд үүнийг өгч болж байна. Та хүүхдийнхээ зүүн хөлнийх нь хамгийн жижигхэн хурууны үзүүрийг л өгчих” гэж. Мэдээж хүүхдийнхээ хөлийн хурууны жижигхээн хэсгийг хүүдий алтаар солих аав, ээж байхгүй. Таныг үхэхэд араас тань уйлах хүн байхгүй бол ямар вэ, таны араас зул өргөөд маань унших сэтгэл үлдээгүй бол… гэсэн асуултыг өөртөө тавиад үзээрэй. Таны төлөө гэсэн сэтгэлтэй аав, ээж, ах, дүү, дотны найзууд бий нь танд байгаа хамгийн том зүйл.

Тэгэхээр яг одоо байгаа, байхгүй зүйлсийнхээ жагсаалтыг гаргаарай. Хамгийн багадаа хүн гурван зүйлтэй байхад л амьдрах юм билээ. Өлсөхгүйн тулд өдөрт гурван аяга хоол, даарахгүйн тулд хувцас, толгой хорогдохоор гэр оронтой байхад хүн амьдраад явна. Гэтэл бид хувцсаа хэдэн зуу болгох гээд зовдог. Тэгээд л цалин нь хүрэхгүй, өөрийгөө зовоосоор явдаг. Билл Гейтс мөнгөтэй гээд зуун аяга хоол идэж, алт, мөнгө, эрдэнэсээр хийсэн өчнөөн орон дээр сэлгэж унтахгүй. Яг тан шиг өдөрт гурван аяга хоол идэж, яг тан шиг өөрийнхөө хэмжээний орон дээр л унтаж амардаг. Ингэж бодохоор сэтгэл өег байгаа биз. Бид өөрт байгаа зүйлсээ хэзээ мэддэг гээч. Нүүхдээ. ”Ямар их хэрэггүй зүйл цуглуулаа вэ” гэж ирээд шогширдог. Ганц цамц хийхийн тулд 15 тонн ус зарцуулагддаг гэсэн судалгаа байдаг юм билээ. Гэтэл бид хэмжээ хязгаартай байгалийг хэрэглэж байгаа. Шуналгүй болж байж л баян болно. Шунал байгаа цагт та хэзээ ч баян болж чадахгүй.

30/11/2024

Hью-Йоркийн метронд явж байлаа, хүн сэлүүхэн зогсоол дээрээс XIX зуунаас гэнэт амилан гараад ирэв үү гэмээр хэдэн хүн орж ирэв. Улбар урт шар сахлаа зассан байдал, үс гэзэгнийх нь тайралт, хүүхэд хүүхнүүдийн малгай, хувцас гээд бүх зүйл нь өнөөдрийн биднээс тэс ондоо. Хуучны кинон дээр гардаг шиг дүр төрхтэй эдгээр хүмүүсийг “амиш” хэмээнэ. Нийгмээс салан тусгаарлаж ихэд нууцлаг амьдардаг улс. Амиш хүмүүс өөрсдөө метронд орж ирээд бидэнтэй зэрэгцэж сууна гэдэг маш гайхалтай, ховор тохиолдол төдийгүй ямар нэгэн зайлшгүй шалтгааны улмаас ийн явж байгаа нь ойлгомжтой.

НҮБ-ын төв байрны ойролцоо нэгэн гудамжинд “Амиш” гэсэн ресторан байсанд дотроо ихэд олзуурхан тэднийг олоод харчих санаатай ортол, ямар юмных нь амишууд байхав.
Нидерландын үндэсний хоол идээд урамгүйхэн гарч билээ.

Өндөр хөгжил, өндөр шилэн байшингуудаараа дэлхийд гайхагддаг Нью-Йорк хотын хойдхон тал, Вермонт мужийн Сант Лоренсе дүүрэгт амьдрах амиш хүмүүсийн амьдралд гял цал америкийн өнгө аяс байтугай ул мөр ч байхгүй. Тэд зуу зуун жилийн өмнөх хуучин амьдралаа яг тэр хэвээр нь хадгалж, модоо түлж галаа өрдөж, харуй бүрий унахад шилэн керосин дэнлүүгээ асааж, битүү амбаарт том том шоо дөрвөлжин мөсөө өрж хүнсээ хийн хөргөж, хар өнгийн бүхээгт морин тэргээ хөллөж ахуй амьдралаа залгуулна.

1693 онд шведийн Жакоб Амманы номлолыг даган сүслэсэн христосын энэ жижиг урсгалынхан Швейцар, Швед, хойд Франц, Нидерланд, өмнөд Германаас гарал үүсэлтэй хүмүүс юм. XVIII зууны эхэнд, олон учир шалтгааны улмаас Америкт цагаачлан ирж суурьшин төвхнөсөн түүхтэй.

Христос шашины хамгийн хуучинсаг урсгалтай энэ улс өөрсдийгөө Адам, Евагийн үр сад гэдэгт хатуу итгэж, библийнхээ ёс журмаа чандлан барьж өдөр тутмынхаа амьдралдаа ягштал мөрдөнө. Үүнийгээ амиш хүний зарчим хэмээцгээнэ.

30/11/2024

Төрийн шагналт Дарма.БАТБАЯР: Бид хуучин бүх ойлголтооо өөрчлөх цаг болжээ. Амьгүй бодис, амьтай бодис гээд үзээд байдаг. Яагаад дэлхий нойрсоод, сэрээд байгаа юм бэ? Энэ чинь дэлхий бол амьд. Тэгэхээр нөгөө амьтай, амьгүй бодис гэж байхгүй болно. Бүгд амьд. Тэр байтугай эрдэмтэд судлаад чулуу өөрөө хөдөлдөг гэдгийг тогтоосон.

Үнэхээр бид бол урт, өргөн, өндөр гээд гуравхан хэмжигдэхүүнтэй амьтан. Тэгвэл ертөнцөд ганцхан ийм хэмжүүр байхгүй. Дөрөв, тав, зургаа дахь хэмжигдэхүүн рүү орчдог. Хүн өөрийнхөө тэр хэмжигдэхүүнийг нээж чадвал өөр хэмжигдэхүүн рүү орчихдог байна. Жишээ нь Итгэл хамба байна. Мулдашев өчнөөн бичсэн байна. Энэ юуг хэлж байгаа юм. Хүн өөр рүүгээ ороо гэсэн үг.

Хүн төрөлхтөн өөрийнхөө мөн чанарыг мэдэхээ байсан байна шүү дээ. Бид бол уншсан ном, сэтгүүл гээд уншсан юмнуудаа л хоорондоо яриад байдаг. Тэгээд ийм хоосон дотор байна. Чөтгөрийн тухай өчнөөн ном бичээд чөтгөрөө үзээгүй хүн байгаа шүү дээ. Тэгэхээр хүн юу сурах ёстой юм. Хүн төрөлхтөн яагаад ийм юм руу орчихвоо. Хүн одоо л өнгөрснөө санаж эхэлж байхгүй юу. Өмнөх иргэншлийн хамаг юм руугаа очих хэрэгтэй болж байхгүй юу.

Оросын эрдэмтэн Ситчин гэдэг хүн библиэ эргэж уншаад түүн дээр байгаа зүйлүүд чинь жинхэнэ байж гэж хэлж. Түүн дээр хүртэл Хөхдэй мэргэн одны тухай байдаг. Урьд өмнө уншаагүй байсан Шумерын бичгийг чинь одоо уншиж эхэлж байна шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл манай соёл иргэншлийн манайхан шаантаг бичиг гэж нэрлэдэг өнгөрснөө санаж эхэлж байна. Монголын эртний сударт сав шимийн ертөнцийн тухайд хүн нисдэг байсан гэж мах иддэггүй байсан гэдэг.

Хан харанхуй тууль дотор ч байгаа тэр бузартдаг идээний тухай. Хүн мах иддэг болсноор нисч чадахаа байсан. Тийм цаг үе байсан байна. Шумерыг судлаад үзэхэд хүн найман метр өндөр байсан байна. Эртний сударт хүн багассаар бараг хуруун чинээ болно тэгээд эргээд өснө гэж. Зуун наслаж зургаадай таяг тулаарай гэж үлгэрт байдаг шүү дээ. Тэр бол байсан. Өнөөдөр хүний дундаж наслалт дал байна. Гэхдээ энэ бол хүн төрөлхтөн мөхөж байгаа хэрэг биш юм. Өөрийнхөө жамаар цааш явна.

30/11/2024

Элэгний өвчин үүсэхэд агаарын бохирдол ихээхэн нөлөөлдөг болохыг одоогоос есөн жилийн өмнө хийсэн судалгаагаар эрдэмтэд тогтоож байв. Тодруулбал, АНУ-ын Уэйны их сургуулийн эрдэмтэн Кэжон Жан тэргүүтэй судалгааны баг агаарын бохирдол элэгний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлж, хатуурал, бодисын солилцооны алдагдал болон элэгний хавдартай холбоотой эмгэг үүсгэдэг гэдгийг судалгаагаар тогтоож байлаа.

Хүйтний ам наашилж хөхүүрийн ам цаашилж байна. Улаанбаатарчуудын хувьд бол урин дулаан цаашилж, утааны улирал айсуй. Утаа ихсэж, агаар ихээр бохирдсноор

28/11/2024

Яруу найрагч Д.УРИАНХАЙ: Мухар олгой чинь үүрэггүй биш, нэг чухал үүрэгтэй л эрхтэн байсан байж таарна шүү дээ, мэдээжээр. Хүний биед огт хэрэггүй эрхтэнийг байгалийн зүй тогтол хүний биед зүгээр авч ирж наахгүй. Хүний үс гэзэг ч ялгаагүй уг нь мундаг их үүрэгтэй “ажил”-тай эрхтэн байсан юм гэсэн шүү дээ.

Сансараас, тэнгэрээс, бурханаас мэдээ, хэл барьж авдаг “антен” байсан юм гэсэн. Бурхад цөмөөрөө алд дэлэм үстэй зурагддаг, тигтэй байдаг нь цаанаа тийм учиртай юм гэдэг. Бурхадын үсийг төвдөөр зугдор гэдэг юм гэсэн. Бодвол “антен “ гэсэн шиг утгатай юм байлгүй.

Гэтэл одоо хүүхнүүд, харчуулын үс чинь ердөө л гоёо болж хувирчихаад байгаа шүү дээ. “Үс сайхан бол зүс сайхан” гэсэн ойлголттой. Ингэхээр хүн төрөлхтөн текникийн дэвшлээр хөдөлмөрөө хөнгөвчилж цаг, хурд, тав тух, хожиж байгаа ч маш их үнэт юмаа алдаж байгаа. Алдах алдахдаа аугаа ганц хэрэгтэй юм биеийн хүчнийхээ чадвар, сэтгэлийнхээ хийгээд сэтгэлгээнийхээ эрчимийн хөгжлийг алдчихаж байна. Энэ бол хүн төрөлхтний ирээдүйн хувьд мөхөлтэй тэнцэхүйц хохирол юм.
..Амьд хүн “робот хүн” болж хувирах ирээдүйн төлөв тод харагдаж эхэллээ. Өнөөгийн дэлхийн эдийн засгийн улангасал, хуримтлал, хэрэглээний тансаглал, бараа таваарын тоо хэмжээний гүйцэгдэшгүй хурдтай өсөлтийн явц хүн төрөлхтөнийг эцэстээ ийм хохирол, гажуудлын эмгэнэлд хүргэж буйг ойлгоход хүнд хоёр толгойны хэрэггүй. Энэ байгаа ганц муу бөндгөрөө ажиллуулахад л хүрэлцээтэй юм.

Энэ муухай, эмх замбараагүй төвлөрөлт, суурьшил, үйлдвэржилт, технологижилт компьютержилт, интернэтжилт, гар утасжилт, мессежжилт, “чаатлалт” ресторанжилт, бааржилт, “pub”-жилт хөл толгойгүй ардчилалт, эрх чөлөөжилт, корпорацжилт, олигархижилт, амтай бүхний улс төржилт, эрх чөлөөт цагаачлалт гээд тоочиж баршгүй нүх сүвтэй өнөөгийн хүчтэй даяаршингуй амьдралын хэв загвар, зам мөр хүн төрөлхтөнийг орвонгоор нь “чулуу хөөлгөж” нэг их олон жил оодруулахгүй газрын хөрснөөс арчуулна шүү.

Үүнийг урьдчилан харахад хүнд заавал ч үгүй билгийн мэлмий хэрэггүй. Зүгээр л бидэнд бэлэн байгаа хоёр усан нүд минь хангалттай. Даанч харамсалтай нь эсэргээрээ л байгаад байгаа харагдана. Удтал ийм байх бололтой л үргэлжлээд байна шүү дээ.

28/11/2024

Төрийн соёрхолт, зураач С.САРАНЦАЦРАЛТ: Би уг нь найман нохойтой байсан юм. Бурхандаа явсаар ганц нь л үлдсэн. Таны асуусан хоёр нохойны нэг нь Тодмагнай, нөгөө нь Хандаа. Хамгийн залуу нь болох Хандаа маань л хамт байна. Одоо 13 настай. Нохойндоо хөгшин гэдгийг нь мэдрүүлэхийг хүсдэггүй. Хажууд нь залуу сайхан, эрүүл саруул гэж магтана. Эмч нарт нь “Дэргэд нь муухай юм ярьж болохгүй шүү” гээд захичихсан болохоор үзүүлэх гэж очих бүрд нь “Яасан сайхан, ямар бяцхан охин бэ, эв эрүүл байна шүү” гэнэ шүү дээ (инээмсэглэв).

Ер нь бүх нохойндоо муу үг хэлдэггүй байсан. Бясалгалд явж байхдаа нэг түүх сонссоноосоо хойш байнга магтдаг болсон юм. Хэсэг эрдэмтэд хоёр мууран дээр туршилт хийж л дээ. Нэгэнд нь аль сайхан үгсийг хэлээд байж. Харин нөгөөд нь хэцүү, муухай үгс хэлж шүүмжлээд хэсэг хугацаа өнгөртөл магтуулж байсан нь залуужиж эрүүлжээд, байнга шүүмжлэл сонссон нь сэтгэлээр унаад үхчихсэн гэдэг.

Тэр түүхийг сонссоноос хойш амьтан бүрийг магтдаг болсон. Аалзыг ч гэсэн магтдаг. Зуслан дээр аалз таарвал магтаж өгнө. Тэгэхээр айхаа болиод гутал, гаран дээр гарч ирдэг юм. Хорхой шавж хүмүүсээс айгаад юмны доогуур шургаж зугатдаг бол магтаад байхаар тайван болоод огт зугатдаггүй. Сэтгэлээс гарсан эерэг үгийн шид ийм хүчтэй. Чи нэг туршаад үзээрэй.

Ер нь амьдарч буй орчлонгоо бүр томоор харвал бидний амьтай, амьгүй гэж боддог бүхэн энергийн, эрчим хүчний солилцоо, долгион дунд оршдог. Ийм байхад амьтдыг хөнөөж, яргалах нь надад ямар үр нөлөө үзүүлэх вэ гэж өөрөөсөө асуух ухаан сэхээтэй аж төрөх учиртай. Өөрийнхөө нэг эд, эсийг үхүүлж байгаагаас ялгаагүй шүү дээ. Нисэж байгаа шувуу руу чулуу шидэж унагавал өөрийнхөө бүхэллэг юмнаас хэсгийг нь тасдаад шидэж буйгаас өөрцгүй. Ийм том шалтгаан байдаг учраас бүх зүйлтэй хармонилог, эв зохицолтой найрсалтайгаар амьдрахыг боддог.

28/11/2024

Цөмийн физикч Н.ТЭГШБАЯР: Хятадаас оруулж ирдэг цахилгаан тасарвал эдийн засгийн ганц аврал Оюу толгой төсөл зогсох аюултай. Оросоос импортолдог цахилгаан тасарвал баруун таван аймаг хөлдөнө. Бусдаас хараат байх нь маш том эрсдэл байгаа биз. Тэгэхээр улс орноо үнэхээр урагшлуулья эрчим хүчний үнийг чөлөөлөх хэрэгтэй.

Манай улс 1980-аад оноос хойш нэг ч эрчим хүчний шинэ эх үссвэр бариагүй. Шалтгаан нь үнэ чөлөөлөөгүй, эрчим хүчний салбараа социализмд нь үлдээсэнтэй холбоотой. Өөрийнхөө өртгөөс бага үнээр бүтээгдэхүүнээ зардаг ийм дампуу салбарт бурхан ч хөрөнгө оруулахгүй. Хөрөнгө оруулалт байхгүй учраас шинэ цахилгаан станц баригдахгүй байгаа юм.

-Эрчим хүчний үнэ нэмэгдчихлээ. Цаашид шаталсан маягаар нэмсээр явах нь зөв гарц уу, эсвэл бүр чөлөөлсөн нь бодитой шийдэл үү?

28/11/2024

Философич С.МОЛОР-ЭРДЭНЭ: Хүн гэдэг амьтныхаа хувьд, психологийн хувьд ямар нэгэн дур сонирхол, хүсэл тачаалаа хэчнээн дарсан ч хэзээ нэгэн цагт ил гарч ирдэг нь жам. Түүнийгээ яаж даван гарах вэ, түүнтэйгээ яаж учраа олох вэ гэдэг чинь сэтгэл судлал.

Ницшегийн хэлснээр “хав дарсан” бүхэн чинь хэзээ нэгэн цагт өндийн сэрж чамаас хариугаа авдаг. Дарах гэж оролдлоо гэхэд арван жил л дарах байх. Дараа нь чамаас “өшөөгөө авна”. Өшөөгөө авахдаа сэтгэлийн хачин хачин хөдлөлүүдээр ил гарч ирнэ. Зарим нэг маань согтуудаа “солиороод” байдаг чинь үүний нэг илрэл.

“GOD” амьд байх үед хүмүүс энэ хүсэл, тачаалаа амилж өндийх гэхэд нь наманчилж, залбираад дарчихдаг байсан. Харин “GOD” үхсэн үед яах нь тодорхой. Хав дарсан мэдрэмж, хүсэл, тачаалууд нь урьд урьдынхаасаа аймшигтайгаар “сэрж” таарна.

Ницшегийн нэрийг унагах гэж олон удаа дайралт хийсэн түүх барууны ертөнцөд бий. Тэгсэн ч өрнөдийнхөн өнөөг хүртэл энэ хүний номыг уншсаар байна. II дайны