03/03/2021
Ny Vovonana tamin’ny 1988 no nanova ho Mpitolona ho amin’ny Fandrosoan’i Madagasikara
ny Mpitolona ho amin’ny Fanjakan’ny Madinika teo aloha hisian’ny fiofohan’ny Antoko MFM
ho Mpandala ny fahafahana sy fahalalahana (Libéral) satria hiatrika fifidianana ny taona 1989,
Ny Fitsipika Ifampifehezana vaovaon’ny MFM no nametrahana an’i MANANDAFY
Rakotonirina ho Prezidà Nasionaly (PN), RAKOTONIRAINY Germain ho Mpandraharaha
Foibe (SG) ary RAVONY Francisque ho Mpitahiry fananana (TN).
Nanomboka tamin’ny 1992 dia niditra tamin’ny Repoblika fahatelo i Madagasikara izay
nanafoanana ny Faritany ary nametraka ny Faritra. Io rahateo no fandaharan’asan’i
MANANDAFY Rakotonirina fony izy nirotsaka ho fidina ho Filohan’ny Repoblika nifaninana
tamin’ny Amiraly RATSIRAKA Didier Ignace izay nametrahany ihany koa ny fandaharan’asa
liberaly hitadiavana lalam-bola sy lalam-barotra vaovao ary famoronana asa ho an’ny tanora
roa hetsy isan-taona. Izany rahateo no foto-kevitra nananganana ny Tanora MFM na T/MFM
nisolo ny MAP/KMM izay ny tenako no Filoha Nasionaliny. Henjana koa ny hala-bato
tamin’izany ka raha tokony hanao fihodinana faharoa RATSIRAKA Didier Ignace sy
MANANDAFY Rakotonirina dia norombahin’ny Filoha RATSIRAKA tamin’ny fihodinana
voalohany ny fifidianana tamin’ny alalan’ny fanamboamboarana ny voka-pifidianana tamin’ny
1989. Tsy nanaiky izany ny vahoaka ka niditra tamin’ny fidinana an-dalam-be ka nitakiana
fananganana Governemanta Vonjimaika Tetezamita ho amin’ny Demokrasia na GVTD.
Tamin’izany no nitsangana ny KIAD na Komity Iombonana ho amin’ny Demokrasia izay
tanora mpianatra amin’ny Ambaratonga faharoa miaraka amin’ny MFM no nanetsiketsika
izany.
Voatery naato izany tolona izany noho ny fangatahan’ny Mpitondra fiangonana hahafahana
handray ny Papa JOANY PAOLY FAHAROA tamin’ny volana Mey 1989. Nanome toky kosa
ny Mpitondra fiangonana FFKM fa hanampy ny Antoko Mpahohitra tamin’izany tolona izany.
Rava tamin’ny 1990 ny Mandatehezam-pirenena ka afaka nanangana antoko politika ny olompirenena
rehetra, Ny volavolan-dalàm-panorenana liberaly izay novolavolain’ny MFM,
mametraka ny Faritra no nanaovana fakan-kevitra isam-paritry ny fiangonana FFKM sy
nanaovana Fihaonambem-pirenena ary fitsapan-kevi-bahoaka tamin’ny 1992 nananganana ny
Repoblika Fahatelo. Niforona teo ny fananganana ny Faritra MFM ary niova nanaraka izany
ny ambaratongam-pitondran’ny MFM. Fototra, Toko, Vondrona ary Faritra no ambaratonga
MFM napetraka tamin’izany izay nohamafisin’ny Vovonana MFM tamin’ny 1992.
Nihazohazo tamin’ny fananganana ny rafitry ny Vondrom-bahoaka Itsinjaram-Pahefana ny
Mpitondra ny Repoblika fahatelo. Neso***a tsy ho Vondrom-bahoaka Itsinjaram-Pahefana ny
Fokontany ary Ambaratonga telo no nisy: Kaominina, Distrika ary ny Faritra.Tsy marintoerana
ny fanjakana tamin’izany vokatry ny Rafitra Parlementera nahatonga ny Filohan’ny
Repoblika ny Profesora ZAFY Albert tamin’ny 1996 nanitsy ny Lalàm-panorenana hahafahany
manendry ny Praiministra ka nanendreny ny Praiministra RAKOTOVAHINY Emmanuel
nasolo an’i Maître RAVONY Francisque, Praiministra nolanian’ny Solombavambahoka
tamin’izany Rafitra Parlementera izany. Mpitahiry Fananany ny Antoko MFM RAVONY
Francisque tamin’ny 1992 nefa nilatsaka tamin’ny alalan’ny CSDDM ho
Solombavambahoakan’i Vohipeno. Ny fiverenan’ny Filoha RATSIRAKA tamin’ny 1997 no
nahafahany nanitsy ny Lalàm-panorenana tamin’ny 1998 ka nametrahany ny Faritany Mizaka
tena na Provinces Autonomes izay nivadika ho Etats-Fédérés rehefa resin’ny Filoha
RAVALOMANANA Marc izy tamin’ny 2002.
Nifandrirarira teo amin’ny sehatra iraisam-pirenana ny Filoha RATSIRAKA Didier Ignace sy
ny Filoha RAVALOMANANA Marc tamin’ny alalan’ny dinika tany DAKAR I sy II izay
notarihin’ny Filoha Senegaley ABDOULAYE Wade izay naman’i MANANDAFY
Rakotonirina akaiky ka nanamora ny nametrahana ny Fitondran’ny Filoha
RAVALOMANANA Marc tamin’ny 2002. Tao anatin’ny fifandonana politika mahery vaika
no nisy teo amin’ny Filoha RATSIRAKA sy ny Filoha RAVALOMANANA ka
nohararaotin’ny Filoha RAVAQLOMANANA Marc ny Rafitry ny Faritany Mizaka tena
nametrahany ny Delagasiona Manokanan’ny Faritany ka nanendreny an’i PETY Rakotoniaina
Solombavambahoka MFM ho amin’izany toerana izany ho an’ny Faritanin’i Fianarantsoa.
Mpanolo-tsaina Tekinikan’ny PDS PETY Rakotoniaina i RALAIKOA Samuel tamin’izany.
Mpikambana tao amin’ny Governemantan’i Maître Jacques SYLLA aho tamin’izany nisahana
ny Ministeran’ny Fitaterana sy Famantarana ny Toetry ny andro ka nahafantatra ny lonilony
nisy teo amin’ny PDS-n’ny Fianarantsoa PETY Rakotoniaina sy ny Praiministra Jacques
SYLLA izay Sekretera Jeneralin’ny TIM sy ireo Mpitarika TIM avy ao Fianarantsoa.
Nihahenjana izany ady izany ka nitadiavin’ny TIM nanesorana an’i PETY Rakotoniaina teo
amin’ny toerany.
Nimatematesan-dRALAIKOA Samuel ny fampandrosoana isam-paritra sy ny fitsinjarampahefana
na teo aza ireo fisavoritahana voaresako ireo tamin’ny fampiharana ny voasoratra ao
amin’ny Lalàm-panorenana izay nametraka ny Faritra ho Vondrom=bahoaka Itsinjaram-
Pahefana. Ny fihazohazoan’ny Filoha ZAFY Albert amin’ny fametrahana ny fitsinjarampahefana
sy ny fiverenan’ny Amiraly RATSIRAKA Didier Ignace teo amin’ny fitondrana no
nandrava ny hevitry ny fitsinjaram-pahefana mifototra amin’ny Faritra ka lasa fananganana
Faritany mizaka tena enina nanjary namakivakiana sy fisaraham-bazana tamin’ny 2002 no
vokany.
Na teo aza izany, nanao fikarohana mikasika izany fitsinjaram-pahefana izany ny Mpamatsy
vola toa an’ny Banky Iraisam-pirenena tany Anosy sy ny Vondrona Eoropeanina tany Menabe.
Mbola tsy rafitra ara-dalana akory ny Faritra tamin’izany fa fanaovana andrana fotsiny ny
nananganana ny CRD ( Conseil Régional de Développement) tany Anosy sy Menabe tamin’ny
taona 1998. Nanampy ny CRD Menabe ny Coopération Suisse ary nanao andrana ny
fitsinjaram-pahefana tao Menabe sy Matsiatra ambony. Amin’ny maha Consultant andRALAIKOA
Samuel dia nirotsaka nandray anjara tamin’izany izy.
Ny fametrahana ny Radio MAMPITA no endrika nisehoan’izany izay natsangan’ny
Coopération Suisse tao Matsiatra Ambony sy ny Radio MAGNEVA tao Menabe. Ireo Radio
ireo no nanentana ny Tambanivohitra tamin’ireo Faritra ireo ka tamin’ny fiteny BETSILEO
ranoray tao amin’ny Radio MAMPITA ary amin’ny fiteny SAKALAVA ranoray tao amin’ny
Radio MAGNEVA. Nampiova ny tontolo Ambanivohitra ny fisian’ireo Radio ireo tany
amin’ny taona 1998 tany ho any. Nandray an-tanana ny fampandehanana ny Radio MAMPITA
i RALAIKOA Samuel izay nahafahany nampiseho ny hakingana sy ny fahaizany momba ny
Fampandrosoana ny tontolo Ambanivohitra. Nanako hatrany MENABE ny ohatra nataondRALAIKOA
Samuel tamin’ny Radio MAMPITA fony ny tenako nisahana fampandrosoana
ny faritra amoron-dranomasina tany MENABE tamin’ny alalan’ny GIZC na Gestion Integrée
des Zones Cotières niaraka taminy Programam-paritra momba ny Tontolo iainana na
Programme Régional Environnement-n’ny Vondrona Eoropeanina. Lasa ohatra velona ho
an’ny Radio MAGNEVA Menabe ny traik’efan’ny Radio MAMPITA nataon-RALAIKOA
Samuel tao Fianarantsoa tamin’izany.
Nanomboka tamin’ny 2000 dia narisarisa ihany ny fahasalaman’ny Sekretera Jeneralin’ny
MFM RAKOTONIRAINY Germain ka nanapa-kevitra ny Foibe MFM nanangana Vaomiera
telo tao aminy. Ny vaomiera misahana ny Fandraharaham-pitantanana (Secrétariat
Administratif) notarihin’ny tenako RAKOTOVAZAHA Olivier, ny Vaomieran’ny
Fifandraisana notarihin’i RAHARINIRINA Jacques Aimé ary ny Vaomieran’ny Fitantanambola
notarihin’i RABEVOHITRA Jean Gérard. Ireo no nanampy ny Prezidà Nasionalin’ny
Antoko MFM MANANDAFY Rakotonirina tamin’ny fampandehanana ny raharahan’ny Foibe
MFM. Izany dia hatramin’ny Vovonana natao tamin’ny 2006 izay nanavaozana ny Birao Foibe
MFM noho ny fahabangana nisy tamin’ny nahalasanan’ny Sekretera Jerealin’ny MFM
RAKOTONIRAINY Germain ka lany tamin’izany ho Prezidà Nasionaly MANANDAFY
Rakotonirina, Sekretera Jeneraly RAKOTOVAZAHA Olivier ary Mpitahiry fananana
RAZAFINJOELINA Jean Chrysộstome.
Tsy nandray anjara tamin’ny fifidianana ny Sekretera Jeneralin’ny Antoko ny MFM Matsiatra
Ambony. Tamin’izany no nipoitra tao Fianarantsoa ny Fikambanana TAMBATRA izay
notarihin’i PETY Rakotoniaina. Tsy niray hevitra tamin’izany i RALAIKOA Samuel ka tsy
nanaiky ny fanananganana ny Antoko TAMBATRA izay nisintaka tamin’ny MFM.
Nanomboka teo no nampiandraiketana ny fanarenana ny MFM tany Matsiatra Ambony i
RALAIKOA Samuel ary lasa Mpikambana tao amin’ny Komity Foiben’ny MFM. Hentitra
tokoa ny lehilahy satria nifanenjana ny TAMBATRA sy ny MFM vokatr’izay fivakisana izay.
Tsy laitra akifika amin’izany fijoroany amin’ny foto-kevitry ny MFM izany i RALAIKOA
Samuel ka nanarina ny Faritra MFM tany Matsiatra Ambony ka afaka nampandray anjara ny
MFM Matsiatra Ambony tamin’ny Vovonana 2013.
Amin’ny maha Consultant azy dia nanampy ireo Kaominina izay rafitra ampiharana ny
fitsinjaram-pahefana i RALAIKOA Samuel. Ny fanitsiana ny Lalàm-panorenana nataon’ny
Filoha RAVALOMANANA Marc tamin’ny 2007 no nandrava ny Faritany Mizaka teny ary
nametraka ny Faritra 22. Nahazo hery ny hevitry ny MFM amin’ny fampiharana ny
Fitsinjaram-pahefana ka rafitra telo no misy dia ny Faritra, ny Distrika ary ny Kaominina.
Natao Vondrom-paritra itsinjaram-pitondrana ny Fokontany na Collectivités déconcentrées
izay nampiankinina tamin’ny Distrika ny fampandehanana azy ka ny Sefo Distrika no
manendry ny Sefo Fokontany safidiany avy amin’ny sarintsarina fifidianana olona telo avy
amin’ny Fokonolona isam-pokontany. Tamin’ny andron’ny Filoha RAVALOMANANA Marc
dia mifidy olona dimy ny Fokonolona isam-pokontany ka atolotra ny Ben’ny Tanàna izay
misafidy olona telo amin’ireo hatolotra ny Sefo Distrika. Matetika tsy izay nahazo vato be
indrindra tamin’ny fifidianana no voatendry ho Sefo Fokontany. Rafitra nandova ny PCLS na
Président du Comité Local de Sécurité tamin’ny Tetezamita tamin’ny 1992 hatramin’ny
nitondran’ny Filoha ZAFY Albert sy ny Filoha RATSIRAKA Didier Ignace tafaverina teo
amin’ny Fitondrana tamin’ny 1997 ny Sefo Fokontany. Ny Filoha RAVALOMANANA Marc
no nametraka ny Sefo Fokontany indrindra taorian’ny fanitsiany ny Lalàm-panorenana nataony
tamin’ny 2007.
Nitety Kaominina maro manerena an’i Madagasikara i RALAIKOA Samuel nanao ny asa
maha Consultant azy izay asa nivelomany tokoa ary nanentana ny MFM amin’izay faritra
nolalovany hatrany amin’ny Faritr’i Sava ka hatrany amin’ny faritra Atsimo-Andrefana. Ny
Komity Foibe tamin’ny 2007 no nananganana ny “Alliance Libéral-Démocrate pour la
Régionalisation” na ALDR izay nankinina tamin-dRALAIKOA Samuel ny fandrafetana ny
Fitsipika itondrana izany sy nanao ny fanentanana momba izany. Tamin’ny alalan’ny ALDR
no nandrotsahan’ny MFM Mpilatsaka ho fidina Ben’ny Tanàna sy Mpanolotsain’ny Tanàna
tamin’ny fifidianana tamin’ny 2007. Nahazo Ben’ny Tanàna maherin’ny 30 ary Mpanolotsaina
aman-jatony maro ny MFM tamin’izany tamin’ny anaran’ny ALDR. Niezaka nametraka ny
rafitry ny ALDR ny tenany amin’izay toerana nalehany anisan’izany ny tany Morombe sy teny
Itaosy izay misy Mpanolotsain’ny Tanàna ao amin’ny Kaominin’Ambavahaditokana tamin’ny
2015 sy 2019.
RALAIKOA Samuel dia novolavolaina tamin’ny foto-kevitry ny Mpitolona ho amin’ny
Fanjakan’ny Madinika satria tamin’ny nampafana ny tolon’ny Vahoaka Madinika izy no
niainga handeha hianatra any ampita. Nohateveniny izany tany amin’ny Firaisan Sovietika
fony izy nanovo fahalalana tany ary dia nahita ny fampiharana izany, izy rahateo nandalina ny
fampandrosoana eny Ambanivohitra. Nahita maso ny fiovana tany amin’ny Firaisana Sovietika
tamin’ny alalan’ny Perestroika sy Glasnost izy. Tsy nanano sarotra izy tamin’ny fandalinana
ny foto-kevitry ny Mpitolona ho amin’ny Fandrosoan’i Madagasikara nanomboka tamin’ny
taona 1988 izay nifototra amin’ny foto-kevitra mandala ny fahafahana sy fahalalahana
(liberaly). Ary nampihariny izany na tamin’ny asa aman-draharaha nataony na tamin’ny asampitolomana
notanterahiny. Fandalinana ny fiantraikan’ny fampiasam-bola amin’ny Tontolo
Iainana (Etudes d’Impact Environnemental) sy fanampiana ireo Kaominina amin’ny maha
Vondrom-bahoaka Itsinjaram-pahefana azy no nanadaniany ny androm-piainany. Tamin’izany
no nampiharany na tao amin’ny ALDR na tamin’ny fikarohana amin’ny fitsinjaram-pahefana
ny “Samy maranitra amin’ny tandrify azy” na ny “principe de subsidiarité” izay foto-kevitry
ny Mpandala ny Fahafahana sy Fahafahana (Libéral) amin’ny fampiharana ny fitsinjarampahefana.
Ny fiarovana ny fahalalahana sy zon’ny isam-batan’olona no ifotoran’izany fotokevitra
izany dia ny fahalalahana miteny, fahalalahana manangan-javatra, fahalahana miofana
sy mianatra, fahalalahama sy zo hotsaboina sns… izay iorenan’ny fanjakana tsara tantana sy
ny Tenierana na Demokrasia. Tsy hadino amin’izany ny fiarovana ny Mpiasa sy ny
Tambanivohitra izay nimatimatesan’ny Mpitolona ho amin’ny Fanjakan’ny Madinika amin’ny
fiarovana ny zony araky ny voafaritry ny Lalàm-panorenana. Izay ny antony tsy nampiova ny
Hira Fanevan’ny MFM “MAILO ISIKA” nanomboka tamin’ny 1976 ka hatramin’izao.
Nandray anjara be dia be tamin’ny fanomanana ny Vovonana 2018 i RALAIKOA Samuel sady
nahafoy tena, vola sy fotoana izy tamin’izany. Izay fahafoizan-tenany izay no nahatonga anay
Birao Foibe MFM nametraka azy ho Filoha Lefitra miandraikitra ny raharaha anatin’ny Antoko
MFM sy Mpandraharaha Lefitra izay nankatoavin’ny Vovovnana MFM tamin’ny 2018. Tsy
anisan’ny olona niditra amin’ny famakivakian’ny Antoko izy ary nohajainy ny toerana
nametrahan’ny Vovonana MFM 2018 azy na dia nisy aza ny famporisihana azy hiditra
amin’izany.
Olona mahitsy, tsy azo avilivily amin’ny foto-keviny ary hentitra amin’izay rehetra ataony i
RALAIKOA Samuel. Izany ny toetrany na teo amin’ny sehatry ny asam-pitolomana na teo
amin’ny sehatry ny asa aman-draharahany. Izay olona tia gorogora sy marivo salosana no
matetika mifandona aminy.
Maty namela mamy i RALAIKOA Samuel na teo amin’ny asam-pitolomana nataony, na teo
amin’ny asa aman-draharaha nosahaniny na teo anivon’ny fianakaviany. Koa ity ohapitolomana
nataony ity no amboaram-boninkazo atolotry ny Antoko MFM ho fanomezamboninahitra
azy.
Mandria am-piadanana RALAIKOA Samuel, Mpitari-tolona mahafatra-po.
Natao teto Antananarivo, 30 Jolay 2020
Ny Filoha Lefitry ny Antoko MFM
RAKOTOVAZAHA OLIVIER
https://gazetyndao.mfm-madagasikara.org/2021/03/03/oha-pitolomana-navelan-dralaikoa-samuel-tohiny/
Ny Vovonana tamin’ny 1988 no nanova ho Mpitolona ho amin’ny Fandrosoan’i Madagasikara ny Mpitolona ho amin’ny Fanjakan’ny Madinika teo aloha hisian’ny fiofohan’ny Antoko MFM ho Mpandala ny fahafahana sy fahalalahana (Libéral) satria hiatrika fifidianana ny taona 1989,