20/01/2024
โปรตีน ถือเป็นสารอาหารที่พบได้ทั่วร่างกาย นอกจากเป็นสารอาหารที่สำคัญต่อกล้ามเนื้อแล้ว ยังจำเป็นต่อระบบการทำงานของร่างกายสำคัญต่อกระบวนการเจริญเติบโต ช่วยลำเลียงสารอาหารเข้าสู่กระแสเลือด รักษาสมดุลความเป็นกรดและเบสของเลือด ป้องกันร่างกายติดเชื้อและอื่น ๆ อีกมากมาย
6️⃣สัญญาณของภาวะขาดโปรตีน ผู้ที่มีภาวะขาดโปรตีนอาจพบอาการผิดปกติบางอย่างในลักษณะต่อไปนี้
1️⃣.สูญเสียมวลกล้ามเนื้อ โดยปกติ เมื่อร่างกายได้รับโปรตีนในปริมาณที่ไม่เพียงพอ ร่างกายจะนำโปรตีนที่สะสมไว้ในกล้ามเนื้อลาย (Skeletal Muscles) มาใช้แทน การขาดโปรตีนเป็นระยะเวลานานจึงอาจส่งผลให้กล้ามเนื้อมีขนาดเล็กลงเรื่อย ๆ ได้ โดยเฉพาะในผู้สูงวัย
2️⃣.บวมน้ำ (Edema) บวมน้ำ เป็นภาวะที่ผิวหนังเกิดอาการบวมจากการที่เนื้อเยื่อภายในร่างกายมีของเหลวสะสมอยู่มากเกินไป มักจะพบบริเวณท้อง ขา เท้า และมือ ผู้ที่มีภาวะขาดโปรตีนจะเสี่ยงต่อการเกิดภาวะบวมน้ำ โดยมักเกิดจากการที่โปรตีนอัลบูมิน โปรตีนที่พบได้ในกระแสเลือดซึ่งจะช่วยป้องกันการสะสมของของเหลวในเนื้อเยื่อของร่างกายมีปริมาณที่ลดน้อยลง นอกจากนี้ ภาวะบวมน้ำยังเป็นภาวะที่ควรได้รับการตรวจจากแพทย์ตั้งแต่เนิ่น ๆ เนื่องจากเป็นภาวะที่สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ
3️⃣.เส้นผม เล็บ และผิวหนังเกิดอาการผิดปกติ โปรตีนถือเป็นสารอาหารที่พบได้ทั่วร่างกาย รวมถึงเส้นผม เล็บ และผิวหนังด้วย การขาดโปรตีนจึงอาจส่งผลให้เกิดอาการผิดปกติต่าง ๆ เกี่ยวกับเส้นผม เล็บ และผิวหนัง เช่น ผมบางลง ผมร่วง ผมขาดง่าย สีผมอ่อนลงหรือเปลี่ยนแปลงไป ผิวแห้ง ผิวลอกเป็นแผ่น เล็บเปราะ หรือเกิดเล็บเป็นคลื่นได้
4️⃣.อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย โปรตีนถือเป็นส่วนประกอบสำคัญหนึ่งของฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเม็ดเลือดแดง และมีหน้าที่สำคัญในการลำเลียงออกซิเจนไปยังอวัยวะบริเวณต่าง ๆ ของร่างกาย การขาดโปรตีนจึงอาจส่งผลให้อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายมีออกซิเจนไปเลี้ยงน้อยลง ในกรณีรุนแรงอาจนำไปสู่อาการอ่อนเพลีย หายใจไม่อิ่ม หรือเกิดภาวะโลหิตจางได้
5️⃣.ป่วยบ่อย โปรตีนถือเป็นส่วนสำคัญหนึ่งของแอนติบอดี้ ซึ่งเป็นโปรตีนที่ถูกผลิตขึ้นมาเพื่อช่วยป้องกันร่างกายจากสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นแบคทีเรีย ไวรัส หรือสารพิษต่าง ๆ การขาดโปรตีนจึงอาจส่งผลให้ร่างกายเสี่ยงต่อการติดเชื้อหรือเจ็บป่วยได้ง่ายขึ้น
6️⃣.หิวบ่อย โปรตีนถือเป็น 1 ใน 3 ของแหล่งพลังงานหลักของร่างกาย ซึ่งเมื่อร่างกายขาดโปรตีน กลไกในร่างกายจะกระตุ้นให้รู้สึกอยากอาหารมากขึ้น อีกทั้งยังมีงานวิจัยที่พบว่า ผู้ที่ขาดโปรตีนมักมีแนวโน้มที่จะอยากอาหารเพิ่มมากขึ้นอีกด้วย
แล้วควรรับประทานโปรตีนเท่าไรเพื่อป้องกันภาวะขาดโปรตีน โดยปกติแล้ว ปริมาณความต้องการโปรตีนของแต่ละคนจะมีไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลาย ๆ อย่าง เช่น อายุ น้ำหนักตัว มวลกล้ามเนื้อ และพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน
นอกจากสัญญาณผิดปกติในข้างต้นแล้ว ภาวะขาดโปรตีนยังอาจส่งผลเสียอื่น ๆ ต่อร่างกายได้อีกด้วย เช่น บาดแผลหายช้า อารมณ์แปรปรวน กระดูกแตกหักง่าย เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะไขมันพอกตับ หรือในกรณีที่เป็นเด็ก อาจส่งผลให้การเจริญเติบโตและพัฒนาการช้าผิดปกติได้ ดังนั้น หากพบว่าตนเองหรือบุตรหลานมีความเป็นไปได้ว่าอาจกำลังมีภาวะขาดโปรตีนอยู่ ให้หาเวลาไปพบแพทย์ เพื่อให้แพทย์ตรวจร่างกายและแนะนำแนวทางในการปฏิบัติตัวตั้งแต่เนิ่น ๆ
