https://www.facebook.com/111912567214281/

Adam Osman, Juba (2024)

12/12/2023

Su'aal muhiim ah!!!

02/12/2023

Tallooyin muhiim ah, balse ayna jecleyn ardayda jaamacaduhu inay maqlaan!

1. Waxa jiri dooona wax badan oo soo noqnoqda

Guyaasha aad wado geediga waxbarashada jaamacadda , laan-aqooneedyo(subjects) iyo mowduucyo, ayaa sidooda isku soo celceliya! Waxa qumman in aad barato laan-aqooneeda oo aad maankaaga dejiso semester-ka kowaadba. Marka kale ee ay kugu soo noqoto, keliya ha kuu noqoto xasuusin iyo dib-u-eegis.
Arrinta ugu xun waa in mowduucii oo 3 jeer kugu soo noqnoqday, aad u baratid sidii inuu yahay markii kugu horreeysay! Waa inaad iska ilaalisaa waligaa in wax intaas oo goor aad soo aragtey, haddana kaa qaato ammin iyo tamar; maaha inaad u dhaqanto , sidii qof wax waliba bilow u yahay.

2. Jaamacadu maaha dhammaadkii, waa bilowgii waxbarashadaada.

Marka aad dhammayso Jaamacadda haddana ha joojinin waxbarashada. Maad qalin-jabbin ee waa aad qalin beddalatey! Waxbarashadu ma dhammaato. Dadku waxa ay u maleeyaan haddii jaamacad la dhammeeyo, in halkaa lagu gunaannaday buug iyo qalin. Meel wax lagu baranayo in loo diidayba ayaa aad moodaysaa! Taasi waxa ay ku keentaa in aqoontoodii halkaa ku istaagto; wixii h**e ay u weeleeyeena ay ilaawaan.
Ardayda qaar marka ay jaamacadda dhammeeyaan ee shaqo yar helaan, taas bay ku dul dhintaan. Ammintooda oo dhan bey geliyaan. Kol haddii ay shaqo hayaan. Kol haddii ay jaamacad ka soo baxeen, waxa ay u maleeyaan in ayna wax kale u baahneyn.
Haddii aad rabto aqoon nacfi leh iyo nolol ka sii horumarsan halka aad joogto, waxbarashada ha joojin. Sii wad akhriskaaga , sii kordhi waxbarashadaada .

3. Iskaa u baro lacagta.

Cidna kuguma bari doonto jaamacadda aqoon ku sahabsan lacagta! Haddii aad rabtid inaad noqotid mid lacag leh oo guuleyste ah ; haddii aad dooneysid in ay lacagtu kuu shaqeyso adiga, waxa kugu waajib ah inaad iskaa wax uga barato lacagta. Haddii aad wax ka baran weydo miyaa; noloshaada oo dhan, waxa aad la-lagdami doontaa oo la-daalac dhici doontaa lacagta.
Marka aad waaya-aragnimo u leedahay lacagta; ma noqon doonto dhibtaadaada.
Wax badan ka ogow lacagta. Akhri buugaagta ka hadleysa lacagta.

4. Xirfadda ayaa fiican darajada

Shirkadaha qaar waa laga yaabaa in marar iyo dhif door bidaan darajada ardayga; inay jalleecaan darajada uu kuga soo baxay imtixaanka jaamacadda, waa mid iska dhici karta, balse dadka ay sida dhabta ugu baahan yihiin , waa dadka xirfadda leh.
Waa aad dhammaysay jaamacadii. Shahaado jamacadeed ayaa aad heshay. Hagaag. Hadda maxaa aad qaban kartaa? Maxay tahay xirfadda aad taqaan? Weydiimahaasi waa kuwa ugu adag ee ayna ka warcelin karin ardayda ka baxday jaamacaduhu. Anfariir iyo af-kala-qaad ayay ku noqotaa.
Haddaba, waxa kula gudbood in aad xirfadda baratid. Inta aad ku dhex jirtid waxdhigashada, waa inaad aqoontaada kobcisaa, waa in aannad ka reebin wixii aad baraneysay sida ay u shaqayneyso. Haddii aad baraneysid caafimaadka, waa inaad tagtaa meelaha lagaga shaqeeyo mihnadda caafimaadka. Waa in aad toos uga qayb qaadataa oo aad gacanta ula tagtaa, balse marka aad dhammayso Jaamacadda, waxa aad kugu hor gudbin weydiintan: maxaa aad qaban kartaa? Taasna waa carqallada aad is-huran tihiin, waayo wax mihnadda maba taqaannid; keliya buug iyo qalin uun baa aad iska sidatey!

5. Shahaadada jaamacadu kuuma damaannad qaadayso shaqo sare!

Arday kasta oo jaamacad ka baxaa, waxa uu sida waranka ugu taagan, sida uu shaqo u heli lahaa. Haddaba, qof waliba waxa uu iska jecel yahay shaqo sare oo xafiis qurux badan iyo meel wada dhalaaleysa, balse xisaabtaba kuma aad darsan in shahaadada jaamacadu kuu damaannad qaadayn shaqo sare( a degree does not guarantee you a better job).
Shaqada heerka sare ahi, waxa ay u baahan tahay waaya-aragnimo gaamurtey, adiguna curdin yar oo hadda qalin beddashay(graduated) ayaa aad tahay! Shaqo h**e maad qaban, warbixin kasta oo lagaa weydiiyana k**a warcelin kartid.
Si aad u noqotid qof u qalma shaqo sare, waa in aad qiimo u yeeshaa naftaada ; waa in aad noqotaa dheeman la raadinayo, oo qof waliba oo shaqaale deydeyayaa uu u baahdo in aad la shaqeysid. Mararka qaar xitaa la moodayo in shaqada sare laftigeedu, ay kuu yeedhanayso oo kaaley ku leedahay, iyada oo kuu gacan-haadineysa! Qodobbadan ayaa kaa caawinayaa arrintaa:

A. Raadi waaya-aragnimo

Ku shaqee aqoonta aad baraneysid , si aad u kasbatid waaya-aragnimo . Qabo shaqooyin aan lacag lahayn(volunteer) ku biir mashruucyo aan wax lacag ah la isasiineyn. Bilow ganacsi. Intaas oo isbarkan, waxa aad ka dheefeysaa habka iyo hanaanka ay shaqadu u socoto. Waa sida keliya ee lagugu aqoonsanayo; sida dayaxu uga dhex muuqdo xidigaha, ayaa aad uga dhex muuqan doontaa dadka intiisa kale.

B. Dhis xidhiidhada.

Dhis xidhiidhada aad la leedahay dadka aqoonta leh. Marka aad la kulanto ha goyn xidhiidhka. Yeelo dad-la-dhaqan. La sheekeyso. Ka ururso khibrad. Si lacag la'aan ah kula shaqee, haddii ay kuu suuragasho.

C. Hel lataliyayaal

Isku wareeji dad waaya-aragnimo qoto dheer leh oo aragtiyo wax-ku-ool ah kugu caawinaya, si aad u gaadho yoolkaaga.

W/Q: Maxamed Haybe Axmed

22/03/2023

Dhulku wuxuu qoraxda isku kala rogaa 23 saacadood, 56 daqiiqo iyo 4.09053 ilbiriqsi, oo maalin iyo habeen leh, xawaare dhan qayaastii 1,600 oo kiiloomitir saacadiiba, sidoo kale dhulku wuxuu qoraxda ku wareegaa sanadkii 365 maalmood, 5 saacadood, 59 daqiiqo iyo 16 ilbiriqsi, xawaare dhan 107,826 oo kiiloomitir saacadiiba, Qoraxduna ayada iyo solar systemka oo dhan waxay ku wareegaan galaxy-ga milkway xawaare dhan 828,000 km/hr oo kiiloomitor saacadiiba, waxayna ku qaadanaysaa 230 million oo sano in hal wareeg ay dhamaysato.

Sidoo kale Galaxy-sigeena iyo 200,000,000,000 (laba boqol oo bilyan oo qoraxood, oo halkii qorax teena la egtahay ama ka weyntahay) ayaa iyagana ku wareegaya badhtamaha galaxy-ga ee loo yaqaan sagitarius iyagoo ku soconaya xawaare dhan 27,000,000 oo kiiloomitir saacadiiba.

xigasho: a lot of googling.

09/03/2023

يا رب في هذا المساء نسألك جميع الرحمة والمغفرة، أصلح ذرياتنا ونياتنا، وألف بين قلوبنا، واستر عوراتنا، وفرج همومنا، واشف مرضانا، وارحم موتانا، وأعز ديننا، ووسّع في أرزاقنا، ومُدّ في آجالنا على صحة وعافية، وطاعة وعمل صالح، واجعل قبور أمواتنا روضة من رياض الجنة.

اللهم آمين.... 🤲🏽

05/12/2022

استيقظت عند منتصف الليل، فتذكرت أنها لم تغسل أسنانها بالمعجون قبل النوم. نهضت بهدوء حتى لا توقظ زوجها النائم، وتوجهت إلى الحمام، فغسلت أسنانها ثم خرجت لتعود إلى منامها................ فرأت زوجها يقف وراء الباب ينتظر دخول الحمام بعدها،....... قالت له: آسفة يا خالد لقد أيقظتك من نومك.........، لم يرد عليها بل اكتفى بهز رأسه وابتسم ابتسامة خجولة.......... عادت تمشي إلى سريرها وهناك رأت زوجها ما زال نائماً، فخفق قلبها رعباً وهمست بحرقة لتوقظه..... خالد.. خالد.. قم هناك أحد في البيت .......أفاق بخمول وتثاقل، ثم قال بهدوء: .....خالد في الحمام..! 🙂

Waxay ka kacday hurdada xilli ay tahay habeen badhkii, kaddibna waxay soo xasuusatay in aanay soo cadayin ilkaheeda inta aanay seexan ka hor. Markaasbay si degen oo bilaa sanqadh ah u kacday si aanay u toosin sawjkeeda sardhada ku jira (hurdo dheer), dhanka musqusha ayay qabatay iyadoo soo maydhay ilakheedii markii ay soo baxdayna waxay la kulantay ninkeedii oo musqusha irideeda ku sugaya...markasay ku tidhi "iga raali ahow khaalid, waxaan kaa toosiyay hurdadii".
Isna uma jawaabin madaxiisa ayuu dejiyay isagoo u dhoola cadaynaya si khajilaad leh.
Waxay soo abaartay xaga sariirteedii hurdada si ay u sii wadato sardhadeedii, markaasbay ninkeedii oo weli hurda, iyadoo wadnuhu baqdin xawli u dhaqaynayo ayay si xanshaashaq leh ugu tidhi "khaalid..khaalid kac guriga qofbaa inala jooga!", si caajis ka muuqdo oo weli badh ka hurda intuu u kacay ayuu si degen ugu yidhi " khaalid musqusha ayuu ku jiraa!!".
Xigasho, Turjimid..

Sii dhamays tir sheekada.
Habeen wacan akhyaarta.

28/11/2022

Nin Asmaci la yiraahdo ayaa ka sheekeyay nin shan dumar ah wada furay mar qura.
waxaa la waydiyay sida ay ku dhacday,

Wuxuu yiri nin ayaa gurigiisa soo galay iyada oo ay afartiisa xaas wada buuqayaan, markaas ayuu xaaski koowad ku yiri:
waad furantahay mushkiladaba wa xaggaada.

Xaaski labaad ayaa ku tiri maxaad u furtay islaanta?wuxuu jawaab uga dhigay adigana waad furantahay.

Xaaski seddexaad ayaa iyana tiri seef labood baad tahay waana ku degdegtay arinkan, markaasuu yiri: adigana waad furantahay.

Xaaski afaraad oo is yara dajisay ayaa tiri maxaad oogu sabri wayday xaaji, iyadana wuu raaciyay.

Gabadh dariska aheyd oo daaqadda kala socotay sheekada ayaa ku tiri war dumarka miyaad iskaga ciyaaraysaa?
Wuxuu ku yiri adina waad furantahay hadduu ninkaada ii golaado.

Ninkeedi oo sariirta isku dhakinayay ayaa marki uu maqlay codsiga mar qura cod dheer ku yiri:
waan kaa ogolaaday ... waan kaa ogolaaday...
sidaas ayeyna ku kalatageen.

Ninka dambe ciilka haayay waynaaa!

17/11/2022

Noolihi Maydka ahaa🙄🤔

Waxay Ahayd Casir Liiq ah CadCedu Sii Dhacayso Codadka laydha qabaw ayaa dhagahooda ku dhacaysay way iska soo horjeedeen way wada shekaysanyeen iyagoo is dhafsanya odhaahyo qalbiga dajiynaya.

Iyada: Xabibi.

Isaga: Xabibti indhahaygiyey.

Iyada: Wax ban ka rabaa.

Isaga: isheeg nolashaydiyey.

Iyada: hadi ay dhacdo inan calaf isku yeelan wayno oo aad gabdh kale Aroosto ii ogalaw malinta Arooskaga inan anigu adiga ku diyariyo !….

Isaga: miyaad walantahy.

Iyada: Hee maxa dhacay.

Isaga: Caruurtayda hooyodod iyo oridan ifka ugu jeclahy adiga mooye qofkale ma noqonayo.

Iyada: Haa laakiin ma ogid wuxu ilahay ku qoray.

Isaga: Haa ee shekada ma inaga so xidhi karta.

Iyada: Haye ee ii balan qaad marka h**e inan samynyo sida .

Isaga: Ma inaga so xidhi karta sheekada .

Iyaada: Horta ii balan qaad.

Isaga : Haye ee inaga so xidh.

Iyada: Lkn Hadan ku wayo wan dhimanya.

Isaga: Isma wayayno .

Sanado kadib ismay yeelan qalbiyadii is jeclaa waxay ahayd malinta arsookiisa waxa uu so xasuustay balanti uu ka qaday iyaada wuna wacay.

Isaga. Hello!

Iyada: Haa waa kuma?

Isaga: ima garanysid miya

Iyada: hadan ku garatay

Isaga: Waxan so xasustay balanti mantana waa arooskeyga

Iyada: isii ciwaanka mesha aad joogto

Dhawr sacdod kadib way timi waxayna bilawdy inay suudhka uu xidho kadib wuxu ku yidhi .

Isaga: Idhiib gacntada oo saar gacntayda

Iyada: ma awoodo ee aad caruusadadi ba ku sugyse

Isaga: Soo bax aan tagne aan ka fogano dhamantod aan tagno meelan qofi joogin labadena kaliya aan ku nolnahay

Iyada: ma awoodo ee wan ku ducaynya aad aroosadada

Waxa uu arkayay indhaheda ilinta ka hobanysa xanunka ay ka daremayso qalbiga way baxdy iyado ilmaynyasa markay socotay ayay dhacday waxa la geyey isbitaal kadib dhakhtarki aya dhahay wadnaha ayaa istagay waxa uu so xasustay markay lahayd hadan ku wayay wan dhimanya

Waxa uu marka isagu ku celcelinyay K**a foganayo so kac wan ku so noqday ee kac Ha iga fogan aniga wan ku bahanahy hada!

17/11/2022

Qalinkayga Bal caawa si dagan u akhriso......!!

1- Aamusnaanta lafteedu waxay leedahay cod ubaahan qof fahma.

2-Kalinimada iyo dhaawucu waxyaabaha ay ku barayaan, ayaa kun jeer ka wanaagsan waxyaabaha ay ku badayaan.

3-Sharaftaada ilaali oo qofna noloshiisa culeys haku noqon.

4-Walwalku waxba ma badalo, lkin inaad ilaahay ku kalsoonaata wax walba badasha.

5— Ma noqon kartid mid xoog badan mar kasta. Mararka qaarkood waxaad u baahan tahay oo kaliya inaad keligaa ahaato oo aad ilmada ka baxdo.

6—Ma bilaabi kartid cutubka cusub ee noloshaada haddii aad dib u akhrido kan ugu dambeeya.

7—Ma jiro qof had iyo jeer mashquulsan, Waxay ku xiran tahay lambarka aad ku jirto liiska mudnaanta.

8— Rumayso ama ha rumaysan in aad heli karto waxaad doonto, awoodaadu waa mid aan xad lahayn.

9—Qof walba wuxuu isku dayaa inuu helo qofka saxda ah laakiin qofna iskuma dayo inuu noqdo qofka saxda ah.

10-Xantaada ma qeexdo dabeecadaada, darajooyinkaaga & dhaqaalahaaga ma qeexaan garaadkaaga.

11— Maya Isbarbardhig Fadlan,Qof Kaalintaada Kaga Wacan Majiro.

12- Qalbigaaga qurxoon qofaan u qalmin h hadiyeynin si uusan kaa garaafaynin.

13- ahaaw mar waliba qofka aad tahay ha iska dhigin qof aadan adigu ahayn, adigoo waliba isku dayaya inaad qof raaligaliso.

14-Sabarka Wehel ka dhigo si walibo oo ay daruufuhu Noloshaada usoo weeraraan.

15-Howl waliba oo aad qabanayso Noqo qof si daacad ah u qabta oo aanan xasad yar xittaa qalbigiisa ku jirin.

Nala Wadaag qodo si gaar ah kuu soo jiitay......?

Hadaad ka heshay lasii wadaag saaxibadaada kale....!!

✍️ buuleblogs.com

15/11/2022

ISLAAMKA IYO IS-ADDOONSIGA.

Ugu horayntii waxaa in la ogaado mudan in is Addoonsiga uu ahaa mid ka jiray Dunida inteeda badan intii uusan Islaamku iman ka hor.
sida dhabta ahna Islaamku ma amrin mana qabo in lays Addoonsado, waayo Islaamka isaga ma keenin is Addoonsiga ee wuxuu u yimid Ummad Addoonsi iyo wax ka daranba ku jirta,wuxuuna ula mucaamilay si xigmad ku dhisan ilaa uu ka takhalusay wax kasta oo xun oo ay dadkii uu u yimid sameyn jireen oo uu Addoonsiguna ku jiro.

Islaamku wuxuu u yimid Umad ay Addoomadu u ahaayeen hantida ugu qaalisan oo ay leeyihiin, si xigmadaysan ayuuna ula macaamilay oo uu ku suuliyay Addoonsigii,Islaamku ma dhiiri galin in lays Addoonsado ee in Addoomada la xoreeyo ayuu dhiiri galiyay. Mana jirto hal Aayad oo uu Ilaahay ku leeyahay waa in aad is Addoomsataan.

Bal ee taa badalkeed Dhibaatooyinka aakhiro iyo jidka siraadka waxa lagu gudbayo ayuu midda ugu horaysa ka dhigay islaamku luqun la xoreeyo.

‎فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (11) وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ (12) فَكُّ رَقَبَةٍ (13) أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ (14) يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ (15) أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ (16)
“Oo dadku dhibta maalinka Qiyaame may ka gudbaan,oo maxaad ka garanaysaa sida dhibtaasi looga gudbo,waxaa looga gudbaa in Addoon la xoreeyo ama in Miskiin iyo agoon dhulyaal ah cunto la siiyo maalin ay gaajo darani jirto.

Taariikhdu waxay marag ka tahay in Addoonsigii laba lixaadsaday qarnigii 15aad ee ay garwadeenka ka ahaayeen Wadamadii reer Galbeedka ee dadka madoow lagu kala gadan jiray ay Dowladdii Cusmaaniyiinta ahayd midda kaliya ee aan ka qayb qaadan,taasina waxaa daliil u ah in aan dhulki Islaamka ee uu Turkigu xukumi jiray aan laga soo helaynin dad madow oo muuqda oo halkaas ku tagay Ganacsigii dadka ee Afrikaanka lagu dhoofin jiray,halka ay Maraykanka iyo Yuruba ay dhooban yihiin Madoow iyo dad kale oo ka soo jeeda dadkii ay ganacsiga ku geeyeen goobahaas.

Dad badanu waxay isku khaldaan Maxaabiista dagaalada lagu soo qabto iyo Addoonsiga oo runtii ah laba kala duwan,waayo Islaamku wuxuu maxaabiista u yaqaanaa (اسري) wuxuuna ula dhaqmaa si ka badalan sida loola dhaqmi jiray dadkii la Addoonsanayay.

Islaamku wuxuu qabaa in Maxaabiista ama la iska sii daayo ama Maxaabiis kale lagu soo furto sida ay Aayaddan tilmaantay.

‎"فَإِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّىٰ إِذَا أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّىٰ تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ۚ .
“Hadaad la kulantaan Gaalada duullaanka idinku ah qoorta ka garaaca oo kolka aad jilcisaan xariga ku giijiya oo markaa ka dib iska sii daaya ama wax kale ku soo badasha”.

Isku soo wada duuboo waa arin muuqata oo uusan Qof Cadaalad u irkanaya inkiri karin sida uu Islaamku u bari taaray xoreynta Addoomadii la lahaan jiray iyada oo uu tacaaliimtiisa iimaaniga ah ku daray waajibaadyo ku xeran Addoomo xoreyn sida kafaarooyinka iwm iyo wax kasta oo Alle loogu dhowaado oo uu hormuud uga dhigay Addoomo xoreyn.

Islaamku ugu h**eyn waxa uu Iimaan ahaan u diiday in ay dadku is Addoonsadaan ama ay qaarkood qaarka kale Cabiidsadaan oo Caabudaan.
Oo ilaahay wuxuu yiri:-

‎"مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِي مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ"
“Maba dhici karto in Ilaahay Bashar siiyo kitaab iyo xigmad iyo Nabinimo ka dibna uu dadka ku yiraahdo Addoomo ii noqda Ilaahay sokadii,taa badalkeed waa inuu faraa noqda kuwo Rabbi ku xiran,idinkoo raacaya wixii aad kutubta laydin siiyay ka barateen iyo wixii aad daraaseyn jirteen”.

Aayadaha Quraanka ee tilmaamaya sida uu Islaamku u dhiiri galiyay Addoomo xoreynta waxaa ka mid ah.

‎"(وَالَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًا وَآَتُوهُمْ مِنْ مَالِ اللَّهِ الَّذِي آَتَاكُمْ"

“Kuwa ay midigyadiinu hanatay ee doonaya inaad la gashaan heshiis ay xornimo ku gaaraan,la gala heshiiskaas oo haddii aad khayr ku ogtihiina wax ka siiya maalka Alle idin siiyay si ay isugu furtaan”.

Rasuulku scw wuxuu yiri:-

‎“وعَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ الله صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: «أَيُّمَا امْرِئ مُسْلِمٍ أَعْتَقَ امْرَأً مُسْلِمًا اسْتَنْقَذَ اللهُ بِكُلِّ عُضْوٍ مِنْهُ عُضْواً مِنْهُ مِنَ النَّارِ». متفق عليه.

“Qof Alle iyo qofkii xoreeya qof Muslim ah Ilaahay waxa uu xoreyntaa sababteeda jirkiisa xubin xubin oga badbaadiiyaa Naarta”

Culimada Islaamka sida Imaamu Nawawi ku sharxay kitaabkiisa sharxul muhadab wuxuu sheegay Muslimka Addoonka ah kali kuma aha fadligaas ee waxaa la wadaagaya midka aan Muslimka ahayn ee lafdiga waxa uun ugu dhacay Muslim waa aqlabiyaddii dadkii la lahaa ee Madiina joogay oo Muslim ubadnaa.

Dhabtii waxaan shaki ku jirin oo qof kasta oo Cilmi u leh Islaamka il cadaaladeedna wax ku eega wuxuu ka marag furi karaa inuusan Islaamku isaga keenin is Addoonsiga oo ay ahayd dhaqan ka h**eeyay oo caalamka ka jiray,kaliya uu Islaamku si xigmad ku jirto ula macaamilay is adoonsigii uu u yimid isaga oo ugu horayn ilaaliyay xuquuqda Adoomadii la lahaa dabadeedna dhiiri galiyay sidii loo xoreyn lahaa si is Addoonsiga looga takhaluso si tartiib ah oo aan Mushkilo wadan.
Arinta Addoonsiga Islaamka ma keenin waxay ahay dhaqan jiray,bal islaamku wuxuu dhiiri galiyay in addoomada la xoreeyo.
‎فك الرقبة
Adoomo xoreyn ayaa Quraanka iyo Sunada ku badan.
Islaamku wuxuu faray in Addoomada la xoreeyo oo inta laga xoreeynayana si wanaagsan loola dhaqmo oo wuxuu yiri addoomada waxaad cunaysaan wax ka siiya oo waxaad xiranaysaan wax oga xera oo ha u dirina shaqo adag,hadaad u dirtaana la qabta oo ugu kaalmeeya,islaamku wuxuu faray in addoomada iyo maxaabiista gacanta muslimiinta ku soo dhaca xuquuqdooda la ilaaliyo oo haday guur rabaan loo guuriyo.oo kuwa is furanaya loo fududeeyo oo heshiiska xoriyadooda loo dadjiyo.

‎وَلا تُكْرِهُوا فَتَيَاتِكُمْ عَلَى الْبِغَاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَنْ يُكْرِهْهُنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِنْ بَعْدِ إِكْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَحِيمٌ) [النور: 33].
Ha ku khasbina gabdhihiina in ay xumaan sameeyaan haddii ay iyagu guur in ay ku dhowrsadaan doonayaan.
Wuxuu kaloo Eebe yiri:-

‎وَأَنكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِن يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (32)
“U guuriya kuwa iskaabulada ah ee ay addoomadiina wiilal iyo gabdhaba ka mid yihiin,haddii ay maanta fuqaro yihiin ilaahay baa fadligiisa ku deeqi diina.
Wuxuu kale oo uu Eebe khasab ka dhigay in heshiis is furasho lala galo addoon kasta oo xorriyad keenaya.

‎وَالَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًا ۖ وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ ۚ
“Kuwa doonaya heshiis xoriyad in ay qaataan oo xoroobaan la gala oo waliba maalka eebe idin siiyay wax ka siiya oo ugu kaalmeeya”
Nusuustaas oo dhan waa kuwo caddeynaya in uusan islaamku marna dhiiri galinin addoonsiga ee uu taa caksigeed si xigmadaysan u faray.
Rasuulka scw wuxuu yiri:-
‎"من قتل عبده قتلناه ومن جدع عبده جدعناه"
“Qofkii addoonkiisa dila waanu dilaynaa,kii xubin ka jarana xubintii uu jaray ayaanu jaraynaa”.
Wuxuu kaloo yiri:-
‎"من ضرب عبده ظالما لم يكن له كفارة دون عتقه»
“Qofkii addoonkiisa garaaca oo dulmiya uma sugnaanin kafaaro aan ahayn in uu xoreeyo”,

‎وعن سويد بن مقرّنٍ- رضي الله عنه- قال: «لقد رأيتني سابع سبعةٍ من بني مقرنٍ ما لنا خادمٌ إلا واحدةٌ لطمها أصغرنا، فأمرنا رسول الله صلى الله عليه وسلم أن نعتقها» (رواه مسلم).

Suweyd binu muqarin waxaanu ahayn toddoba wada dhalatay oo hal addoon khaadun u yahay,kii noogu yaraa ayaa maalin dharbaaxay,rasuulka scw wuxuu yiri wax aan ahayn in aad xoraysaan oo laydinka yeelayaa ma jirto.

Rasuulka scw wuxuu yiri:-
إِنَّ إِخْوَانَكُمْ خَوَلُكُمْ جَعَلَهُمْ اللَّهُ تَحْتَ أَيْدِيكُمْ فَمَنْ كَانَ أَخُوهُ تَحْتَ يَدِهِ فَلْيُطْعِمْهُ مِمَّا يَأْكُلُ وَلْيُلْبِسْهُ مِمَّا يَلْبَسُ وَلَا تُكَلِّفُوهُمْ مَا يَغْلِبُهُمْ فَإِنْ كَلَّفْتُمُوهُمْ مَا يَغْلِبُهُمْ فَأَعِينُوهُمْ”
“Adoomada waa walaalihiin uu ilaahay gacmihiina baday ee kii walaalkii Eebe gacantiisa badayoow waxaad cunayso wax ka sii,oo dharka aad xiranayso qayb ka sii,oo shaqo culus ha u dirina,oo hadaad u dirtaana ugu kaalmeeya”

Rasuulka scw wuxuu kaloo yiri:-
“مَنْ كَانَتْ لَهُ جَارِيَةٌ فَعَالَهَا فَأَحْسَنَ إِلَيْهَا ثُمَّ أَعْتَقَهَا وَتَزَوَّجَهَا كَانَ لَهُ أَجْرَانِ”
“Ninka ay gabadh addoon ah gacantiisa soo gasho ee kafaala qaada oo wanaajiya ka dibna intuu xoreeya guursada laba ajar ayuu leeyahay”.

Taariikhda bashariyada xilligaa waxay marag ka tahay wax addoomo islaamka oga roonaa oo xuquuqdooda ilaaliyay in aysan jirin.

Kolka islaamku ka dhigay addoonkii mid la xuquuq ah kii lahaa oo uusan wax nacfi ah ku qabin waxaa qof kasta u soo baxday inuu xoreeyo oo uu Eebe ugu dhowaado.

14/11/2022

Subxaanalaah.

Muuqaalada iyo Hab nololeedka Noole badan Allaah waa naga qariyay. Qaarkood jirkooda ayaa aad loo yareeyay, sida kaneecada oo iyada oo yar ay dhib nagu heeyso haddii ey weeynaa leheyd Sunteeduna intaa ka badan leheyd maxaa nagu dhici lahaa.

1. Quraanshadu waa xayawaan aad u yar, si toos ahana uma aragni Muqaalka wajigeeda, haddii ey weynaa leheyd oo Ri ey la ekaan leheed. Aad ayaan uga cabsan leheyn ( F.S:1aad)

2. Ayaxa ama Haraanti geeluhu waa xayawaan aad u yar, Haddii uu weeynaa lahaa oo uu la ekaan lahaa Gor gorka, waxaan ka baqi leheyn Xabaddkeeda oo u eg muuqaal Libaax lagu sawiray. ( F.S: 2aad)

3. Shinidu haddii ey la ekaan leheyd Goranyada, Dabcan waxaan ka sugi leheyn Malab badan in aan ka helno. Laakin Muuqaalka indhaheeda iyo wajigeeda ayaan ka baqi leheyn.( F.S: 3aad)

4. Noolaha kale ee loo yaqaan Abooto tuu tuu ama Geeri gacan dheer in kasta oo ey leedahay magacyo badan. Waa Xayawaan kan Labka ahi uu u galmoodo kan dhidig hal mar oo kaliya Noloshiisa. Tan dhidig waxa ey soo daadisaa dhacaan soo jiidanayo Labka, marka uu u yimaad oo uu u galmoodo oo ey dhameeystaan, waxa ey cunid uga bilaawdaa Madxa ilaa ey wada cunto jirkiisa oo dhan si ey uga hesho nafaqada ey u baahan tahay. Mar marna dhacaan ayey daadisaa si ey u soo jiidato kan Lab, Laakin soo jiidashadaasi ma ahan in uu u galmoodo, ee waa in ey cunto oo kaliya si ey nafaqo uga hesho oo kaliya kadibna ey raadsato Lab kale oo ey ka heshay. Haddii Noolahaani uu Geel la ekaan lahaa, ee uu Nafaqo ka raadsan lahaa Beni aadanka, waxaan ku jiri leheyn Cabsi iyo Carar joogto ah. Alaah ayaa ka dhigay Xasharaad aad u yar.( F.S: 4aad)

5. Noolaha ilu ma aragtada ah ee loo yaqaan "Eyelash" waxaa uu ku noolyahay Baararka hoose ee Indhahaaga, Aad ayuu u yaryar yahay waa lagu arki karaa "Microscope" aragiisu, aad u heer sareeyo Waxa uu soo baxaa Habeenkii marka aad seexato, waxa uu Adiga Wajigaaga ka cunaa maqaarka dhintay oo uu ka nadiifiyo. Lama sheegin wax dhibaato ah oo uu Dadka u geeysto, haddise uu aad u bato oo uu is dul fuulo Cun cun ayaad dareemee, waxaa lagu baabi karaa haddii Maalintii 2 mar aad ku dhaqdo Saabuun Baararka indhahaaga. ( F.S: 5 & 6aad)

Tira yar marna ha u maleeyn Jirkaaga waxaa ku nool qiyaastii 100 Trillion Bakteria Cadadkeedu dhan yahay oo ah kuwa faa'iidada kuu leh. Adigaaba ah Aduun dhan oo lagu sii dhax noolyahay.

Haddii uu weeynaa lahaa "Eyelash" oo uu noqon lahaa waxa ishu qabato, Cabsi darteed ma seexan leheyn.

Allaah ayaa mahad leh oo aan na tusin Noola badan oo nagu dhax nool, iyo kuwo kale sida Jini iyo Sheeydaan.

FG: wixii ka khaldan ka sax wixii ka dhimana ku dar.

Qore: Yahya Amir

08/11/2022

Cilmu nafsi(psychology)

1; Markaste oo uu aamuskaaga bato waa markaste oo hadalkaaga qiimo yeesho

2; dadka badankod waa ay dhoola cadeeyaan marka ugu horaysa oo ay lahadlayaan qof aysan h**e isu aqoonin.

3; Marnaba ha ilaawan hadalada uu ku yiraahdo qofka marka uu xanaaqsanyahy sbabto ah qofka mrku xanaaqo inta badn waxba ma qariyo

4; Markaste oo aad farax santahay waa markaste oo aad hurdo yar ubaahan tahay

5; Qofka dareenkiisa qarsada waa uu ka daneyn io jeceyl badan yahay qofka marwalbo dareenkiisa so bandhiga.

6; Adiga io qof uu xiriir idinka dhexeeyo markaste oo aad badisaan kulankiina waa markaste uu sii yaraado xiisihiina(o ad iska xiisa dhacdaan).

7; inta badan hablaha xogaa yara dheer ee hadane dhuuban (caateesan) waa ay ka ragg io shukaansi badan yihiin hablaha kale sido kalene waa ayna ka xiriiro gaaban yihiin

8; Dadka dunida ku nool waxaa lagu qiyaasa 7.000.000.000.753.000.000 oo qof lkn tirada si sax umaadan aqrin ane mrkaa wada aqrisid a qodobka so dhameestira 😆🤣🤣

7qodob a so aqrisay tiradaas yartane waa ka wahsane caajiski oo qof ah 😁🤣

Qodobkee kusoo jiitay ama ad ka heshay

27/10/2022

Waa sheeko isku dhisan kala dhisan la isku wada dhisay oo si gooni ah loo dhisay. Marna waa laguu sheekeyn marna waxbaad baranaysa. Adiga oo akhristaha ah ayaa noqonaayo koobiyaha sheekada. Isaga oo qoraaga ahna waxa jiro mid kalo qalin daraasho ku haayo sheeko sheegistiisa.

Qalinka: Cali Jimcale axmed.

26/10/2022

Halkee dhaqaaluhu ka soo galaa jabhadaha dagaalama?.

Wixii ka dambeeyay dagaalkii qaboobaa, dunida waxaa ka dhacay dagaalo sokeeye sida waddamada Combodia, Guetamala iyo Mozamjique, wixii intaas ka dambeeyay dagaaladii waxay u baahdeen khayraad dhaqaale(economic resources) sida madax furashada oo dhaqaale badan ay ka soo xareeyeen jabhaduhu, waddamo kalena sida Angola, siereleone, iyo Liberia waxay jabhadahoodu ku tamariyeen khayraadka macaadinta.

Xasaradaha ayaa inta badan ay sababaan waxyaalo kala duwan waxaana ka mid ah arimaha siyaasdda, macaluusha, social inequality, hoos dhac dhaqaale, tiro badan oo bilaa camal ah oo rag ah, iyo siyaasadaha ku saabsan kala riixashada, waxaa kale oo ay qayb ka noqota xukuumadaha oo aan la iman furfurnaanshiyo xagga siyaasadda ah.

1. Lubnaan.

Waddankaas bariga dhexe ku yaal ayaa ka mid ah mid ay hadheeyeen xasarado diimeed(creed) waxaana dadkiisu ka kooban yihiin Muslimiin la koox ah Muslimka iyo Gaalo, dagaalada ka dhacay waxaa kale oo u raacay dhaqaale, jabhaduhu waxay dhaqaalaha ugu badan ka heli jireen dhoofinta xashiishadda oo ay ka gadaan Masar, Israel iyo waddamo reer Yurub ah, waddankaasina caan ayuu ku noqday mukhaadaaraadka(narcotics) illaa ay gaadhay in 1974kii madaxeynihii waddanka ee xilligaas in shandadihiisii uu watay ay baadhaan hay'adda Marayknaka u qaabilsan mukhaadaaraadku isaggo ay ka qayb ahaa shir qaramada modoobay gollaha loo dhanyahay ku lahaa New York, markii dambena waa laga waayay iyadoo arintaasi keentay shil diblomaasiyadeed(diplomatic incindent), inankaas oo Tony la yidhaa wuxuu ku jiraa liiska dadka mukhaadaaraadka lugta ku leh, 10 sanno ka dib wuxuu ka sameeyay lacag ku dhaw $300 oo milyan, arimaha dhulka ayaa waddankaasi mushkilad ku haysa, waddanka Talyaaniga ayaa intii u dhexaysay 1987-1989kii waxay waddankaas geeyeen qashin buuraha Lubnaan lagu qubay kana soo hooyeen lacag dhan $80 oo milyan, dad badan oo dibadaha lacag ka soo diri jirayna sannadkii waxaa lagu qiyaasi jiray $1.5 illaa $2.5 oo bilyan.

2. Siereleone.

Waddankaasi ayaa halid u galay cirweyni dadkii horseedka u noqon lahaa(elite greed), iyo walibana ganacsatadii oo naawishay in fawdada ay ugu badinayso, kacdoon ayay sameeyeen ardaydii jaamicaadaha ka baxay iyo codsanaya social justice العدالة الاجتماعيّة, ardaydaasi markii dambe waxa uu tabobar uga furmay Liibiya oo hubayn jirtay kuwa gacan saarka la leh dawladaha reer galbeedka, dadkii xasaradahaas ka macaashay waxaa ka mid Taylor isaga ubadkiisuna ka dhiigaysteen,waxaa kale oo ka noolaaday ciidamadii nabad ilaalinta oo daldashay macdanihii.

3. Angola.

Waddankaasi colaadihii ka aloosmay jabhadihii waxay hub iyo mushaharba ku bixin jireen dhaqaalaha ka soo gala dheemanta inantii uu dhalay hoggaamiyihii waddankaas ee Dos sontasna waxay wax la yeelatay sharikad macdanta ah oo laga leeyahay Israel iyo Belgiumku, dhaqaale aad u badanina wuu ka soo geli jiray UNITA waxaa ka soo galay adduun dhan $3 illaa $4 oo bilyan intii u dhaxaysay 1992-2000.

4. DR Congo.

Xasaradihii(conflicts) waddankaasi ka dhacay waxaa lug ku lahaa waddamo kale oo ay ka mid ahaayeen Rwanda, Uganda iyo Angola iyo qaar oo dhamaantood ka lahaa strategic interslests, waxanay ku lahaayeen saami xoog leh dawlad kasta oo laga dhiso 1998kii waxaa dheemanta ka soo galay $800 oo milyan.

5. Colombia.

Waxaa waddankaas ka dhacay dagaalkii ugu muddada dheeraa oo qaatay 57 sanno, dagaalada qaar waxaa ku dhintay 200,000, waana waddan aad u dhoofiya daroogada, waxay ka mid ahaayeen kuwa ugu badan ee madax furashada dhaqaale ka samayn jiray jabhadda ELN oo keliyaa ayaa sii daynta 3 la hayste ka qaadatay $2 oo milyan, waxa kale ay dhaqale ka heli jireen cocaha.

6. Afghanistan.

Waddankaasi ayay sheegeen in 75% opiumka dunida ay soo saaraan, waana waddan ay quwadaha dunidu ku hirdameen oo jaarka kuwa la ah laftooduna khaati ka istaageen waana taas bay sheegeen sababtaas ayay shegaan ta keentay in qaran ugu dhismi waayay.

Buuggaas oo ka kooban 10 papers oo 300 oo bog lagu soo ururiyay ayaad intan in ka badan ugu tegaysaa.

10/03/2022

Shaqa fiican ayaad qabateen
1-Safaaradda Somalia ee South Sudan
2- iyo Guddiga ganacsatada Somaaliyeed.

Fadlan Faafi oo Asxaabta La Wadaag!

Waxaan maanta ka qayb galanay kulan ballaaran oo ka dhacay Xafiiska Agaasimaha Guud ee Laanta Socdaalka iyo Jinsiyadaha Koofurta Suudaan.

Kulanka waxaa kasoo qaybgalay dhammaan Safaaradaha Wadamada IGAD oo ay ugu horreeyso Safaaradeena oo uu kulanka ku metelayay Amb. Abdulhakim Abdullahi Omer “Camey”.

Agaasimaha Guud ee Laanta Socdaalka iyo Jinsiyadaha Koofurta Suudaan Lt. Gen. Atem Marol Biar ayaa ugu horreeyn kasoo qayb galayaaasha kulanka la wadaagay warbixin kooban oo ku saabsan cadadka dadka la diiwaan galiyay ee wadan walba ka jooga K. Suudaan.

Amb. Abdulhakiim cameey ayaa Agaasimaha Guud la wadaagay dhammaan cabashooyinkii naga soo gaarayay ganacsatadeena muddooyinkii u dambeeyay ee ku saabsanaa habdhaqanka askarta Laanta Socdaalka iyo Jinsiyadaha.

Kulanka ayaa waxaa kasoo baxay Qodobadaan Hoose:

1. In laga bilaabo Maanta oo Taariikhdu ku beegan tahay 07/03/2022 la joojiyay gabi ahaanba hoowlgaladii (Silent Search) Booliiska Laanta socdaalka ay ka wadeen suuqyada.

2. Maadaama ay muddooyinkii u dambeeyay soo if baxayeen fiisooyin been abuur ah (FAKE) in foojignaan dheeri ah la muujiyo. Si looga hortago qodobkan waxaan ku talinaynaa in la iska joojiyo dalaaliinta fiisooyinka loo dirsanayo.

3. In qof kasta uu fiisahiisa iyo dukumintigiisa mar kasta cusboonaysiisto. Qofkii cusboonaysiin waaya fiisihiisa waxaa ku dhacaya ganaax.

Adam Osman

12/12/2023

02/12/2023

22/03/2023

09/03/2023

05/12/2022

28/11/2022

17/11/2022

17/11/2022

15/11/2022

14/11/2022

08/11/2022

27/10/2022

26/10/2022

10/03/2022

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Business

Videos

Shortcuts

Share

Category

Nearby media companies

Other Video Creators in Juba

You may also like