Radio Deegaan

25/06/2024

22/06/2024

Sharaf ayeey inoo tahay inaan ka mid nahay ka qeyb galayaasha Shirweynaha Isbedelka Cimilada Soomaaliya.

Waxaa sharaf inoo ah in Radio Deegaan oo ah raadiyaha kaliya ee diiradda saara Wacyigalinta iyo Ka warbixinta Arrimaha Deegaanka iyo Isbeddelka Cimilada, ay qayb katahay shirkaweynaha Isbedelka Cimilada Soomaaliya.

09/02/2023

Wasaarada Deegaanka iyo isbedelada cimilada oo soo gudbisay laba sharci oo muhim ah isla markaasna ay ansixiyeen Golaha wasiirada.

1. Hindise Sharciyeedka Maareynta Deegaanka.
2. Siyaasadda Maareynta Deegaanka.

03/01/2023

Roobabkii ugu dambeeyay ee ka da’ay gobolada Bari iyo Gardafuu ee Puntland ayaa galaaftay xoolo badan iyadoo roobabku ay keeneen fatahaado iyo qabow aad u daran. Roobabka meelaha qaar ayaa kor u dhaafay 200mm.

01/01/2023

Daadad ka dhashay Roobab saacado badan ka dayay deegaanada Xeebta ee gobollada Awdal iyo Salal ayaa Hakiyay Isu socodka dadka iyo gaadiidka u kala goosha Somaliland iyo Djibouti.

08/12/2022

Soomaaliya Deegaano Xabaalmeya: Xal iyo talo soojeedin

Soomaaliya ka hortagga bacaad guurowga ayaa dhowr iyo labaatankii sano ee u dambeeyay aan fiiro gaar ah loo siin, taasoo ay ugu wacan tahay in ay jirin dowlad isku howsha iyo baraarug bulsho oo balaaran, taasina waxay keentay in la arko deegaano badan oo halis ugu jiraan in ay aasmaan iyo kuwa kale oo lawaayay gabi ahaantoodaba mudo kooban gudahood.

Soomaaliya ma jirin sahan rasmi ah oo laga sameeyay bacaadka xooggan ee ku siifidaya deegaanada u dhaw xeebaha dhowrkii sano ee dambe, in kastoo qaar ka mid ah hay'adaha caalamiga ah iyo kuwa Qaramada Midoobay ay xoggo kooban ka qoreen saameynta bacaadka ee xowliga ku socda iyo sida aan wax looga qabaneen.

Markaan taariikhda dib u eegno dhacdooyinkii dhacay iyo sida xal looga gaaray.

Mashruucii Bacaad celintii Shalaambood (1973-1974) wuxuu ahaa barnaamij qaran oo caalamka uu la fajacay ummada Soomaaliyeedna tusay kalsoonida ah in ay bulsho wax qabsan karto. Waxaana iska kaashadey mashruucaas UNDP iyo Dowladda Soomaaliya oo horjoogayaal u ahaa Shacbka, Shaqaalaha iyo ciidamada dowlada. Barnaamijkaan ayaa sahlay in laga hortago Bacaadkii guulna laga gaaro waqti kooban.

Guusha laga gaaray barnaamijkaan waxaa fududeeyay dhowr sababood oo isbiirsaday; Maamul wanaag iyo Bulsho soomaaliyeed oo baraarugtay iskuna howleen sidii wax looga qaban lahaay arrintaas. Habka loo isticmaalay laguna joojiyay Bacaad celinta ayaa ahaa Beerista tiitiinka oo laga sameeyay dhanka xeebta ay dabeesha ka timaado. Tiitiinka sababaha loo xushay waxaa lagu sheegay in mudo kooban uu ku soobixi karo, dhulkana uu si dhaqsi ah ugu faafi karo, sidookale in uu u adkeysankaro Cimilada iyo dhulka cusbada ah.

Markaan u imaano magaalooyinka waqtigaan Xabaalmeya, sidookale u muuqda kuwa laweyn doono mudo gaaban gudahood hadii aan wax laga qaban.

Deegaanka Dhinowda oo ku taalo xeebaha bari ee gobalka mudug. Waxay halis ugu jirtaa gabi ahaanba in ay aasanto, Bacaad guurowga ayaa saameeyay ceelashii biyaha, kaabayaasha dhaqaalaha iyo guud ahaan goobihii waxbarashada, isbitaalada, masaajidyaddii iyo guryihii oo Bacaadkii ka kormaray oo laga yaabo in ay sababto in laga hayaamo Deegaankaan. Bulshadda ku nool waxay ku jiraan oo ay la noolyihiin xaalad adag oo quus ah, waxa ay u baahanyihiin gargaar bini'aadantinimo, garab Dowladeed iyo waxqabad Bulsho oo balaaran.

Xalka iyo Talooyinka aan soo jeedin lahaay.

1. In la sameeyo xeeyndaab caro nageeya ah si loo joojiyo Socodka Bacaadka.
2. In lagu beero dhirta adkeysiga u leh Cimilada iyo dhulka cusbada ah ee Deegaanada xeebaha ka ag dhaw, dhirtaas waxaa ka mid ah sida tiitinka, cowska iyo geed takhayga (mangroves).
3. In la hirgaliyo Bacaad-bixin Deegaan si looga saaro guryaha, isbitaalada, iyo ceelasha bacaadka xireen.
4. In lasameeyo Wacyigalin bulsho oo balaaran
5. Iyo In garab istaag loo fidiyo bulshada dhibaateysan ee aan awoodin xakameynta Bacaadka.

Ugu Dambeyntii, in la abaabulo Bulshaada iyo Muwaadiniinta Soomaaliyeed si Dhireyn ay ugu sameeyaan dhulka xeebaha u dhaw dhaw ee banaan iyo goobaha kale ee ka dhaxeeya Dadweynaha waxay qeyb ka qaadan kartaa Bacaad celinta, Sidookale waxaa muhiim ah Dowladda soomaaliyeed iney u diyaar garoowaan wax ka qabashada Bacaadka sii fidaya iyo u gargaaridda dadka deegaanka iyo duunyada.

W/Q - Abdishakur Daaha

08/12/2022

Codka isbadalka cimiladda ( Voice of climate change)

Isbadalka cimiladu ma ahan shay la odhan karo dhulka soomaaliyed qayb bay ka yihin sababtooda. Guud ahaan Africa ba waxay aduunka ku kordhisaa cadad dhan 3.8% , china oo 23% , USA oo 19% iyo Yurub o dhan oo 13% soo daaya.

Marka lo eego aduunyada kale oo dhan waxa aynu ka nahay meesha ugu yar, hoos uga soo deg ka Somaali ahaan inte baan aduunka ku darnaa? Waxan odhan karnaa 0% , iyada oo taasi jirtana waxaan nahay wadamada ugu badan oo la kulma saamaynta isbadalka cimiladda.

Tallo bixin- Maxaan u baahanahay?

1: Faham isbadalka cimilada aslan waxa u yahay ( Nasiib darada jirta badi dadka hada arimaha ka hadla ma ahan dad aad wax u baara amase u bartay si cilmiyeysan , xitaa wasaaradaha dowlada badi ma fahamsan mawduucan).

2: U qareemid ( Advocacy )- si cilmiyeysan in lo sameeyo qayla dhaan sida maqaalo, cilmi baaris , doodo iyo IWM.

3: Cadaalad degaan ( Environmental justice- aragtidan waa mida kaliya ee aduunka lagula doodi karo marka tan laga hadlayo waxa jira xeer la dhaho "pollutor pay principle" oo 1971 aduunku isku raacay macnihiisuna yahay wadan walba in uu bixiyo xadiga dikhow u soo daayey, si loogu caawiyo wadamada saamayntu ka dhacday, ka Somaali ahaan way jiraan waxyaallo inaka so gaadhay taas.

4: Baahin cilmiga degaanka ( Environmental education)- in dadka wax la baro waa shayga keliya ee fahamka dadka ee dhanka degaanka kor u qaadi karta.

Saddexda tallo marka aan yeelno baan waxaan u baahan in aan kor u qaadno ilaalinta degaanka (Environmental conservation) sida;

1: Olole Dhir beeris (plantation campaign).

2: Dhulka nabaad guuray in ilaaliyo sida boholaha ( erosion controls).

3: Biyo qabsasho ( Water storage).

-------------------------------------------------

Africa accounts for the smallest share of global greenhouse gas emissions, at just 3.8%, in contrast to 23% in China, 19% in the US, and 13% in the European Union.

We are not in safe and health environment!
............................
Mohamed M. Yusuf
MSC. of Climate change and environmental sustainability.
Humanitarian worker.

25/11/2022

Fursadaha Banaan ee dadku aysan ku baraarugsaneyn. Dhaqashada Digaagga.

25/11/2022

Isbarbardhigga Abaartii Dabadheer iyo Siman.

07/11/2022

Xaqiiqooyin kaa qarsoon ee ka qeyb galka Soomaaliya Shirweynaha 27aad ee Isbedelka Cimilada Aduunka.

07/11/2022

Wasiirka Deegaanka iyo Isbedelka cimilada Marwo Khadiija Al Makhzoumi ayaa ka qayb gali doonta kulan doodeed looga hadlayo Isbedelka cimilada iyo Amniga.

06/11/2022

Magaalada Sharma El-sheikh ee dalka Masar, waxay martigelinaysaa shirweynaha Isbedelka Cimilada ee Qaramada Midoobay COP27.

130 diyaaradood oo ka mid ah diyaaradaha madaxweynayaasha adduunka ayaa ka soo degi doona garoomada dalka Masar, waxaana shirka COP27 ka soo qeybgalaya madaxda iyo wakiilada in ka badan 190 dal, waxaana imaan doona in ka badan 3,000 oo saxafiyiin ajnabi ah oo ka kala socda 450 warbaahin oo heer gobol iyo heer caalami ah.

Shirka COP27, waxa lagu casuumay 40,000 oo qof oo ka kala imaan doona 190 dal, waxayna iskugu jiraan madax heer caalami ah, wakiilo heer caalami, madax heer gobol, wakiilo heer gobol ah, Saxafiyiin, Ganacsato, dhallinyaro, maalqabeno, Ururada u ololeeya isbedelka cimilada, daneeyayaasha arrimaha isbedelka cimilada iyo qaar kale oo badan.

Shirku wuxuu socon doonaa laga bilaabo 6-da illaa 18-ka bishan November 2022.

Sharma El-sheikh waa magaalo dalxiiska ku wanaagsan.

06/11/2022

Soomaaliya Shirkaan COP27 muhiim ma u yahay?

06/11/2022

Arrimaha Xiisaha u yeelaya ka qeybgalka Dowlada Soomaaliya ee Shirweynaha Isbedelka Cimilada ee COP27.

06/11/2022

Maanta 6/11/2021 waxaa furmay Shirka Isbedelka Cimilada ee Qaramada Midoobay ee COP27 kaas oo martigalineysa Magaalada Sharma El-sheikh, ee Dalka Masar.

Shirkaan inta uu socdo (6- 18 November) waxaan idinla wadaagi doonaa Ujeedooyinka iyo Qodobada shirka looga hadi doono, Doodadaha madaxda caalamka, Arrimaha iyo soojeedinta miiska saaran, Wafdi ballaaran oo hogaaminaayo Madaxweynaha soomaaliya oo tagaya. Muhiimada shirkaan u leeyahay Soomaaliya iyo sheekooyinka xiisaha badan ee kaa qarsoon.

Waxa uu shirkaan kusoo beegmayaa ayadoo soomaaliya iyo guud ahaan barriga afrika dhexda kaga jiraan abaarihii ugu darnaa mudo 40 sano ah. Kumayaal ayaa geeri qarka u saaran. Galbeedka afrika waxaa halakeeyay daadad aan horay loo arag.

Waxa uu shirkaan kusoo beegmayaa iyadoo xagaagii tagay la diiwaangaliyay in uu ahaa kii ugu adkaa waqooygiga Ameerika. Iyadoo yurub laga diiwaangaliyay in uu ahaa xagaagii ugu kululaa mudo 500 oo sano ah oo ay wehliyaan dab iyo olol, abaaro iyo dhimasho badan. Wabiyadii waa weynaa ayaa gaaray heerkii ugu hooseeyay qaarada Yurub.

Iyadoo gu’a koonfurta Aasiya ku dilay boqolaal. Wadamo badan ayaa diwaangaliyay heerkulkii ugu sareeyay in ka badan tan iyo 120 sano. Isbedelka cimilada ayaa sababay hoos u dhac weyn ku yimid roobabka koonfurta Aasiya. Waxayna huriyeen dabka wax gumaada oo keyma badan ayaa Ololaya.

Bishii Agosto Seddex meelood meel Pakistaan daad ayaa arqadeeyay. Cawaaqib xun ayaa soo gaaray dadka iyo duunyada iyo guud ahaan dhaqaalaha Pakistaan. Sanadkaan ayaa daba socday xili kuleel aad u daran ay dhaliyeen abaaro dilaacay horaantii sanadka kuwaas oo galaaftay nolasha in ka badan 1,700 oo qof.

Shiinaha waxaa soomaray heerkulkii ugu darnaa abid tariikhada. Magaalooyin badan oo kuyaala Ciraaq waxay noqdeen meelaha ugu kulul dhulka heerkulka waxa uu ka sareeyay in ka badan 50 darajo oo celsius ah.

Dufaano ayaa ku dhuftay Mareekenka. Dhamaan dhibaatooyinkaan ayaa muujinaya in uu san jirin wadan ka badbaaday saameynta isbadelka cimilada. Dhacdooyinkaani waa dhab oo toos ayeey warbaahinta dunida u tabineysaa.

7-dii sano ee ugu dambeeyay waxay ahaayeen kuwii ugu kulalaa ee la diiwaangaliyay abid. Waxay waxaasi oo dhan ka dhiganyihin in hadda la dhadhaminayo waxa la filanaayo in ay dhici doonaan hadii aan lagu dhaqaaaqin in wax laga qabto isbadelka cimilada.

Waqti badan oo lasii lumiyaa ma jiro. Dunida waxay si degdeg ah ugu sii siqeysaa nolasha Aadanaha dhinackasta oo ay isbadelka cimilada ay saameyn karto sida Caafimaadka, Deegaanka, kaabayaadha dhaqaalaha.

Xoghaya Qaramada midoobay António Guterres ayaa sheegay in wax ka qabashada cimilada waqtigaan ay tahay in la siiyo mudnaanta ugu sareyso caalamka.

Maxay dhacdooyinkaasi kaaga dhiganyihiin. Shaqsi ahaan sidee ayaad u aragtaa.

Isha nagu haay oo hel warbixino xiiso badan.

05/11/2022

Waxaa Maalinta Barri ah furmaya Shirweynaha Isbedelka Cimilada Addunka ee COP27 kaas oo martigalineysa Magaalada Sharma El-sheikh, Egypt.

Shirkaan inta uu socdo waxaan idinla wadaagi doonaa Qodobada shirka looga hadi doono, doodadaha madaxda caalamka, lacaga la yaboohi doono, iyo sheekooyinka xiisaha badan ee ku saabsan shirkaan.

Nala soco oo ishka ku haay.

26/10/2022

“Burburkii ku dhacay dalka kaliya ma saameyn dadka ee dhibaato xooggan ayuu gaarsiiyey deegaanka Soomaaliyeed, waxaa naga guuray xayawaanaadkii iyo dhirtii uu caanka ku ahaa dalkeennu. Dib u dhiska dowladnimada waa in ay barbar socotaa dib u cagaarinta deegaanka iyo kobcinta wacyiga dadweynaha ee ku aaddan daryeelka deegaanka.”

Maddaxweynaha Soomaaliya
Hassan Sheikh Mohamud

21/10/2022

MADAXWEYNE XASAN SHEEKH OO DAAH FURAY QORSHAHA QARAN EE SOOMAALIYA CAGAAR AH

Muqdisho, Oktoobar 21, 2022; Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo daah furay qorshaha Qaran ee Soomaaliya cagaar ah ayaa ku beeray guriga Ummadda geed ka mid ah 10 Malyan oo geed oo lagu dhireynayo dalka.

Madaxweynaha ayaa tilmaamay ahmiyadda dhirtu ay u leedahay dalkeenna oo abaaro soo noq-noqday ay aafeeyeen, saameyn xoogganna ay ku yeelatay duruufihii adkaa ee dalku soo maray, taas oo sababtay nabaad-guur xooggan oo saameeyey nolasha iyo deegankaba.

"Burburkii ku dhacay dalka kaliya ma saameyn dadka ee dhibaato xooggan ayuu gaarsiiyey deegaanka Soomaaliyeed, waxaa naga guuray xayawaanaadkii iyo dhirtii uu caanka ku ahaa dalkeennu. Dib u dhiska dowladnimada waa in ay barbar socotaa dib u cagaarinta deegaanka iyo kobcinta wacyiga dadweynaha ee ku aaddan daryeelka deegaanka.”

Madaxweynaha Jamhuuriyadda ayaa faray hay’adaha dowladda in ay hormuud u noqdaan qorshahan oo dhireeyaan xarumaha ay ku shaqeeyaan, sidoo kale waxa uu ugu baaqay haweenka Soomaaliyeed oo taariikh ahaan door wanaagsan ka qaata daryeelka deegaanka in ay guryaha iyo goobaha ganacsiga ay ku tallaalaan geedahan waxtarka u leh deegaanka ee ay dowladdu diyaarisay.

Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa faray Maamulka Gobolka Banaadir iyo Wasaaradda Deegaanka iyo Isbeddelka Cimilada Xukumadda Federaalka Soomaaliya in ay labada bilood ee sannadka ka dhiman ay ku abuuraan Caasimadda 100,000 oo geed si loogu gudbo dhireynta caasumadaha dowlad-goboleedyada iyo guud ahaan degmooyinka iyo deegaannada dalka.

DHAMMAAD

18/10/2022

Farqiga u dhaxeeya Dhirta iyo Dhir la’aanta!!.

Maxaa loo jaray dhirtii quruxda badneyd ee ku dhex tiilay taalada Axmed gurrey?

16/10/2022

Maamulka Degmada Qori-lugud ee Gobolka Togdheer oo kaashanaysa Ciidanka Qaranka ee ku sugan degmadaasi ayaa soo bad-baadiyey seddex Hari-macad oo deegaankaas lagu kala iibsanayey, lana rabay in dalka laga saaro.

Dedaal iyo hawl-gal adag oo galeen waxa ay ciidanku ku guulaysteen in ay gacanta ku soo dhigaan saddex hari-macad, oo dhalo ah.oo hooyadood laga soo hoos qaaday.

Wasaaradda Deegaanka iyo Isbedelka Cimilada JSL ayaa iyaduna si deg deg ah uga hawl-gashay sidii loo soo badbaadin lahaa saddexdaas harimacad, ayna u heli lahaayeen xanaaneyn si ay uga baaqsadaan in aanay u dhiman daryeel la,aan,iyadoo isla maantaba la soo gaadhsiiyay xarunta lagu hayo xayawaanka harimacadka ee Magaaladda Hargaysa.

-Deegaan jire

14/10/2022

Agaasimaha Radio Deegaan Mudane Abdishakur Daaha ayaa ka qeyb galay tababar laba maalmood ka socday Magaalada Muqdisho, kaas oo lagu xoojinaayay awoodda ururada bulshada rayidka ah si kor loogu qaado u doodista iyo saamayn ku yeelashada dejinta Siyaasadaha iyo arrimaha kale ee muhiimka ah, waaxaana soo abaabulay tababarka Hay’adda Oxfam oo ah Hay’add caalami ah.

29/09/2022

"Deegaanku waa dhibane shibane ah"

Adam I. Aw Hirsi

26/09/2022

Taariikhda Maamulka Deegaanka Soomaaliya (1976-2022)

Radio Deegaan

23/09/2022

Car yaa igu Beenin karo arrimahan!!

Ku soo dhawoow, Somaliya oo Moos loo soo dhoofinayo.

Radio Deegaan

22/09/2022

10-kii sano ee kasta, Abaartii ugu weyneed ee dhacday inta la xasuusto - Soomaaliya.

Radio Deegaan

19/09/2022

Radio Deegaan iyo Ururka SADCO ayaa qabanaya Caawa Dood wadaag looga hadli doono “Biyo-yarida Soomaaliya: Dhibaatooyinka iyo xalalka suurtagalka ah.”

Kulanka ayaa ku casuuman Khubaro ku xeel-dheer arrimaha Kheyraadka Biyaha iyo Deegaanka.

📍Zoom
🕒 19 September 2022
⏰ 8:00 PM EAT

SADCO Organization is inviting you to a scheduled Zoom meeting. Topic: Water Scarcity in Somalia: Problems and Possible Solutions.

Time: Sep 19, 2022 08:00 PM , Mogadishu

Join Zoom Meeting https://us05web.zoom.us/j/3352204426pwd=V1BxSStXbzBxN0h5RDZFQ1p3U2I1Zz09
Meeting ID: 335 220 4426
Passcode: SADCO2022

12/09/2022

Isbarbardhigga 3 abaarood oo waaweyn ee soo maray soomaaliya; 10-kii sano ee ugu dambeesay.

Radio Deegaan

07/09/2022

Nin 40 sano Dhir beeraayay, ugu dambeyntii ay Kayn isku badashay.

Halka anagga dhirtii xaalufinay heer aan gaarsiiney meshee ugu xumeyd.

Radio Deegaan

06/09/2022

Dal Qashinka soo dhoofsada si dib ugu faa’ideysto.

Radio Deegaan

06/09/2022

Magaalada muqdisho ayaa laga soosaaraa qiyaastii 2,500 metric ton oo qashin ah maalintii.

Radio Deegaan