SAAM Uitgeverij

17/08/2024

𝗔𝗳𝘃𝗮𝗹𝗹𝗲𝗻 𝗶𝘀 𝘃𝗼𝗼𝗿 𝗴𝗲𝗹𝘂𝗸𝗸𝗶𝗴𝗲 𝗺𝗲𝗻𝘀𝗲𝗻

‘Nou, hier hoeven we niet te kijken voor jou’, de woorden van haar moeder galmen nog bijna dagelijks door Sonja’s hoofd. Het is 1995 en ze loopt met haar moeder door de V&D. De rekken vrolijke kinderkleren lachen haar uit. Een blond meisje met zomersproeten draait pirouetjes voor de passpiegel in een felroze rokje. De moeder van het kind staat erbij te glimmen. ‘Staat je schattig’, roept de vrouw blij.

In mijn spreekkamer zit Sonja bijna dertig jaar later en honderd kilo zwaarder te rillen bij de herinnering. Haar moeder was voor de buitenwereld een hartelijke vrouw die altijd en overal voor iedereen klaar stond. Hun haastige maaltijden thuis bestonden uit suiker en zetmeel belegd met kritische opmerkingen. Moeder kneep haar regelmatig in de mollige arm en grapte: ‘Zo vind je nooit een man’. Ook die galmt na.

https://www.saamuitgeverij.nl/afvallen-is-voor-gelukkige-mensen/?utm_medium=referral&utm_source=contentstudio.io

In het gezin leer je omgaan met emoties en gedachten. Je ontwikkelt een houding ten opzichte van jezelf, de wereld en de mensen daarin. Je krijgt een visie op kwesties, normen en waarden.

17/08/2024

Innerlijke onrust kan vele oorzaken hebben: ontevredenheid met een bepaalde situatie die je niet kunt veranderen, werkdruk op school of op het werk, of niet aan gestelde eisen kunnen voldoen om maar eens wat op te noemen.

Indien stress bij een cliënt wordt geconstateerd, moet de begeleider zien te achterhalen waar deze onrust vandaan komt. Een goed hulpmiddel hierbij is het werkboek 𝐑𝐮𝐬𝐭 𝐢𝐧 𝐦𝐢𝐣𝐧 𝐡𝐨𝐨𝐟𝐝. Met behulp van dit werkboek kan de cliënt stap voor vertellen waarom men voelt wat men voelt en wat men zelf wil, wanneer en hoe. Zo komen knelpunten in het huidige dagelijks leven naar boven en kan er samen aan gewerkt worden om een situatie te verbeteren.

Zoeken naar oorzaken van onrust bij LVB. Tips uit het werkboek Rust in mijn hoofd voor mensen met een licht verstandelijke beperking en hun begeleiders.

14/08/2024

𝗘𝗲𝗻 𝗴𝗲𝘇𝗼𝗻𝗱 𝗴𝗲𝘇𝗶𝗻 𝗺𝗮𝗮𝗸𝘁 𝗴𝗲𝘇𝗼𝗻𝗱𝗲 𝗺𝗲𝗻𝘀𝗲𝗻

Miljoenen geeft de overheid uit om de almaar stijgende zorgkosten naar beneden te krijgen. Verzekeraars en gemeenten werken samen om dichtbij en laagdrempelig te werken. Maar het stimuleren van afvallen, stoppen met roken en meer bewegen, blijkt niet mee te vallen. De resultaten van het preventieakkoord zijn teleurstellend. Hoe kan dat toch? Wie wil er nu kreunend en steunend door het leven?

Er ligt een simpele oorzaak onder het falen van de vele initiatieven: ze komen te laat. De schade zit er al. Als je diep van binnen het gevoel hebt dat je bent mislukt en dat niemand op je zit te wachten, dat andere mensen gewoon blijer en gelukkiger zijn, dan gaat zo’n programma niet werken. De overtuiging dat je het kan, is een cruciaal ingrediënt bij afkicken. Het vergt zelfliefde om te veranderen.

11/08/2024

𝗦𝗮𝗺𝗲𝗻 𝗯𝗼𝘂𝘄𝗲𝗻 𝗮𝗮𝗻 𝗲𝗲𝗻 𝘄𝗮𝗿𝗺 𝗻𝗲𝘀𝘁

We zijn trots op de nieuwe publicatie van Een gezin om op te bouwen, een praktische gids van psychotherapeut Catheleyne van der Laan. In het boek vertelt zij met warmte en wijsheid over de fundamenten van een gezellig en hecht gezinsleven. De grappige anekdotes zijn prachtig geïllustreerd door haar dochter Evelien de Horde.

Catheleyne laat in haar nieuwe boek zien hoe kleine koerswijzigingen in de opvoeding en de samenwerking binnen het gezin een grote impact kunnen hebben op het welzijn van toekomstige generaties. Ze geeft handvatten hoe je samen een liefdevolle omgeving kunt realiseren waarin kinderen zich veilig en gewaardeerd voelen. De zelfhulpgids biedt ouders en verzorgers een schat aan praktische tips en hartverwarmende verhalen.

Met hoofdstukken zoals Het Fundament, Bakstenen en Binnenwerk, begeleidt Catheleyne je door de verschillende bouwlagen van het gezinsleven. Of het nu gaat om het belang van dagelijks fysiek contact, liefdevol begrenzen of het hanteren van emoties; haar advies is altijd onderbouwd met voorbeelden uit de praktijk voorzien van empathie en begrip.

Een gezin om op te bouwen is meer dan een opvoedingsgids. Het is een uitnodiging om met liefde en geduld het gezin te bouwen dat ieder kind verdient.

Catheleyne is psychotherapeut en gespecialiseerd in mensen met persoonlijkheidsstoornissen en complex trauma. Zij baseert zich in haar werk op de hechtingstheorie en werkt onder meer met Affect Fobie Theorie (AFT). Ze schreef eerder het boek Ongemerkt verder. Een boek met vier verhalen achter de DSM-5 classificaties van mensen die klem zitten in het leven.

Een gezin om op te bouwen is verkrijgbaar bij alle (online)boekhandels en direct via onze webshop https://www.saamuitgeverij.nl/lancering-praktische-gids-voor-ouders-en-verzorgers/?utm_medium=referral&utm_source=contentstudio.io

10/08/2024

Binnen de begeleidingsrelatie is het belangrijk dat de begeleider bewust omgaat met de eigen emoties en de emoties van de cliënt. Bewust en onbewust geven zij elkaar emotionele signalen. Door zoveel mogelijk bewust te zijn van de gevoelens van de cliënt en het ontstaan daarvan, optimaliseren we de kwaliteit van onze bejegening, waardoor de cliënt zuivere signalen terugkrijgt van de begeleider.

Het werkboek 𝐌𝐢𝐣𝐧 𝐞𝐦𝐨𝐭𝐢𝐞𝐬 is een goede hulp bij het voeren van gesprekken met de cliënt over emoties en gevoelens. Wanneer zij leren hun gevoelens beter herkennen en begrijpen, leert men tevens om beter met de emoties om te gaan.

Werken aan en met emoties. Tips uit het werkboek ‘Mijn emoties’ voor mensen met een licht verstandelijke beperking en hun begeleiders.

08/08/2024

𝗡𝗲𝗲𝗺 𝗽𝗹𝗮𝗮𝘁𝘀, 𝗱𝗶𝘁 𝗶𝘀 𝗷𝗲 𝗹𝗲𝘃𝗲𝗻

‘Als dit voorbij is, ga ik reizen’, bijna smekend kijken de ogen van Kees mij aan. Tja, denk ik, dit gaat nooit echt over zijn want dit is jouw leven. Hij kan niet goed met mensen overweg. Ze zitten hem in de weg en komen te dichtbij. Hij struikelt over de dubbele boodschap in hun zinnen: wat is nu waar? Hij is een ongeduldig man met een onveilige jeugd in de aderen. Niet fijn reizen. Je neemt immers jezelf mee.

Bij de intake stel ik cliënten wel eens de vraag: wie ben je? Dat blijkt ongelofelijk moeilijk te zijn voor sommige mensen. Ze hebben geen flauw idee. Wat ze wel weten, is dat ze niet goed in hun vel zitten en dat ze gelukkiger willen zijn. Dat is een groot misverstand van therapie. Er is niet een staat van gelukkig zijn. ‘Het leven is een gedoetje’, zei de inmiddels overleden denker des vaderlands René Gude wijs.

https://www.saamuitgeverij.nl/neem-plaats-dit-is-je-leven/?utm_medium=referral&utm_source=contentstudio.io

05/08/2024

𝗚𝗿𝗼𝗲𝗶 𝗮𝗹𝘀 𝗴𝗲𝘃𝗮𝗻𝗴𝗲𝗻𝗶𝘀

‘Na de mulo werd ik lerares. Dat heb ik al die jaren met veel plezier gedaan’, haar gezicht vertoont een stabiele staat van tevredenheid. Ella heet ze en haar glimlach is nooit ver weg. Tijdens de komst van haar drie kinderen was ze thuis. Hij werkte voltijds als boekhouder en zij bestierde het gezin. ‘Heerlijk vond ik dat’, Ella lijkt zich niet bewust van de tegenwoordig bijna politiek-incorrecte lading van deze woorden.

We treffen elkaar niet in de therapiekamer, maar op een avond over De Filosofie van genoeg. Ella’s verhaal voelt als een oase van rust. Ze gaat dit jaar met pensioen en wil gaan fietsen met haar man. Niet in Venezuela ofzo, maar gewoon door de bossen, velden en kuststroken van Europa. Ze zingt en haar hobby is tassen en zakjes na**en van gebruikte stoffen. ‘Je kan ze zelfs meenemen naar de bakker.’

Als iedereen zo kon leven, zou de GGZ ophouden te bestaan. Diep van binnen voel ik een zucht van opluchting. Dan was ik ook klaar. Psychotherapie is een prachtig vak en ik ben er redelijk goed in. Het is ook nog écht waardevol om mensen terug in hun kracht te zetten. Toch ben ik chronisch rusteloos op zoek ik een nieuwe uitdaging. Om mij heen zie ik veel lotgenoten die blijven zoeken en niet vinden.

https://www.saamuitgeverij.nl/groei-als-gevangenis/?utm_medium=referral&utm_source=contentstudio.io

03/08/2024

In de huidige hulpverlening gebeurt het nog vaak dat het belang van het netwerk van een cliënt onvoldoende aandacht krijgt. En dat terwijl het netwerk een belangrijke invloed heeft op de mate van zelfredzaamheid van een persoon met een verstandelijke beperking. Familie, vrienden en andere belangrijke personen hebben een groot aandeel waar het gaat om de terugvalmogelijkheden van een zelfstandig wonende verstandelijk gehandicapte.

Met het werkboek 𝐌𝐢𝐣𝐧 𝐍𝐞𝐭𝐰𝐞𝐫𝐤 brengt de cliënt stap voor stap het netwerk in kaart, waarna er wordt nagedacht over eventuele aanvullingen of veranderingen.

Netwerken met een licht verstandelijke beperking. Tips uit het werkboek Mijn netwerk voor mensen met een licht verstandelijke beperking en hun begeleiders.

27/07/2024

Een gezond leven is iets wat bijna iedereen het liefst wil. Mensen met een verstandelijke beperking hebben echter moeite met het bedenken en uitvoeren van de manier waarop je dat kunt bereiken; met het overzien van welke zaken tot welke doelen leiden en om te bepalen of iets haalbaar is of niet. Het samen zoeken naar het antwoord is van veel meer waarde dan een ongevraagd (maar goed bedoeld) advies. Een plan dat van jezelf is, wil je veel liever uitvoeren dan een plan van een ander.

In het werkboek 𝐌𝐢𝐣𝐧 𝐋𝐞𝐞𝐟𝐬𝐭𝐢𝐣𝐥 wordt de cliënt stap voor stap begeleid in het hele proces en waarbij de cliënt samen met de begeleider aan een plan werkt.

Gezond leven willen wij allemaal, ook met LVB. Tips uit het werkboek Mijn leefstijl voor mensen met een licht verstandelijke beperking en hun begeleiders.

24/07/2024

𝗪𝗼𝗼𝗿𝗱𝗲𝗻

Een vriendin en tevens ex-verpleegkundige las een van mijns columns en wees mij terecht: je mag niet zeggen ‘dementerenden’, het is ‘mensen met dementie’. Ik ben gevoelig voor dit soort kritiek. Het schrijven van columns over de zorg is een zaak van balanceren tussen wat nog wel kan en wat net niet. Ik ben daar soms naïef in en denk dat mijn lezers mij het voordeel van de twijfel wel gunnen als ik net even iets te fel schrijf over artsen of grap over patiënten. Maar ik pas op mijn woorden. Elke column is schrijven, schaven en schrappen.

Tegelijkertijd erger ik mij aan de trend om nieuwe woorden te geven aan dezelfde zaken uit politieke correctheid. Allochtonen zijn mensen met een immigratieachtergrond geworden. Homo’s en lesbiennes zijn lhbti’s. Negers zijn afro-Amerikanen of mensen van kleur. Marokkanen mag je sowieso niet meer zeggen. Gehandicapten zijn personen met een beperking. Moorkoppen zijn tegenwoordig roomkoppen. En dementerenden zijn dus mensen met dementie. Nog even en wappies zijn andersdenkenden!

Ik zal mij echter niet verzetten en voortaan nog meer op mijn woorden passen. Maar dan wil ik ook geen buddy meer genoemd worden! Volgend de Dikke van Dale is een buddy een ‘vrijwilliger die een aidspatiënt in een terminaal stadium praktisch en moreel steunt’. Ten eerste ben ik geen vrijwilliger en wil ik er ook geen zijn. Bovendien word ik betaald voor mijn werkzaamheden, vrijwilligers niet! Ik doe dit werk trouwens helemaal niet vrijwillig! Mijn vrouw vond dat ik eens wat nuttigs voor de samenleving moest doen in plaats van mijn vervroegde pensionering met de afstandsbediening op de bank door te brengen, terwijl zij nog vier dagen in de week de kost moet verdienen. En aidspatiënten, bestaan die nog?
Ik zorg, ik was, ik verschoon, ik til, ik voed, ik steun, ik observeer, ik ADL, ik praat met en ik luister naar de patiënt (neem mij niet kwalijk, ik bedoel “zorgvrager’), ik ben een basiszorg-verpleger met een verlopen BIG-registratie. Een basisbroeder met een bigbeperking zo je wilt. Maar buddy? Dat is Engels voor vriend. Nou, ik ben je vriendje niet! Mijn officiële titel is volgens mijn pasje en arbeidsovereenkomst overigens ‘ondersteuner met patiëntenzorg’. Word ik ook niet blij van. Ik moet het ook steeds uitleggen: ‘Dat is omdat ik ex-verpleegkundige ben, mevrouw, ik ben een tijdje weggeweest.’
‘What’s in a name? That which we call a rose by any other name would smell just as sweet.’

Jaja, dat weet ik wel, maar ik denk dat Shakespeare ook liever dichter werd genoemd dan rijmpjesmaker. Misschien moet ik mijn BIG dan maar gaan halen, zodat ik mij weer verpleegkundige mag noemen. Betaalt nog beter ook! Met het bijpassende uniform, zodat ik niet steeds hoef te zeggen dat ik maar een hulpje ben. Jaja, ik ben trots en ambitieus, ik weet het maar ik kan het niet helpen. Maar zal ik als verpleegkundige nog tijd hebben voor de leuke kant van het buddy zijn: een praatje maken met de mensen…

met of zonder dementie…

21/07/2024

𝗥𝗼𝗼𝘀𝘁𝗲𝗿

In de nieuwe cao-akkoorden staat dat werknemers in de zorg eerste keus krijgen bij invulling van de roosters. Zo hoopt men het vaste dienstverband aantrekkelijker te maken en de wildgroei aan zzp-ers een halt toe te roepen. Zzp-ers zijn vrije vogels die gewoon nee kunnen verkopen als het rooster hun niet bevalt. Daardoor draaien de vaste medewerkers op voor de onregelmatige diensten. In het artikel waarin dit nieuws gebracht wordt staat ook een disclaimer: het is de vraag of de zorg veel opschiet met dit keuzerecht. Het lijkt meer op symptoombestrijding.

Die vele zzp-ers zijn de schuld van de Belastingdienst, die de wet niet handhaaft. Zzp-ers in de verpleging zijn namelijk schijnzelfstandigen c.q. gewone werknemers. Maar men is bang dat handhaving door middels van heffing van loonbelasting en sociale verzekeringspremies tot gevolg heeft dat ze afhaken en er nog meer personeelstekorten in de zorg ontstaan. Er klopt wettelijk niets van maar de overheid kijkt de andere kant op. Voer voor complotdenkers.
Het probleem wordt dus niet aangepakt bij de wortel, maar we gaan gewoon een beetje zzp-ertje pesten in de hoop dat ze kiezen voor een vast dienstverband. Als mijn baas mij zou pesten zou ik in zijn bureaula pi**en en opzeggen: voor hem tien anderen! Zolang er tekorten zijn, zullen er altijd zorginstellingen zijn die de rode loper uitrollen voor zzp-ers, cao of geen cao. Het echte probleem blijft vergrijzing en geld. We hebben te veel van het eerste en te weinig van het tweede en dat gaan we niet oplossen voor de bom valt.

Er zit op termijn niets anders op dan onze ouders bij ons in huis te nemen zodra ze gaan tobben. Of in elk geval in de buurt, zodat we hun een beetje in de gaten kunnen houden. We hebben thuis allemaal wel een kruipruimte, garage of een kelderbox. En met wat tegemoetkomingen in de belastingsfeer moet het toch wel lukken om je inwonende schoonmoeder fiscaal aantrekkelijk te maken. We moeten af van ons individualisme en terug naar de stam, het collectief. We gaan een dag minder werken en weer voor elkaar zorgen. Dan maar geen nieuwe auto. Worden we daar minder gelukkig van? Ja… ik wel.
Ik moet er niet aan denken. Ben ik net met pensioen, krijg ik mijn moeder als ontslagvergoeding. Die kan wel honderd worden! Een gestage stijging van verdachte sterfgevallen in huiselijke kring zal het gevolg zijn (overigens wel een ontwikkeling die zal bijdragen aan de oplossing van het probleem). Ik zie eerder een massale emigratie dan een terugkeer naar de ‘primitieve’ samenleving waarin kinderen nog een oudedagsvoorziening vormen. Maar die kant moet het wel weer op, denk ik. Ik heb mijn dochters al enigszins voorbereid op mijn komst, zodat ze er rekening mee kunnen houden. Om discussie te voorkomen heb ik nog even fijntjes gewezen op de wettelijke mogelijkheid van een ouder om een kind gedeeltelijk te onterven. Immers, als ze een beetje op hun vader lijken, moet er wel wat tegenover staan.
Maar als ze het echt vervelend vinden om voor me te zorgen, mogen ze natuurlijk altijd een leuke werkloze zzp-ster voor mij inroosteren…

20/07/2024

Mensen met een verstandelijke beperking hebben een grotere behoefte aan structuur. Deze behoefte aan duidelijkheid en zekerheid om zich veilig te kunnen voelen, komt voort uit het beperkte begrip en de verminderde draagkracht die zij hebben. Om hieraan tegemoet te komen, is het onder andere de taak van de begeleider om structuur aan te bieden. Bijvoorbeeld met een dagprogramma, dagbesteding en weekendafspraken.

Het werkboek 𝐃𝐚𝐠𝐞𝐥𝐢𝐣𝐤𝐬𝐞 𝐑𝐨𝐮𝐭𝐢𝐧𝐞 is een leidraad om tot zulke afspraken te komen. Stap voor stap maakt de cliënt samen met de begeleider een persoonlijke dagindeling. https://bit.ly/3wPWTi3

Dagindeling voor mensen met LVB. Tips uit het werkboek Mijn dagelijkse routine voor mensen met een licht verstandelijke beperking en hun begeleiders.

18/07/2024

15/07/2024

𝗣𝗶𝗹

Ongeveer elf miljoen Nederlanders gebruiken regelmatig medicijnen. Er bestaan meer dan zesduizend toegestane medicijnen. Alleen in Nederland zijn er inclusief apotheken al meer dan vierduizend farmaceutische bedrijven. De uitgaven aan medicijnen binnen het basispakket via openbare apotheken was in 2019 viereneenhalf miljard euro. De meest gebruikte pillen zijn pijnstillers, antibiotica, maagzuurremmers, hartmedicatie en luchtwegverwijders. En al dat moois wordt geleverd in allerlei typen, vormen en kleurtjes. Het is werkelijk prachtig.
Als we vandaag allemaal zouden stoppen met pillen slikken, staan er morgen 25000 apothekersassistenten op straat, meldt een half miljoen werknemers zich ziek met hoofd- of buikpijn en voor de andere helft kan de familie een afspraak maken met een uitvaartverzorger. Conclusie: het is slikken of stikken! Onze economie is aan de pil en de samenleving ligt aan het infuus. We kunnen niet zonder!

Om zijn functie optimaal te kunnen vervullen is het wenselijk dat de pil wordt ingenomen. Dat klinkt logisch maar de universitair opgeleide nicht van mijn vrouw plakte het haar voorgeschreven antibioticum met een pleister op haar ontstoken teen. Het woord oraal was haar kennelijk onbekend of associeerde zij met een paling met flaporen, ik weet het niet. Kent u die van die man die met zijn voorgeschreven zetpillen terugkwam bij de huisarts? ‘Dokter, die pilluh ken ik net zo goed in me r**t douwe, want ze hellepuh geen moer!’
In veel gevallen nemen patiënten de pil zelfstandig in en leven nog lang en gelukkig. Maar met de levensjaren neemt het aantal pillen omgekeerd evenredig toe met de eigen vaardigheid om ze ook daadwerkelijk in te nemen en komt er zorgpersoneel aan te pas.

Dat vereist een bijzondere vaardigheid, want soms zijn er tegengestelde belangen. De verpleegkundige wil kunnen rapporteren dat mevrouw haar medicijnen keurig heeft ingenomen. Maar mevrouw weigert haar mond te openen om de verpleegkundige ter wille te zijn, hetzij omdat zij het nut er niet langer van inziet en dood wil, hetzij door verwardheid of gewoon omdat die pillen vies zijn en zij toch al nergens trek in heeft. Allemaal legitieme redenen.
Laten we even aannemen dat de verpleegkundige mevrouw kan overhalen om haar mond te openen, bijvoorbeeld door haar neus dicht te knijpen of middels goede argumenten, dan zijn we er nog niet. Niet zelden belandt de pil dan in een wangzak en na vertrek van de verpleegkundige tussen de lakens. ‘Niet kauwen, maar in een keer doorslikken’, is veelal aan dovemans oren gericht. En er gewoon maar een flinke slok water achteraan gieten is levensgevaarlijk. Dan wordt slikken soms werkelijk stikken! Met een verslikpneumonie is de patiënt soms voorgoed genezen van al zijn medicatie.
‘Steek uw tong eens uit’, is een veelgebruikte controlemethode. Maar een lege tong is niet altijd een lege mond en dient derhalve te worden vervolgd met ‘Mag ik even naar binnen kijken?’ Maar ja… daarbinnen is het donker. Je kunt niet alle pillen malen of oplossen om de inname te stimuleren. Sommige pillen hebben een speciaal beschermlaagje voor de maag en moeten in hun geheel worden doorgeslikt. Misschien kunnen we alle medicijnen beter toedienen zoals ik ook mijn koffie liefst heb…

Intraveneus…

13/07/2024

De LVB werkboeken zijn persoonlijk stappenplan voor mensen met een licht verstandelijke beperking. De resultaten van elk werkboek geven mogelijk aanleiding om de begeleiding aan te passen en/of diagnostiek aan te vragen. Elk werkboek gaat over een specifiek onderwerp. Het biedt stappen en handvatten om tot inzicht te komen en om doelen te bereiken. Uiteindelijk leidt elk werkboek tot een individueel plan voor het bereiken van persoonlijke wensen en doelen.

De LVB werkboeken zijn ontwikkeld voor mensen met een licht verstandelijke beperking. De resultaten van elk werkboek geven mogelijk aanleiding om de begeleiding aan te passen en/of diagnostiek aan te vragen.

Het hebben van een licht verstandelijke beperking (LVB) betekent leven met een uitdaging. Iedereen maakt deel uit van onze samenleving, maar meedoen in de maatschappij is niet voor iedereen altijd even gemakkelijk.

Zaken die voor velen vanzelfsprekend zijn, kunnen voor mensen met LVB grote uitdagingen zijn. Keuzes maken, persoonlijke verzorging, zelfstandig leven en wonen, werk, voor jezelf opkomen, financiën. Het zijn maar enkele voorbeelden waar mensen met een LVB het moeilijk mee kunnen hebben.

Elk werkboek gaat over een specifiek onderwerp. Het biedt stappen en handvatten om tot inzicht te komen en om doelen te bereiken. Uiteindelijk leidt elk werkboek tot een individueel plan voor het bereiken van persoonlijke wensen en doelen.

Het werkboek is een middel van de cliënt om te vertellen wat hij of zij wil, wanneer en hoe. Het is geen allesomvattend plan, maar een tool om erachter te komen waar mogelijke problemen of gedrag vandaan komen. De begeleider gaat hierbij zorgvuldig te werk en blijft doorvragen net zo lang tot het beeld compleet is. De antwoorden blijven van de cliënt.

Meer weten? kijk op verstandelijkbeperkt.nl voor alle werkboeken.

De LVB Werkboeken zijn ontwikkeld voor mensen met een licht verstandelijke beperking. De resultaten van elk werkboek geven mogelijk aanleiding om de begeleiding aan te passen en/of diagnostiek aan te vragen.

12/07/2024

𝗚𝗲𝘄𝗲𝗶

Hij heeft altijd een baard. Meestal een volle grijze met ni****netinten. En lange haren en dikke verkalkte teennagels. Het alcoholprobleem en de psychische stoornis vermoed je. Hij heeft weinig tot geen familie of vrienden. De contactpersoon en de enige schaarse bezoeker is vaak iemand van een instantie. Je hart huilt bij de ontmoeting. De verwaarloosde medemens.

Deze week werd meneer H. opgenomen in deze categorie. Ik moest beschermende kleding aan vanwege de verdenking schurft. Schurft! Was dat geen aandoening uit de middeleeuwen? Hij mankeerde nog meer, maar voor zijn verpleging ging het er vooral om dat hij wat zou eten en drinken en af en toe verschoond werd. Meneer H. was wel aanspreekbaar, maar veel kwam er niet uit. Dus wat doe je, je stopt er wat in. Je gaat in de handelstand: een hapje van dit, een slokje van dat. En natuurlijk even kijken of hij nog schoon was. Ik sloeg zijn dekens terug…

… en daar waren ze! Zelfs googelen op ‘verwaarloosde voeten’ of ‘vergroeide nagels’ levert niet bij benadering het beeld op dat ik hier te zien kreeg. Dit waren geen nagels meer. Onder de lakens kwamen twee menselijke geweien tevoorschijn! Wat ooit nagels geweest moeten zijn, waren uitgelopen en ingegroeide kalkrotsformaties geworden. Nagels van verschillende tenen waren om elkaar heen gekronkeld tot een geheel dat wel tien centimeter boven de voet uitstak! Je kon niet meer zien welk deel bij welke teen hoorde. Een eland zou er jaloers op zijn. Een pedicure zou gillend wegrennen.
Hoe was dit mogelijk?! Ik had wel eerder verwaarloosde voeten gezien bij iemand die zo dik was geworden dat hij niet meer bij zijn voeten kon en kennelijk niemand had die een beetje naar hem omkeek. Misschien had hij zijn voeten zelfs al jaren niet meer gezien. Maar meneer H. was mager en moet zich ’s ochtends toch wel eens hebben afgevraagd wat zich daar aan het voeteneind aan het ontwikkelen was. Of waarom hij niet meer in zijn pantoffels kwam.

Nog erger dan deze vreemde vieze voeten is de volstrekte eenzaamheid die eruit spreekt. Is er dan niemand in het leven van deze mens die ooit heeft gedacht: ik ga deze arme man helpen? Een partner, een kind, een vriend, een huisarts, een hulpverlener, een buur? Of was hij zo afstotend, viezer dan de Vieze Man van Koot, dat iedereen met een bochtje om hem heen liep? Of was hij zelf zo’n kluizenaar dat zijn welzijn zich aan elke waarneming onttrok? Of een combinatie van beide?
Toen ik een week later bij mijn collega’s informeerde naar meneer H. bleek hij te zijn overleden. Onverwacht eigenlijk. Niemand wist meer waaraan, maar iedereen wist nog van zijn voeten. Zal er, afgezien van ons, ergens iemand zijn die hem zich ooit zal herinneren? En dan niet om zijn voeten maar om wie hij was? Allemaal vragen maar niemand om ze te beantwoorden. En willen we het antwoord eigenlijk wel horen, want wat zegt het over ons?
Was onze desinteresse misschien de nagel aan zijn doodskist…

09/07/2024

...

De titel van deze column had ‘Luier’ moeten zijn. Maar dat woord mag ik niet gebruiken. Dat zit zo. Ik had een berichtje gepost op het ziekenhuisintranet waarin ik mij afvroeg waarom er (in elk geval op de afdeling ouderengeneeskunde) alleen maar luiers maatje M en L in omloop waren. Een chronisch XL-tekort zorgt er voortdurend voor dat de meeromvattende seniore zorgvrager (die beslist geen uitzondering is) het moet doen met een strak gespannen L-letje dat bij het eerste windje losschiet.

Deze post kwam mij te staan op een vriendelijke tip om het woord luier in te wisselen voor incontinentiemateriaal. Luiers zijn voor baby’s. Mijn standaardgrapje dat we uit luier zijn geboren en tot luier zullen terugkeren kreeg impliciet en met terugwerkende kracht het stempel ongepast gedrag, of zoiets. Ik zal mijn taal voortaan moeten kuisen om de luierdragende medemens niet onnodig te kwetsen.

Als ex-leraar Nederlands zal ik wel een muggenzifter zijn, maar incontinentie-materiaal is een verzamelnaam voor luiers, incontinentiepants, inlegverband e.d. Een luier is geen broekje en geen verband, een luier is een luier. Het woord is bovendien zo lang en expliciet (in-con-ti-nen-tie-ma-te-ri-aal) dat bij gebruik ervan de andere patiënten op zaal onmiddellijk deelgenoot worden van het feit dat hun buurvrouw het weer eens heeft laten lopen (voor zover ze dat niet al met een ander zintuig hadden waargenomen). Luier laat zich fluisteren en heeft bovendien iets prettig neutraals daar het de kwaal onbenoemd laat. Het laat de mogelijkheid van een ongelukje open, terwijl het woord incontinentie je direct confronteert met een sociale afwijking.

In de praktijk kiezen mijn collega’s voor ‘Mag ik even in uw inco kijken, want ik ruik iets?’ Als onervaren maar niet geheel ongeletterde patiënt zou ik me dan toch afvragen waarin eigenlijk inzage verlangd wordt.

Ik zou als compromis willen voorstellen om een nieuw woord te bedenken dat aan alle eventuele bezwaren tegemoetkomt. Maar dat is nog niet zo makkelijk. Neem bijvoorbeeld het woord m***e (dat we nu gebruiken voor los in bed te plaatsen absorberend materiaal). De neutrale mededeling ‘Meneer, uw m***e is aan vervanging toe’ kan in een Haags ziekenhuis eenvoudig worden misverstaan als ‘Tijd dat je naar de kapper gaat, jongen!’.

Of afgeleid van inlegkruisje zouden we inlegbroekje kunnen invoeren. Dat stuit echter op het bezwaar dat dit woord nog niet bestaat: ‘Inlegbroekje? Wat is dat, broeder?’
‘O gewoon een luier hoor, mevrouw.’

Een allochtoon noemen we tegenwoordig ‘iemand met een immigratieachtergrond’. Moeten we een politiek correcte luier dan maar ‘verband met incontinentieachtergrond’ noemen? En zijn we er dan? Of komen mijn übercorrecte collega’s daarna met bezwaren tegen het gebruik van ontlasting en urine en moeten we voortaan ‘uitscheidingsproducten’ zeggen. Ach, scheid toch uit!

Als ik een luier geen luier meer mag noemen, stel ik voor dat we de luier dan maar helemaal afschaffen en overgaan op een andere technische oplossing voor het probleem. Vroeger stuurden we een naïeve leerling-verpleegkundige nog wel eens op pad voor steriele anuskurken…

06/07/2024

𝗔𝗱𝗺𝗶𝗻𝗶

In nagenoeg alle sectoren van de maatschappij, niet alleen in de zorg, leeft kritiek op de hoge administratieve lastendruk. We zijn te veel tijd kwijt met rapporteren. Als het maar klopt op papier, dan is het goed, lijkt het credo. Als voormalig mede-eigenaar van een accountantskantoor weet ik daar alles van. Het is buitengewoon irritant. Vertrouw ons een beetje en laat ons gewoon ons werk doen in plaats van verslagen en dossiers te produceren die niemand leest, denkt iedere beroepsbeoefenaar. Ik sluit me hierbij aan.
Maar er is ook een andere kant aan dit verhaal. Als mijn collega-verpleegkundigen hun rondje hebben gelopen langs de zalen en kamertjes, zie ik ze al dan niet met een bakkie thee of koffie achter de pc zitten om hun bevindingen toe te vertrouwen aan het elektronisch patiëntendossier (EPD). Dat is een moment van rust en contemplatie in een vaak hectische dienst. Zonder dat moment zouden zij de hele dag staan, lopen, tillen en bukken. Als zij zitten, loop ik op de bellen om hen te ontzien. Zo’n rustpunt wil je hun toch niet afnemen?
Het is verleidelijk om te denken dat minder administratieve lasten leidt tot meer tijd voor de patiënt, en dat dit dus een goed ding is in tijden van personeelstekorten. Maar het maakt het vak van verpleegkundige nog intensiever dan het al is. Je kunt alle administratie afschaffen en wat krijg je dan? Dan lopen we allemaal acht uur lang te rennen en te vliegen en te verlangen naar een baantje op de poli of een of ander ministerie. Laat mijn collega’s hun moment van verslaglegging, waarin ze even in alle rust kunnen terugblikken op de verleende zorg en de intensieve patiënten even kunnen overdenken. Die momenten zijn schaars en waardevol.
Ik hoor de kritische en cynische lezer al denken: maar als er minder administratie is, dan kan de verpleging toch meer tijd vrijmaken voor iets waar ze nooit meer aan toekomen, namelijk een praatje met de patiënt! Nou, laat mij u even introduceren in de zorg van de 21e eeuw: extra tijd voor de patiënt wordt niet vergoed door de verzekering! Als de verpleging tijd over heeft, kan het dus met minder mensen, dat zal de rendementsgerichte conclusie zijn. 𝘚𝘰 𝘣𝘦 𝘤𝘢𝘳𝘦𝘧𝘶𝘭 𝘸𝘩𝘢𝘵 𝘺𝘰𝘶 𝘸𝘪𝘴𝘩 𝘧𝘰𝘳!
Ben ik dan een pleitbezorger voor meer administratie in de zorg? Dat niet natuurlijk, maar je zou mijn pleidooi wel kunnen zien als een roep om meer pauze. Een echte pauze wel te verstaan! Niet eentje waarin je aan je maaltijd zit en de familie van patiënten gewoon naast je komt staan met ‘Mag ik even wat vragen?’ of waarin je pieper gewoon blijft afgaan. Of pauzemomentjes die je tussen de bedrijven door probeert te pakken als het even rustig lijkt maar nooit is. De enige collega’s die hun pauze echt pakken zijn de paar rokers onder ons, die even een peukie doen in de ondergrondse parkeergarage. Maar dat is meestal ook niet meer dan effe een snel saffie naar binnen hijsen voor de noodzakelijke ni****ne.

Dus admini… niet aankomen s.v.p!