https://www.facebook.com/332377780852837/

Dire News, beyon Goro Street, Dire Dawa (2024)

09/12/2023

Mootummaan kutaalee hawaasaa xiyyeeffannoo dursaa fi deeggarsa barbaadaniif yeroo sadaffaaf deeggarsa ramaduunsaa ibsame

Mootummaan bara bajataa 2016 kutaalee hawaasaa xiyyeeffannoo dursaa fi deeggarsa barbaadaniif qaamolee tumsitootaa osoo hinhafiin qindeessuun yeroo sadaffaaf deeggarsa ramaduusaa komishiniin hooggansa yaaddoo balaa Itiyoophiyaa beeksise.

Komishinichi ibsa ergeen akka beeksisetti, gargaarsi qaamolee deeggartootaan dhihaachaa ture yeroof dhaabbachuurraa ka’uun dhiibbaa dinagdee fi hawaasummaa kutaa hawaasaa deeggarsa guyya guyyaa barbaadurra gahaa ture furuufn akka danda’amu mootummaan tarkaanfii fudhateera.

Haala Kanaan marsaa walitti aanan lamaan Adoolessa /2015 irraa amma Sadaasa/2016tti deeggarsi akaakuu fi maallaqaa birrii biiliyoona 7 tuqaa 9 baasu lammiilee miiliyoona 7 tuqaa 3’f kennamuun nibeekama.

Haala walfakkaatuun komishiniin hooggansa yaaddoo balaa Itiyoophiyaa dhaabbilee deeggartoota dhiheenya hojiitti deebi’an dabalee qindeessuun fedhii jiru keessaa lammiilee buqqa’anii fi hongeen miidhaman kanneen xiyyeeffannoo fi deeggarsa dursaa barbaadan miiliyoona 6 tuqaa 5 oliif marsaa sadaffaaf deeggarsa taasiseeraaf.

Haala Kanaan akaakuun deeggarsa nyaataa kuntaala kuma 867 ol akkasumas maallaqa calla birrii miiliyoona 560 ol, baatii Mudde 2016 raabsuuf hojiitti seeneera.

Sadaasa 28/2016 irraa kaasee deeggarsa geejjibsiisuu ibsee deeggarsichi waliigala maallaqaan yoo shalagamu birrii biiliyoona 8 tuqaa 6 olitti akka ta’u ibsi kun ni’agarsiisa.

Itiyoophiyaa kaabaa bakkeewwan hongeen miidhamaniif xiyyeeffannoon addaa akka kennamuuf eerameera.

09/12/2023

Baga marsaa 18ffaa Sadaasa 29 geessan.

Baga Guyyaa saboota, sablamootaa fi ummatoota Itoophiyaa 18ffa geessan.

Ayyaanichi ayyaana tokkummaa sabdaneesummaarratti bu'uureffamuun seeneessa tokkummaa biyyaaleessaa kan ittiin ijaarru akka ta'u nan amana jedhaniiru.

Ergaan Ministira Muummee FDRI doktar Abiy Ahimad guutuun isaa kan armaan gadiiti;

Guyyaan saboota , sablamootaa fi Uummatoota Itoophiyaa 18ffaa magaalaa guddittii naannoo Somaalee Jijjigaatti mata duree '' Heddumminaa fi walqixummaa tokkummaa biyyaalessaaf'' jedhuun kabajama jira.

Akkuma mata dureen kun ibsutti ayyaanni kun ayyaana Itoophiyummaati.

Itoophiyummaa jechuun eenyummaa biyyaalessaa tokkummaa sabdaneessummaa irratti hundaa'e giddugala godhate waan ta'eef;
Itoophiyummaan gamtokkoon danummaa sabaafi sablammootaa kan fudhatu; gama biraatiin ammoo tokkummaa cimaa danummaa kana waltaasisee qabeefi baroota hedduu keessa darbee dhufetu jira jedhee kan amanudha.

Ayyaanni kun seenessa biyyaalessummaa tokkummaa sabdaneessummaa irratti hundaa'e kan itti ijaarru akka ta'en amana.

Biyyaalessummaan, seenessa qeentee biyya qoqqooduufi dadhabsiisuuf tolfame keessaa daandii ittiin baanudha.

Seenaa siyaasaa keenyarra seenaa hawaasummaa keenya
guddisnee mul'suudhaan, kaleessarra carraawwaniifi hojiiwwan keenya har'aafi borii irraatti hundoofnee, seenessa hundarra caalu kan hawaasa siyaasaafi dinagdee tokkoo sirna heera mootummaarra dhaabbate hundeessuuf kan dandeessisudha.

Ka'umsiifi abbaan seenessa biyyaalessaa sabaafi sablammoota.
Yaadnisaa sabaafi sablammoonni Itoophiyaa gidiraafi qorumsi utuu addaan isaan hin baasiin carraa waloo egereesaaniif jecha aarsaa tokkummaadhaan kanfalan cimsuu kaayyeffatee kan ka'edha.

Uummanni Itoophiyaa hin ijaarree, kan Itoophiyaaf gatii hinbaafne hin jiru.

Sabaafi sablammoonni hundi Itoophiyaa ijaaraniifi gatii ittibaasan keessa haqummaa, walqixxummaafi bilisummaadhaan jiraachuufis mirga qabu.

08/12/2023

Biqiltuuwan K*m 100 Biyya Ollaa Jabuutiif ergaman.

Marsaa sadaffaaf biqiltuuwan Biqilfaman K*m 100 dhibbi Biyya Ollaa Jabuutiif ergamuu isaanii Kantiibaan Bulchiinsa Dirreen Dhawaa Kadiir Juhaar Beeksisa.

Kaka'uumsa Muummee Ministeera Dr. Abiyi Ahmadiin waggoota afuriin dura sagantaa Faana Biqiltuu Magariisaan waggaa waggaan biqiltuuwan Biiliyoonotaan lakkaawaman dhaabamaa turuu kan eeran Kantiibaa Kadiir Juhaar Biyyi teenya Itoophiyaa biyyoota ollaa waliin misoomsuuf Karoora qabameen hojii
biqiltuuwan Biqilchuun Biyya Ollaa Jabuutiif ergaa turuus ibsan.

Kanaaniis Itoophiyaan gama Dirree Dhawaatiin marsaa sadaffaaf Biqiltuuwan K*m 100 dhibbi Biyya Ollaa Jabuutiif ergame yoo ta'u walumaa galatti biqiltuuwan K*m 240 Biyya Ollaa Jabuutiif erguuf wa'adaa galame daawachuu danda'amuus himan.

Biyya Ollaatti sagantaa Faana Biqiltuu Magariisaa milkeessuun Qaama Diploomaasii taachaas eeranii hariiroon walitti hidhamiinsa Aadaa fi Ummatootaas kan cimee ittifufuu jedhan.

Hooganaan Biiroo Qonna, Bishaan Albuudaa fi Inarjii Bulchiinsa Dirree Dhawaa Obbo Nuradiin Abdallaa Akka jedhanitti Biyya Ollaa Jabuutiif
Biqiltuuwan gosa adda addaa kan Haala qilleensa naannichaa waliin Wal siman; kan yeroo gabaabaatti faayidaa is laatan kan kudraa fi mudraa biqilchuun erguun danda'amuus addeessan.

Ittigaafatamaan Abbaa Taayitaa Bosona Naannoo fi Jijjiirama Qabeenya Qilleensaa Obbo Abduu Mahamad Gama isaaniin dhimmi Jijjiirama qilleensa uumaman Dhimma Biyyoonni dhuunfaan ofirraa qolatan osoo hin taanee Dhimma tumsaa fi qindoominaan irratti hojjachuu qaban waan ta'eef waliin hojjachaa jirraa jechuun ibsan.

Abdii Adamiin
Suuraan Muluwaalam Dasee

06/12/2023

Yaa'iin Dhaabbilee Amantaa Bulchinsa Dirree Dhawaa Dhaabbilee Hojii Gaggaarii Hojjetaniif Badhaasaafi Beekamtii Laate.

Yaa'iin Dhaabbilee Amantaa Bulchinsa Dirree Dhawaa Bulchinsatti Dhaabbilee hojii gaggaarii hojjetaniif Badhaasaafi beekamtii laate.

Sagaticharratti badhaafamaa addaa kan ta'an Kantibaa Bulchinsa Dirree Dhawaa Obbo Kadiir Juhaar haasaa taasisaniin abbootiin amantaa abbootiin gadaafi ugaazonni bulchinsatti nageenyi waaraan akka mirkanaa'uuf gumaacha guddaa qabaachuu ibsanii keessattuu yaa'iin dhaabbilee amantaa dhaabbilee toltuu hojjetaniif badhaasaafi beekamtii kennuun kuni hamilee addaa namatti hora jedhan.

Hogganaa Waajjira Paartii Badhaadhinaa Damee Bulchinsa Dirree Dhawaa Obbo Ibraahim Yuusuf haasaa taasisaniin Ummata Dirree Dhawaa ummata qarohuomeefi abbootii amantaa akkanaa qabannee guddachuufi misoomuu dhabuun gonkumaa hinta'u jedhan.

Abbootiin amantaa dhaamsa yommuu kennanitti haqaafi gaarummaadhaan waan ummata keenya tajaajiltaniif isin galateeffachaa beekamtii isiniif kennuuf murteessine waan ta'eef haaluma kanaan fuulduraafis gaggeessitoonni sadarkaa hundarra jiru akkuma hoggantoota kannneenii sodaa Rabbiitiin , waldhaggeeffachuufi tokkummaadhaan hojiilee gaggaarii, qalbii qulqulluun akka ummata hundumaa haqummaadhaan tajaajilan dhaamna jedhan.

Sagantaa kanarratti Kantibaa Hoggantoonni Olaanoon Bulchinsaa, Abbootiin Amantaa Abbootiin Gadaafi Ugaazonni akkasumas jaarsotiin biyyaa argamaniiru.

06/12/2023

Hojiiwwan Riiformii kan Hojjatoota miidhan osoo hin taanee kan fayadamoo taasisanii jedhame.

Koreen Biiroo Sivil Sarviisii fi Misooma Qabeenya humna Namaa Dhaabilee Sektaroota Bulchiinsa Dirree Dhawaa filamaniitti kan geggeefamaa jiru Utubaawan ykn 'Pilar' Riiformiin qabu 9 keessa Isa tokko kan ta'e 'Iddoo hojii mijjaawaa fi hawwataa akkasumaas Hojjatoota Waldayaan gurmeessuun fayadamoo taasisuuf hojiin jalqabame Sadarkaa Irra jiru ilaalchisuun daawannaa deegarsaa fi hordoffii geggeefame irratti ibsa kan laatan Daayireektoreetii Daayirreektara Deegarsaa fi Hordoffii Qo'annoo Hojiirra Oolmaa Riiformii kan ta'an Obbo Zalaqa Abaati Akka jedhanitti Hojiiwwan Riiformii hojii Irra oolfamaa jiran Hojjatoota kan miidhan osoo hin taanee kan fayadamoo taasisuudhaan Hojjatoonni iddoon hojii isaanii mijjaawaa fi hawwataa akkasumaas Qaalayiinsa jireenyaa Irra dandamachiisuuf Gurmaa'anii fayadamoo gochuun Hojjataan Miira gammachuutiin Hojii isaa qofa irratti xiyyeefatee hojjachuun Tajaajila Saffisaa fi Qulqulinaan Akka laatanii
Kayyoon Dhaabilees milkaa'uuf yaadamee kan geggeefamaa jiruu jedhan.

Obbo Zalaqaan itti dabaluuniis Iddoo hojii mijjaawaa fi hawataa akkasumas Hojjatoota Waldayaan gurmeessuun fayadamoo taasisuuf Dhaabilee filamaniitti Hojiin jalqabame Dhaabileetti garaagarummaa qabaatuu Sadarkaa gaarii Irra jiru gaarii taachaa Akka cimee ittifufuuf tumsi Hojjatootaa barbaachisaadhaa jedhan.

Hojiraawachiiftuu Ol'aantuun Abbaa Taayitaa Geejibaafi Loojistikii
Bulchiinsa Dirree Dhawaatti Adde Sa'adaa Awaalee Gama isaaniin Dhaabatichatti Mootummaan tajaajiloota Hojjatoota isaa fayadamoo taasisan dhiheessuun Hojjatoonni hojii isaanii akka xiyyeeffannoo raawataniif bu'ura kallattii Akka Biyyaa fi Bulchiinsa Keenya Dirree Dhawaa kaa'ameen Hojiin kun jalqabame bu'aa mul'isa jiraachuus addeessan.

Abbaa Taayitaa Geejibaafi Loojistikii
Bulchiinsa Dirree Dhawaatti Ogeessa Ga'uumsa Konkolaataa kan taate
Adde Saaraa Husseenii fi Obbo Abdiin
Abbaa Taayitaa Geejibaafi Loojistikii

05/12/2023

Ayyaanni saba sablammootaa fi Ummata itoophiyaa jaalalaa fi Obbolummaa Ummataa cimsuun tokkummaa biyyoolysaa kan mirkaneeysuudha ja'an pirezdantii itti Aanaan bulchinsa Mootummaa Naannoo somaalee Obbo Ibraahim Usmaan.

Ayyaana saba sablammootaa fi Ummatoota Itoophiyaa sadaasa 29 Magaalaa jijjigaatti kabajamu sababeyfachuun agarsiisni baazarii banane.
Sagantaa baninsa baazaarii ayyaana saba sablammootaa fi Ummatoota Itoophiyaa bara kana magaalaa jijjigaatti kabajamu ilaalchisuun baazaarii qophaa'erratti arkamuun haasawa kan taasisan Pirazdantii itti Aanaan bulchinsa Mootummaa naannoo Somaalee obbo Ibraahim Usmaan,Ayyaanni saba sablammootaa fi Ummatoota Itoophiyaa jaalalaa fi Obbolummaa Ummatoota biyyatti cimsuun hariiroo gaarii fi tokkummaa biyyooleeysa kan mirkaneeysuudha ja'an.

Baazaariin daldalaa kun baazaarii daldaltoonni omishaa fi tajaajila isaanii akka ittii beeysisaniif carraa gaarii Uumuudha kan ja'an obbo ibraahim,baazaariin kun qophaa'uun hoteelootaa fi hawaasaa daldalaa naannichatti arkaman keysatti kaka'umsa kan Uumuu tahuu ibsanii jiran.

Itti dabaluuniis,Omishtoonni biyya keeysatti arkaman hojii Oomishaa keeysatti dammaqinaan hirmaachuun Omishoota biyya alaarraa galan kan biyya keeysaatiin bakka buusuuf sochii taasifamu milkeeysuu keeysatti gahee gama isaanii bahuu akka qaban dhaaman.
Tuutni agarsiisa Aadaa kanneen kutaalee biyyattii kan gara garaarra dhufaniis saganticharratti arkamuun saganticha miidhagina goonfachiisanii jiran.

Guyyaa Ayyaana saba sablammootaa fi Ummatoota Itooohiyaa 18ffaa bulchinsa Mootummaa Naannoo Somaalee Magaalaa Jijjigaatti Sadaasa 29 kabajamu sababeeyfachuun sagantaaleen gara garaa gaggeeyfamaati jiran.

05/12/2023

Mataduree "Daandiin Ida'amuufi Seeneeffamni Keenya Duudhaa Nageenyaatiif" Jedhurratti Leenjiin Hubannaoo Cimsuu Hoggantootaafi Kennamuu Jalaqabe.

Bulchinsa Dirree Dhawaatti mataduree "Daandiin Ida'amuufi Seeneeffamni Keenya Duudhaa Nageenyaatiif" jedhurratti leenjiin hubannaoo cimsuu hoggantootaa olaanoofi giddugaleessaaf kennamaa jira.

Leenjii lanarratti Kabajamoo Kantibaa Bulchinsa Dirree Dhawaa Obbo Kadiir Juhaar, Hogganaa Waajjira Paartii Badhaadhinaa Damee Bulchinsa Dirree Dhawaa Obbo Ibraahim Yuusuf, hoggantoonni seektaroota bulchinsaa, Aanaalee bulchinsaafi kilaastaroota baadiyyaa arfanirraa hirmaataniiru.

Guutuu gabaasa kanaa hordofnee kan isin biraan geenyu ta'a.

Iliyaas Aammeetiin
Suuraa: Salaam Abbabaatiin

04/12/2023

Siyaasaan Itoophiyaa karaa sabdaneesummaa walqixa keessummeessuun ilaalamuu qaba

Tokkummaa biyyaalessaa Itoophiyaa cimsuuf siyaasinni Itoophiyaa karaa sabdaneesummaa walqixa keessummeessuun ilaalamuu akka qabu Daarektarri Barsiisa Heeraa fi Federaalizimii Dr. Hayileyaasuus Taayyee himan.

Guyyaan saboota, sablamootaa fi Uummatoota Itoophiyaa 18ffaan bor irraa eegalee guyyoota shaniif walitti aanee Magaalaa Jijjigaatti mata duree '' Sabdaneesummaa fi waliqixummaa tokummaa biyyaalessaaf'' jedhuun sagantaa adda addaan ni kabajama.

Guyaan shanan kunis Sadaasa 25 guyyaa obbolummaa, Sadaasa 26 guyyaa Sabadeenessummaa, Sadaasa 27 guyyaa waloomaa, Sadaasa 28 guyyaa Ida'amuu, Sadaasa 29 guyyaa Itoophiyaa mata duree jedhuun kabajama.

Kana ilaalchisuun Doktar Hayileyasuus Taayyee TOI waliin turtii taasisaniiru.

Dr. Hayileyaasuus ibsa isaniin guyyaan saboota, sabalamootaa fi uummatoota Itoophiyaa waggoota darban kabajaman sabdaneesummaa tokkummaa biyyaa cimsuuf caalaa haala garaagarummaa bal'isuutu irraa calaqisa ture jedhaniiru.

Ta'uus garuu guyyaa saboota sablammootaa fi uummatoota Itoophiyaa 15ffaa irraa eegalee garuu tokkummaa biyyaalessaa cimsuuf carraa fooyyee qabeessa taasisuuf tattaaffiin taasifamaa jira.

Itoophiyaan biyya sabdaneessa taatus, sirna sabdaneessuummaa walqixaa keessummeessuu osoo hin jiraaniin turameera jedhaniiru.

Sirni siyaasaa darbe sabdaneesummaa garaagarummaan kan ittiin uumamuu malee tokkummaa biyyaalessaa kan cimsu hin taasifne ture jedhaniiru.

Kanaaf Tokkummaa biyyaalessaa Itoophiyaa cimsuuf siyaasinni Itoophiyaa karaa sabdaneesummaa walqixa keessummeessuun ilaalamu qaba jedhaniiru.

Itoophiyaa badhaate, qaxanichaatti sadarkaa idil addunyaatti dhaabba kan uumtu taasisuuf sabdaneesummaa haala dhimma itti bahuun barbaachisaadha jedhaniiru.

Uummannii walooma waggoota hedduuf qabaachaa ture cimsatee, garaagarummaa caalaa tokkummaa akka cimsatuu fi heeraa fi sirna federaalisimee sabdaneessaarratti hubannoo gahaa akka qabatu hojjechuun ba

04/12/2023

Addunyaarratti sababa jijjiirama haala qilleensaattiin hoospitaalota 12 keessaa tokko balaa cufamuuf saaxilamaadha

Gadhiisii kaarboonii to’achuun yoo hindanda’amne addunyaarratti sababa jijjiirama haala qilleensaattiin hoospitaalota 12 keessaa tokko guutummaatti ykn walakkeessaan balaa cufamuuf saaxilamuusaa qorannoon agarsiise.

Qorannoon kun qorannoo yaa’ii fayyaa hoggantootaa jijjiirama haala qilleensaa koop28 dubaayi adeemsifamerratti dhihaate..

Gadhiisii kaarboonii to’achuun yoo hindanda’amne rakkoo sababa jijjiirama haala qilleemsaatiin addunyaarratti hoospitaala 12 keessaa tokko balaa cufamuuf akka saaxilamu gabaasni ‘CTV NEWS’ nimul’isa.

Inisheetiivii kiroos dippeendensiitti daarektarri saayinsii fi teeknooloojii Karele Maaloon qorannoo yaa’ii fayyaa dubaay koopo28 irratti dhiheessaniin hoospitaalota qorannoon adda bahan kuma 200 fi 216 keessaa 12 balaaf saaxilamuunsaa adda baeera jedhan.

Obonboleettiin, lolaan ykan bosonni gubachuun Jijjiirama haala qilleensaan mudatu hojii hoospitaalota balaa nigufachiisa ykn gara biraatti akka jijjiiran isaan dirqisiisa jechuun gabaasa qorannoosaaniitiin ibsuunsaanii beekameera.

Rakkoo kana xiqqeessuun yoo hindanda’amne xumura jaarraa kanaatti hoospitaalonni addunyaa kuma 16 fi 245 jijjiirama haala qilleensaatiin guutummaatti ykn walakeessaan nicufamu jedheera.

03/12/2023

Haarayoomsi Jidugala Tajaajila Humna Ibsaa xumuramuu eebbifame.

Tajaajjilli Humna Ibsaa Bulchiinsa Dirree Dhawaa Maammiltootaa fi Hojjatootaaf Naannawa hojii mijaawaa fi Tajaajila saffisaa laachuuf akka dandeessisuuf Jidugala Tajaajila Haala ammayaawaa ta'een Haarayoomsee xumuruun iddoo Kantiibaan Bulchiinsa Dirree Dhawaa argamanitti eebbifame.

Haarayoomsi Jidugalichaa baasii Birrii 18,957,648 kan geggeefame yoo ta'u Jidugalichi ofkeessatti Kiraawan Waajjira kan hojjatoota 50 ol qabachuu danda'an, Galma Walga'ii, Kutaa wal'aansaa, Tursiisa Daa'immanii akkasumaas Maammiltootaa K*m 22 Tajaajila laachuuf kan dandeesisu yoo ta'u walumaagalatti Tajaajila saffisaa laachuuf kan dandeesisuudha.

Pirojektii Haarayoomsa Jidugala Tajaajila humna ibsaa kana eebbisuun kan banan Kantiibaan Bulchiinsa Dirree Dhawaa Obbo Kadiir Juhaar haasaa taasisaniin akka jedhanitti Haarayoomsi Jidugalichaa Haala mijaawaa fi hawwataa ta'een Maammiltootni Tajaajila Haala barbaadamuun Tajaajila Qulqulina qabuu fi saffisaa laachuuf dandeesisu ta'uu daran bu'uraalee Misooma Gammachuu kan ijaaramee jedhan.

Hoji-raawachiisaa Ol'aanaan Jidugala Tajaajila Humna Ibsaa Itoophiyaa Obbo Shifaraawu Kaliilaa Gama isaaniin
Tajaajila Maammiltootaaf laannu yeroo gara yerootti fooyyessuuf hojiiwan Riifoormii raawatamaa jiraachuu eeranii keessattu Maammiltootaaf Tajaajila Humna Ifaa amansiisaa ta'e laachuuf bu'uraalee Misooma kan humna Ifaa kanaan dura turan hojii humna isaanii guddisuufi Opareeshinii ammayaawaatti hidhuun Tajaajila ammayaawaa Qulqulina qabu laachuuf hojiiwan dandeesisan raawatamaa jiraachuu addeessan.

Ittigaafatamaan Tajaajjila Humna Ibsaa Bulchiinsa Dirree Dhawaa Obbo Fiqramaariyaam Alamaayoo Gama isaaniin akka jedhanitti Jidugalichi kanaan dura kan Maammiltootaaf hin mijjoofnee fi Hojjatoonniis Kutaalee dhippoo fi rakkoo ta'an keessatti Tajaajilaa turuu eeranii Haarayoomsi Jidugalichaa Haala ammayaawaa ta'een Tajaajila Qulqulina qabuu fi saffisaa laachuuf dandeesisu kan dandeesisuu jedha

02/12/2023

Dirree Dhawaatti Guyyaan 'HIV AIDS' Addunyaa 36ffaa ilaalchisuun marii paanaaliin geggeefame.

Bulchiinsa Dirree Dhawaatti Guyyaa HIV AIDS Idil-Addunyaa barana akka Addunyaatti marsaa 36ffaaf akkasumaas akka biyya teenya Itoophiyaatti yeroo 35ffaa ilaalchisuun Bakka bu'oonni Dhaabilee Mootummaa fi miti-Mootummaa, akkasumaas Qaamoleen hawaasa gara garaa kan irratti hirmaatan marii paanaaliin geggeefame.

Marii paanaalii geggeefame kana irratti haasaa kan taasisan Itti-aanaan Hooganaa Biiroo Fayyaa Bulchiinsaa Obbo Yuusuf Sa'id akka jedhanitti yeroo dhihootti dhibee HIV AIDS irratti qorannoo akka biyyaatti taasifame akka mul'isutti magaalota biyya teenyaa keessaa Dirreen Dhawaa Sadarkaa sadaffaa Irra jiraachuu akka mul'isuu fi kuni is ofdagannoo keessaa baanee hawaasni Marti qoratamee akka ofbeekuu fi ofeegatu taasisuu irratti Dhaabileen Mootummaa fi miti-Mootummaa, akkasumaas Qaamoleen hundi qindoominaan hojjachuu akka qabnu hubannee shoora gama keenyaa bahachuu qabnaa jedhan.

Ittigaafatamaan Waajjira Ittisaa fi To'annoo HIV AIDS Bulchiinsa Dirree Dhawaa Obbo Jamaal Ahmad gama isaaniin akka jedhanitti Guyyaan HIV AIDS Idil-Addunyaa kan baranaa "Hirmaannaa Ol'aanaa Hawaasaatiin HIV AIDS haa ittifnuu " mata-duree jedhuun kan Kabajaa jiru dhibee HIV AIDS Ittisuu fi to'achuuf Hawaasni shoora gama isaa akka bahatuu fi dhibee HIV AIDS bara 2030 to'achuuf Karoora qabame milkeessuuf yaadamee kabajamaa jiraachuu fi duursummaa Hawaasaattiin tamsa'ina dhibee HIV AIDS to'achuun akka danda'amu hawaasa dadamaqsuu fi jedhan.

Obbo Jamaal ittidabaluuniis waggoota darban dhibee HIV AIDS to'achuuf tumsa Ol'aanaa taasifamaa tureen bu'aawan jajjabeessoon galmaa'aa turan ittifufsiisuu qabnaa jedhan.

Kurfii kana irratti Haala qabatamaa dhibeen HIV AIDS yeroo ammaa irra jiru ilaalchisuun barruun qorannoo dhiyaatee mariin irratti geggeefameera.

Abdii Adamiin
Kutaa Sabqunnamtii Biiroo Fayyaa Bulchiinsaa

02/12/2023

Guyyaa Ayyaana Sabaa, Sablammootaa fi Ummatoota Itoophiyaa 18ffaan Haala miidhagaan Kabajame.

Bulchiinsa Dirree Dhawaa Guyyaan Ayyaana Saboota, Sablammootaa fi Ummattoota Itoophiyaa 18ffaa "Danoomaa fi Walqixxummaan Tokkummaa Biyyaaf" mata-duree jedhuun haala miidhagaan Kabajame.

Qindeessummaa Mana Marii Bulchiinsa Dirree Dhawaatiin Guyyaa Ayyaana Sabaa, Sablammootaa fi Ummattoota Itoophiyaa 18ffaa "Danoomaa fi Walqixxummaan Tokkummaa Biyyaaf" mata-duree jedhuun kurfiiwan gara garaatiin Sadarkaa Adda addaatti kabajamaa kan ture yoo ta'u Sadarkaa Bulchiinsa Dirree Dhawaatti sagantaan Siimpooziyamii Goolabbii Guyyaa arraa Addabaabaayii Buufata Baabura Lafaatti Biilboordii eebbisuun kabajameera.

Kurfii eebba Biilboordii irratti Kantiibaan Bulchiinsa Dirree Dhawaa Obbo Kadiir Juhaar, Itti-aantuun Afa-yaa'ii Mana Marii Bulchiinsa Dirree Dhawaa Kabajamtuu Adde Kariimaa Alii, Itti-aanaan Kantiibaa Bulchiinsaa fi Hooganaa Biiroo Daldala Indastirii fi Invastimantii Obbo Harbii Buuh, Afa-yaa'iin Mana Marii Bulchiinsa Mootummaa Naannoo Hararii Kabajamoo Obbo Sulxaan Abdulsalaam, Itti-aantuun Ittigaafatamtuu Liigii Hararii Adde Zinat Yuusuf, Miseensaa fi Bakka Buutuun Caffee Oromiyaa Kabajamtuu Adde Alfiyaa dabalatee Abbootiin Gadaa fi Ugaazotni, Abootiin Amantaa fi Manguddootni biyyaas hirmaataniru.

Sagantaan kana irratti haasaa kan taasisan Kantiibaan Bulchiinsa Dirree Dhawaa Obbo Kadiir Juhaar akka ibsanitti Guyyaan Ayyaana Saboota, Sablammootaa biyya teenyatti Tokkummaa Sabdaneessaa Bu'ura cimaa Irra dhaabuuf qaama tattaaffii roga Maraan taasisaa jirruuti malee
Guyyaa boonaaf kabajnuu mitii kan jedhan.

Abdii Adamiin
Suuraan Salaam Ababaa fi Muluwaalam Dasee

01/12/2023

Ijaarsa Mana Barumsa Dr. Kabajaa Artist Alii Birraa Dirree Dawaaf Dhagaan Bu'uraa Kaa'ame.

Maqaa Dr. Kabajaa Artiist Alii Birraa yeroo lubbun jiranitti mana barumsa dhiyeenyatti deeggaraa turan fi Magaalaa Dirree Dawaa naannoo ifaa Ajoo jedhamuun beekkamutti argamu sadarkaa isaa dabaluu fi haala ammayyaan ijaaruuf guyyaa arraa Sadaasa 21 bara 2016 bakka Hoogantoonni ol'aanoon Bulchiinsaa, Firaa fi Maatiin Doktarri Kabajaa Artiist Alii Birraa akkasumaas qaamooleen adda addaa iddoo argamanitti dhagaan bu'uuraa kaa'ame.

Manni barumsaa kun yeroo waggaa tokko keessatti ijaaramee xumuramuun fulbaana 2017'tti eebbisuun hojiin akka jalqabuuf kan hojjatan tahu immoo haasaa taasiisaniin waadaa kan galan Obbo Nagaraa Dhugumaa ti.

Bulchiinsii Magaalaa Dirree Dhawaa hojii leegaasii Doktara Kabajaa Artiisti Alii Birraa ittii fufsiisuu fi dhalootaaf dabarsuu dandeessisan akkasii kanneen jajjabeessu fi hojiitti galchudhaan akkasumaas karaa hawaas-dinagdeef bu'aa buusuu danda'uniin karoorfamee kan hojjatu tahu kan ibsan Kantiibaan Bulchiinsa Magaalaa Dirree Dawaa Obbo Kadiir Juhaar haasaa taasiisaniin ibsaniiru.

Dabalataaniis Abbaa Qabeenyaa Nagaraa Dhugumaa hojii mana barumsa Art. Alii Birraa ijaarsa isaa xumuruuf waadaa kan gale yoo ta'u guyyuma araa kanaas gara hojiitti galeera.

01/12/2023

Geggeesotaa fi Hojjattoonni Biiroo Dhimma Kominikeeshinii Guyyaa HIV AIDS Idil-Addunyaa 36ffaa irratti mari'atan.

Geggeesotaa fi Hoojjattoonni Biiroo Dhimma Kominikeeshinii Guyyaa HIV AIDS Idil-Addunyaa barana akka Addunyaatti 36ffaaf akkasumaas akka biyya teenya Itoophiyaatti yeroo 35ffaaf kabajamu irratti mari'atan.

Guyyaan HIV AIDS Idil-Addunyaa kan baranaa "Hirmaannaa Ol'aanaa Hawaasaatiin HIV AIDS haa ittifnuu " mata-duree jedhuun kurfiiwan gara garaan kabajamaati jira.

Kurfii kana irratti Haala qabatamaa dhibeen HIV AIDS irratti jiru ilaalchisuun leenjiin hubannoo gabbisuu Geggeesotaa fi Hoojjattoota Biiroo Dhimma Kominikeeshinii Mootummaa Bulchiinsa Dirree Dhawaattiif kennameera.

Hooganaan Biiroo Dhimma Kominikeeshinii Mootummaa Bulchiinsa Dirree Dhawaa Obbo Biruuk Falaqaa waltajjicha irratti haasaa taasisaniin akka jedhanitti Biirichi Karoora hojii roga Fayyaatiin qabate keessaa tokko dhibeen HIV AIDS irratti hojjachuu waan ta'eef Sadarkaa barbaadamuun Meeshaalee Sabqunnamtii qabu Maraan hubannoo Hawaasaa guddisuuf Odeefannoowan Haala qabatamaa dhibeen HIV AIDS irratti jiru hawaasaan ga'uuf hojii raawatamaa jiru cime akka ittifufu qabuus ibsan.

Suuraan Salaam Ababaa

30/11/2023

HIV AIDS ittisuuf hojiiwan Sadarkaa Hawaasaatti hojjataman cimanii raawatamuu akka qaban ibsame.

Guyyaan HIV AIDS Sadarkaa Idil-Addunyaa marsaa 36ffaaf akka biyya teenya Itoophiyaatti yeroo 35ffaaf kan kabajamu Guyyaan HIV AIDS Addunyaa Bulchiinsa Dirree Dhawaatti kurfiiwan hawaasaa dadamaqsuu kan Adda addaan kabajuuf qophiin haalduree xumuramuu Hoogantuun Biiroo Fayyaa Bulchiinsa Dirree Dhawaa Dr. Tsigeradaa Kiflee ibsa gaazeexeessitootaaf laataniin himan.

Dr. Tsigeradaan Ibsa laataniin akka jedhanitti Sadaasa 22 Guyyaa HIV AIDS Addunyaa kan barana mata duree " Geggeessumaa Hawaasaatiin gara Ittisa HIV/AIDS sadarkaa ol'aanaatti" jadhuun kabajamu kanaan hojiiwan hawaasaa dadamaqsuu fi dargaggootaaf HIV/AIDS irratti hubachiisuun akka kabajamu addeessan.

Dr. Tsigeradaan Ibsa kanaan dhibeen vaayireesii HIVAIDS Addunyaa irratti erga mul'ate kaasee namoonni miliyoona 40 ol lubbuu isaanii sababa HIVAIDS dhabuu fi Namoonni miliyoona 38.2 ta'an ammoo vaayirasichi dhiiga isaanii keessatti kan argamu ta'uu ibsameera.

Itoophiyaatti waggaatti namoonni kumni 16 ol vaayirasii 'HIV'dhaan kan qabaman yammuu ta'u, namoonni kumni 16 ol ammoo lubbuusaanii dhabu.

Namoonni kumni 400fi kumni 50 ammoo qoricha farra HIV/AIDS fayyadamu.

Tamsa'ina vaayirasichaa xiqqeessuuf hojjetamaa jiraatus, sababoota adda addaa irraa kan ka'e osoo of hin beekiniifi qorannaa gaggeessuu dhabuun ofirra darbanii namoota biroos du'aaf saaxilaa jiru jedhameera.

Bara Faranjootaa 2020tti namoota vaayirasichaan du'aniifi haaraa vaayirasichaaf saaxilaman %75 hir'isuuf karoorfamee hojjetamaa jira.

Dawaan farra HIV galuu isaatiniifi namoonni saaxilaman dawicha fudhachuu eegaluurraa kan ka'e, lakkoofsi namoota vaayirasichaan lubbuusaanii dhabanii akka hir'atuuf ga'ee qaba.

Sadarkaa Bulchiinsa Dirree Dhawaatti
Namoota K*m 11096 ta'an vaayirasichi dhiiga isaanii keessatti akka argamuu fi Namoota 300 ol sababa HIVAIDS lubbuun ibsanii darbuu ragaawan Odeefannoo akka mul'isanii fi Haalli tamsa'ina Vaayirasichaa

29/11/2023

Waajjirri Kantiibaa Bulchiinsaa Kitaabota 500 ol deegarsa taasise

Waajjirri Kantiibaa Bulchiinsa Dirree Dhawaa Kitaabota 500 ol Waajjira Aadaa fi Turizimiif deegarsa taasise.

Kurfii deegarsa walharkaa fuudhuu geggeefame irratti argamuun Ergaa kan dabarsan Ittigaafatamaan Waajjira Kantiibaa fi Dhimmoota Kaabinee Bulchiinsaa Obbo Gabayoo Xilaahuun akka jedhan itti kayyoon ijoon deegarsa Kitaabaa kanaa Aadaa dubbisuu guddisuuf keessattu yeroo ammaa Aadaa Kitaabaa dubbisuu akkaan dargaggoota biratti Miidiyaalee hawaasaa qofaan xaxamanii dubbisuu gadbu'aa dhufe jijjiiruuf yaadamee kan laatameefi hojiiwan Tola Ooltummaa Waajjirri Kantiibaa Bulchiinsa Dirree Dhawaa qabate keessaa tokko ta'uun eeran.

Kitaabota 500 deegarsa taasifame kanaaf baasiin Burrito K*m dhibbaa ol taasifamuu fuulduraas deegarsi walfakkaataan akka taasifamuu addeessan.

Daayireektoreetiin Daayireektara Misooma Turizimii fi Piroomooshinii Adde Na'imaa Ibrahim deegarsa taasifameefiif galateefatanii lammiiwan Ga'uumsa qabdan horachuuf Aadaa dubbisaa murteessaa taachaa ibsan.

Irra caalaan Kitaabota kanaas Kitaabota Joollee Dirree Dhawaattiin bareefaman ta'uun isaa dhalootni itti aanu keessattu gama aartii Hog-barruu irratti kan kakaasuu jedhan.

Adde Na'imaa fuulduraafiis deegarsi walfakkaataan cimee ittifufu qabaa jechuun waamicha dabarsan.

29/11/2023

Kantiibaa Kadiir Juhaar Ambaasaadara Deenmaarkii fi Faransaay waliin marii geggeessan.

Kantiibaa Kadiir gama Miidiyaa hawaasummaa isaaniitiin ergaa dabarsaniin Itoophiyaatti Ambaasaaddara Deenmaarkii fi Faransaayi waliin dhimmoota gara garaa irratti marii bu'a qabeessa taasisuu ibsanii jiran.

Mariin keenya 'Itoophiyaatti - Ambaasaaddara Deenmaark kan tahan Kabajamtuu Kiiraa Ismiiz Sindberg fi Ambaasaaddara Faransaay Kabajamoo Ramii Maarishoo' waliin taasiifne milkaa'aadha ture ja'an. Turtii Isaaniin 'Bishaan lafa jalaa kan Dirree Dhawaa' kan hangi isaa hir'achaa dhufeef furmaata waaraa fi kan itti fufiinsa qabuu lachuuf Qorannoofi Qu'annoo barbaachisu gaggeessuun alatti dabalataan Leenjii ijaarsa dandeettii kennuudhaaf qophii ta'uu isaaniif mirkaneessuu ibsanii jiran.

Maayyii irrattiis, Ambaasaaddaroota biyyoota lamaanii maqaa jiraattota bulchinsaatiin galateeffatanii jiran.

28/11/2023

Afrikaan yaa'ii jijjirama qilleensaa DhMG (COP 28) irratti ajandaa waloo ishee sagalee tokkoon ni dhageesifatti

Sadaasa 18/2016 (TOI) - Afrikaan yaa'ii jijjirama qilleensaa Dhaabbata Mootumoota Gamtoomanii (COP 28) irratti ajandaa waloo ishee jijjirama qilleensaa ittisuurratti qabdu sagalee tokkoon ni dhageesifatti

Yaa'iin jijjirama qilleensaa dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii(cop 28) bor oolee Gamtaa immireetoota Gamtoomaniitti ni geggeeffama.

Yaa'ichaan raawwii fi hojiirra oolmaa waliigalteewwanii fi tumaalee jijjirama qillensaa ittisuuf bahaan maal irra akka jiran ni gamagamamu jedhameera.

Cinaattis biyyoonni jijjirama qilleensaarra damdamachuuf keessaayyu filannoo humna haaromaa babal'isuu irratti hojiiwwaan hojjetaman irrattis ni mariyatama jedhameera.

Biyyoonni guddachaa jiran jijjirama qilleensarraa damdamachuu fi itti fayyadam humana akka ceesisaniif dhiheesii faayinaansii barbaachisurrattis xiyyeeffannon ni kennama jedhameera.

Dabalataan biyyoonni jijjirama qillensaa ittisuuf qindoomina biroo uumuu akka danda'aan tilmaamni guddion kennameera.

Yaa'icha ilaalchisuun TOI kan dubbisee Gamtaa Afrikaatti daarektarri Inisheetivii Giriin Waal Ilvaas Pool Afrikaan ajandaa ishee sagalee tokkoon yaa'8charratti ni dhageesifatti jedhaniiru.

Yaa'iichi kanaan dura waliigalteewwaan jijjirama qilleensaarra ardicha damdamachiisuuf taasifaman gara qabatamaatti jijjiruu fi damee kanarratti dhiheesii faayinaansii babal'isuuf carraa kan uumudha jedhaniiru.

27/11/2023

Hanqinni Dhiigaa akka hin mudanneef xiyyeeffannoon hojjatamaa jiraachuun ibsame.

Hawaasni keenya Aadaa Dhiigaa arjoomuu isaa akka cimsuufiis waamichi dhiyaateera.

Bulchiinsa Keenya Dirree Dhawaatti yeroo dhihoo asitti kan mudatee fi rakkoo Fayyaa ta'aa kan jiru Dhibee Dangii walaanuuf galteewan walaansaaf barbaachisan keessaa tokko kan ta'e dhiheessii Dhiigaa Tola Ooltota arjoomtota Dhiigaa irraa sassaabamuun Namoota sababa Dhibee Dangiitiin rakkoo cimaa keessa galanii fi dhiigni akkaan irraa dhangala'uuf kan laatamu bu'aa Dhiigaa Hanqinni akka hin mudanneef xiyyeeffannoon hojjatamaa jiraachuun
Hoogantuun Biiroo Fayyaa Bulchiinsa Dirree Dhawaa Dr. Tsigeradaa Kiflee Guyyaa arraa ibsa gaazeexeessitootaaf laataniin ibsan.

Kanaafuu Tola Ooltonni arjoomtota dhiigaa dhiigaa arjooman yeroo eeganii akka arjoomanii fi akkasumaas ulaagaa dhiigaa arjoomuu kanneen guutan hawaasni keenya Marti yoo hanqinni dhiigaa mudate balaa fayyaa ol'aanaa fi gaaga'ama lubbuu mudachuu danda'u ittisuuf hunduu akka tumsu jechuun Dr. Tsigeradaa Kiflee waamicha dhiheessan.

Ittidabaluuniis haadholii fi sababa balaawan gara garaa mudataniin Namoota idilee dhiigni barbaachisu irratti dabalataan sababa Dhibee Dangiitiin walaanamtoota rakkoo dhiigaa mudateef dhiigaa barbaachisu dhiheessuun barbaachisaa waan ta'eef Biirichi hojii dhiigaa sassaabuus xiyyeeffannoo ool'aanaan hojjachaa jiraachuu ibsanii sababa kana hubatee Hawaasni keenya Aadaa Dhiigaa arjoomuu isaa akka cimsuufiis waamicha dabarsanii dhaabileen Adda addaa, Jaarmayootnii fi Manneen Barnootaa fi kanneen biroo kan ulaagaa dhiigaa arjoomuu guutan namootni dhuunfaas Marti akka dhiigaa arjoomtan jechuun waamicha dhiheessan.

Abdii Adamiin