Streven Vrijplaats

09/09/2024

Nieuwe bijdrage van de hoofdredacteur!😀

Twee boeken over de eerste echtgenote van George Orwell   ‘Het is moeilijker het lijden van een zwijgzaam man te moeten aanzien dan het lijden van een spraakzaam man’, schreef de Canadese dichter Paul Potts (1911-1990) na het overlijden van Eileen Blair-O’Shaughnessy (1905-1945) over haar wed...

04/09/2024

Scherpe analyse van onze vaste medewerker John Alonzo Dick!

De verhouding tussen godsdienst en politiek was altijd al, en blijft, een giftige en gevaarlijke verhouding. Een Amerikaanse sleutelspeler in die verhouding is tegenwoordig Kevin Roberts met zijn Heritage Foundation Kevin D. Roberts (*1974) is voorzitter van de Heritage Foundation, een activistische...

23/08/2024

Scherpe bijdrage van Gie van den Berghe!

Israël is, zoals elk gekoloniseerd gebied, ontstaan door en gevestigd op terreur. Dat de autochtone bevolking van Palestina zich verzet tegen landroof, geweld, verdrijving en racistische discriminatie, en de Israëlische terreur beantwoordt met contraterreur, ligt nogal voor de hand.

15/08/2024

Mooi nieuw artikel van John Alonzo Dick op onze website, die ook nog eens is opgefrist!

John Alonzo Dick   Vorige week las ik, tussen artikelen over de hedendaagse Amerikaanse politiek, een recensie van een nieuw boek: Women and the Church: From Devil’s Gateway to Discipleship[1] door Natalia Imperatori-Lee, professor in de religiestudies aan Manhattan College in Riverdale, New York...

13/08/2024

Wie van fotografie houdt, mag deze tentoonstelling niet missen! Mooie bijdrage van Annemarie Estor...

Annemarie Estor*   Flashback naar het jaar 2017. Ik ben actief in het bestuur van PEN Vlaanderen, dat zich – als onderdeel van PEN International – verzet tegen het censureren van en het plegen van geweld tegen schrijvers. Op dat moment staan Irak en Syrië in het middelpunt van de politieke aan...

07/08/2024

Fascinerende familiegeschiedenis!

Herman Simissen* Een oudtante van de Nederlands-Duitse historicus Bas von Benda-Beckmann (*1976), tante Luise (1905-1998), was getrouwd met niemand anders dan Alfred Jodl (1890-1946), tijdens het Derde Rijk een van de belangrijkste militairen in het Duitse leger. Jodl was onder meer verantwoordelijk...

01/08/2024

Mooie nieuwe bijdrage van Branko Milanovic! Als altijd zeer de moeite waard...

Branko Milanovic*   Het komt niet vaak voor dat men tijdens het horen over, of lezen van een boek drie verschillende meningen over dat boek ontwikkelt. Ik hoorde over Vrij van Lea Ypi[1] nadat het een internationale bestseller werd. Ik was al toen een beetje benieuwd naar het onderwerp, een autobio...

21/07/2024

Weer zo'n mooie bijdrage van Arthur Hendrikx over films!

Arthur Hendrikx*   Met een vergelijking die hem zou plezieren, noem ik Jean-Pierre Melville (1912-1973) ter introductie de Howard Hawks (o.a. Scarface, The big sleep, Red river, His girl friday) van Frankrijk: een eigenzinnige auteur met een reusachtige invloed op latere regisseurs, van wie de mees...

10/07/2024

Een prachtige tekst van prof. Kees Schuyt, een van de meest bekende sociologen van Nederland! Lees en deel!

Kees Schuyt*   Gaarne wil ik beginnen met een woord van dank voor de uitnodiging voor het uitspreken van deze 17e Pieter Gilles-lezing (Centrum Pieter Gillis, Antwerpen). Ik kan mijn dank het beste onder woorden brengen met een citaat van iemand die de gastvrijheid van Pieter Gillis zelf heeft moge...

04/07/2024

Mooie bijdrage van Branko Milanovic - waar draait het nu echt om in de economie? En in het leven?

Branko Milanovic* De biografie van Keynes, The Price of Peace[1], door Zach Carter is geen typische biografie. Het boek begint als Keynes 31 jaar oud is, in de zomer van 1914, werkend aan de voorbereiding op een bancaire crisis in Engeland in de nasleep van de moord in Sarajevo en het bijna zekere a...

29/06/2024

Nieuwe bijdrage van onze hoofdredacteur.

Melvin Kranzberg en de geschiedenis van de techniek Herman Simissen*   Rond het midden van de jaren ’50 van de vorige eeuw kwam, op uitnodiging van de Amerikaanse historicus Melvin Kranzberg (1917-1995), een select groepje vakgenoten bijeen. Allen waren in de Verenigde Staten betrokken bij het ac...

26/06/2024

Weer een mooie nieuwe bijdrage van John Dick aan onze website!

John Alonzo Dick* Zou het misschien kunnen voortkomen uit de huidige katholieke synodale beweging? Ik zou graag een katholieke grondwettelijke vergadering zien, met een brede vertegenwoordiging uit leken en gewijde leden, ondersteund door historici, theologen en sociologen. De taak zou drieledig zij...

21/06/2024

Grappig en relevant stuk van onze redacteur Frank Saenen!

Frank Saenen* Identiteit, er is geen ontkomen meer aan. Waar men ook gaat langs Vlaamse wegen (en ver daarbuiten), gij zult botsen op uitspraken, campagnetaal, oordelen… die van dichtbij of veraf te maken hebben met identiteit. Je wordt ‘gelezen’ volgens dé identiteit die de andere in jou mee...

09/05/2024

Een nieuwe column van Branko Milanovic, wiens werk we sinds een jaar in vertaling mogen brengen.

Branko Milanovic*   De Industriële Revolutie in Noordwest-Europa, bestudeerd in talloze artikelen en boeken, voltrok zich voornamelijk van binnenuit, door voort te bouwen op de Commerciële Revolutie van de Middeleeuwen, door wetenschap onmiddellijk in te zetten voor economisch gebruik, en door ni...

20/12/2023

Het debat over onze sociale zekerheid blijft relevant, zeker gezien de recente pandemie en de hoge energieprijzen. Ward Van Hassel zet twee voorstellen naast elkaar: de basisbaan en het basisinkomen. Afgelopen jaar kwam het voorstel van Vooruit over de 'basisbaan' in opspraak (zie https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/04/26/basisbaan-vooruit/). Diepgang en nuance vind je uiteraard in Streven Vrijplaats.

https://streventijdschrift.be/basisbaan-of-basisinkomen/

Normatieve vragen over de toekomst van onze welvaart Ward Van Hassel*   Inleiding Sinds zijn ontstaan heerst er een debat over de organisatie van de welvaartsstaat. Ook nu is er een maatschappelijk debat over wat, hoe en wie onze verzorgingsstaat moet verzekeren. Toen de wereld meer dan drie jaar g...

27/11/2023

Palestinakenner Sus Van Elzen schreef een analyse en toekomstvisie van het huidige conflict in Gaza en Israëls strategie. 'Het ‘de oorlog tegen Hamas’ noemen, is een manier om niet van Palestijnen te hoeven spreken.'

Sus van Elzen*   Wat we Palestina noemen — omdat het sinds de Romeinse tijd zo heet — bestaat sinds de oorlog van 1967 uit Israël, en de door Israël bezette Palestijnse gebieden van de Westoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook. De Palestijnen in de bezette gebieden hebben zich altijd verzet ...

12/11/2023

In Onze Mensen schrijven Rūta Vanagaitė en Efraim Zuroff het verhaal van de Holocaust in Litouwen en van hun rondreis op zoek naar achterblijvende sporen en verhalen. 'Een indrukwekkend boek, juist door het persoonlijke karakter ervan.'

Herman Simissen*   Vergangenheitsbewältigung is een lastig vertaalbaar Duits woord, dat staat voor het aanhoudende proces waarin de Duitse samenleving probeert in het reine te komen met het nationaalsocialistische verleden. Dit woord wordt ook in verschillende andere Europese landen gebruikt, waar...

29/10/2023

Ludo Abicht en Guido Vanheeswijck schreven een dubbele drift waarin ze betogen dat de heilige verontwaardiging over misbruik in de kerk ons niet moet afkeren van het Evangelie, en roepen de kerk op haar volledige energie aan te wenden om het gebroken vertrouwen te herstellen.

Guido Vanheeswijck en Ludo Abicht*   Wie zuiverheid claimt, creëert onwillekeurig zondebokken Guido Vanheeswijck   ‘Het valt mij op dat iedereen doet alsof dit enkel over de kerk gaat. Word wakker. Dit is geen verhaal van het verleden, dit gebeurt altijd nog overal. 80 procent van het misbruik ...

23/10/2023

Ben je een fan van het essay, en wil je deze literaire vorm verder ondersteunen? Streven Vrijplaats is op zoek naar redactieleden! Voor het eerst in onze geschiedenis plaatsen we een publieke oproep. Waarom? Omdat we houden van diversiteit, nieuwe inzichten, originele perspectieven. Streven vrijplaa...

04/10/2023

Recensie door onze hoofdredacteur.

Over De poppenspeler van Mengele van Leo van Bergen Herman Simissen* Boekbespreking In de jaren ’90 van de negentiende eeuw had de Engelse schrijver George du Maurier (1834-1896) zowel in het Verenigd Koninkrijk als in de Verenigde Staten ongekend succes met zijn roman Trilby (in 1894 in afleverin...

17/09/2023

Van het Griekse water der vergetelheid in de Lethe over amnestie tot terra incognita; Gie van den Berghe las 'A primer for forgetting' van Lewis Hyde en neemt ons mee op zijn reis door het vergeten.

Gie van den Berghe* Geheugen en herinneringen worden zozeer gewaardeerd dat het alledaagse vergeten uit het oog verloren… vergeten wordt. Het belang van deze vorm van vergeten werd meesterlijk onder woorden gebracht door de Argentijnse schrijver Jorge Luis Borges in ‘Het onverbiddelijke geheugen...

07/09/2023

Cinema ZED wijdde een zomerprogramma aan Herzog. Onze recensent ging kijken naar het legendarische Fitzcarraldo, en analyseert de genialiteit van de film vanuit drie onvergetelijke beelden: Klaus Kinski met zijn platenspeler, de immense boot die krakend over de berg trekt, en ten slotte de overwinning met sigaar in de mond. 'Een film voor de eeuwigheid.'

Arthur Hendrikx*   Perfect zou ik Fitzcarraldo (1982) niet noemen (maar welk meesterwerk is dan ook perfect?), maar de film bevat drie onsterfelijke beelden, eeuwige monumenten van de Weltfilmkunst, om het zo te zeggen, even memorabel als pakweg Orson Welles die in het portaal verschijnt in The Thi...

04/09/2023

Paul Pelckmans recenseert Andreas Kinneging' 'Hercules op de tweesprong'. Kinneging betoogt de weg terug naar de grote Europese traditie van Athene en Jeruzalem. Controversieel, maar boeiend: 'Je kan bij die weg terug inderdaad allerlei vragen stellen, maar de analyses van de problemen waaraan hij ons zou moeten laten ontsnappen zijn vlijmscherp en belangwekkend genoeg.'

Paul Pelckmans*   Andreas Kinneging was altijd al een controversieel auteur en is ook in zijn nieuwe boek Hercules op de tweesprong niet vies van provocerende uitspraken. Zowel de flaptekst als de titel van de inleiding geven aan dat de enige uitweg uit de vele impasses van wat Kinneging graag ‘a...

23/08/2023

Verslag van drie dagen in een klooster in de Marrokaanse Atlas: "Naast de geloften van kuisheid, armoed en gehoorzaamheid hebben deze monniken een gelofte afgelegd van Stabilitas: ze zijn verbonden met, gebonden aan en verankerd op een plaats."

Het Klooster[1]   Luc Devoldere* ‘The last remains of military spirit were buried in the cloister.’ Edward Gibbon, The Decline and Fall of the Roman Empire, ch.38   In 529 sloot Justinianus, keizer van het Oost-Romeinse Rijk, in Athene de Academie, de laatste school van wijsbegeerte of wat erv...

20/08/2023

Branko Milanovic analyseert Krishan Nayars recent verschenen boek 'Liberal Capitalist Democracy: The God that Failed', en daarmee de verwikkeling van fascisme en kapitalisme.

Branko Milanovic*   In zijn onlangs verschenen boek Liberal Capitalist Democracy: The God that Failed maakt historicus Krishnan Nayar drie dingen duidelijk. Allereerst stelt hij dat burgerlijke revoluties veelal niet leidden tot democratie, een opvatting die toch stevig is geworteld in de Anglo-Ame...

12/08/2023

De EU klopt zichzelf graag op de borst voor mensenrechten, maar is medeplichtig aan mensenrechtenschendingen in migratiedrama's, beargumenteert Tim Brys. "Het externalisatiebeleid dat we zien met de migratiedeals is ten dele het gevolg van een gebrek aan onderlinge solidariteit tussen EU-lidstaten."

Tim Brys*   Het levenloos lichaampje van Syrische peuter Aylan Kurdi, liggend op een Grieks strand. Deze iconische foto raakte Europa diep. Het was de zomer van ‘Wir schaffen das’, toen verscheidene overheden en massa’s vrijwilligers een ongeziene stroom vluchtelingen opvingen. Voornamelijk S...

05/08/2023

Onze recensent ging naar Oppenheimer kijken en zag Nolan op z'n best. "Murphy mag wat ons betreft de champagne voor zijn Oscar al koud zetten."

Arthur Hendrikx*   De beste scène van Oppenheimer is het moment waarop de eerste atoombom wordt getest door de wetenschappers van het Manhattanproject, diep in de woestijn van New Mexico, te midden van het eindeloze niets: Nolan bouwt de spanning geduldig op, we weten dat dit een alles-of-niets mo...

23/07/2023

Mooie nieuwe bijdrage van onze poëziecriticus Frederik De Cocq!

Frederik De C**k* Onlangs verscheen bij het literaire e-magazine voor Nederlandstalige poëzie Meander een bundel met de verzamelde antwoorden van een brede groep medewerkers, redacteurs, recensenten, schrijfdocenten, dichters en poëzieliefhebbers op de vraag ‘Wat maakt een gedicht goed?’. De v...

07/06/2023

Belangrijk artikel over het Nederlandse asielbeleid, van een van de specialisten op dit gebied. Fijn dat we zijn bijdrage mogen publiceren!

Carolus Grütters*     Inleiding[1] In het afgelopen jaar is er herhaaldelijk in de pers bericht over de slechte situatie van asiel­zoekers bij het aanmeldcentrum Ter Apel.[2] Die is mensonwaardig, zo stelde Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) in augustus 2022, en eiste in een kort geding dat de ri...

01/06/2023

Frank Saenen schreef een pleidooi voor meer anarchistische hoekjes in parken en scholen, vrije weien in plaats van aangelegde en functionele constructies. 'Een torteltuin, dat kleine hoekje ongemanaged groen waar Annie M.G. Schmidt haar Pluk van de Petteflet samen met de door een betonboer bedreigde dieren liet vergaderen om in actie te schieten tegen nakende groenvernietiging.'

Frank Saenen*   Zoals elke ochtend stapte ik weer op de fiets, op weg naar het werk, zo’n kleine 10 kilometer van huis. Eerst door het eigen dorp (dat op deze pagina’s ooit figureerde als illustratie van een storend heterogeen woningbouwbeleid), door een park, tot uiteindelijk aan de school waa...