07/01/2025
PSE DALLON FESTA E KRISHTLINDJES ORTODOKSE ME ATË KATOLIKE?
Krishtlindja, festa që përshkon zemrat e të gjithë të krishterëve, festohet me gëzim dhe përkushtim në mbarë botën. Por, pavarësisht frymës së përbashkët, ekzistojnë disa dallime midis mënyrës se si e festojnë këtë ngjarje të shenjtë të krishterët ortodoksë dhe ata katolikë. Këto dallime nuk janë vetëm datore, por përfshijnë aspekte liturgjike, kulturore dhe historike.
1. Dallimi në kalendaret liturgjike
Një nga arsyet kryesore të ndryshimit është kalendari. Kisha Katolike ndjek Kalendarin Gregorian, të miratuar nga Papa Gregori XIII në vitin 1582, ndërsa shumë kisha ortodokse vazhdojnë të ndjekin Kalendarin Julian, të miratuar në kohën e Jul Çezarit në vitin 46 p.e.s. Si rezultat, Krishtlindja katolike festohet më 25 dhjetor, ndërsa ajo ortodokse më 7 janar (sipas kalendarit Gregorian). Dallimi prej 13 ditësh krijon një festim të veçantë për secilën traditë.
2. Liturgjia dhe simbolika
Liturgjia e Krishtlindjes në traditën katolike shpesh thekson gëzimin e ardhjes së Shpëtimtarit, me mesha të mëdha në Natën e Shenjtë (24 dhjetor), siç është Mesha e Mesnatës në Vatikan. Muzika tradicionale, dritat festive dhe skenat e lindjes së Krishtit janë elemente të zakonshme. Ndërkohë, liturgjia ortodokse është më tepër e përqendruar në mistikën dhe solemnitetin e Ngjalljes së Zotit në mish. Ajo përfshin shërbesa të gjata dhe himne të pasura teologjike, duke ruajtur një frymë më asketike dhe kontemplative.
3. Koha e agjërimit
Një tjetër ndryshim është periudha e përgatitjes. Në Kishën Katolike, Adventi përbën katër javët para Krishtlindjes, një kohë reflektimi dhe përgatitjeje shpirtërore. Në anën tjetër, ortodoksët ndjekin një agjërim më të gjatë, të njohur si Agjërimi i Lindjes së Krishtit, që zgjat 40 ditë, duke përfshirë heqjen dorë nga mishi, bulmetrat dhe, në disa raste, edhe vajrat.
4. Traditat kulturore
Festat shoqërohen gjithmonë nga traditat kulturore, dhe këtu dallimet janë të dukshme. Për shembull, në shumë vende katolike, si Italia apo Spanja, dhuratat shpesh ndahen në prag të Krishtlindjes. Ndërsa në shumë vende ortodokse, si Rusia apo Serbia, dhuratat jepen pas liturgjisë së 7 janarit. Gjithashtu, simbolikat festive ndryshojnë: për ortodoksët, qirinjtë dhe himnet kanë një rëndësi të veçantë, ndërsa për katolikët, bredhi dhe skena e lindjes së Krishtit janë elemente qendrore.
5. Historia dhe kultura
Historikisht, këto dallime datojnë nga ndarja e Kishës në vitin 1054 (Shizma e Madhe), kur Kisha Perëndimore dhe ajo Lindore ndanë rrugët. Që nga ajo kohë, traditat liturgjike dhe kulturore evoluan në mënyra të ndryshme, duke krijuar nuanca unike për secilën palë.
6. Mesazhi i përbashkët
Megjithatë, pavarësisht këtyre dallimeve, mesazhi i Krishtlindjes mbetet i njëjtë: lindja e Krishtit si shpëtimtar i botës, dhurata më e madhe që Hyji i ofron njerëzimit. Si katolikë apo ortodoksë, të gjithë festojnë dashurinë, paqen dhe shpresën që Krishti solli në botë.
Në fund të fundit, këto dallime janë si dy ngjyra të ndryshme në një pikturë të madhe. Secila ka bukurinë dhe kuptimin e saj, por të dyja kontribuojnë në pasurimin e trashëgimisë së krishterimit dhe në lavdërimin e një Zoti të vetëm. Krishtlindja, më shumë sesa një datë, është një thirrje për unitet dhe dashuri të përbashkët.
Radio Maria Kosovë