GIỚI THIỆU ĐÔ LƯƠNG.
Đô Lương là một huyện nằm ở trung tâm tỉnh Nghê An .
Huyện Đô Lương có Diện Tích 350,433 km2,dân số 193.890 người (năm 2010).
Vị Trí địa lý của Huyện Đô Lương như sau:
PHÍA BẮC: giáp huyện Anh Sơn , Tân Kỳ.
PHÍA NAM: giáp Huyện Nam Đàn , Nghi Lộc.
PHÍA ĐÔNG: giáp Huyện Yên Thành.
PHÍA TÂY: giáp Anh Sơn, Thanh Chương.
GIAO THÔNG
Đô Lương có các tuyến Quốc Lộ chạy qua gồm:
- Quốc Lộ 7A từ xã Hòa Sơn Đến Xã Nam Sơn.
- Quốc Lộ 15A Từ Xã Mỹ Sơn Đến Xã Giang Sơn.
- Quốc Lộ 46 Từ Xã Đà Sơn Đến Xã Thuận Sơn.
Bên Cạnh Đó Là các Tuyến Đường Liên Huyện , Tỉnh Lộ được xây dựng theo tiêu chuẩn cấp IV nông thôn. Đường Sông Có Sông Lam chảy vào từ xã ngọc sơn đến xã Thuân sơn, Các phương tiện tránh hệ thống BARA Đô Lương Qua Hệ Thống Thủy Quan Vòng Cóc Ở xã NAM SƠN.
HÀNH CHÍNH:
Đô Lương hiện có 33 đơn vị hành chính gồm 1 thị trấn ĐÔ LƯƠNG và 32 xã : BẮC SƠN, BÀI SƠN, BỒI SƠN, ĐÀ SƠN, ĐẠI SƠN, ĐẶNG SƠN, ĐÔNG SƠN, GIANG SƠN ĐÔNG, GIANG SƠN TÂY, HIẾN SƠN, HÒA SƠN, HỒNG SƠN, LẠC SƠN, LAM SƠN, LƯU SƠN, MINH SƠN, MỸ SƠN, NAM SƠN, NGỌC SƠN, NHÂN SƠN, QUANG SƠN, TÂN SƠN, THÁI SƠN, THỊNH SƠN, THUẬN SƠN, THƯỢNG SƠN, TRÀNG SƠN, TRÙ SƠN, TRUNG SƠN, VĂN SƠN, XUÂN SƠN, YÊN SƠN.
NGUỒN GỐC TÊN GỌI ĐÔ LƯƠNG.
Xưng Danh ĐÔ LƯƠNG không phải đã có từ ngày đầu dựng nước và giữ nước mà cho đến nay thì cái tên gọi này mới được gần 200 năm. Tuy Thế, nhưng ngay từ những ngày đầu thì địa danh này đã có duyên cách hành chính lúc rộng lúc hẹp với những tên gọi khác nhau.
Nhà nước đầu tiên của đất nước ta là văn lang do 18 đời vua hùng cai trị. Sau nhà nước Văn Lang là nhà nước ÂU LẠC. Năm 179 TCN, triệu đà đã đem quân sang xâm lược nước ta.Triệu đà sát nhâp vào với nước đại việt rồi chia làm thành 2 quận là giao chỉ và cửu chân để dễ cai trị. Cả xứ nghệ thuộc vào quận CỬU CHÂN [1].
Năm 111 TCN Nhà Hán chiếm Nước Đại Việt ,Chia Đại Việt Thành 3 quận, Nghệ an thuộc cửu chân,cả nghệ an và hà tĩnh lúc đó là một huyện hàm hoan - huyện lớn của quận cửu chân.
Đến Đời Tam Quốc và Lưỡng Tấn ,Hàm Hoan Đổi là Quận Cửu Đức Đời Nam Bắc Triều ,nhà Lương Chia Đất Cửu Đức Đặt Làm 3 châu: Đức Châu , Lỵ Châu , Minh Châu.
Đời Tùy ( 581 - 618 ) Năm Khai hoàng Thứ 8 (588) Tùy Văn Đế , Đổi Đức Châu Làm Hoan Châu , lỵ Châu Đổi Thành Tri Châu, Năm Đại Nghiệp Thứ 3 ( 603 )Cho Cả Hoan Châu, Tri Châu, Minh Châu Nhập Vào Nhất Nam.
Đến nhà đường(618-907) lúc đầu vẫn gọi cả xứ nghệ là hoan châu, sau tách một phần bắc của hoan châu đặt là diễn châu.
Đời Lý năm thiên thành thứ 3 (1030) vua lý thái tông đổi hoan châu là châu nghệ an,địa danh nghệ an có từ đó . theo sử sách nước ta đời lý đã chia nước ta ra làm 24 lộ trong đó có lộ nghệ an và lộ diễn châu , không thấy nhắc đến các đơn vị hành chính dưới lộ nên ta chưa rõ địa danh đô lương thời đó là gì và địa vực ra sao.
Đời Nhà Trần - Hồ , Trần Thái Tông Đã Đổi 24 Lộ Đời Lý Thành 12 Lộ Với Tên Gọi Là Phủ Lộ . Năm Quang Thái Thứ 10 (1397 ) , Hồ Qúy Ly Làm Phụ Chính Thái Sư , Sử Đổi Chế Độ HÀNH Chính Đã Đổi Lộ Phủ Sang Trấn Như Lộ Phủ Nghệ An Thành Trấn Lâm An,Diễn Châu Thành Trấn Vọng Giang.
Năm 1428, Khi khởi nghĩa lam sơn do lê lợi lãnh đạo đã hoàn tòn thắng lợi, Lê Lợi lên ngôi và chia nước ta 5 đạo: NAM ĐẠO, BẮC ĐẠO , ĐÔNG ĐẠO , HẢI TÂY ĐẠO, Nghệ An và Diễn Châu thuộc vào đạo hải tây.
Năm 1469 Lê Thánh Tông ra chỉ dụ điều chỉnh lại bản đồ hành chính trên cả nước , chia nước ta thành 12 thừa tuyên , nhập nghệ an và diễn châu lại thành một thừa tuyên Nghệ An. Thừa tuyên Nghệ an Quản Lý 11 phủ trong đó có phủ anh đô có 2 huyện Hưng Nguyên Và Nam Đường . Xưng Danh Anh ĐÔ Bắt đầu có từ đây.
Vào Năm 1469 Lê Thánh Tông ra chỉ dụ điều Chỉnh lại bản đồ hành chính trên cả nước, nhập Nghệ An Và Diễn châu lại thành một là thừa tuyên Nghệ An. thừa tuyên nghệ an quản lĩnh 11 phủ trong đó có phủ Anh Đô có 2 huyện Hưng Nguyên và Nam Đường , xưng danh Anh Đô bắt Đầu có từ đây.
Vào Năm Hồng Đức Thứ 21 (1490 ) thừa tuyên Nghệ An được gọi là xứ nghệ an , đến Đời Hồng Thuận ( 1509 - 1516 ) đổi thành trấn nghệ an,Ngày 16 Tháng 2 Đại chính thứ 7 (1535) phụng chiếu Thái Tông Mạc Đăng Doanh.Hoàng Quận Công Mạc Đăng Lượng cùng em Mạc Tuấn Ngạn đưa hơn một vạn quân vào trấn thủ Hoan Châu Huyện Nam Đường Định Đô tại vùng Đô Đặng , có công chiêu lập 137 hộ dân gồm ba xã ĐẶNG SƠN, BẮC SƠN, NAM SƠN Tiền thân các dòng họ HOÀNG , BÙI DUY, NGUYÊN ĐĂNG Ngày nay và các triều vua cho phép lập đền tiên đô ( tiên đô miếu linh tự ) ở xã Đặng Sơn để ghi nhớ thờ phụng. Xứn danh ĐÔ LƯƠNG trong chiến tranh LÊ - MẠC ( 1533 - 1592 ) Là nơi chứa lương thảo của nhà Mạc gọi là ĐÔ LƯƠNG và bên sông lam đặt ĐÔ LÂM , ĐÔ ĐẶNG ....Chứ không phải “ĐÒ LƯỜNG” Đọc chệnh sang ĐÔ LƯƠNG.
Năm 1831 niên hiệu Minh Mệnh 12 thì Trấn Nghệ An tách thành 2 tỉnh là NGHỆ AN và HÀ TĨNH. Cũng trong năm nay,đổi tên phủ Anh Đô thành phủ ANH SƠN,Thành lập huyện LƯƠNG SƠN trực thuộc phủ ANH SƠN . Cũng Thành Lập tổng ĐÔ LƯƠNG thuộc huyện ANH SƠN. Xưng Danh ĐÔ LƯƠNG Chính Thức có Từ Năm 1831.Thành Lập Ngày 19 Tháng 4 Năm 1963 ĐÔ LƯƠNG Tách ra giữa Huyện ANH SƠN Ngày Nay.
{ Page ĐÔ LƯƠNG TV Thành Lập Ngày 2 Tháng 3 Năm 2018 }.
