19/10/2023
📌 Nhắc lại chia sẻ từ Thầy Thanh cách đây 4 năm 🎉
👉👉👉Điều đầu tiên cần tự hỏi đó là “Vì sao bạn muốn làm một BA?”. 🔥
Mình có nói chuyện với nhiều bạn về vì sao muốn làm BA thì cũng có nhiều câu trả lời khác nhau ví dụ như: chán muốn đổi ngành, thấy BA nó mới mới là lạ, thấy nhiều cái quảng cáo BA thấy hay, cảm giác BA nhẹ nhàng.
Mình cảm thấy rằng các câu trả lời này giống trong cuộc phỏng vấn làm phi công mà mình từng được nghe do bạn mình làm ở VNA cho xem.
Mình chỉ nói thế này, nghề nào cũng có vầng hào quang nhưng đi kèm theo đó là những tháng ngày căng thẳng, mệt mỏi làm việc, rèn luyện, học tập để vươn lên những tầm cao.
Nghề BA đã không hề dễ, IT BA hay System Analysis còn đòi hỏi kiến thức đặc thù về IT vừa đòi hỏi kiến thức về chuyên ngành cũng như rất nhiều kỹ năng về đánh giá, phân tích, giải quyết vấn đề, giao tiếp, ngôn ngữ v.v rất nhiều thứ, nhiều rèn luyện để trở thành một BA “đỉnh”. Một BA giỏi dù it hay non it nhiều khi nhìn vào y như cuốn bách khoa toàn thư vì kiến thức và kỹ năng khá rộng, nắm và biết khá nhiều thứ.
📌 Vì vậy, các bạn hãy suy nghĩ kỹ khi vào nghề.
BA luôn là một trong những từ khóa tìm kiếm khi các bạn muốn thay đổi công việc. Tuy nhiên thì thông tin về nghề BA, về chuyên môn BA trên mạng có khá nhiều cũng như có nhiều bậc tiền bối cho tới các bạn trẻ nói về BA. Với lượng nội dung như thế thì làm sao chúng ta hiểu rõ, hiểu đúng về BA. Vì thế, hy vọng với Series về sơ lược nghề BA này, mình mong với kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm của bản than sẽ giúp các bạn có một cái nhìn tổng thể về BA cũng như là các bước đi vào con đường BA đầy chông g*i.
🔵 TẬP 1: TỔNG QUAN VỀ CON ĐƯỜNG ĐẾN VỚI BUSINESS ANALYSIS
♦️ Business Analysis (BA) được định nghĩa theo BABOK (Business Analysis Book of Knowledge) là công việc, hoạt động, hành động tạo nên sự thay đổi, thay đổi những vấn đề, những cơ hội bằng những giải pháp và những giải pháp đó mang lại giá trị cho stakeholder. Từ đây có thể thấy, ở đâu có vấn đề, ở đâu có cơ hội thì sẽ có vai trò BA. Ở đâu, ở thời kỳ nào của lịch sử, ở nền văn hóa nào … cũng sẽ có vấn đề, có cơ hội. BA hoàn toàn không phải chỉ có trong lĩnh vực IT như mọi người hay nghĩ.
Về bản thân Thanh Trần, con đường đến với BA của mình cũng khá là ngẫu nhiên. Thanh Trần tốt nghiệp đại học chuyên ngành QTKD, ra trường đi làm sale, marketing, chăm sóc khách hàng của một ngân hàng, chẳng liên quan gì đến BA cả. Sau thời gian làm thì sếp của mình lúc đó thấy có background IT nên assign cho mình tham gia vào các dự án công nghệ của ngân hàng, đó là nơi bắt . Các bạn có thể thấy, làm BA hoàn toàn không nhất thiết phải đi từ CNTT ra mà bạn có xuất phát điểm nào cũng có thể làm BA, vì như mình nói, ở đâu cũng sẽ có vấn đề/ cơ hội. Tuy nhiên, BA chưa bao giờ là dễ, và BA không phải là một cứu cánh hay một hướng đi màu hồng. Tất nhiên, làm gì cũng cần may mắn song hành và bản thân mình cũng cảm thấy mình may mắn thì được nghề chọn mình. Nhưng người làm BA dù là IT hay Non-IT luôn là những nhà bác học, có kiến thức sâu rộng, có trải nghiệm cuộc sống & công việc nên các bạn nên hiểu cần rất rất nhiều năm để trở thành một Business Analyst chứ không phải học vài khóa học, làm vài cái tool, làm vài năm thì được gọi là một BA. Đừng các kiểu khích tướng, bơm, tâng bốc của mấy trung tâm hay các mem BA mới nổi muốn thể hiện..
👉 Có khá nhiều bạn hỏi mình làm sao để làm IT BA. Mình trước tiên sẽ hỏi các bạn là các bạn hiểu BA, cụ thể hơn ở đây là IT BA là làm gì chưa ??? Trước tiên thì với lượng thông tin đang nhan nhản trên mạng hiện nay với đủ kiểu định nghĩa, đủ kiểu hiểu, các bạn đọc chắc là sẽ thấy mọi người share thông tin về BA, yêu cầu tuyển dụng về BA là cái gì đó rất ghê gớm với đủ thứ diagram, workflow, requirements nghe rất cao siêu, trên mây và kinh khủng cũng như có khá nhiều bạn nghĩ làm BA chỉ có trong IT. Mấy cái đó với mình chỉ là công cụ kỹ thuật để giúp làm việc được thuận tiện hơn, nhanh hơn, chuẩn xác hơn tránh sai sót cũng như là một công cụ để trình bày idea, trình bày solution. Hãy nhớ làm gì cũng cần chữ TƯ DUY, và làm BA đòi hỏi phải động não chứ không phải làm tool, sử dụng phần mềm như một chú Robot.
🔖 BA - Business Analysis, có nghĩa là phân tích nghiệp vụ. Business ở đây không phải là kinh doanh, mình thấy khá nhiều nơi gọi là phân tích kinh doanh. BA cũng có lịch sử cả nghì năm rồi, vì thời kỳ nào cũng có vấn đề, có cơ hội và qua những giai đoạn khác nhau của lịch sử, BA cũng được gọi với nhiều tên khác nhau. Như thời cổ đại, chúng ta có những bậc Quân sư, tới các giai đoạn phát triển công nghiệp, chúng ta có những BA ở dạng tư vấn chiến lược, hoặc những BA như anh Thái Công, một trong những BA khá nổi danh ở mảng Interior Design. Hiện tại, BA khá nổi bật ở mảng Digital Transformation (2018-2019 đến nay), và trong tương lai có thể BA sẽ có những hình thức khác. Từ đây các bạn thấy chúng ta sẽ có những dạng tên gọi khác nhau về BA ở những thời kỳ, lĩnh vực khác nhau.
🔖 Nói riêng IT BA ngoài vai trò BA còn những vai trò thuần kỹ thuật hơn như Solution Architecture, System Analysis hoặc các công việc mang lai giá trị cho Stakeholder như xây dựng chiến lược, cải tiến quy trình hiện hữu v.v đây là những cái mà người BA cần làm chứ không phải BA chỉ biết cắm đầu vào document, tool. BA đòi hỏi chúng ta phải có rất nhiều tư duy, critical thinking v.v nữa.
🔺 Hãy nhớ nguyên tắc KISS (Keep it simple stupid), con đường đến với BA nó sẽ đơn giản và bằng phẳng hơn nếu có phương pháp. Đây là điều thứ 3 mình muốn nói, làm sao đến với BA. Theo quan điểm của mình, đến với BA trước tiên không phải là đi học khóa học gì về BA, cần kỹ năng gì, công cụ gì của BA mà bạn cần trả lời 3 câu hỏi như sau:
1. Bạn hãy trả lời là bạn hiểu thế nào về nghề BA?
2. Bạn sinh ra có gì, đểm mạnh và điểm yếu của bản thân là gì?
3. Đam mê của bạn là gì.
Khi trả lời được 03 câu hỏi này và bạn muốn chọn BA thì bạn hãy đi đến xem các bài viết tiếp theo của mình để có thể hiểu được các bước tiếp theo để làm nghề BA.
Trên đây là những điều mở đầu mình muốn chia sẻ để các bạn hình dung khi mở đầu mình cần những cái gì. Hy vọng Series này của mình sẽ giúp cho các bạn trẻ có cơ hội hiểu và trải nghiệm nghề BA, một nghề rất hay.