01/08/2019
Trong những ngày thị trường như thế này, thay vì tiếp tục cho anh em những bài học nặng nề về kiến thức học thuật thì tôi sẽ chia sẻ với anh em vài mẫu tâm sự về thành công – thất bại của cuộc đời một Trader.
Câu chuyện hôm nay tôi muốn chia sẻ về một người bạn với hy vọng kiếm được nhiều tiền từ thị trường. Anh ta tên là Chánh.
CHÁNH – MỘT CON NGƯỜI ĐAM MÊ TRADE – MỘT TRADER CHĂM CHỈ
Người bạn của tôi có mục đích duy nhất là học để có thể giao dịch trên thị trường. Chánh tin rằng mặc dù không có tài năng trading bẩm sinh, nhưng mục đích cuối cùng là muốn chứng minh một điều mình sinh ra là để làm Trader.
Chánh dành hết thời gian vào thị trường đến nổi bỏ luôn công việc làm. Từ bây giờ chỉ có trading và trading thôi. Chánh đã từng thề rằng, thị trường sẽ là nơi giúp anh ta kiếm được 1 triệu đô la đầu tiên.
Chánh có một niềm tin cực kỳ to lớn và hiếm thấy ở một người đàn ông nào như vậy. Nếu niềm tin chắc chắn có thể mang lại thành công cho một trader, thì chắc chắn Chánh sẽ là trader vĩ đại nhất từ trước tới nay. Tôi nghĩ vậy.
Chánh luôn nghĩ về một cái kết có hậu. Anh ta tưởng tượng rằng năm tháng trôi qua, khi đã già và sắp qua đời thì mình sẽ nằm trên giường thoi thói quyết định ai sẽ là người thừa kế dải biệt thự tráng lệ Phú Mỹ Hưng, Thảo Điền, Trung Sơn, Sala… và dàn siêu xe đời mới Toyota Vios, Kia Morning, Huyndai i10,… Tưởng tượng đến đó Chánh cảm thấy đau đầu và không nghĩ đến nữa.
Thời gian thấm thoát, sau khi đã học hết tất cả những gì về thị trường và đã test thành công phương pháp của mình trên tài khoản demo, Chánh cảm thấy thời cơ đã chín muồi, đã đến lúc mở một tài khoản thật và may túi ba gang, à không, 30 gang mới đúng.
Quả thật, từ lúc khởi đầu, Chánh đã làm đúng quy trình của một trader thật thụ, chăm chỉ trau dồi kiến thức, giao dịch trên tài khoản demo để chắc ăn nên không có gì là lạ khi anh ta kiếm được hơn 1000 pips trong tháng đầu tiên giao dịch. Đây quả là một câu chuyện cổ tích, hầu như chỉ vài lệnh thua lỗ, còn lại đều là lệnh thắng.
Nguyên tắc của Chánh là không bao giờ chốt tại điểm đặt lệnh, một là thua hai là thắng với tỷ lệ Risk : Reward đáng ao ước 1 : 2 (thua 1 nhưng ăn 2). Với bạn bè và những người đồng trade, Chánh trở thành một người khiến nhiều người ghen tị và ngưỡng mộ từ những trader mới vào nghề cho đến những tay giao dịch lâu năm. Có lẽ đúng là như vậy, Chánh đã thành công khi chứng minh với bản thân và mọi người rằng anh ta sinh ra là để làm trader.
Thành công quá nhanh đã khiến Chánh có chút xao lãng. Anh đã bỏ qua những yếu tố quan trọng trên thị trường, nhưng yếu tố này lại quyết định sự thành công lâu dài của một trader. Chánh biết, nhưng có lẽ mắt anh ta bị che khuất bởi ánh hào quang thành công trước mắt.
CHÁNH ĐÃ QUÊN ĐIỀU GÌ, NÓ CÓ ẢNH HƯỞNG GÌ ĐẾN THÀNH CÔNG CỦA ANH TA ?
Chánh bắt đầu ít quan tâm đến giá trị của một thứ vô cùng to lớn, thứ này có thể nói là công cụ không thể thiếu của các trader kinh nghiệm lâu năm nhưng lại là thứ mà các trader mới vào nghề thường hay khinh rẻ. Vậy mà Chánh, người thành công lại dần quên lãng về nó – stoploss.
Stoploss đã không còn là khái niệm mà Chánh coi trọng khi mở bất kỳ một giao dịch nào. Đồng nghĩa với điều này, tỷ lệ Risk : Reward, khối lượng giao dịch và kể cả tỷ lệ đòn bẩy cũng không còn nằm trong danh mục mà Chánh phải cân nhắc thường xuyên. Anh ta loại bỏ luôn khung thời gian D1 (D1 dùng để xem xu hướng ngày hôm đó) mà chỉ chăm chăm vào đúng 1 khung thời gian M5. Dường như khía cạnh Quản lý vốn đã bị Chánh cho ra rìa và là một thứ gì đó cản trở quá trình làm giàu của anh ta. Anh ta đã loại bỏ nó.
Và sau tất cả những chuyện đó, kết quả tất yếu cũng xảy ra, Chánh bị dính một loạt các lệnh lỗ, nhưng chưa có gì đáng kể so với thành quả lúc trước đạt được. Tài khoản của anh ta chưa thể bị giảm vì những thua lỗ nhất thời đó được. Giấc mộng làm giàu nhanh của Chánh vẫn cứ tiếp diễn, Chánh vẫn mơ về một căn biệt thự nhìn ra du thuyền.
Thay vì nhận được một bài học, thì những lỗi kể trên đã trở thành thói quen và phong cách giao dịch của Chánh. Và điều gì đến cũng đến, một cơn shock giá xuất hiện. Giá rớt đột ngột, bất ngờ, trong khi các lệnh giao dịch của Chánh đều là BUY.
Chánh không kịp cắt lệnh bằng tay, mà anh ta cũng không có ý định đó. Chánh vẫn tin vào chính mình và tin vào nhận định sáng suốt của mình. Mọi thứ sẽ diễn ra như đúng kịch bản trong đầu của Chánh. Nhưng không phải thế, Chánh đã bị “margin call”. Tài khoản của anh ta giờ chưa đến 100 USD trong khi vài tháng trước vẫn còn vài chục ngàn.
Chánh đi vay mượn khắp nơi để đắp vào tài khoản của mình. Nhưng mọi việc còn tồi tệ hơn lúc trước, margin call xuất hiện lần nữa. Lần này thì Chánh đã không còn tiền nên đành phải để tài khoản bị cháy.
Giấc mộng biệt thự – du thuyền tàn tành, Chánh bây giờ vẫn đang xoay sở trong một đống nợ mà anh đã mượn. Và dường như cho đến bây giờ, vẫn không thấy anh ta nhắc đến một từ nào về đầu tư nữa.
Chánh đã tự giết mình bằng thói quen thiếu kỷ luật của bản thân. Anh ta đã quên những điều căn bản nhất đã được học rất kỹ (theo như lời kể anh ta đã học hết tất cả những gì về thị trường). Chánh đã bị thành công nhất thời làm mờ mắt mà bỏ đi những giá trị bền vững.
Phải chăng đây luôn là bài học dành cho các trader mới, những người còn non nớt và thiếu kỹ năng lẫn kỷ luật – hai yếu tố nền tảng cho sự thành công.
Chiến thắng lâu dài và cuối cùng không phải là vấn đề ăn một lệnh, thua vài lệnh mà là làm sao duy trì được số tiền ăn được cao hơn số tiền bị thua lỗ. Quản lý vốn chính là công cụ giải quyết vấn đề đó.
Trên đây là một câu chuyện và là một bài học dành cho các trader mới. Vẫn tưởng nó đã lỗi thời, nhưng không nó vẫn luôn mới mẻ cho đến khi nào chúng ta hiểu được khái niệm thành công bền vững.
