18/12/2024
|𝑪𝒉𝒊𝒂 𝒔𝒆̉ 𝒄𝒖𝒐̂́𝒊 𝒏𝒂̆𝒎|
Chào các bạn sv TMU thân mến, có lẽ cũng đã rất lâu rồi mình mới quay lại viết bài trong nhóm, hôm nay một đêm đầu đông, cũng là những ngày cuối năm, mình có một chút chia sẻ nhỏ muốn gửi đến các bạn, dù ít nhưng mong rằng phần nào có thể giúp các bạn có sự chuẩn bị tốt hơn.
2 năm sau khi ra trường, mình đã đi qua vài công ty, có thêm nhiều bài học mới và cũng không ít những lần vấp ngã, những gì mình viết có lẽ sẽ rất khác so với những gì mình đã nói trước đây. Giới thiệu qua một chút, mình từng tốt nghiệp khoa E, ngành KTQT, sau 2 năm là trường thì mình hiện đang làm merchandiser cho một nhà máy xuất khẩu và cũng chỉ là một nhân viên bình thường như bao người khác, có điều mình hài lòng với công việc hiện tại và hy vọng chút kinh nghiệm mà mình sắp chia sẻ dưới đây sẽ giúp các bạn có một kế hoạch xa hơn.
Điều đầu tiên là cái gì bạn nên học và nên có sau bốn năm đại học. Sau khi mình ra trường, nhờ vào những mối quan hệ với bạn bè, những thông tin mà mình có được thì đây là vài thứ mà các bạn nên có khi ra trường và tại sao mình lại nói những thứ đó quan trọng.
1. Ngoại ngữ
Điều này là một điều không mới, nhưng cũng không cũ với hầu hết các bạn sv, nếu các bạn có đọc khảo sát gần đây thì trên 70% (mình không nhớ chính xác) các bạn sv FTU đã có chứng chỉ ielts, đương nhiên nó không phải một "𝐩𝐡𝐞́𝐩 𝐥𝐚̣" nhưng cũng là một lợi thế quan trọng cho các bạn sv khi tìm kiếm những công việc đầu tiên. 2 năm sau khi ra trường, mình đã chứng kiến rất nhiều case study, các bạn alumni gặp vấn đề về thăng tiến, hoặc chuyển đổi công việc hoặc mong muốn du học nhưng lại phải hoãn lại để học ngoại ngữ, đây thật sự là một điều rất đáng tiếc cho hầu hết mọi người. Ngày mình còn học ở TMU, mình thấy các bạn sv hay có một quan điểm đó là: hãy để đến năm 3-4 hãng học, khi đó chứng chỉ sẽ còn hạn và kịp ra trường, tuy nhiên đa số sẽ chỉ thi được đâu đó 600-700 Toeic một mức điểm mà mình tin không đủ để bạn stand out giữa một loạt CV, và sau đó có thể sẽ trở thành rào cản lớn cho sự nghiệp của bạn.
2. Kinh nghiệm làm việc
Nếu phải nói về một điều đáng tiếc nhất khi mình còn làm sv đó là đã không đi làm sớm và thực tập sớm. Ngày mình còn ở TMU, mình đã dồn hết sức để có học bổng trong suốt 4 năm ĐH, điều này đã giúp mình rất nhiều khi giúp bố mẹ trang trải một phần chi phí. Đổi lại điều này khiến mình có những bước đi rất chới với khi ra trường, trải qua những cũ ngã "đ𝐚𝐮". Ngày ấy dù rất giỏi powerpoint, canva nhưng mình lại không biết làm chứng từ trên Excel, một thứ mà giờ nghĩ lại vẫn thấy ngượng ngùng. Nhưng hơn cả kinh nghiệm, đó còn là trải nghiệm, giúp bạn hiểu mình hơn, đưa ra những lựa chọn đúng hơn. Hầu hết chúng ta lựa chọn chuyên ngành khi vào đại học trong tình trang mù mờ, hoặc không rõ về câu chuyện thực tế của ngành hay lĩnh vực mà chúng ta sẽ theo, điều đó dẫn tới những uninformed decisions và dẫn tới trái ngành trái nghề. Mình quen một cô bạn rất giỏi ở HVTC, tốt nghiệp xuất sắc, làm việc cho Top 4 Công ty kiểm toán, cuối cùng lại lựa chọn thi công chức thuế. Mình nhớ bạn ấy có bảo với mình rằng: "Dù công việc cho tớ rất nhiều trải nghiệm và thu nhập, nhưng lâu dài tớ nghĩ đó không phải là con đường tớ muốn theo, tớ muốn trở thành một người mẹ, một người vợ, lui về cho chồng phát triển sự nghiệp." Nói như vậy để thấy rằng, nếu các bạn đi làm càng sớm, nó không chỉ cho mình kinh nghiệm ứng tuyển công việc, mà nó còn giúp chúng ta hiểu hơn về mình, và đưa ra những lựa chọn đúng ngay từ lúc mới ra trường.
3. Nếu có thể hãy có một công việc trước khi tốt nghiệp
Từ kinh nghiệm bản thân, mình thấy rằng việc chung ta có một công việc trước khi ra trường rất quan trọng. Nó giống như phương án back up, tạo ra nguồn thu nhập cho bản thân khi còn chưa tìm được một công việc mới. Kể các cho dù công việc các bạn đang làm có thể là từ thời sv, hoặc chưa đúng chuyên ngành. Có rất nhiều bạn sv, khi đã cầm bằng tốt nghiệp, nhưng vẫn chưa tìm được việc, dài hạn điều này sẽ dẫn đến áp lực rất lớn vì khi đó mọi người sẽ có những câu hỏi như: Ra trường rồi à, vậy giờ đang làm ở đâu, Hoặc vì quá áp lực tìm việc mà ta lựa chọn một vị trí không phù hợp. Một lời khuyên nữa đó là hãy cân nhắc thật kỹ về những vị trí công việc đầu tiên, một trong hai năm đầu của sự nghiệp có thể sẽ ảnh hưởng rất lớn đến con đường sau này của bạn. Mình có một người bạn, khi mới ra trường làm vc cho một doanh nghiệp rất lớn, tuy nhiên sau 2 năm làm vc, bạn có ý định tìm vc gần quê để về với gia đình, tuy nhiên công vc liên quan đến KN trước đó lại gần như không tồn tại ở quê nơi bạn ý muốn làm vc lâu dài.
4. Những năm đầu luôn khó khăn nhưng hãy kiên trì
Một đến hai năm đầu trong hành trình sự nghiệp sẽ trải qua rất nhiều khó khăn và thăng trầm, đây là lúc đòi hỏi ở ta sự kiên trì và bền bỉ, sẵn sàng học tập và làm mới bản thân. Ngày mình còn học ở Thương mại, khi đó mình còn là một sv khá giỏi, sau này khi ra trường mình cũng từng làm cho một doanh nghiệp lớn. Thế nhưng rồi sóng gió ập đến, mình trải qua giai đoạn thất nghiệp, phải làm những công vc mà mình chưa bao h nghĩ sẽ phải làm với một mức lương rất thấp. Nhưng lúc đó, câu nói mãnh mẽ nhất thúc đẩy mình đó là "Mình cần tiền, cần phải sống trước khi nghĩ về những next steps" điều đó đã giúp mình có được một công vc tốt hơn và đãi ngộ hấp dẫn hơn sau này. Một điều nữa mà mình cũng muốn gửi đến các bạn sv đó là "Tình yêu là thứ quan trọng, nhưng phía trước chúng ta còn cả tương lai". Đặc thù là trường kinh tế, do đó tỷ lệ nữ ở TMU là rất cao, mình biết có những bạn dù vừa ra trường đã đi đến hôn nhân, thế rồi có con và hy sinh 2 năm sau khi ra trường. Mình không nói đó là lựa chọn đúng hay sai, chỉ mong các bạn hiểu được những cái giá mà mình có thể sẽ phải trả, những năm 22-25 tuổi là đẹp nhất của thời con gái, nhưng cũng là giai đoạn mình đặt nền móng cho sự nghiệp và nỗ lực học tập để có những kết quả tốt hơn. Việc kết hôn qua sớm và có con ngay khi vừa mới ra trường, sẽ khiến bạn hy sinh ít nhất 2 năm và trở nên kém cạnh tranh trên thị trường lao động, xa hơn là không thể kiếm một cv tương xứng với những gì mình đã bỏ ra.
5. Tuổi trẻ là thời gian để chơi, trải nghiệm nhưng cũng đừng quên tương lai.
Cuộc sống ngày càng cạnh tranh, đặc biệt tại các thành phố lớn khi chi phí nhà ở tăng lên và cơ hội mua nhà của người trẻ đang ở mức cực thấp. Ngay từ sớm, các bạn nên có kế hoạch về việc sẽ ở HN hay quay trở về quê lập nghiệp. Nếu ở Hà nội liệu mình có mua nhà hay không hoặc mình cần mức thu nhập bao nhiêu để làm điều đó. Còn nếu mình về quê, thì mình sẽ làm gì và có những vị trí nào mình có thể thử sức. Có những người bạn của mình sẵn sàng học thêm VB2 để có thêm nhiều cơ hội vc làm khi trở về quê. Mình không muốn đem lại những năng lượng tiêu cực cho các bạn, nhưng dù sao cũng là một góc nhìn. Gần đây mình có tâm sự với một số người bạn cũ, mọi người ra trường, đi làm mức thu nhập cũng chỉ đủ để ra, sự nghiệp ít có bứt phá, tiến lên cũng khó mà về quê thì lại ít lựa chọn, điều này khiến họ kẹt giữa việc ở hay về. Do đó mình tin rằng, một comprehensive understanding sẽ giúp ích cho các bạn rất nhiều từ những bước đi đầu tiên.
Hôm nay chỉ còn hai tuần nữa là kết thúc năm 2024, chúc cho những người đọc được bài viết này có những ngày cuối năm thật đẹp và một năm 2025 nhiều hứa hẹn.
Xin cảm ơn và hẹn gặp lại.
Cre: Long Duong - Tự học TMU
