06/01/2025
कविताःभकारी
कविः निरज दहाल
गाउँमा प्रौढ शिक्षा पुगेको वर्ष
बाआमाले धान र भकारी लेख्न सिके
पढेका छोराबुहारीहरूले सिके
बनाउन जमिनका तिलस्मी नक्साहरू।
घाम बोलाउलान् निधारमा
र जून बोलाउलान् छातीमा भनिरहेको बेला
आफ्नै छोराहरूले अमिन र समाज
बोलाएपछि एकदिन
बाले करेसाबारीबाट
छोराहरूलाई हेर्दै भने–
‘ठीकै छ, कुरा विश्वासको छ।’
कुरुवंशको राज्यको नक्साजस्तै देखिने
बादल लागेको धूमिल दिन
भागबण्डामा प¥यो
बाले पसिना सिँचेर बचाएको
गौरवको लिखत
आमाले आँसु सिँचेर बचाएको
पुस्तैनी अस्मिता।
बेंसी खेत जेठाले लग्यो
कुलो लाग्ने पाखो माइलाले
बाआमा भएको घरबारी
कान्छाले राख्यो।
आमाले सोचिन्–
‘एउटै कलेजोको सिरानी पनि बाँडियो !’
वर्ष दिनपछि जेठो छोरो आएर भन्यो–
‘बा ! तपाईंको नाति भोकले मर्ने भयो।’
बाले बिनाप्रतिप्रश्न
भकारीको एक अंश थमाइदिए।
केही दिनपछि
माइलो आयो र भन्यो–
‘बा ! तपाईंकी नातिनी रोगले मर्ने भई।’
आमाले निःशब्द लगाइन्
भकारीको अर्को अंश
र भनिन्– ‘लैजा, बेचेर उपचार गर।’
खिइरहँदा घरभित्रको ढुकुटी
आँखामा सन्तोष उमारेर हाँसिरहे बूढा बा
निधारभरि उमेरका रेखाहरूले
लेखिरहिन् आमाले प्रेमको कखरा
‘नपुगे फेरि आउनू।’
कान्छो छोराले त्यसै भकारीबाट
अलिकति धान झिक्यो र ब्याड बनायो
लहलह हरियाली हुर्कायो खेतभरि
र समयसँगै फुलायो सुन गह्रागह्रामा
अर्को वर्ष भण्डारको कोठामा
थपियो अर्को भकारी।
दुई भकारी देखेपछि
बाले कान्छो छोराको शिरमा
हात राखेर भने– ‘कान्छा ! माटो कमधेनू हो
सधैं माया गर्नू,
तेरा हात अक्षयपात्री हुनेछन्।’
आमाले भान्साकोठाबाट भनिन्–
‘खोसेको कुरा त म भन्न सक्दिनँ,
मागेर लगेको कुरा
मान्छेले अवश्य फिर्ता गर्छ
श्वास भए उसैले नभए भगवान्ले।
