Gazeta Dielli - Faqja Zyrtare

02/20/2025

Përkujtojmë sot ditën e rrëzimit të shtatores së Enver Hoxhës, 20 shkurt 1991

Kanë kaluar plot 34 vjet që nga dita kur mijëra qytetarë rrëzuan shtatoren e ish-diktatorit Enver Hoxha, në sheshin Skënderbej, ngjarje e cila do të shënonte kështu dhe rënien e regjimit të vjetër diktatorial i cili ishte në ditët e tij të fundit.
Ky akt ishte simbol i shpresës së madhe që u ngjall atë ditë, shpresës se krimi dhe vrasjet politike kishin marrë fund.

Today we commemorate the fall of the statue of Enver Hoxha, on February 20th, 1991
It has been 34 years since the day when thousands of citizens toppled the statue of former dictator Enver Hoxha, in Skanderbeg Square, an event which would mark the fall of the old dictatorial regime which was in its last days.
This act was a symbol of the great hope that was raised that day, the hope that crime and political executions were over.

(Muzeu Kombëtar "Shtëpia me Gjethe")

02/20/2025

VATRA U PRIT NË DEPARTAMENTIN E SHTETIT AMERIKAN

Washington, 20 Shkurt 2025 - Federata Pan-Shqiptare e Amerikës "Vatra" zhvilloi një vizitë zyrtare në Departamentin e Shtetit Amerikan. Kryetari i Vatrës Dr. Elmi Berisha, Sekretari Dr. Pashko Camaj dhe aktivisti i çështjes kombëtare z.Bardh Tomaj u pritën në takim nga zonja Colleen Hyland - drejtoreshë e Zyrës së Europës Jugore Qendrore në Departamentin e Shtetit Amerikan. Tema të diskutimit ishin: Zgjedhjet dhe proceset demokratike në Kosovë, nevoja për formimin e qeverisë dhe institucioneve ligjzbatuese, nevoja e forcimit të bashkëpunimit mes Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës për një zhvillim të qëndrueshëm dhe integrim sa më të shpejtë euroatlantik, roli i Vatrës në forcimin e lidhjeve shqiptaro-amerikane dhe rritjen e bashkëpunimit mes institucioneve shtetëtore amerikane dhe atyre të Kosovës e Shqipërisë, situata dhe zhvillimet politike në Shqipëri, vazhdimësia e partneritetit shqiptaro-amerikan dhe mbikëqyrja proceseve dhe zhvillimeve demokratike në Kosovë dhe Shqipëri. Zonja Colleen Hyland- drejtoreshë e Zyrës së Europës Jugore Qendrore në Departamentin e Shtetit Amerikan vlerësoi rolin e Vatrës dhe këmbënguli për vazhdimin e bashkëpunimit të ngushtë mes Federatës Vatra e Departamentit të Shtetit Amerikan.

02/20/2025

Shqiptarët në Londër festuar 17 vjetorin e pavarësisë së Kosovës

Anila Kadija

Me një ceremoni madhështore të mbajtur në ambientet e shkollës "Ardhmëria Westminster, St. Augustine’s", komuniteti shqiptar në Londër festoi 17-vjetorin e Pavarësisë së Kosovës. Ky organizim, i udhëhequr nga një staf profesionistësh në bashkëpunim me të gjitha shkollat e Ardhmërisë dhe këshillin pedagogjik, mblodhi së bashku personalitete të rëndësishme nga Shqipëria, Kosova dhe Mbretëria e Bashkuar.

Në mesin e të ftuarve nderi ishin Ambasadori i Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar, Sh.T. Z. Uran Ferizi, Deputeti i Parlamentit Shqiptar dhe Kryetar i Bordit të Ardhmërisë, Z. Lavdrim Krashi, si dhe përfaqësues të lartë të institucioneve britanike, përfshirë Kryebashkiakun e Westminsterit, Këshilltarin Robert Rigby, dhe Kryetarin e Bashkisë Brent, Këshilltarin Tariq Dar.

Kryetari i Shoqatës Ardhmëria, z. Lutfi Vata, në fjalën e tij përshëndetëse falënderoi të gjithë të pranishmit për mbështetjen dhe uroi popullin e Kosovës me rastin e kësaj dite të shënuar.

Koncerti festiv: Një shfaqje mbresëlënëse e trashëgimisë shqiptare

Programi artistik nisi me një sfilatë unike të nxënësve të shkollave shqipe “Ardhmëria”, të cilët parakaluan me kostume tradicionale nga të gjitha trevat shqiptare, një iniciativë e parë e këtij lloji në Mbretërinë e Bashkuar. Atmosfera u elektrizua me interpretimin e këngës “Mora fjalë” dhe kërcimin energjik “Xhamadani vija-vija”, për t’i lënë vendin poezive dhe këngëve të tjera kushtuar Kosovës, të realizuara me pasion nga nxënësit.

Një moment i veçantë i mbrëmjes ishte interpretimi i këngës “Moj e bukura More” nga Stina Gerbeshi, ndërsa kulmi i programit erdhi me vallen e Tropojës, një simbol krenarie i trashëgimisë kulturore shqiptare të mbrojtur nga UNESCO.

Pjesa e dytë: Muzikë e lartë cilësie dhe interpretim artistik

Në vijim, publiku u magjeps nga interpretimet e dy artisteve të kalibrit ndërkombëtar, pianistes Mariela Cingo dhe solistes Sofia Kola, të cilat sollën një repertor të përzgjedhur, mes të cilave spikati kënga ikonike “Baresha” e Nexhmije Pagarushës.

Aktori i njohur Sokol Cahani përshëndeti të pranishmit me një interpretim poetik, ndërsa programi u moderua në mënyrë të shkëlqyer nga Ilira Mucaj, e cila, megjithëse e lindur dhe rritur në Kanada, dëshmoi një zotërim të përkryer të gjuhës shqipe.
Drejtuese artistike e manifestimit znj. Anila Kadija

Ky aktivitet i jashtëzakonshëm tregoi edhe një herë përkushtimin e komunitetit shqiptar në Londër për të ruajtur dhe promovuar gjuhën, kulturën dhe identitetin kombëtar, duke e përcjellë atë te brezat e rinj me krenari dhe dashuri.

02/20/2025

Një momentum i ri politik për Kosovën në Europë

Prof.Dr.Fejzulla BERISHA

1. Një Momentum i Ri Politik për Kosovën në Evropë

Parlamenti Evropian ka shënuar një kthesë të rëndësishme duke kërkuar nga Bashkimi Evropian që të heqë masat ndëshkuese ndaj Kosovës, të mbështesë anëtarësimin e saj në Këshillin e Evropës dhe të inkurajojë pesë shtetet e BE-së që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës – Spanjën, Sllovakinë, Rumaninë, Greqinë dhe Qipron – ta bëjnë këtë sa më shpejt. Ky është një hap historik që pasqyron një ndryshim të ndjeshëm në politikat evropiane ndaj Kosovës dhe përforcon pozicionin e saj ndërkombëtar.

2. Masat Ndëshkuese të BE-së Ndaj Kosovës dhe Kërkesa për Heqjen e Tyre

Masat ndëshkuese të vendosura nga BE-ja në qershor të vitit 2023, pas tensioneve në veri të Kosovës, përfshinin:

Ndërprerjen e takimeve të nivelit të lartë ndërmjet Kosovës dhe BE-së.

Ndërprerjen e fondeve të IPA III dhe mbështetjes financiare për Kosovën.

Pezullimin e pjesëmarrjes së Kosovës në programet e Bashkimit Evropian.

Këto masa u konsideruan të pabalancuara, pasi BE-ja nuk vendosi sanksione të ngjashme ndaj Serbisë, e cila konsiderohet si nxitëse e tensioneve. Për këtë arsye, Parlamenti Evropian tani kërkon që këto masa të hiqen menjëherë, duke vlerësuar se Kosova ka përmbushur kërkesat e BE-së për deeskalim.

3. Anëtarësimi në Këshillin e Evropës – Një Hap Vendimtar për Kosovën

Kosova është në fazën finale të procesit për t’u bërë anëtare e Këshillit të Evropës, një organizatë kyçe për të drejtat e njeriut, demokracinë dhe sundimin e ligjit në Evropë.

Komiteti për Çështjet Politike dhe Demokracinë i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) ka dhënë miratimin për anëtarësimin e Kosovës në maj 2023.

Votimi final pritet në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës në prill 2025.

Parlamenti Evropian ka bërë thirrje që të mos ketë vonesa të mëtejshme në këtë proces dhe që të gjitha shtetet anëtare të votojnë në favor të pranimit të Kosovës. Anëtarësimi i suksesshëm do të siguronte që Kosova të bëhet pjesë e Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe do t’i hapte rrugën Kosovës për qasje në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut në Strasburg.

4. Presioni për Pesëshen Evropiane që të Njohë Kosovën

Njohja nga pesë shtetet e mbetura të BE-së – Spanja, Greqia, Sllovakia, Rumania dhe Qiproja – është një nga pengesat kryesore për integrimin e plotë të Kosovës në institucionet evropiane dhe ndërkombëtare.

Greqia dhe Sllovakia kanë dhënë sinjale pozitive për një njohje të mundshme.

Rumania dhe Spanja mbeten ende skeptike, duke e lidhur çështjen me precedentët e tyre të brendshëm.

Qiproja refuzon ta njohë Kosovën për shkak të çështjes së saj me Turqinë.

Parlamenti Evropian tani kërkon nga këto vende që të rishikojnë qëndrimin e tyre dhe të njohin pavarësinë e Kosovës, duke u bazuar në realitetin politik dhe juridik të saj si shtet i pavarur dhe demokratik.

5. Pasojat Politike dhe Gjeostrategjike të Vendimit të Parlamentit Evropian

Vendimi i Parlamentit Evropian për të mbështetur Kosovën ka disa pasoja të rëndësishme:

Dobësimi i ndikimit të Serbisë në politikat evropiane ndaj Kosovës. Serbia ka mbështetur vazhdimisht pesëshen evropiane për të mos njohur pavarësinë e Kosovës, por ky presion tashmë po zbehet.

Rritja e besueshmërisë së BE-së në Ballkan. Duke mbështetur Kosovën, BE-ja sinjalizon një përkushtim më të madh për stabilitetin në rajon dhe për forcimin e sundimit të ligjit.

Sfidimi i ndikimit rus dhe kinez në Ballkan. Një Kosovë më e integruar në institucionet evropiane zvogëlon hapësirën për ndikimin e aktorëve joperëndimorë në rajon.

6. Një Moment Kyç për Kosovën

Vendimi i Parlamentit Evropian është një fitore e madhe për Kosovën në rrugën e saj drejt integrimit evropian dhe ndërkombëtar. Heqja e masave ndëshkuese, përshpejtimi i anëtarësimit në Këshillin e Evropës dhe njohja nga pesëshja evropiane do të ishin hapa vendimtarë për forcimin e shtetësisë së Kosovës dhe për thellimin e marrëdhënieve me Perëndimin.

Tani mbetet që Qeveria e Kosovës të shfrytëzojë këtë momentum politik, të intensifikojë diplomacinë dhe të sigurojë mbështetjen e nevojshme për të realizuar këto objektiva jetike për të ardhmen e vendit. Për të ilustruar më gjerësisht këtë analizë, mund të bëjmë një krahasim të ndryshimeve që kanë ndodhur në vende të tjera të rajonit dhe të shohim se si këto raste mund të ofrojnë mësime për Kosovën në lidhje me kërkesat e Parlamentit Evropian dhe rrugën e saj për integrimin në institucionet evropiane.

1. Krahasimi me Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut: Integrimi Evropian dhe Dëmtimi i Barrierave Shtetërore

Maqedonia e Veriut është një shembull ku politika evropiane ka pasur ndikim të drejtpërdrejtë në normalizimin e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe rritjen e stabilitetit të brendshëm.

Përparimi në negociatat për anëtarësim në BE pas Marrëveshjes së Prespës (2018): Marrëveshja e Prespës ndërmjet Maqedonisë së Veriut dhe Greqisë, që i dha fund mosmarrëveshjes për emrin, është një shembull i qartë i një marrëveshjeje që ka mundësuar qasje në integrimin evropian dhe ka zvogëluar ndasitë etnike brenda vendit. Kosova mund të marrë mësim nga ky rast duke shfrytëzuar mbështetje ndërkombëtare për të bindur pesëshen e BE-së për njohjen e saj.

Rastet e integrimit të Kosovës në BE: Kosova ka pasur disa sfida të ngjashme, duke përfshirë pengesat politike dhe juridike. Krahasimi me Maqedoninë e Veriut mund të ofrojë udhëzime për menaxhimin e këtyre barrierave.

2. Krahasimi me Bosnjën dhe Hercegovinën: Konflikti dhe Integrimi Evropian

Bosnja dhe Hercegovina ka pasur përpjekje të mëdha për të siguruar statusin e kandidatës për në BE, por ka hasur pengesa për shkak të tensioneve etnike dhe përpjekjeve të bllokimit nga elemente të ndryshme politike.

Konsensusi i nevojshëm për marrëveshjet ndërkombëtare: Bosnja ka mbetur në një gjendje të ngrirë për një periudhë të gjatë për shkak të pamundësisë për arritjen e një konsensusi brenda vendit. Kosova duhet të shmangë këtë dhe të përdorë diplomacinë për të bindur pesëshen e BE-së të pranojnë pavarësinë e saj.

3. Krahasimi me Serbinë: Ndërhyrjet e BE-së në Proceset Integruese dhe Kërkesa për Zgjidhje të Çështjes së Kosovës

Serbia ka pasur mundësi të avancojë në procesin e integrimit, megjithatë çështja e Kosovës ka ngadalësuar këtë avancim.

Marrëveshja e Brukselit (2013): Pavarësisht angazhimit të Serbisë, marrëveshja nuk ka sjellë një zgjidhje përfundimtare për çështjen e Kosovës, dhe ka përdorur këtë për të justifikuar qëndrimet nacionaliste. Kosova mund të përdorë këtë rast për të shfrytëzuar presionin ndërkombëtar dhe për të siguruar njohjen e saj nga të gjitha shtetet e BE-së.

4. Krahasimi me Shqipërinë: Integrimi dhe Reforma Evropiane

Shqipëria ka kaluar një proces të mundimshëm të integrimit në BE, me periudha të ngadalësuara dhe kërkesa për reforma të mëtejshme.

Reformat dhe Pranimi i Statusit të Kandidatit (2014): Kosova mund të përdorë praktikat e Shqipërisë për të menaxhuar kërkesat dhe për t’u përqendruar në implementimin e reformave të nevojshme për të avancuar në rrugën e saj për anëtarësim.

Këto raste konkrete të rajonit ofrojnë një kuadër krahasimi të dobishëm për Kosovën. Suksesi në realizimin e kërkesave të Parlamentit Evropian dhe sigurimi i njohjes nga pesëshja evropiane do të kërkojë angazhim të vazhdueshëm, reforma të qëndrueshme dhe diplomaci të mençur ndërkombëtare.

02/20/2025

Aleksandër Moisiu kur fliste për mediat në Poloni

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

02/20/2025

Diar Xani, një artist shqiptar në "New York Theater Festival"

Playwright Festival Theater in New York Theater for Plays and Musicals.

02/20/2025

SHKOLLA SHQIPE “BRIGHT EAGLES”, GJUHË SHQIPE DHE IDENTITET KOMBËTAR TE SHQIPTARËT NË BRITANINË E MADHE

Ardjana Gjoni themeluese e shkollës shqipe “Bright Eagles” Birmingham, në Britaninë e Madhe, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “VATRA”, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Birmingham, në Britaninë e Madhe, nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe, historisë, traditës e kulturës shqiptare dhe aktiviteteve patriotiko- kulturore. Me drejtoreshën Ardjana Gjoni bisedoi editori i “Diellit” Sokol Paja.

SHKOLLA SHQIPE “BRIGHT EAGLES” – NJË URË LIDHËSE MES GJUHËS, KULTURËS DHE TRADITËS

Shkolla Shqipe “Bright Eagles” u themelua me 5 nëntor 2022 dhe që atëherë është kthyer në një qendër të rëndësishme për komunitetin shqiptar në mësimin dhe ruajtjen e gjuhës shqipe tek fëmijët/brezi jonë i ri në qytetin e Birmingham-it në Britaninë e Madhe. Çdo të shtunë, nga ora 10:00 deri në 12:00, nxënësit ndjekin mësime të përshtatura për nivele të ndryshme gjuhësore, duke u rritur jo vetëm në aspektin akademik, por edhe në atë kulturor dhe social.
Për të siguruar një proces mësimor efektiv dhe të këndshëm, përdorim Abetaren e Përgjithshme si bazë, ndërsa për fëmijët që kanë nevojë për më shumë mbështetje, shfrytëzojmë abetare fillestare për të lehtësuar të kuptuarit. Në mësim, përfshijmë materiale moderne, si monitorë të cilat ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë aftësitë e shqiptimit dhe të kuptojnë më mirë gjuhën shqipe.
Një element i rëndësishëm i metodës sonë janë librat dygjuhësh shqip-anglisht, të cilët ndihmojnë fëmijët të bëjnë lidhje natyrale mes dy gjuhëve. Disa nga librat që kemi përdorur me sukses janë “Dea fillon shkollën” dhe “Eja Dea”, të autores së njohur për fëmijë Merita Isufi. Përveç mësimit të gjuhës, ne i kushtojmë një rëndësi të veçantë bashkëpunimit me prindërit, pasi mbështetja e tyre është kyçe për suksesin e fëmijëve në ruajtjen e gjuhës dhe identitetit shqiptar.

MËSUESET DHE STAFI MBËSHTETËS I SHKOLLËS SHQIPE “BRIGHT EAGLES”

Mësueset e shkollës tonë Dorina Lekgegaj dhe Marsela Hoxha janë profesioniste të kualifikuara, të trajnuara dhe me përvojë të pasur në mësimdhënie. Ato japin një kontribut të çmuar në arsimimin e fëmijëve, duke ofruar mësim të kualitetit të lartë dhe duke u angazhuar me përkushtim dhe pasion për zhvillimin e çdo nxënësi. Me shumë kënaqësi dhe dedikim, ato krijojnë një mjedis të ngrohtë dhe stimulues për mësim, ku fëmijët ndihen të mbështetur dhe të inkurajuar për të mësuar. Puna e tyre është një pasqyrë e angazhimit të thellë për ruajtjen e gjuhës shqipe dhe zhvillimin e brezit të ardhshëm të shqiptarëve në diasporë.Koreografe Zoje Gjoni është e përkushtuar t'u mësojë fëmijëve vallet tradicionale, artin shqiptar dhe më shumë, duke punuar me pasion dhe përkushtim çdo javë me ta. Po ashtu, vullnetarët dhe asistente të shkëlqyera dhe shume te perkushtuara, Anila Diku, Jessica Marku, Juleda Krraba dhe Eriselda Marku, japin një kontribut të madh çdo jave në mbarëvajtjen e klasave. Kemi patur mbështetje dhe nga të rinjtë shqiptarë që jetojnë në Birmingham, të cilët ndihmojnë në krijimin e një ambienti të kendshem dhe mbështesin mësueset dhe nxënësit në çdo hap të procesit dhe organizimin e aktiviteteve dhe eventeve që ne realizojmë. Puna e tyre është jashtëzakonisht e vlefshme për suksesin e shkollës dhe për të siguruar që çdo aktivitet të realizohet me sukses. Kontributi i tyre është thelbësor për krijimin e një mjedisi te kendshem dhe të suksesshëm.

BËHUNI PJESË E BRIGHT EAGLES PËR TË MËSUAR GJUHËN E KOMBIT

Bëjmë thirrje të gjithë prindërve shqiptarë që jetojnë në Birmingam të bëhen pjesë e Shkollës Shqipe Bright Eagles. Këtu, fëmijët e tyre do të mësojnë gjuhën, kulturën dhe traditat tona, duke krijuar një lidhje të fortë me rrënjët e tyre dhe një ndjenjë të thellë të përkatësisë. Së bashku, mund ta mbajmë gjallë gjuhën dhe kulturën tonë për brezat e ardhshëm!

RËNDËSIA E PËRKRAHJA E MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE

Mësimi i gjuhës shqipe është një nga mënyrat më të rëndësishme për ruajtjen e identitetit kombëtar. Gjuha është lidhja jonë kryesore me historinë, kulturën dhe traditat tona. Përmes shkollave shqipe dhe aktiviteteve kulturore, fëmijët jo vetëm që mësojnë të flasin dhe të shkruajnë shqip, por edhe zhvillojnë ndjenjën e përkatësisë ndaj komunitetit shqiptar. Mbështetja e prindërve dhe komunitetit është kyçe në këtë proces, pasi vetëm nëpërmjet përfshirjes së përbashkët mund të sigurojmë që gjuha shqipe të vazhdojë të jetë pjesë e jetës së brezave të rinj në diasporë.
Shoqëria angleze e ka mirëpritur dhe mbështetur këtë iniciativë si një vlerë të rëndësishme kulturore. Gjithashtu, kemi pasur mbështetjen e bashkisë lokale, deputetëve të zonës dhe institucioneve të tjera. Një ndihmë e madhe ka ardhur nga Ambasada e Shqipërisë dhe ajo e Kosovës, të cilat na kanë mundësuar tekstet shkollore për nxënësit tanë dhe kanë marrë pjesë në aktivitete të rëndësishme, si Festa e Abetares dhe Festat e Pavarësisë së Shqipërisë dhe Kosovës.
Gjithashtu, kemi pasur mbështetje nga shoqata të komuniteteve të tjera, me të cilat kemi ndarë përvoja dhe tradita kulturore. Bashkëpunimi me shoqatat shqiptare ka qenë i frytshëm, duke mundësuar shkëmbimin e informacionit dhe eksperiencave të ndryshme, gjë që ka ndihmuar në përmirësimin e procesit të mësimdhënies. Një ndër organizatat që na ka mbështetur që nga fillimi është Successful Mothers, e cila ka luajtur një rol të rëndësishëm në fuqizimin e komunitetit shqiptar në Britani.

KUSH ËSHTË ARDJANA GJONI THEMELUESJA DHE DREJTORESHA E SHKOLLËS SHQIPE “BRIGHT EAGLES”

Ardjana Gjoni ka mbi 25 vite që jeton në Mbretërinë e Bashkuar, një udhëtim i mbushur me sfida, vendosmëri dhe suksese. Ajo u largua nga vendlindja në moshë të re, duke nisur nga e para në Angli, një vend me kulturë dhe mënyrë jetese krejt ndryshe. Si shumë emigrantë, edhe ajo u përball me vështirësi të shumta në fillimet e saj, nga pengesat gjuhësore e deri te përshtatja me një realitet të ri social. Megjithatë, këto sfida nuk e ndaluan; përkundrazi, e motivuan për të ndërtuar një të ardhme më të mirë për veten dhe familjen e saj.
Pas një periudhe të shkurter, Ardjana filloi studimet në kolegj, ku ndoqi degë të ndryshme, duke treguar përkushtim dhe pasion për të arritur më shumë. Me punë dhe këmbëngulje, ajo mbaroi kolegjin me sukses, por ëndrrat dhe ambiciet e saj nuk ndaluan këtu. E motivuar nga dëshira për t’u zhvilluar profesionalisht dhe për të siguruar një të ardhme edhe më të mirë, Ardjana vendosi të ndjekë studimet e larta. Me përkushtim të palëkundur, ajo përfundoi universitetin me rezultate të shkëlqyera, duke u diplomuar me graden më të lartë në Business Enterprise, një arritje e jashtëzakonshme duke pasur parasysh sfidat që e shoqëruan gjatë këtij rrugëtimi.
Gjatë viteve të studimeve, Ardjana jo vetëm që përballoi kërkesat akademike, por gjithashtu punoi në fusha të ndryshme për të mbështetur veten dhe familjen. Pavarësisht angazhimeve të shumta, ajo arriti të menaxhojë kohën dhe përgjegjësitë, duke u bërë një nënë e përkushtuar e katër fëmijëve – dy djemve dhe dy vajzave. Të qenit nënë, studente dhe e punësuar në të njëjtën kohë, ishte një sfidë e madhe, por Ardjana e përballoi me forcë dhe vendosmëri, duke treguar se asgjë nuk është e pamundur kur ke vullnet dhe pasion.
Prej shumë vitesh, Ardjana punon në një organizatë si Punonjëse Sociale për Skllavërinë Moderne, një rol me rëndësi të madhe që kërkon ndjeshmëri, profesionalizëm dhe përkushtim të vazhdueshëm. Në këtë rol, ajo ofron mbështetje për persona që janë shfrytëzuar dhe kanë kaluar një jetë të vështirë, duke ndihmuar ata të gjejnë rrugën e tyre drejt lirisë dhe të integrohen në shoqëri me dinjitet. Përmes këtij angazhimi, Ardjana ka krijuar një lidhje të fortë me komunitetin shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar, duke u bërë një pikë referimi dhe mbështetje për bashkëkombësit e saj dhe jo vetëm, që kanë nevojë për ndihmë, udhëzim dhe përkrahje.
Përveç angazhimeve të saj profesionale, Ardjana është një shtyllë e rëndësishme për komunitetin shqiptar në Birmingham dhe më gjerë. Ajo ka organizuar për vite me radhë aktivitete dhe ngjarje kulturore që kanë për qëllim ruajtjen e identitetit shqiptar dhe forcimin e lidhjeve mes bashkëkombësve. Festa e Pavarësisë së Shqipërisë, festa e Mësuesit dhe festa e Nënës janë vetëm disa nga ngjarjet që Ardjana ka ndihmuar të organizohen, duke sjellë së bashku shqiptarët dhe duke krijuar një ndjenjë bashkësie dhe përkatësie.
Si një grua me vizion dhe pasion për edukimin dhe kulturën, Ardjana është gjithashtu anëtare e bordit drejtues të organizatës Successful Mothers, e cila mbështet nënat në rrugëtimin e tyre drejt suksesit personal dhe profesional. Në këtë rol, ajo punon me gra nga komunitete të ndryshme, duke i ndihmuar ato të kapërcejnë sfidat dhe të arrijnë potencialin e tyre të plotë. Falë punës dhe përkushtimit të saj, ajo është vlerësuar si një grua që ka dhënë një impakt pozitiv te shumë njerëz.
Një tjetër arritje e rëndësishme e Ardjanës është themelimi i organizatës Bright Eagles, një shkollë plotësuese në Birmingham që ofron mësim të gjuhës shqipe, valle tradicionale dhe aktivitete të tjera kulturore për fëmijët shqiptarë. Kjo iniciativë ka lindur nga dëshira e saj e thellë për të mbajtur gjallë gjuhën dhe kulturën shqiptare për brezat e rinj që rriten jashtë vendit. Përmes Bright Eagles, dëshira e Ardjanës nuk ishte vetëm që fëmijët të mësonin gjuhën shqipe dhe traditat, por gjithashtu t’i frymëzonte ata të jenë krenarë për rrënjët e tyre dhe të vlerësojnë trashëgiminë e tyre kulturore.
Puna e palodhur dhe përkushtimi i saj i pashoq kanë bërë që Ardjana Gjoni të jetë një figurë kyçe dhe një zë i fuqishëm për komunitetin shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar. Historia e saj është një shembull i jashtëzakonshëm i forcës, vendosmërisë dhe dashurisë për kulturën dhe rrënjët e saj. Ardjana vazhdon të punojë çdo ditë për të ndihmuar të tjerët, për të përkrahur komunitetin dhe për të siguruar që gjuha dhe kultura shqiptare të mbeten të gjalla për brezat që vijnë.
@top fans

02/20/2025

Rinia dhe libri: Kush do ta shkruajë Shqipërinë e nesërme?

Dr. Afrim Shabani

Sa herë shkoj në libraritë dhe bibliotekat e Tiranës, Prishtinës, Shkupit, dhe Tetovës më përzihet një ndjenjë krenarie me një shqetësim të heshtur. Sallat janë plot. Të rinj që lexojnë, studiojnë, mbushin tavolinat me libra dhe fletore. Një pamje që do ta gëzonte këdo. Por pastaj vështroj raftet, vendet ku vendosen librat më të lexuar, ata që janë të parët që bien në dorë. Janë gjithmonë të njëjtët emra të huaj, të njëjtat histori të botës që pushton mendjen e rinisë shqiptare. Ku janë autorët shqiptarë? Ata janë atje, por shpesh diku më tutje, në një qoshe që duhet kërkuar. E kërkimi ndonjëherë është një përpjekje që pak vetë e bëjnë.

Në diasporë, situata është edhe më e rëndë. Shqiptarët janë të lumtur kur fëmijët e tyre arrijnë të flasin disa fjalë shqip në një vend të huaj. Kjo është arritje, por është gjithashtu një iluzion. Nuk mjafton të flasësh shqip në shtëpi. Një gjuhë nuk është gjallë vetëm kur flitet, por kur lexohet, kur përpunohet, kur bëhet pjesë e mendimit të një kombi. Çfarë do të ndodhë pas një brezi? Kur këta fëmijë që mezi flasin shqip, rriten dhe bëhen prindër? Çfarë do t’u mësojnë fëmijëve të tyre? Nëse nuk lexojnë shqip sot, nesër nuk do ta flasin më fare.

Dhe çfarë lexon rinia shqiptare sot? Ata njohin filozofinë e Nitzsche-s, por sa prej tyre kanë lexuar Pjetër Bogdanin, që i pari shkroi një traktat teologjik e filozofik në shqip? Ata njohin Homerin, por sa dinë për Gjon Buzukun, që në mesjetë, në errësirën e Perandorisë Osmane, hodhi fjalën e parë të shkruar në shqip? Ata lexojnë për histori të largëta, por a kanë dëgjuar për Marin Barletin, i cili shkroi historinë madhështore të Skënderbeut dhe bëri që Europa të lexonte për shqiptarët? Po për Frang Bardhin, që me një fjalor të vogël mbrojti identitetin shqiptar përballë shkrimeve sllave? Po për Pjetër Budin, që në shekullin XVII shkroi në shqip për të mbajtur të gjallë një komb të harruar?

E pastaj vijmë te letërsia e Rilindjes. A e di rinia shqiptare kush është Naim Frashëri, jo si emër shkolle, por si poet i shpirtit shqiptar? A e njohin Çajupin, që me vargjet e tij thërriste për një Shqipëri që ende nuk ekzistonte? Po Ndre Mjedën, që me një poezi të vetme, “Andrra e Jetës”, mund të zgjojë një komb të tërë nga përgjumja?

E vijmë më afër. Gjergj Fishta, që është më shumë se poet, është themeli mbi të cilin mund të ndërtohet vetëdija shqiptare. Fan Noli, që jo vetëm shkroi, por edhe veproi, për të sjellë jo vetëm fjalën, por dhe politikën, dhe muzikën, dhe qytetërimin. Ernest Koliqi, që kuptoi se pa gjuhën dhe pa letërsinë, Shqipëria mbetet një emër bosh. Martin Camaj, që e mbajti gjallë fjalën shqipe në mërgim, kur Shqipëria vetë nuk donte të dëgjonte për të.

Nëse një popull lexon letërsinë e tij, ai mbetet një popull. Nëse rinia shqiptare vazhdon të jetojë mes librave të huaj dhe të njohë historitë e të tjerëve, por jo të veten, ajo rini nuk do të dijë më kush është. Një komb që nuk lexon veten, është një komb që nesër do të flasë për veten si një kujtim të largët.

Zgjidhja: Rrënjët duhen ujitur.

Çfarë mund të bëjmë? E para, shkollat në Shqipëri dhe shteti Dardan, e po kështu shkollat në Iliridë duhet të rikthejnë fuqishëm leximin e letërsisë shqiptare. Jo thjesht si detyrë, por si kënaqësi. Nuk mund të lëmë që rinia të njohë vetëm atë që vjen nga jashtë dhe të harrojë atë që është brenda vetes së saj.

E dyta, biblioteka dhe libraritë duhet të vendosin autorët shqiptarë në qendër, jo në qoshe. Kur një i ri hyn në një librari, librat e Fishtë, Nolit, Camajt, Koliqit, duhet të jenë të parët që bien në sy.

E treta, diaspora duhet të bëjë më shumë se të ruajë gjuhën e folur. Fëmijët e mërgimtarëve duhet të lexojnë libra në shqip. Nuk mjafton të dinë ta thonë fjalën “shqiptar”. Ata duhet të dinë edhe çfarë do të thotë të jesh shqiptar. Dhe këtë nuk e mësojnë nga televizori, por nga libri.

Dhe mbi të gjitha, vetë shqiptarët duhet ta kërkojnë këtë letërsi, ta duan atë, ta lexojnë jo si një detyrë, por si një nevojë për të mos humbur. Sepse një komb që e lë mënjanë letërsinë e tij, është një komb që ka filluar të shkruhet nga të tjerët.

E ne nuk mund të lejojmë që Shqipëria të shkruhet nga të tjerët. Duhet ta shkruajmë vetë, fjalë pas fjale, brez pas brezi.

02/20/2025

Klima e dhunës dhe bullizimit

Prof. Lili Sula

Për Martinin 15 vjeçar, Leon 12 vjeçar, Irsën 17 vjeçare,
për Megin 20 vjeç e fëmijë të tjerë të bullizuar, të dhunuar, të plagosur, të vrarë e të aksidentuar, që shkrumbuan zemra nënash e dhimbjen e bënë kapicë, por sot nuk kanë asnjë përgjigje nga institucionet shtetërore e madje as një ndjesë njerëzore.

Arsimi shqiptar nga turpi i analfabetizmit ka kaluar ne një stad shumë të dhimbshëm: ai po përgjaket me histori konfliktesh, aksidentesh, vrasjesh e vetëvrasjesh të vijueshme; arsimi i fëmijëve tanë ka shënuar rekordet më të zeza të historisë së tij, por asnjë institucion nuk ndjehet e nuk shprehet e aq më pak të mbajë përgjegjësi.

Klima e dhunës dhe bullizimit ka shënuar një zinxhir ngjarjesh shumë të rënda në arsimin parauniversitar publik dhe jopublik. Goditja me thikë e 17 vjeçarit në shkollën Gjergj Kastrioti, në fshatin Bazë të Matit gjatë orës së fizkulturës me pasoja të rënda, pason konfliktin mes dy bashkëmoshatarëve të shkollës së mesme Cakran Fier ku dy 17 vjeçarët u plagosën me mjetë prerëse.

Këto ngjarje kulmojnë në tragjedinë e Gjirokastrës ku gjimnazistja 17 vjeçare, Irsa M. nxënëse e shkollës Siri Shapllo i dha fund jetës, sipas të dhënave në medie, për shkak të bullizimit nga mjedisi shkollor, sepse ishte e varfër. Ngjarja e kobshme e Gjirokastrës pason atë të 15-vjeçarit Martin C. në një hark kohor në më pak se tre muaj duke i ngulur thellë vulën e zezë të turpit strukturave drejtuese të ministrisë së arsimit dhe ministres O. Manastirliu dhe duke shënuar përfundimisht kalbjen dhe dekompozimin e një sistemi të tërë.

Izolimi dhe ankthi që ndjente Irsa, të shprehura në letrën para se t’i jepte fund jetës: ‘’O Zot, përse po vuaj kështu vallë? Unë jam kjo që jam dhe miqtë dhe shokët kërkoj të më respektojnë. Por ata tallen më mua. Unë ndihem kaq e vetmuar në vetminë time. Nuk më vjen turp për veshjen time. Kaq mundësi kanë prindërit e mi... Po përse u dashka të jem kaq e veçuar? Ku të ankohem? Kujt t’i drejtohem? Kujt t’ia hap zemrën time? Tek askush nuk kam besim....’’ janë akuzë e fuqishme ndaj shtetit dhe posaçërisht ministrisë së arsimit, znj. O. Manastirliut që e ka kallur arsimin në institucion frike e pasigurie për nxënësit.

Asnjë prononcim institucional dhe, si në raste të tjera, asnjë shprehje apo mbajtje përgjegjësie nuk pati për ikjen nga kjo jetë të gjimnazistes nga Gjirokastra.

Asnjë reagim nga institucionet e arsimit as për shuarjen e jetës në moshë 20 vjeçare të studentes Megi Xh. në aksident rrugor, për të cilin mediet njoftojnë se në segmentin rrugor fatal është derdhur vaj qëllimshëm për të ndodhur aksidente.

Masat e vetme janë fotot dhe regjistrimet entuziaste mediatike për të qarkulluar qindra herë në rrjete sociale.

Heshtja e diktuar nga O. Manastirliu për të mos reaguar për ngjarje të mynxyrshme, si për rastin e shkollës Fan Noli edhe për këtë të Gjirokastrës, nuk kursen as dhimbjen e vrasjes së adoleshentëve, duke shtypur ngjarje kaq të rënda qe as në vendet e botës së tretë nuk ndodhin të tilla, kaq fatale dhe kaq të përsëritura.

Sot fëmijët tanë mbushin sallat e kuvendeve të rilindjes, ndërkohë që, mjediset e shkollave bëhen gjithnjë e më të pasigurta; me rritje të theksuar të numrit të nxënësve të përfshirë në konflikte me pasoja të rënda fizike dhe psikologjike. Shkolla jonë nuk ofron mbështetjen e duhur psikologjike dhe programe këshillimi, duke mos identifikuar dhe adresuar problemet emocionale dhe sociale që përkeqësohen me kalimin e kohës. Nga ana tjetër, nxënësit e perceptojnë si masë ndëshkuese dhe disiplinore shërbimin psikosocial duke shenjëstruar kështu mungesën e profesionalizmit të trupës mësimore dhe administrative.

Ekspertët e arsimit të testimit PISA më 2022 kanë theksuar rritjen e nivelit të konfliktualitetit në shkolla, të dhunës fizike mes nxënësve, të bullizmit, por ende asnjë masë nuk është marrë që shkolla të sigurojë qëndrim të sigurt dhe miqësor për nxënësit dhe bashkëjetesë të paqtë mes tyre.

Këto ngjarje e të tjera denoncime bëjnë të qartë për qytetarët që Ministria e Arsimit dhe Sportit dhe strukturat në varësi të saj po shkelin më këmbë të drejtat e fëmijëve të cilat mbrohen nga Konventa ndërkombëtare mbi të drejtat e fëmijës, neni 3., ku shprehet se ‘’Shtetet Palë marrin masa që institucionet, shërbimet dhe qendrat që përgjigjen për kujdesin dhe mbrojtjen e fëmijëve të veprojnë në përputhje me normat e caktuara nga autoritetet kompetente, veçanërisht në fushën e sigurisë, të shëndetit, të numrit dhe aftësive të personelit të tyre si dhe të kontrollit të duhur.’’

Gjithashtu, Ligji për të drejtat dhe mbrojtjen e fëmijës, Neni 18, pika g, përcakton shprehimisht përgjegjësitë e Ministrisë së Arsimit e të strukturave arsimore parauniversitare që ‘’të ngrenë mekanizma efikase për parandalimin, trajtimin brenda shkollës dhe raportimin tek autoritetet përgjegjëse të situatave të dhunës, duke përfshirë edhe ato ndërmjet vetë fëmijës brenda shkollës (bulizmi).’’

E këta mekanizma rezultojnë të jenë fals, por asesi efikasë.

Shtrohen pyetjet: Kush e monitoron shërbimin psiko-social dhe a ka ndonjë raport mbi punën e deritanishme, që ndryshe, do të thotë: pse numri i punonjësve mbështetës është rritur nëpër shkolla, ndërsa dhuna, konfliktet e bullizimi vetëm shtohen ?

Kontrolli i Lartë i Shtetit ndodhet aktualisht në MAS dhe AKAP për verifikimin e performancës së oficerëve të sigurisë në shkolla, ndaj i bëj thirrje që të ushtrojë detyrën e tij me përgjegjësi të lartë dhe paanshmëri, pasi pesha dhe roli i oficerëve te sigurisë është vendimtare në mbrojtjen e të drejtave te fëmijëve.

Gjithashtu i bëj thirrje Kontrollit të Lartë të Shtetit të verifikojë edhe emërimet politike pa konkurs dhe procedurë të stisura nën petkun e ristrukturimit, që janë bërë në Zyrat vendore të arsimit parauniversitar (ZVAP) dhe drejtoritë arsimore rajonale në rrehet Tiranë, Durrës, Fier, Lezhë, Korçë të deklaruara publikisht nga Paria Demokratike më 1 shkurt 2025.

Arsimi shqiptar po shkon nga humnera në humnerë gjatë këtyre viteve dhe institucionet përgjegjëse vetëm sa i kanë përligjur kobet e humbjes së jetëve të nxënësve e të rinjve dhe rezultatet dërrmuese të testimeve ndërkombëtare. Arsimi ynë e ka humbur qëllimshëm misionin thelbësor të edukimit dhe formimit të qytetarëve të ardhshëm duke mos i përgatitur ata për jetën, për të menduar në mënyrë alternative, duke mos i aftësuar për tregun e punës, por duke investuar në dearsimimin e nxënësve - ndaj sot 47 % e nxënësve shkruajnë e lexojnë me vështirësi.
Dhe dihet, se diktaturat dhe regjimet autokratike, përpos sofistikimit të propagandës, i kushtojnë vëmendje errësimit të mendjes së fëmijëve e të popullit, shtypja e të cilëve do t’u kthehet shumë shpejt në rrungajë përmbysëse.