09/12/2025
የድሬዳዋ አስተዳደር በከፍተኛ ትችት ውስጥ ገባ፡ የአንድ ወር ቃል፣ በአብዲ ቦሩ የጦር ሰፈር ለማቋቋም የተያዘው እቅድ፣ ድምጾችን የማፈን እና የዝምታ ዘመቻ፣ እንዲሁም የስም ማጥፋት ክስ
አወዛጋቢ እና የዓመፅ ድርጊት ከተፈጸመበት ሁኔታ ጋር ተያይዞ ህይወቷን ላጣችው ወጣት ናሲያ ዚያድ ፍትህ የማግኘት ትግል በድሬዳዋ አስተዳደር እና በአብዲ ቦሩ ማህበረሰብ መካከል ያለውን ጥልቅ ልዩነት ማጋለጡን ቀጥሏል።
በአስተዳደሩ፣ በናሲያ ቤተሰብ እና በአብዲ ቦሩ ማህበረሰብ ተወካዮች መካከል ገንቢ ስብሰባ ይሆናል ተብሎ ሲጠበቅ የነበረው ውይይት፣ ይልቁንም ከፍተኛ አለመግባባት፣ ጥርጣሬ እና ፍርሃት ቀስቅሷል።
ከተስፋ በላይ ጥያቄዎችን የሚያጭረው የአንድ ወር ቃል
በስብሰባው ላይ የድሬዳዋ አስተዳደር የናሲያ ቤተሰብ እና የአብዲ ቦሩ ማህበረሰብ ላቀረቡት ጥያቄ ምላሽ ለመስጠት አንድ ወር ጠይቋል። ባለስልጣናት ይህንን እንደ ጉዳዩን ለማጥናት እና መልስ ለማዘጋጀት እንደሚያስፈልግ ጊዜ አድርገው አቅርበውታል። ነገር ግን፣ በስብሰባው ላይ ከተገኙት መካከል ብዙዎቹ ይህንን አስቀድሞ በዝምታና እና በድርጊት እጦት የተሞላውን ሂደት ለማዘግየት እንደተደረገ ሌላ ዘዴ አድርገው ተርጉመውታል።
ለናሲያ ቤተሰብ እና ማህበረሰብ ጊዜ ቀድሞውንም ውድ ሆኗል። እሷ ከሞተች 2 ወር አልፈዋል፤ ነገር ግን ግልጽነት፣ እስር እና ትርጉም ያለው እርምጃ የለም። “ሌላ አንድ ወር” የሚለው ቃል ወደ ፍትህ ለመጓዝ እንደተደረገ እርምጃ ሳይሆን ጉዳዩን ወደ ስምጥ ውስጥ ለማስገባት እንደተደረገ ሌላ ጥረት ይሰማል።
■አብዲ ቦሩን በወታደራዊ ሀይል መያዝ
ምናልባትም በጣም አሳሳቢው መግለጫ አስተዳደሩ ጋንዲ አብዲ ቦሩን ወደ ወታደራዊ ካምፕ ለመቀየር ማቀዱን ማስታወቁ ነው። አስቀድሞ መፈናቀልን እና ጥቃትን የገጠማቸው ነዋሪዎች አሁን በወታደራዊ ቁጥጥር ስር የበለጠ ጭቆና ይደርስብናል ብለው ይፈራሉ።
ይህ መግለጫ ፍትህ፣ ደህንነት እና ተጠያቂነትን በተመለከተ ህጋዊ ጥያቄዎችን ከመፍታት ይልቅ ሲቪል ሰፈሮችን ወደ ወታደራዊ ቀጠና እየለወጠ እንደሆነ እንደ ከፍተኛ የዓመፅ ድርጊት በሰፊው ይታያል። ተቺዎች ይህ ሁኔታ ቁስሎችን የሚያጥል እና ቀውሱን ከመፍታት ይልቅ አለመረጋጋትን እንደሚያባብስ ያስጠነቅቃሉ።
■ድምጾችን ማፈን፡ “ስለ ናሲያ ማውራት አቁሙ”
አስተዳደሩ ቤተሰቡን እና ማህበረሰቡን ስለ ናሲያ ዚያድ በማህበራዊ ሚዲያ ላይ ማውራትን እንዲያቆሙ በግልፅ አዟል። እንዲህ ያለው ትእዛዝ በሀሳብን በነጻነት የመግለፅ መብት ላይ የተከፈተ ጥቃት እና የሟች ወጣት ድምፅን ለማጥፋት የተደረገ ሙከራ ነው።
ለአክቲቪስቶች ይህ ትዕዛዝ ሳንሱር ብቻ ሳይሆን ቤተሰቡ በግልፅ የማዘን፣ የመደራጀት እና ፍትህ የመጠየቅ መብታቸውን ለመንጠቅ የተደረገ ጨካኝ ሙከራ ነው። መልዕክቱ ግልጽ ነው፡- ህመማችሁን ዝም በሉ እና መንግስት ታሪኩን እንዲቆጣጠር ፍቀዱለት።
■ፍትህ የሚሹ አክቲቪስቶች ላይ የተካሄደ የስም ማጥፋት ዘመቻ
በአክቲቪስቶች እና በቤተሰብ አባላት አባባል በጣም አሳሳቢው ሁኔታ አስተዳደሩ የተቀናጀ የስም ማጥፋት ዘመቻ እያካሄደ ነው የሚለው ነው።
የዚህ ዘመቻ ሰለባዎች የሚከተሉት ናቸው ተብሎ ተዘግቧል፦
ለፍትህ ዘመቻ ግንባር ቀደም ድምፅ የሆነው ፋህዲ ሃምዛ
ስለ እህቷ ግድያ በድፍረት የተናገረችው እና ተጠያቂነትን የጠየቀችው የናሲያ ታናሽ እህት ሲማን ዚያድ
ለጉዳዩ ድጋፍ የሚያሰባስበው አለም አቀፍ የናሲያ ፍትህ ግብረ ኃይል ሌሎች አባላት
አክቲቪስቶች አስተዳደሩ ፍትህን ከማምጣት ይልቅ ዘመቻውን የሚያካሂዱትን “ማህበረሰቡን እያሳሳቱ ነው” በማለት ስም ለማጥፋት እንደመረጠ ይናገራሉ። ይህ ስልት የትግሉን እንቅስቃሴ ለማዳከም እና ለመከፋፈል ታስቦ እንደተዘጋጀ ይናገራሉ፤ ነገር ግን ይህ ሁኔታ ለእውነት የሚጠሩትን የሰዎች ቁርጠኝነት ይበልጥ እንዲጠናከር አድርጎታል።
■ዓለም አቀፉ ግብረ ኃይል ምላሽ ሰጠ
ዓለም አቀፉ የናሲያ ፍትህ ግብረ ኃይል አስተዳደሩ የሰነዘረውን ክስና የስም ማጥፋት ዘዴ አጥብቆ ውድቅ አድርጓል።
“ቤተሰቡን፣ ማህበረሰቡን እና ለፍትህ የሚናገሩትን ማጥቃት እውነታውን አይለውጠውም” ሲል ግብረ ኃይሉ በሰጠው መግለጫ አስታውቋል። “ናሲያ ተገድላለች፣ አብዲ ቦሩ ተፈናቅሏል፣ እና ፍትህ ገና አልተገኘም። የስም ማጥፋት ዘመቻዎች እና ማስፈራሪያዎች አያዳክሙንም—ይልቁንም የእኛ ትግል ለምን እንደሚያስፈልግ ያረጋግጣሉ።”
ግብረ ኃይሉ አስተዳደሩ ግልፅ ምርመራ፣ ለህብረተሰቡ ጥበቃ እና ለፈጻሚዎች የህግ ተጠያቂነትን የሚያረጋግጥ ተጨባጭ እርምጃ እስኪወስድ ድረስ ጫናውን እንደሚያጠናክር ቃል በመግባት አለም አቀፍ ዘመቻውን ዳግም አረጋግጧል።
■እያደገ የመጣ የመተማመን ቀውስ
የድሬዳዋ አስተዳደር የወሰዳቸው እርምጃዎች እና መግለጫዎች ውጥረትን ከመቀነስ ይልቅ በአስተዳደሩና በሚያስተዳድራቸው ሰዎች መካከል ያለውን ልዩነት አስፍተዋል። አብዲ ቦሩን በወታደራዊ ሀይል በመያዝ፣ በማህበራዊ ሚዲያ ላይ የሚደረጉ ውይይቶችን በማፈን እና ሰለባዎችንና አክቲቪስቶችን ስም ለማጥፋት በመሞከር፣ አስተዳደሩ የህዝብን እምነት የበለጠ የመሸርሸር እና ቀውሱን የማባባስ አደጋን አስከትሏል።
ለናሲያ ቤተሰቦች ጥያቄው አሁንም ቀላል እና ህመም የተሞላበት ነው፦ ፍትህ እስካሁን ያልተሰጠው ለምንድን ነው?
ማጠቃለያ፦ ፍትህ ሊዘገይ ወይም ሊታፈን አይችልም
የድሬዳዋ አስተዳደር የአንድ ወር ጥያቄ ከባዶ ቃል በላይ መሆን አለበት። ለወታደራዊ የበላይነት፣ ለሳንሱር ወይም ለስም ማጥፋት ሽፋን መሆን የለበትም። አስተዳደሩ በእውነት ሰላምና መረጋጋትን ከፈለገ አሁን በግልጽነት፣ በተጠያቂነት እና በፍትህ መስራት አለበት።
የናሲያ ቤተሰብ እና የአብዲ ቦሩ ማህበረሰብ እውነትን የማወቅ መብት አላቸው። ታናሽ እህቷ ሲማን፣ እንደ ፋህዲ ሃምዛ ያሉ ዘመቻውን የሚያካሂዱ ሰዎች እና አለም አቀፉ ግብረ ኃይል ስደት ሳይሆን ጥበቃ ይገባቸዋል። እናም አለም የኢትዮጵያ ተቋማት የህግ የበላይነትን እንዴት እንደሚያስከብሩ ማየት ይፈልጋል — የህግ የበላይነትን ማፈን አይደለም።
■ፍትህ እስኪሰጥ ድረስ ዘመቻው ይቀጥላል። የናሲያ ድምፅ ዝም አይልም።
Abbaa Malihay
