Popular Science Türkiye

Home
Popular Science Türkiye

Yaklaşık 150 yıldır yayınlanan bilim ve teknoloji dergisi POPULAR SCIENCE Türkiye'de... Dünyanın bir numaralı popüler bilim dergisi Popular Science, Türkiye'de!

27/07/2025

Çin’in güneybatısındaki Xizang Özerk Bölgesi’nde bilim insanları, ilk klon “yak” (Tibet sığırı) dünyaya getirdi.

Damxung ilçesindeki bir yetiştirme merkezinde sezaryenle doğan yavru, 33,5 kilogram ağırlığında ve çoğu yak buzağısından daha iri. Tamamen siyah tüylere sahip buzağının doğumdan bir gün sonra yürüyebildiği ve sağlıklı olduğu bildirildi.
Temmuz 2023’te başlatılan projede, Zhejiang Üniversitesi, Damxung İlçe yönetimi ve Xizang Platosu Biyoloji Enstitüsü iş birliği yaptı. Araştırmacılar, tüm genom seçimi ve somatik hücre klonlama teknolojilerini kullanarak başarıya ulaştı.

Projeyi yürüten Zhejiang Üniversitesi’nden Fang Shengguo: Klonlama teknolojisinin Xizang’daki yüksek rakımlı bölgelerde yak ırklarını iyileştirmek ve sürdürülebilir yetiştiriciliği desteklemek için kritik olacağını vurguladı.

25/07/2025

Jeobiyoloji alanındaki yeni bir araştırmada bilim insanları, Dünya’daki ilk yaşam formlarının enerji üretim süreçlerini laboratuvar ortamında yeniden oluşturmayı başardı.

Nature Ecology & Evolution dergisinde yayımlanan bu çalışmada araştırmacılar, 4 milyar yıl önceki Dünya koşullarını taklit eden deneyler gerçekleştirdi. Bu deneylerde, demir ve kükürt içeren jeokimyasal reaksiyonlar sonucunda oluşan hidrojen gazı, tek hücreli bir arke türü olan Methanocaldococcus jannaschii tarafından enerji kaynağı olarak kullanıldı.

24/07/2025

Psikoloji alanındaki yeni bir araştırma, insanların karma inancını kendilerine fayda sağlayacak şekilde yorumladıklarını ortaya koydu.

Psychology of Religion and Spirituality dergisinde yayımlanan bu çalışmada, katılımcıların kendi başlarına gelen olumlu olayları iyi karmanın ödülü olarak gördükleri, başkalarının yaşadığı olumsuzlukları ise kötü karmanın cezası olarak değerlendirdikleri belirlendi.

23/07/2025

Astrofizik alanındaki yeni bir araştırmada bilim insanları, Güneş Sistemi’ne yaklaşık 300 ışıkyılı uzaklıkta, gökyüzündeki en büyük yapılardan biri olan ve daha önce görünmeyen devasa bir moleküler bulut keşfetti.

Nature Astronomy dergisinde yayımlanan bu çalışmada, “Eos” adı verilen bu hidrojen bulutu, farultraviyole (FUV) floresans yöntemiyle doğrudan moleküler hidrojen ışınımı tespit edilerek ortaya çıkarıldı. Bu yöntem, geleneksel radyo ve kızılötesi gözlemlerle tespit edilemeyen, karbonmonoksit içeriği düşük (“CO-karanlık”) bulutları da görünür kılmasıyla biliniyor.

Gökyüzünde yaklaşık 40 Ay genişliğinde bir alan kaplayan ve Güneş’in 3.400 katı kadar bir kütleye sahip olan Eos’un, 6 milyon yıl içinde buharlaşacağı öngörülüyor. Keşif, yıldız oluşumunun ham maddesi olan moleküler bulutların evrimini doğrudan gözlemleme imkanı sunarak galaksimizdeki yıldız ve gezegen oluşum süreçlerini daha iyi anlamamıza katkı sağlayacak.

20/07/2025

Nörobilim alanındaki yeni bir araştırma, müziğin sadece işitilmediğini, aynı zamanda beynimiz ve bedenimiz tarafından fiziksel olarak deneyimlendiğini ortaya koydu.

Nature Reviews Neuroscience dergisinde yayımlanan bu çalışmada, McGill Üniversitesinden psikolog Caroline Palmer ve ekibi, “Nöral Rezonans Teorisi” (NRT) adı verilen bir yaklaşımı destekleyen bulgular sundular. Bu teoriye göre, müzik deneyimi; beynin doğal salınımlarının ritim, melodi ve armoniyle senkronize olmasıyla oluşuyor. Bu senkronizasyon, zaman algımızı, müzikten aldığımız zevki ve ritme uyum sağlama isteğimizi şekillendiriyor.

Bu çalışma, müziğin sadece bir sanat formu değil, aynı zamanda insan sinir sisteminin temel dinamik prensipleriyle derinlemesine bağlantılı bir deneyim olduğunu göstermektedir.

19/07/2025

Elektrik mühendisliği alanındaki yeni bir araştırmada, Oregon Eyalet Üniversitesinden bilim insanları, büyük dil modellerinin (LLM) enerji tüketimini %50 oranında azaltabilen yeni bir çip geliştirdi.

Physical Review Letters dergisinde yayımlanan bu çalışmada, ilgili çipin temel yeniliğinin, geleneksel enerji yoğun eşitleyiciler yerine, sinyal bozulmalarını daha az enerjiyle düzeltebilen yapay zeka tabanlı bir sınıflandırıcı kullanması olduğu belirtildi.

Bu yaklaşımın; veri merkezlerinde oluşan enerji tüketimini önemli ölçüde azaltabileceği ve böylece büyük dil modellerinin enerji verimliliğini artırarak yapay zekânın daha sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasına olanak tanıyacağı öngörülüyor.

18/07/2025

Bilim insanları, ilk kez bir hayvanın, bir bitkinin çıkardığı “gizli” sese tepki verdiğini kanıtladı. 🌿

İsrail’in Tel Aviv Üniversitesi’nden araştırmacılar, dişi güvelerin stres altındaki domates bitkilerinden yayılan ve insan kulağının duyamayacağı frekanstaki sesleri algıladığını, bu yüzden de bu bitkilere yumurta bırakmaktan kaçındığını tespit etti.

Araştırmacılar, bu sonuçların henüz bir başlangıç olduğunu; farklı bitkilerin farklı sesler üretip üretmediğinin ve başka hayvan türlerinin bu seslere tepkilerinin ilerleyen çalışmalarda inceleneceğini belirtti. Çalışma, eLife dergisinde yayımlandı.

16/07/2025

Genetik ve fizyoloji alanında yapılan yeni bir araştırma, mevsimsel değişimlerin ilaç etkinliği, alkol toleransı ve karbonhidrat metabolizması üzerinde belirleyici etkileri olduğunu ortaya koydu.

Nature Communications’da yayımlanan çalışmada, Nagoya Üniversitesi araştırmacıları, 80 farklı dokuda 54.000’den fazla gen ifadesini inceleyerek mevsimsel gen haritası oluşturdu. Özellikle ilaç metabolizmasında rol alan CYP2D6 ve CYP2C19 genlerinin mevsimsel dalgalanmalar gösterdiği ve bunun kanser, diyabet, kolesterol, psikiyatrik hastalıklar ile organ nakli sonrası ilaç tedavisini etkileyebileceği belirtildi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, kış şartlarındaki farelerin alkol etkisinden daha hızlı kurtulduğu, bunun yaz aylarındaki akut alkol zehirlenmesi vakalarına açıklık getirebileceği vurgulandı.

Ayrıca, dişi maymunların bağırsaklarında karbonhidrat metabolizmasıyla ilgili genlerin kış ve ilkbaharda daha aktif olduğu, bu durumun kışta kilo alımını ve ilkbaharda artan enerji ihtiyacını destekleyebileceği ifade edildi. Bulgular, ilaç tedavilerinin mevsimlere göre uyarlanması gerektiğini ve kronoterapi ile hassas tıbbın gelecekte etkinliğinin artacağını gösteriyor.

14/07/2025

Geçmişe damga vurmuş bir tesis, geleceğe damga vuracak bir enstrüman. Houston’daki Johnson Uzay Merkezinde yer alan ve Ay’a iniş yapmış ünlü Apollo uzay araçlarının da test edildiği tarihi Chamber A test merkezindeki bu büyüleyici enstrüman, NASA’nın NEO Surveyor görevi kapsamında geliştirildi.

Yaklaşık 4 metre uzunluğundaki yapı, görev kapsamında fırlatılacak uzay aracının kızılötesi teleskobunu korumak ve görev esnasında oluşacak ısıyı uzaklaştırmak gibi önemli amaçlara sahip. NEO Surveyor görevi, NASA’nın gezegen savunması için özel olarak tasarladığı ilk uzay tabanlı tespit misyonu olma unvanını taşıyor.
Görevde, Dünya’ya potansiyel tehdit oluşturan ancak görünür ışıkta tespiti çok zor olan asteroit ve kuyruklu yıldızların, Güneş tarafından ısıtılınca yaptıkları kızılötesi ışık parlamaları gözlemlenerek erken ve etkili bir savunma uyarı sistemi oluşturulması hedefleniyor.

13/07/2025

Fizik alanındaki yeni bir araştırmada bilim insanları, serbest halde etkileşen atomların ilk doğrudan görüntülerini elde etti.

Physical Review Letters dergisinde yayımlanan bu çalışmada, MIT araştırmacıları, atomları serbestçe etkileşime girebilecekleri bir ortamda bıraktıktan sonra, ışık kafesi ve hassas lazerler kullanarak bu atomları anlık olarak dondurup konumlarını görüntülemeyi başardı. Bu teknik sayesinde daha önce yalnızca teorik olarak öngörülen kuantum korelasyonları doğrudan gözlemlendi.

Özellikle bozonların aynı kuantum dalga fonksiyonunu paylaşarak “bunching” davranışı sergilediği ve fermiyonların süperiletkenliğin temel mekanizması olan eşleşmeler oluşturduğu tespit edildi. Bu çalışma, kuantum mekaniğinin soyut kavramlarını fiziksel olarak gözlemleme imkanı sunarak Kuantum Hall etkisi gibi daha karmaşık kuantum fenomenlerinin anlaşılmasına katkı sağlayabilir.

12/07/2025

Avustralyalı bilim insanları, böcekleri arama kurtarma ekiplerinin yeni üyesi haline getiriyor. Queensland Üniversitesi’nden Dr. Thang Vo-Doan liderliğindeki ekip, kara böceklerine takılan çıkarılabilir sırt çantalarıyla bu canlıları uzaktan kumanda edebilmeyi başardı.
Araştırma görevlisi Lachlan Fitzgerald ise böceklerin yataydan dikey yüzeylere geçişte bile etkili olduğunu vurguluyor. Gelişmiş algılama becerileri ve çevreyle yumuşak etkileşimleri sayesinde, enkaz altındaki yaralıların tam konumunu belirleme ve kurtarma ekiplerine hızlı planlama imkanı sunma potansiyeline sahipler.

Singapur’da 2016’da yapılan benzer çalışmada da, bu teknolojinin drone’lara göre daha erişilebilir alanlarda üstünlük sağladığı ortaya konmuştu. Yeni nesil siborg böcekler, afet bölgelerinde hayat kurtaracak en küçük kahramanlar olmaya aday.

11/07/2025

Nükleer reaktörler yapay zeka ile üretilecek ☢️

Palantir Technologies, nükleer reaktör yapımında devrim yaratacak yeni bir yapay zeka sistemi geliştirmek için The Nuclear Company ile ortaklık kurduğunu duyurdu. İki Amerikan şirketinin geliştirdiği bu platform, reaktör inşasını hem hızlandırmayı hem de maliyetleri düşürmeyi hedefliyor.

NOS adlı yapay zeka yazılımı, üretim ekiplerine gerçek zamanlı rehberlik sağlayarak süreçlerin aksamadan ilerlemesine yardımcı olacak. Böylece sevkiyat hataları, malzeme eksiklikleri ve belge kayıpları önlenecek. Ayrıca, olası gecikmelerde iş önceliklendirmesi veya alternatif çözümler sunarak hem zamandan hem bütçeden tasarruf edilmesi sağlanacak.
Palantir, bu yazılımın nükleer reaktörlerin zamanında ve bütçe dahilinde inşası için geliştirilen ilk yapay zeka sistemi olduğunu vurguluyor.

Address

Telephone

+902124780300

Website

http://www.popsci.com.tr/

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Popular Science Türkiye posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Popular Science Türkiye:

Shortcuts

Address
Telephone
Alerts
Contact The Business
Claim ownership or report listing
Want your business to be the top-listed Media Company?

Country:

City: