KOLUKISA KASABASININ TARİHÇESİ
Kolukısa Kasabasının halkı, Astragan taraflarından gelen Türkmenlerdir. M.S. 926 yılında Karahanlılar devrinde ilk defa müslümanlığı kabul eden Türklere müslümanlığı kabul et-meyen kabul etmeyen Türklerden ayırt etmek için bu sıfat verilmiştir. Türklerin 26 Ağustos 1071 tarihinde Anadoluyu ebedi vatan edinmeleriyle yoğun olarak bölgeye Türkistan, Ermenistan
ve Horasan taraflarından gelen Türkmenler bilhassa H. 618/1221 de çok şiddetli bir şekilde Türk illerini kasup kavuran putperest Moğol istilasından sonra Anadoluya göçü hızlandırmışlardır. Bu tarihten sonra Konya, Karaman civarına gelen bu Türkmenler, Anadolu Selçıklu Devletinin 1308 yıkılmasından sonra Karamanoğlu Beyliği ve Osmanlı Devletinin kurulmasında önemli roller üstlenmişlerdir. Türk illerinden gelen Türkmenler, Anadolunun İslamlaşması ve Türkleşmesine büyük hizmetler ettikten sonra Osmanlılar devrinde 1689 Viyana bozgununa kadar Rumelinin fethi, İslamlaşması ve Türkleşmesinde de çok büyük hizmette bulunmuşlardır. Bu gurup ve zümreler Anadolu üzerinden Rumelinin iskanı için batıya gönderilmiştir. Fakat 17. asırdan itibaren bu göçler sona ermeye başlayınca Rumelinin fethi duraklamış, Osmanlı ordusu geriye Anadoluya doğru çekilmiş, bu bölgede devlet askeri, idari, sosyo kültürel yönden gerilemeye başlamıştır. H.1184/1768’ de Karaman’ da bulunan bu Türkmen aşiretlerinden Hazma Hacılı, Karabağlı, Armutlu, Atçeken, Ezerin, Küşne, Danişmentli, Şerefli, Boynuboğuk, Karaca Kürt, Sipsüpür, Ciridi, Avcı, Afşar, Acem Türkmenleri, Çimli Arap, Süleyman Hacılı, Çoban, Tekbey, Kolukısa gibi oymakların beyi olan Piroğlu’na İstanbul Bab-ı Ali’den kullara (halka) zarar veren Karaman bölgesindeki Bazı aşiretlerin hareketlerine mani olunması hakkında bir emr-i şerif gönderilmiştir. Kolukısa Kasabası, aslen Gökkilise taraflarından gelen Haymenişin (Çadırda Oturan) Türkmen aşiretlerinden Kolukısa oymağı tarafından kurulmuştur. Bu cemaatin beylerinden birisi de Konya Şerafettin Camiinin bugün batısında park olan yerde bulunan Ziyaiyye Medresesinin müderrisi olan İsa Efendidir. Konya’nın Said eli (Kadınhanı) ilçesine bağlı olan Kolukısa Köyünün bulunduğu yer boş ve bir çöl idi, Atlantı köyünün arazisi idi. Bu araziye yerleşen Türkmenlerin beyleri olan Ali ve Ömer beyler, Atlantılılarla uzun süre mücadelelerden sonra bu köyü kurup ihya ettiler. Ali ve Ömer beyler Müderrisi İsa Efendinin amcazadeleri idi. Kolukısa Ali Bey cirit oyununda çok usta idi. II.Mahmut (1808-1830) döneminde Sultanın huzurunda yapılan cirit oyunlarına katılarak, üstün başarılar gösterdi. Sultan da kendisine Kolukısa arazisini temlik olarak bir beratla verdi. Müderris İsa Efendi (H.1200/1748) yılında Kolukısa Köyünden Konya’ya gelerek; Dini ilimleri tamamlayarak Müderris (Profesör) lik payesine yükselmiştir. Konevi İsmail Hafız Efendinin Şükran mahallesinde ( Pamukçular içinde) yaptırdığı medresede 18 yaşında Müderrisliğe başlamıştır. Daha sonra Müftü Eşenlerli Seyyid Abdurrahman Efendinin 1813 yılında Şerafettin Camiinin batısında yaptırıp 9 dükkan vakfettiği Ziyaiyye Medresesinde Müderrislik yapıp pek çok talebe yetiştirdi. Keşif ve kerametler göstererek halk arasında büyük manevi bir şöhrete ulaştı. H.1236/1820 yılında Konya’da vefat ederek Şerafettin Camiinin yanındaki küçük mezarlığa gömüldü. Daha sonra bu Mezarlik 1927 yılında kaldırılmıştır. Atlantı köyü 1755 yılında Konya-Kayseri kervan yolu üzerinde bulunan Derbent’in muhafazası için Derbent muafızları olarak yerleştirilen Türkmenlerdir. Atlantı, Kolukısa, Gözlü ve Zengen (Özkent) kasabalarının halkına Harameyn Türkmenlerini teşkil etmektedir. H.1293/1874 kıtlığı bu köylerde büyük izler bırakmıştır. Kolukısa Kasabasına seferberlik yıllarında ( H.1336/1920) Erzurum ve Van’dan üç beş aile sonradan göçmen olarak gelmiştir.
13/02/1894 Konya Vilayet salnamesine göre Kadınhanı Nahiyesinin Kolukısa Kasabasında 147 hane, 846 nüfus bulunmakta idi. KAYNAK: Dr. Ahmet Şeref CERAN 16 TEMMUZ 1994 CUMARTESİ KONYA POSTASI
