09/08/2024
World Development Report 2024 ของธนาคารโลก “คู่มือ” การหลุดพ้น “กับดักรายได้ปานกลาง”
| เกาะกระแส | จากบทเรียน 50 ปีที่ผ่านมา เมื่อประเทศต่าง ๆ พัฒนามั่งคั่งมากขึ้น ก็มักจะ “ติดกับดัก” เมื่อมีรายได้ต่อคนเฉลี่ยอยู่ที่ 10% ของรายได้ต่อคนชาวอเมริกัน ซึ่งเท่ากับ 8,000 ดอลลาร์ในปัจจุบัน ถือเป็นจุดกึ่งกลางของการพัฒนาระดับ ที่ธนาคารโลกเรียกว่า “ประเทศรายได้ปานกลาง”
นับจากปี 1990 เป็นต้นมา มีประเทศรายได้ปานกลาง 34 ประเทศ ที่สามารถเลื่อนชั้นเป็นประเทศรายได้สูง ส่วนหนึ่งเป็นประเทศที่เป็นสมาชิกใหม่ของอียู หรือมีการค้นพบทรัพยากรน้ำมัน
รายงาน World Development Report 2024 (WDR 2024) กล่าวว่า ประเทศกำลังพัฒนาล้วนมีความมุ่งมั่นแบบเดียวกัน จีนมีแผนเศรษฐกิจต้องการให้รายได้ต่อคนเท่ากับประเทศที่พัฒนาแล้วในปี 2035
แต่ปัญหาก็คือว่า ในปัจจุบันอัตราการเติบโตเศรษฐกิจของประเทศรายได้ปานกลาง ไม่ได้สูงพอที่จะทำให้กลายเป็นประเทศรายได้สูง ภายในระยะเวลาคนรุ่นเดียว หรือภายในคนสองรุ่น หรือแม้แต่ภายในคนสามรุ่น เพราะการเติบโตเศรษฐกิจกลับชะลอตัวต่ำลง เมื่อรายได้ต่อคนเพิ่มมากขึ้น
ธนาคารโลก จัดให้มี 108 ประเทศ ที่มีฐานะประเทศรายได้ปานกลาง คือรายได้ต่อคนอยู่ระหว่าง 1,136 ดอลลาร์ถึง 13,845 ดอลลาร์
การเติบโตของประเทศรายได้ปานกลางจะชะลอตัวลง เมื่อพัฒนามาถึงจุดที่เป็นที่ราบสูงที่ไม่มีพื้นที่สูงกว่านี้อีกแล้ว บริเวณที่ราบสูงการพัฒนานี้คือสัดส่วน 11% ของรายได้ต่อคนชาวอเมริกัน หรือ 8,000 ดอลลาร์ ซึ่งเป็นระดับการพัฒนาของประเทศที่เรียกว่า “รายได้ปานกลางระดับบน” (upper middle-income)
ขณะที่การฟื้นตัวเศรษฐกิจจะไม่เกิดขึ้นเร็ววัน เพราะประเทศรายได้ปานกลางต้องเผชิญกับปัญหาความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ และการกีดกันการค้า ทำให้การกระจายความรู้ในการผลิต มาสู่ประเทศรายได้ปานกลางมีกระแสอ่อนตัวลงไป รวมทั้งปัญหาภาระหนี้สิน และต้นทุนการเงินที่มากขึ้น จากการดำเนินงานเรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ
ThaiPublica ชวนอ่าน 3 ยุทธศาสตร์เพื่อหลุดพ้น “กับดักรายได้ปานกลาง” และตัวอย่างความสำเร็จเกาหลีใต้ ประเทศที่ธนาคารโลกยกเป็นโมเดลที่ดีที่สุด ในการรักษาอัตราเติบโตที่สูงได้อย่างต่อเนื่อง
คลิก https://thaipublica.org/2024/08/pridi426-world-bank-middle-income-trap/
รายงานโดย: ปรีดี บุญซื่อ
#กับดักรายได้ปานกลาง #ธนาคารโลก #ไทยพับลิก้า