Notes by KMH

17/12/2024

ပိုင်ထန်းတောမှ အကြိုက်ဆုံး‌စာသားလေးတွေ... (၁)

16/12/2024

နံရိုး မီးတောက်လား
နံရိုး မီးတောင်လား...

သေချာမသိလို့

Flame 🔥 or volcano 🌋 ❓❓❓

16/12/2024

ယခုစာချိုးအား
အဖြတ်တောက် မှန်မှန် ဖတ်ရန်...

16/12/2024

အဖြေက အခြမ်း ၁၀၀၀ လောက်ချက်ပါ
အဲ့ဒါမှ ၇၀၀ လောက်အကောင်းကျန်မှာ

16/12/2024

ဖြေတတ်လိုက်တာ...
ဒိုးဒိုး ဒေါက်ဒေါက်

ဒေါက်တာစာလုံး
ဒေါက်တာ ဆိုတာကြီးက မြန်မာစာမှမဟုတ်တာ။ တကယ်ဆို သမားတော်တင့်ဆွေ လို့ရေးရမှာ။
လူကြီးမင်းခင်ဗျား လူကြီးမင်း ဖုန်း အသုံးပြုပါသလား။ လိုင်း၊ ဝိုင်ဖိုင်၊ အင်တာနက် ရပါရဲ့လား။ ကား၊ ဘတ်စကား စီးဘူးပါသလား။ ကွန်ပြုတာ ဝယ်ထားပါသလား။ ဖေ့စ်ဘွတ် ကို သိပါသလား။ ကွန်မင့် ရေးပါသလား။ တီဗွီ ကြည့်ပါသလား။ တီဘီ နဲ့ ကင်ဆာဆိုတာတွေ ကြားဘူးပါသလား။ ကော်ဖီ သောက်လေ့ရှိပါသလား။ ကိတ်မုန့် စားပါသလား။ အင်္ဂလိပ်စာကိုလည်း သင်ဘူးမယ်ထင်ပါတယ်။ သမားတော်ဇီဝကနဲ့ ယနေ့ခေတ်ဆရာဝန်တွေ မတူပါ။ မောင်ရေခဲ နဲ့ မရွှေဖဲ ကို ဒေါက်တာမောင်ဖြူးက ရေးပါတယ်။
ဒေါက်တာ အရှင်နန္ဒမာလာ ဘိဝံသ ဆိုတာ ရှိတယ်။
လူကြီးမင်းက မြန်မာလူမျိုး မဟုတ်ဘူးထင်ရတယ်။ အကောင့်ကို မြန်မာလိုရေးမထားပါ။
တလောက အခုလိုဘဲ ဒေါက်တာစာလုံးအကြောင်းရေးတဲ့ရဲ့ အကောင့်က ဂျပန်လို။
ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

15/12/2024

ကြောင်တွေဟာ အမှောင်ထဲမှာ ဘာကြောင့် မြင်နိုင်တာလဲ ❓❓

ပိန်းပိတ်အောင်မှောင်တဲ့ အမှောင်ထဲမှာ ဘယ်လိုသတ္တဝါမှ မမြင် နိုင်ဘူး။ ဒါပေမယ့် အမှောင်ထဲမှာ အလင်းဓာတ်နည်းနည်းရှိမယ် ဆိုရင်တော့ ကြောင်တွေဟာ သူတို့မျက်လုံးထဲက သူငယ်အိမ်ကို ချဲ့နိုင်ကြတယ်။ သူငယ်အိမ်ကို ချဲ့လိုက်တော့ မျက်လုံးထဲကို အလင်းဓာတ် ပိုဝင်လာစေတာပေါ့။
ဇီးကွက်တွေလဲ အဲဒီလိုနည်းကို အသုံးပြုပါတယ်။

ခင်မောင်ဇော်

15/12/2024

ကမ္ဘာ့အတိုဆုံးတံတား update ကတော့ ပေါ်တူဂီနဲ့ စပိန်ကိုချိတ်ထားတဲ့ El Marco ဖြစ်ပါတယ်။

El Marco တံတားသည် မြစ်တစ်စင်းကို ဖြတ်ကူးရန်၊ နိုင်ငံများကိုကူးပြောင်းရန် နှင့် အချိန်ဇုန်များကိုပင် ဖြတ်သန်းနိုင်စေမည့် တံတားတစ်ခုဖြစ်သည်။ အချို့က ပေါ်တူဂီမှ စပိန်သို့ တံတားကိုဖြတ်ရန် တစ်နာရီကြာသည်ဟု ဆိုကြပြီး တကယ်တော့ "အတိတ်သို့ ခရီးသွားခြင်း" ဟု ဆိုန်ုင်သည်။

El Marco တံတားသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် Zavikon ကျွန်းတံတားထက်တိုသော ကမ္ဘာ့အတိုဆုံး နိုင်ငံတကာတံတားအဖြစ် အစားထိုးခဲ့သည်။ Zavikon ကျွန်းတံတားသည် အရှည် 32 ပေရှိပြီး Saint Lawrence မြစ်အတွင်းရှိ အမေရိကန်ကျွန်းတစ်ကျွန်းနှင့် ကနေဒါကျွန်းကို ဆက်သွယ်ပေးသည်။ သို့သော် အချို့သော ပညာရှင်များက ကျွန်းနှစ်ကျွန်းသည် အမှန်တကယ် ကနေဒါတွင် ရှိနေသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။

14/12/2024

ခရာသမား

တစ်ရံရောအခါ စစ်ပွဲတစ်ခု၌ ခရာမှုတ်သော ခရာသမားတစ်ဦးသည် ရန်သူ၏ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံရလေ၏။ ရန်သူတို့သည် သူ့ကို သတ်ရန် အမိန့် ချမှတ်၍ စီစဉ်လျက်ရှိကြ၏။

ထိုအခါ သေဘေးကို ထိတ်လန့် လျက်ရှိသော ခရာသမားသည် ရန်သူ စစ်သားတို့အား တောင်းပန်၏။

“အချင်းတို့၊ ငါ့ကို မသတ်ပါလင့်။ ငါသည် ငါ့လက်ဖြင့် တစ်စုံ တစ်ယောက်၏ သွေးတစ်စက်ကိုမျှ မြေသို့ ကျစေခဲ့သည်မဟုတ်။ လက်နက်ဟူ၍လည်း ငါ့၌ ဘာတစ်ခုမျှ မရှိ။ ငါသည် ခရာကိုသာ ကိုင်၍ အချက်ကျ မှုတ်ရသူမျှသာ ဖြစ်ပါသည်။ ငါ့ကို မသတ်ထိုက်ပါ

ဤတွင် သူ့ဘက်မှ စစ်သားတို့က “အို-ခရာသမား၊ သင်သည် သင်၏ လက်ဖြင့် တစ်စုံတစ်ယောက်ကိုမျှ မသတ်ဖြတ်သည်ကား မှန်၏။ သို့သော် သင်သည် သင်၏ ခရာသံဖြင့် စစ်သည် အပေါင်းတို့ အား စိတ်ဓာတ် တက်ကြွစေလျက် ငါတို့ကို ချေမှုန်းတိုက်ခိုက်ရန် အထူးအားပေးခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ စင်စစ် သင်သည် အရေးကြီးဆုံးသော သူပင် ဖြစ်တော့သည်တကား” ဟု ပြန်လည် ပြောဆိုကြလေ၏။

မင်းယုဝေ၊ ငွေတာရီ

14/12/2024

အဝတ်လျှော်စက်ကို ဘယ်သူတီထွင်ခဲ့သလဲ… ❓❓❓

အဝတ်လျှော်စက်ကို ပင်စီဗေးနီးယားပြည်နယ် ပစ်တ် စဗတ်မှ ဟာမီတန် စမစ် ဆိုသူက ၁၈၅၈ ခုနှစ်မှာ တီထွင်ခဲ့ ပါတယ်။ အဲဒီစက်မှာ စည်ပိုင်းတစ်ခုအတွင်း လှော်တက်ပုံ မွှေတဲ့ကိရိယာတွေကို ထည့်ထားတယ်၊ အဲဒီကိရိယာတွေဟာ (ကောက်တံဝင်ရိုး) ကရိုင်းရှပ်တစ်ခုကို လှည့်ပေးခြင်းအားဖြင့် လည်ပတ်တယ်၊ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲမှုအချို့ နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ အခြားအဝတ်လျှော်စက်ပုံစံ တော်တော်များများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့တယ်၊ ဒါပေမဲ့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အဲဒါ တွေအားလုံးကို (လူတွေက) လက်မခံဘဲ ငြင်းပယ်ခဲ့ကြတယ်။ ၁၉ဝ၇ ခုနှစ်မှာ ပထမဦးဆုံး မော်တာ(စက်)ပါတဲ့ အဝတ် လျှော်စက်အဖြစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တယ်၊ (မော်တာစက်မပေါ် ပေါက်မီ) စောစောပိုင်းက သုံးခဲ့တဲ့ အဲဒီအဝတ်လျှော်စက်တွေရဲ့ သစ်သားစည်ပိုင်းတွေကို သံစည် ပိုင်းတွေနဲ့ အစားထိုး(အသုံးပြု)ခဲ့ကြတယ်၊ အဲဒီစည်ပိုင်းတွေကို ကြေးနီ၊ သွပ်၊ အလူမီနီယံ သို့မဟုတ် သွပ်ရည်စိမ်ထားတဲ့ သံမဏိအချပ်တွေနဲ့ ပြုလုပ်ထားတယ်၊ လျှော်ဆဲအဝတ်တွေကို အပေါ်အောက်ရော ဘေးတိုက်ပါ ရွေ့လျားမွှေပေးနိုင်တဲ့ အဝတ်လျှော်စက်ကိုတော့ ၁၉၂၂ ခုနှစ်မှာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့တယ် ပထမဦးဆုံး အပြည့်အဝ အလိုအလျောက်လည်ပတ်တဲ့ အဝတ် လျှော်စက်ကတော့ ၁၉၃၇ ခုနှစ်မှာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါတယ်

ဆရာဦးသိန်းလွင်

14/12/2024

13/12/2024

ငှက်တွေဟာ ဘာ့ကြောင့် အရောင်ပါတဲ့အမွှေးတွေရှိတာလဲ ❓❓❓

အရောင်တောက်ပတဲ့ ငှက်အများစုဟာ အထီးတွေဖြစ်ကြ တယ်။ မျိုးတူအမတွေက ပိုပြီး အရောင်မှိန်နိုင်တယ်။ အထီးတွေဟာ သူတို့အရောင်တွေကို အမတွေကို ဆွဲဆောင် ဖို့ သုံးတယ်။ တချို့ မျိုးစိတ်တွေ ဥပမာ၊ ရက်ဂီယားနား ငှက်မျိုးဟာ သစ်ကိုင်း တစ်ခုကနေ တစ်ခု ခုန်ပြခြင်း၊ ဇောက်ထိုးတွဲလောင်းခိုပြခြင်းတို့ လုပ်ပြီး သူတို့ရဲ့ ခမ်း နား ကြီးကျယ်တဲ့ အတောင်တွေကို ပြသလေ့ရှိတယ်။ အမရဲ့ မှေးမှိန်တဲ့ ငှက်မွေးအတောင်ဟာ သူမ ဥ အုနေစဉ်မှာ အန္တ ရာယ်က ကာကွယ်ဖို့ ကူညီတယ်။

ခင်မောင်ဇော်

13/12/2024

နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူ ဗုဒ္ဓဝင်
ကဿပဗုဒ္ဓဝင်

ကောဏာဂမနဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူပြီးနောက် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာ မှာပင် လူတို့၏ အသက်တမ်း အနှစ်သုံးသောင်းမှ တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်ယုတ်ကာ ဆယ်နှစ်သက်တမ်းသို့ ရောက်၍ တစ်ဖန်တိုးတက်ပြန်ရာ အသင်္ချေယျတမ်းသို့ ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုမှတစ်ဖန် ဆုတ်ယုတ်ပြန်ရာ လူတို့၏ အသက်တမ်း အနှစ်နှစ်သောင်းတမ်းသို့ အရောက်တွင် ကဿပဘုရားရှင် ပွင့်တော်မူခဲ့၏။

✅ကဿပဘုရား အလောင်းတော် ဖွားမြင်တော်မူခြင်း

ကဿပဘုရားအလောင်းတော်သည် ပါရမီတော်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူပြီး သည်၏အဆုံး၌ အလောင်းတော်တို့၏ ဓမ္မတာအတိုင်း တုသိတာနတ်ပြည်၌ စံနေတော်မူခဲ့၏။ ထိုသို့ စံနေတော်မူစဉ် နတ်ဗြဟ္မာတို့က အလောင်းတော် နတ်သားအား ဘုံသုံးပါး၌ ဘုရားဖြစ်တော်မူရန် အချိန်တန်ပြီဖြစ်၍ လူ့ပြည်သို့ သက်ဆင်းကာ ပဋိသန္ဓေ နေတော်မူပါရန် တောင်းပန်ခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်း တော်သည် နတ်ဗြဟ္မာတို့၏ တောင်းပန်ချက်အရ တုတိသာနတ်ပြည်မှ စုတေ၍ လူ့ပြည် ကိကီမင်းကြီး စိုးစံရာ ဗာရာဏသီပြည် ဗြဟ္မဒတ္တပုဏ္ဏား၏ဇနီး ဓနဝတီပုဏ္ဏေးမ၏ သန့်ရှင်းသိုက်မြိုက် ဝမ်းကြာတိုက်၌ ပဋိသန္ဓေ စွဲနေစံပျော် ကိန်းအောင်းတော်မူခဲ့သည်။ ဆယ်လစေ့မြောက် အချိန်ရောက်သောအခါ မယ်တော် ပုဏ္ဏေးမကြီးသည် အလောင်းတော်ကို ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တော၌ မီးရှူးသန့်စင် ဖွားမြင်တော်မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော်ကို ကဿပအမျိုး အနွယ်မှ ဆင်းသက်လာသည်ကို အစွဲပြု၍ “ကဿပသတို့သား”ဟူ၍ မှည့်ခေါ်ခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်းတော် ပဋိသန္ဓေနေတော်မူသောအခါနှင့် ဖွားမြင်တော်မူသောအခါတို့၌ နိမိတ်ကြီးများအပြင် အံ့ဩဖွယ်ရာများလည်း ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်ခဲ့လေသည်။

✅စည်းစိမ်ကို ခံစားခြင်း

အလောင်းတော်ကဿပ သတို့သားသည် အရွယ်တော်သို့ ရောက်သော အခါ သုနန္ဒာပုဏ္ဏေးမနှင့် လက်ထပ်၍ လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားတော်မူခဲ့သည်။ ဥတုသုံးလီ ရာသီနှင့်မျှအောင် ဆောက်လုပ်ထားသော ဟံသပြာသာဒ်၊ ယသပြာသာဒ်၊ သိရိနန္ဒပြာသာဒ် ဟူသော ပြာသာဒ်သုံးဆောင်တို့၌ သုနန္ဒာပုဏ္ဏေးမ အမှူးရှိသော ရံရွေတော်ပုဏ္ဏားသမီးပျိုပေါင်း လေးသောင်းရှစ်ထောင်တို့၏ ဖျော်ဖြေလုပ်ကျွေးခြင်းကို ခံယူကာ နှစ်ပေါင်းနှစ်ထောင်တို့ ကာလပတ်လုံး နတ်စည်းစိမ်နှင့်တူသော လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားနေတော်မူခဲ့သည်။ အလောင်း တော်၏ သားတော်မှာ ဝိဇိတသေန အမည်ရှိသော ပုဏ္ဏားငယ် ဖြစ်ခဲ့၏။

✅တောထွက်တော်မူခြင်း

အလောင်းတော်ကဿပပုဏ္ဏားသည် လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားနေစဉ်ကာလ အတွင်း နတ်တမန် သူအို၊ သူနာ၊ သူသေ၊ ရဟန်း နိမိတ်ကြီးလေးပါးတို့ကို မြင်တော်မူပြီး သုနန္ဒာပုဏ္ဏေးမမှ ဝိဇိတသေနသားတော်ကို ဖွားမြင်သော အခါ သံဝေဂကြီးစွာဖြစ်လျက် “ငါသည် ယနေ့ပင် တောထွက်တော့အံ့”ဟု အကြံတော် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့၏။ အလောင်းတော် စိတ်အကြံဖြစ်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အလောင်းတော်စံရာ ပြာသာဒ်သည် ကောင်းကင်သို့ပျံတက်ခဲ့သည်။ ထိုပြာသာဒ်သည် ကြယ်တာရာ အပေါင်းခြံရံကာ အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်သော အရောင်ကိုပြုလျက် ပေါ်ထွန်းထွက်ပြူလာသော လမင်းကဲ့သို့ ဗောဓိမဏ္ဍိုင်သို့ သွားပြီးလျှင် ပညောင်ဗောဓိပင်ကို အလယ်ဗဟို ပြုကာ မြေ၌သက်ရောက်၍ တည်ခဲ့၏။ အလောင်းတော်သည် ပြာသာဒ်မှ ဆင်းသက်တော်မူ၍ မြေ၌ ရပ်တည်ပြီးလျှင် ဗြဟ္မာလှူဒါန်းသည့် သင်္ကန်းပရိက္ခရာကို ခံယူတော်မူကာ ရဟန်းပြုတော်မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော်၏ ကြင်ရာတော်နှင့် မောင်းမမိဿံ အပေါင်းတို့သည် ဥသဘလေးဆယ် ဝေးကွာသော အရပ်သို့ သွားကြပြီးလျှင် ယာယီနေရာများ ဆောက်လုပ်ကာ နေထိုင်ခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်းတော်နှင့် အတူတကွ လိုက်ပါလာကြကုန်သော ယောက်ျားတို့သည် အလောင်းတော် ရဟန်းပြုသည်ကို အတုလိုက် အားကျကာ ရဟန်းပြုခဲ့ကြသည်။ အလောင်း တော်သည် ထိုရဟန်းတို့နှင့် အတူတကွ ဒုက္ကရစရိယာ ခုနစ်ရက်ကြာ ကျင့်တော်မူပြီးလျှင် ဘုရားဖြစ်မည့် ကဆုန်လပြည့်နေ့၌ ကြင်ရာတော် သုနန္ဒာပုဏ္ဏေးမ လှူဒါန်းသည့် ဃနာနို့ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေး သုံးဆောင်တော်မူပြီး ထိုအရပ်ရှိ ရှားတောကြီးအတွင်းမှာ နေခို တော်မူခဲ့သည်။

✅ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း

အလောင်းတော်သည် ရှားတောအတွင်း နေခိုတော်မူပြီးနောက် ညနေချမ်း အချိန်သို့ ရောက်သောအခါ ဗောဓိမဏ္ဍိုင်သို့ တစ်ပါးတည်း ကြွတော်မူခဲ့၏။ လမ်းခရီးအကြား၌ မုယောခင်းစောင့် သောမ လှူဒါန်းသော မြက်ရှစ်ဆုပ်တို့ကို ခံယူတော်မူခဲ့၍ မဟာဗောဓိ ပညောင်ပင်အရင်း၌ ဖြန့်ခင်းလိုက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် တစ်ဆယ့်ငါးတောင် ပမာဏရှိသော အပရာဇိတ ပလ္လင်တော် ပေါ်ပေါက် ခဲ့သည်။ ထိုပလ္လင်တော်ထက်၌ ထက်ဝယ်ဖွဲ့ခွေ စံနေတော်မူလျက် အင်္ဂါလေးပါးရှိသော ဝီရိယတော်ကို ဆောက်တည်၍ တရားအားထုတ် တော်မူခဲ့၏။ ထိုနေ့ နေမဝင်မီ မာရ်စစ်သည်တို့ကို အောင်မြင်တော်မူ၍ ညဉ့်ဦးယံ၌ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏ်၊ သန်းခေါင်ယံ၌ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်၊ မိုးသောက်ယံ နေအရုဏ် တက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အာသဝက္ခယဉာဏ်တော်ကို ရတော်မူကာ ဘုံသုံးပါး၌ ဘုရားစင်စစ် ဖြစ်တော်မူပြီး “တဏှာယောက်ျား ဟယ်လက်သမား. . . ငါဘုရားသည် သင်ဆောက်လုပ်ခဲ့သော ခန္ဓာအိမ်တိုက် ကြီး၏ ထွတ်ထီးပမာ မိုးကာလွှမ်းအုပ် အဝိဇ္ဇာတည်းဟူသော ခေါင်အုပ်ကို အရဟတ္တမဂ် ဉာဏ်သန်လျက်ဖြင့် ခွါဖျက်လွှင့်ပစ်အပ်ကုန်ပြီ”စသော ဥဒါန်းစကားကို ကျူးရင့် တော်မူခဲ့သည်။

✅ဓမ္မစကြာတရားဦး ဟောတော်မူခြင်း

ကဿပဘုရားရှင်သည် ဘုရားဖြစ်တော်မူပြီးနောက် မဟာဗောဓိ ပညောင် ပင်အနီးမှာပင် သတ္တသတ္တာဟ-လေးဆယ့်ကိုးရက် စံနေတော်မူခဲ့သည်။ အဋ္ဌမ သတ္တာဟသို့ ရောက်သောအခါ ဗြဟ္မာမင်း၏ တောင်းပန်မှုကို ဝန်ခံတော်မူပြီး၍ ရှေးဦးစွာ တရားဟောရမည့် ပုဂ္ဂိုလ်ကို ကြည့်ရှုဆင်ခြင်လေလျှင် ကိုယ်တော်မြတ်နှင့်အတူ ရဟန်းပြုဖက်ဖြစ်ခဲ့ကြကုန်သော တစ်ကုဋေသော ရဟန်းတို့ကို မြင်တော်မူခဲ့၏။ ထိုရဟန်းတော်များ နေထိုင်ရာ ဗာရာဏသီပြည် ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တောသို့ ကောင်းကင်ခရီးဖြင့် တစ်ခဏချင်း ကြွသွားတော် မူခဲ့သည်။ မိဂဒါဝုန်တောသို့ ရောက်တော်မူလေလျှင် ထိုရဟန်းတို့၏ အလယ်၌ သီတင်းသုံးတော်မူကာ တရားနာရန် လာရောက်ကြကုန်သော လူ နတ်ဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့အား ရှေးရှေးဘုရားရှင်တို့ ဟောကြားတော်မူမြဲဖြစ်သောဓမ္မစကြာဒေသနာတော်ကို ဟောတော်မူခဲ့၏။ ဒေသနာတော်၏ အဆုံးသို့ ရောက်သောအခါ ကုဋေနှစ်သောင်းသော သတ္တဝါတို့ မဂ်ဖိုလ်တရားထူးကို ရခဲ့ကြကုန်၏။

✅ဂေါတမဘုရားအလောင်းတော် ဗျာဒိတ်ခံခြင်း

ကဿပဘုရားရှင် လက်ထက်တော်တွင် ဂေါတမဘုရား အလောင်း တော်သည် ဇောတိပါလလုလင်ဖြစ်ခဲ့၏။ အလောင်းတော် ဇောတိပါလ လုလင်သည် ဗေဒင်သုံးပါးတို့ကို တစ်ဖက်ကမ်းရောက် တတ်မြောက်ခဲ့သည့် အပြင် မြေပြင်နှင့် စပ်၍ သိအပ်သော အကြောင်းအရာတို့၌ လည်းကောင်း၊ အာကာသ ကောင်းကင်နှင့်စပ်၍ သိအပ်သော အကြောင်းအရာတို့၌ လည်းကောင်း လိမ္မာသူဖြစ်ခဲ့၏။ ဃဋိကာရ အိုးထိန်းသည်နှင့် အလွန်ချစ်ကျွမ်း ဝင်သော မိတ်ဆွေလည်း ဖြစ်ခဲ့၏။ ထိုဃဋိကာရ အိုးထိန်းသည်နှင့်အတူ အလောင်းတော် ဇောတိပါလသည် ဘုရားရှင်ထံ ချဉ်းကပ်၍ ဘုရားရှင်၏ တရားတော်ကို နာကြားရသဖြင့် ဘုရားရှင်၏ အထံတော်၌ ရဟန်းပြုတော် မူခဲ့သည်။ ရဟန်းတော် ဇောတိပါလသည် အားထုတ်အပ်သော လုံ့လ ဝီရိယရှိသူဖြစ်လျက် ပိဋကတ်သုံးပုံတို့ကို သင်ယူပြီးလျှင် ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ် အသွယ်သွယ်တို့ကို အပြည့်အဝ ဖြည့်ကျင့်ပြီး ဘုရားရှင်၏ သာသနာတော်ကို တင့်တယ်စေတော်မူခဲ့သည်။ ထိုအခါ ဘုရားရှင်က ဇောတိပါလ ရဟန်းအား “ဇောတိပါလရဟန်း. . . သင်သည် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာ၌ပင် ဂေါတမမည်သော ဘုရားစင်စစ် ဖြစ်လတံ့”ဟု ဗျာဒိတ်စကားကို မိန့်ကြားတော်မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော် ဇောတိပါလရဟန်းသည် ဘုရားရှင်၏ ဗျာဒိတ်တော်ကို ကြားရလေလျှင် လွန်စွာရွှင်လန်း ဝမ်းမြောက်၍ ပါရမီဆယ်ပါးတို့ကို တိုးတက်ဖြည့်ကျင့်ရန် မြဲမြံစွာ ဆောက်တည်ခဲ့သည်။

✅ကဿပဘုရားရှင်၏ တပည့်သာဝကများ

အရှင်တိဿမထေရ်နှင့် အရှင်ဘာရဒွါဇမထေရ်တို့သည် ကဿပဘုရားရှင်၏ (အဂ္ဂသာဝက)တပည့်မြတ်အစုံတို့ ဖြစ်ခဲ့ကုန်၍ အလုပ်အကျွေးရဟန်းတော်မှာ အရှင်သဗ္ဗမိတ္တမထေရ် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကဿပ ဘုရားရှင်၏ (အဂ္ဂသာဝိကာ) မြတ်သော တပည့်မအစုံတို့မှာ အရှင်မ အနုဠာထေရီနှင့် အရှင်မ ဥရုဝေလာထေရီတို့ ဖြစ်ခဲ့ကြကုန်ပြီး ပွင့်တော်မူရာ ဗောဓိပင်မှာ ပညောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့၏။ ကဿပဘုရားရှင်၏ (အဂ္ဂဥပဋ္ဌာက)မြတ်သော အလုပ်အကျွေး ဒါယကာ တို့သည် သုမင်္ဂလ သူဌေးနှင့် ဃဋိကာရ အိုးထိန်းသည်တို့ ဖြစ်ခဲ့ကြ ကုန်၍ (အဂ္ဂဥပဋ္ဌိကာ)မြတ်သော အလုပ်အကျွေး ဒါယိကာမတို့မှာ ဝိဇိတ သေနာဥပါသိကာမနှင့် ဘဒ္ဒါဥပါသိကာမတို့ ဖြစ်ခဲ့ကုန်၏။ ဘုရားရှင်၏ အရပ်တော်သည် အတောင်နှစ်ဆယ်မြင့်တော်မူ၍ ကောင်းကင်၌ တည်သော လျှပ်နွယ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဂြိုဟ်နက္ခတ်တို့ဖြင့် ခြံရံအပ်သော လမင်းကဲ့သို့ လည်းကောင်း တင့်တယ်တော်မူခဲ့ပေ၏။

✅(ဓမ္မာဘိသမယ) တရားပွဲကြီးများ

ကဿပဘုရားရှင်၏ ဗာရာဏသီပြည် ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တော၌ တစ်ကုဋေသော ရဟန်းတို့နှင့်တကွ လူနတ်ဗြဟ္မာသတ္တဝါတို့အား ဓမ္မစကြာ ဒေသနာတော်ကို ဟောတော်မူသော တရားပွဲသည် ရှေးဦးစွာသော (ဓမ္မာဘိသမယ)တရားပွဲကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုတရားပွဲကြီး၌ ကုဋေနှစ်သောင်းသော သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြကုန်၏။

တစ်ဖန် ကဿပဘုရားရှင်၏ လေးလတို့ပတ်လုံး ဒေသစာရီ လှည့်လည် တော်မူကာ လူ နတ်ဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့အား ဟောကြားတော်မူခဲ့သော တရားပွဲ များသည် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် (ဓမ္မာဘိသမယ) တရားပွဲကြီးများ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုတရားပွဲကြီး၌ ကုဋေတစ်သောင်းမျှသော သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြကုန်၏။

ထို့နောက်တစ်ဖန် ကဿပဘုရားရှင်၏ သုန္ဒရမြို့တော် တံခါးအနီး ပိတောက်ပင်ကြီးအရင်း၌ ရေမီးအစုံအစုံသော တန်ခိုးပြာဋိဟာကို ပြတော် မူလျက် လူနတ်ဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့အား ဟောတော်မူသော တရားပွဲသည် တတိယအကြိမ်မြောက် (ဓမ္မာဘိသမယ)တရားပွဲကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုတရားပွဲကြီး၌ ကုဋေငါးထောင်သော သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်း ဝင်ခဲ့ကြကုန်၏။

✅သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်းအဝေးကြီး

ကဿပဘုရားရှင် လက်ထက်တော်တွင် သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်း အဝေး တစ်ကြိမ်သာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဗာရာဏသီပြည် ပုရောဟိတ်၏ သား တိဿလုလင်သည် အလောင်းတော်ကဿပ သတို့သား၏ ကိုယ်၌ သုံးဆယ့် နှစ်ပါးသော ယောက်ျားမြတ်တို့၏ လက္ခဏာများကို တွေ့မြင်ခဲ့ရသည့်အပြင် “ဤလက္ခဏာမျိုးသည် ဘုရားဖြစ်မည့် ပုဂ္ဂိုလ်တို့၌သာရှိသော လက္ခဏာများ ဖြစ်ကြောင်း" ဖခင် ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားကြီးထံမှ စကားကိုလည်း ကြားခဲ့ရ၍ “ဤကဿပသတို့သားသည် တောထွက်၍ ဘုရားဖြစ်မည်မှာ သံသယမရှိသင့်၊ ငါသည် ထိုဘုရားရှင်၏ အထံ၌ ရဟန်းပြု၍ သံသရာဝဋ်ဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက် စေအံ့”ဟု ကြံစည်ပြီး အလောင်းတော် ကဿပသတို့သား တောမထွက်မီ ကပင် ဟိမဝန္တာသို့ သွားရောက်ကာ ရသေ့ဝတ်ခဲ့သည်။ ထိုတိဿရသေ့၏ အခြံအရံ ရသေ့တို့ကား နှစ်သောင်းအရေအတွက် ရှိခဲ့ကုန်၏။ တိဿ ရှင်ရသေ့သည် နောင်အခါ “အလောင်းတော် ကဿပသတို့သားသည် တောထွက်၍ ရဟန်းပြုပြီးလျှင် ယခုအခါ ဘုရားဖြစ်ပြီ” ဖြစ်ကြောင်း သိရသောအခါ ဘုရားရှင်ထံ အခြံအရံ ရသေ့များနှင့်အတူ လာရောက်၍ ၎င်းတို့အား ရဟန်း ပြုပေးရန် လျှောက်ထားတောင်းပန်ခဲ့ကြကုန်၏။ ထိုအခါ ကဿပဘုရားရှင်က ဧဟိဘိက္ခု ရဟန်းခေါ်တော်မူသည်တွင် အခြံအရံ ရသေ့များနှင့်တကွ ဧဟိဘိက္ခု ရဟန်းဖြစ်ကုန်၍ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ခဲ့ ကြကုန်၏။ ထိုရဟန္တာတို့၏အလယ်၌ ဘုရားရှင် သီတင်းသုံးတော်မူကာ တပို့တွဲလပြည့်နေ့၌ ဩဝါဒပါတိမောက်ကို ပြတော်မူခဲ့သည်။ ထိုအစည်း အဝေးသည် တစ်ကြိမ်တည်းသော သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်းအဝေးကြီး ဖြစ်ခဲ့၏။

✅ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခြင်း

ကဿပဘုရားရှင်သည် မကောင်းမှုကို တားမြစ်နိုင်သော အရဟတ္တဖိုလ် သူတော်ကောင်းတရားဟူသော ထီးဖြူကို သတ္တဝါတို့အား ဆောင်းမိုးစေ၍ ဘေးမဲ့ရာသို့ရောက်ကြောင်း အဋ္ဌင်္ဂိကမဂ် ဟူသော ပန်းပွင့်ကို ဖန်ဆင်းပေးပြီးလျှင် တပည့်သာဝကတို့နှင့်တကွ ပရိနိဗ္ဗာန် စံဝင်တော်မူခဲ့လေပြီ။

“မနှိုင်းယှဉ်အပ်သော ဂုဏ်နှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော ဘုရားရှင်သည် လည်းကောင်း၊ ဘုရားရှင် ကောင်းစွာ ဟောကြားတော်မူထားအပ်သော တရားတော်သည်လည်းကောင်း၊ ကောင်းသောအကျင့်ရှိ တော်မူသော သံဃာတော်တို့သည်လည်းကောင်း ထိုအားလုံးတို့သည် ကွယ်ပျောက် ခဲ့လေပြီ။ အလုံးစုံသော သင်္ခါရတရားတို့သည် ခိုင်မြဲသော အနှစ် မရှိကုန်။ အချည်းနှီးတို့သာ ဖြစ်ကုန်စွ"

✅စေတီတည်ထား ကိုးကွယ်ကြခြင်း

ကဿပဘုရားရှင်သည် သေတဗျာရာမကျောင်းတိုက်ကြီး၌ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူခဲ့သည်။ ထိုကျောင်းတိုက်ကြီးအတွင်း၌ပင် စေတီတော်ကို တည်ထား ကိုးကွယ်တော်မူခဲ့ကြရာ စေတီတော်သည် ကောင်းကင်သို့ တစ်ယူဇနာ တိုင်တိုင် မြင့်တက်တော်မူခဲ့၏။ သက်တော်ရှည်ကြာသော ဘုရားရှင်တို့၏ ဓမ္မတာအရ အစိတ်စိတ်မကွဲ တစ်လုံးတစ်ခဲတည်းသော အသမ္ဘိန္နဓာတ်တော်ကို ထိုစေတီတော်အတွင်း၌ ဌာပနာသွင်းခဲ့ကြကုန်၏။ ဇမ္ဗူဒိပ်ကျွန်းနေ လူအပေါင်းတို့သည် ရတနာခုနစ်ပါးဖြင့် ခြယ်လှယ်ကာ စေတီတော်ကို ပြီးဆုံး စေခဲ့ကြကုန်သတည်း။

12/12/2024

ဧဝရက်တောင်ပေါ်ကို ဘယ်သူတွေ စတက်ခဲ့သလဲ ❓❓❓

ကမ္ဘာပေါ်မှာပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်ထက် အမြင့်ဆုံးတောင်ဟာ ဧဝရက်တောင်ဖြစ်ပါတယ်။ဟိမဝန္တာတောင်တန်းရဲ့ တောင်ထွဋ် ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတောင်က ၈၈၄၉ မီတာ (၂၉ဝ၃ဝ) ပေမြင့်ပါ တယ်။ တောင်ထိပ်ရှိရေခဲတွေ အရည်ပျော်မှု ခဲမှုပေါ် မူတည်ပြီး အတိုင်းအတာအနည်းငယ် ကွာခြားမှုတော့ ရှိတတ်ပါတယ်။

၁၉၅၃ ခုနှစ်မှာ ဆာအက်ဒမန် ဟီလာရီ နှင့် ရှာပါ နဲ့ တဲဆင်း နော်ဂေး တို့က ပထမဆုံး အဲဒီတောင်ပေါ်ကို တက်ရောက်ခဲ့သူ တွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ သူတို့က တောင်ထိပ်ပေါ်မှာ ဗြိတိန်၊ နီပေါ၊ အိန္ဒိယနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အလံများ စိုက်ထူလွှင့်ထားခဲ့ကြပါတယ်။


#ခင်မောင်ဇော်

12/12/2024

နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူ ဗုဒ္ဓဝင်
ကောဏာဂမနဗုဒ္ဓဝင်

ကကုသန္ဓဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူပြီးသည့်နောက် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာမှာပင် လူတို့၏ အသက်တမ်းအနှစ်လေးသောင်းမှ တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်ယုတ်ကာ ဆယ်နှစ်သက်တမ်းသို့ ရောက်၍ တစ်ဖန်တိုးတက်ပြန်၏။ အသင်္ချေယျတမ်းသို့ ရောက်ပြီး နောက်ထပ်ဆုတ်ယုတ်ပြန်၍ လူတို့၏အသက် အနှစ်သုံးသောင်းသို့ ရောက်သောအခါ ကောဏာဂမနဘုရားရှင် လောက၌ ပွင့်တော်မူခဲ့သည်။

✅ကောဏဂမနဘုရားအလောင်းတော် ဖွားမြင်တော်မူခြင်း

ကောဏာဂမနဘုရားအလောင်းတော်သည် ပါရမီတော်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်တော် မူပြီးသည်၏ အဆုံး၌ အလောင်းတော်တို့၏ ဓမ္မတာအတိုင်း တုသိတာ နတ်ပြည်၌ စံနေတော်မူခဲ့သည်။ ထိုသို့ စံနေတော်မူစဉ် နတ်ဗြဟ္မာတို့က အလောင်းတော် နတ်သားအား ဘုံသုံးပါး၌ ဘုရားဖြစ်တော်မူရန် အချိန်တန်ပြီဖြစ်၍ လူ့ပြည်သို့ သက်ဆင်းကာ ပဋိသန္ဓေနေတော်မူပါရန် တောင်းပန်ခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်း တော်သည် နတ်ဗြဟ္မာတို့၏ တောင်းပန် ချက်အရ တုသိတာ နတ်ပြည်မှ စုတေ၍ လူ့ပြည် သောဘဝတီ မင်းနေပြည်၌ ယညဒတ္တပုဏ္ဏား၏ဇနီး ဥတ္တရာပုဏ္ဏေးမ၏ သန့်ရှင်းသိုက်မြိုက် ဝမ်းကြာတိုက်၌ ပဋိသန္ဓေ နေတော်မူခဲ့သည်။ ဆယ်လစေ့မြောက် အချိန်ရောက်သောအခါ မယ်တော် ပုဏ္ဏေးမကြီးသည် အလောင်းတော်ကို သုဘဝတီဥယျာဉ်တော်အတွင်း၌ မီးရှူးသန့်စင် ဖွားမြင်တော်မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော် ပဋိသန္ဓေနေတော်မူသောအခါ ဖွားမြင်တော်မူသော အခါတို့၌ နိမိတ်ကြီးများ ထင်ခဲ့သည့်အပြင် အလောင်းတော်ဟူသမျှတို့၌ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည့်အတိုင်း အံ့ဩဖွယ်ရာများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်းတော်ကို အမည်မှည့်သောနေ့၌ အလောင်းတော်သတို့သားကို ဖွားမြင်သောအခါက ဇမ္ဗူဒိပ်တစ်ကျွန်းလုံး၌ ရွှေမိုးကြီး သည်းထန်စွာ ရွာသွန်းဖြိုး ခဲ့ခြင်းကြောင့် “ကောင်းကင်မှ ရွှေများ ရောက်လာရသည်”ဟူသော အတိတ် နိမိတ်ကိုယူ၍ အလောင်းတော်အား “ကောဏာဂမနသတို့သား”ဟု အမည်မှည့် ခေါ်ခဲ့ကြကုန်၏။

✅လူ့စည်းစိမ်ကို စံစားတော်မူခြင်း

အလောင်းတော် ကောဏာဂမနသတို့သားသည် အရွယ်သို့ရောက်သောအခါ ရုစိဂတ္တာ အမည်ရှိသော ကြင်ဖက်တော် ပုဏ္ဏေးမနှင့် ရွှေလက်ထပ်၍ လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခဲ့သည်။ ဥတုသုံးလီ ရာသီနှင့်မျှအောင် ဆောက်လုပ် ထားသော တုသိတာပြာသာဒ်၊ သန္တုဿိတပြာသာဒ်၊ သန္တုဋ္ဌပြာသာဒ် ဟူသော ပြာသာဒ်သုံးဆောင်တို့၌ ရုစိဂတ္တာ ပုဏ္ဏေးမအမှူးရှိသော ရံရွေတော် ပုဏ္ဏားသမီးပျိုပေါင်း တစ်သောင်းခြောက်ထောင်တို့၏ ဖျော်ဖြေလုပ်ကျွေးခြင်းကို ခံယူကာ နှစ်ပေါင်းသုံးထောင်တို့ ကာလပတ်လုံး လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားနေတော် မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော်၏ သားတော်မှာ သတ္ထဝါဟ ပုဏ္ဏားငယ် ဖြစ်၏။

✅တောထွက်တော်မူခြင်း

အလောင်းတော်ကောဏာဂမန သတို့သားသည် လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားနေစဉ် ကာလအတွင်း နတ်တမန် သူအို၊ သူနာ၊ သူသေ ရဟန်း နိမိတ်ကြီးလေးပါး တို့ကို မြင်တော်မူပြီး ရုစိဂတ္တာ ပုဏ္ဏေးမမှ သတ္ထဝါဟ အမည်ရှိသော သားတော်ကို ဖွားမြင်သောအခါ ဆင်ယာဉ်ကို စီးလျက် တောထွက်၍ ရဟန်း ပြုတော်မူခဲ့၏။ အလောင်းတော် ကောဏာဂမနပုဏ္ဏား ရဟန်းပြုသည်ကို အတုလိုက် အားကျကာ ယောက်ျားပေါင်းသုံးသောင်းတို့ ရဟန်းပြုခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်းတော်သည် ထိုရဟန်းတို့နှင့် အတူတကွ ဒုက္ကရစရိယာ ခြောက်လကြာအောင် ကျင့်တော်မူပြီးလျှင် ဘုရားဖြစ်မည့် ကဆုန်လပြည့်နေ့၌ အဂ္ဂိသောနပုဏ္ဏား၏သမီး ပုဏ္ဏေးမပျို လှူဒါန်းသော ဃနာနို့ဆွမ်းကိုဘုဉ်းပေး သုံးဆောင်တော်မူလျက် ထိုအရပ်ရှိ ရှားတောအတွင်း၌ နေခိုတော်မူခဲ့သည်။

✅ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း

အလောင်းတော်သည် ရှားတောအတွင်း နေခိုတော်မူပြီးနောက် ညနေချမ်း အချိန်သို့ရောက်သောအခါ အဖေါ်ရဟန်းတို့ကို စွန့်ခွါ၍ တစ်ပါးတည်း ဗောဓိမဏ္ဍိုင်သို့ ကြွတော်မူခဲ့သည်။ လမ်းခရီးအကြား၌ မုယောခင်းစောင့် ဇဋာတိန္ဒုက လှူဒါန်းသော မြက်ရှစ်ဆုပ်ကို ခံယူတော်မူခဲ့၍ ဗောဓိမဏ္ဍိုင် ရေသဖန်းပင်သို့ရောက်သောအခါ ထိုမြက်ရှစ်ဆုပ်ကို မဟာဗောဓိ ရေသဖန်းပင်အရင်း၌ ဖြန့်ခင်းလိုက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အတောင်နှစ်ဆယ် ပမာဏ ရှိသော အပရာဇိတပလ္လင်တော် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ထိုပလ္လင်တော် အထက်၌ ထက်ဝယ်ဖွဲ့ခွေ စံနေတော်မူလျက် အင်္ဂါလေးပါးရှိသော ဝီရိယကို ဆောက်တည်တော်မူကာ တရားအားထုတ်တော်မူခဲ့သည်။ ထိုနေ့ နေမဝင်မီ မာရ်စစ်သည်တို့ကို အောင်မြင်တော်မူ၍ ညဉ့်ဦးယံ၌ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏ် သန်းခေါင်ယံ၌ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်၊ မိုးသောက်ယံ နေအရုဏ်တက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အာသဝက္ခယဉာဏ်ကို ရတော်မူကာ ဘုံသုံးပါး၌ ဘုရားစင်စစ် ဖြစ်တော်မူခဲ့ပြီး “တဏှာယောက်ျား ဟယ်လက်သမား. . . ငါဘုရားသည် သင်ဆောက်လုပ်ခဲ့သော ခန္ဓာအိမ်တိုက်ကြီး၏ ထွတ်ထီးပမာ မိုးကာလွှမ်းအုပ် အဝိဇ္ဇာတည်းဟူသော ခေါင်အုပ်ကို အရဟတ္တမဂ် ဉာဏ်သန်လျက်ဖြင့်ခွါဖျက် လွှင့်ပစ်အပ်ကုန်ပြီ”စသော ဥဒါန်းကို ကျူးရင့်တော်မူခဲ့လေသည်။

✅ဓမ္မစကြာတရားဦး ဟောတော်မူခြင်း

ကောဏာဂမနဘုရားရှင်သည် ဘုရားဖြစ်တော်မူပြီးနောက် မဟာဗောဓိ ရေသဖန်းပင် အနီးမှာပင် သတ္တသတ္တာဟ-လေးဆယ့်ကိုးရက် စံနေတော်မူ ခဲ့သည်။ အဋ္ဌမသတ္တာဟသို့ ရောက်သောအခါ ဗြဟ္မာမင်း၏ တောင်းပန်မှုကို ဝန်ခံတော်မူပြီး၍ ရှေးဦးစွာ တရားဟောရမည့် ပုဂ္ဂိုလ်ကို ကြည့်ရှုဆင်ခြင် လေလျှင် ကိုယ်တော်မြတ်နှင့်အတူ ရဟန်းပြုဖက် ဖြစ်ခဲ့ကြကုန်သော သုံးသောင်းသော ရဟန်းတို့ကို မြင်တော်မူခဲ့၏။ ထိုရဟန်းတော်များ နေထိုင်ရာ သုဒဿနမြို့အနီး ဣသိပတနမိဂဒါဝုန်တောသို့ ကောင်းကင်ခရီးဖြင့် တစ်ခဏချင်းကြွသွားတော်မူခဲ့သည်။ မိဂဒါဝုန်တောသို့ ရောက်တော် မူလေလျှင် ထိုရဟန်းတို့၏ အလယ်၌ ဘုရားရှင် သီတင်းသုံးတော်မူလျက် ရှေးရှေး ဘုရားရှင်တို့ ဟောကြားတော်မူမြဲဖြစ်သည့် ဓမ္မစကြာ ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားတော်မူခဲ့သည်။ ဒေသနာတော်အဆုံးသို့ ရောက်သောအခါ ကုဋေသုံးသောင်းသော သတ္တဝါတို့ မဂ်ဖိုလ်တရားထူးကို ရခဲ့ကြကုန်၏။

✅ဂေါတမဘုရားအလောင်းတော် ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း

ကောဏာဂမနဘုရားရှင် လက်ထက်တော်တွင် ဂေါတမဘုရားအလောင်း တော်သည် မိထိလာမြို့တော်၌ ပဗ္ဗတအမည်ရှိသော မင်းဖြစ်ခဲ့၏။ ဘုရားရှင် မိထိလာမြို့သို့ ဒေသစာရီ ကြွချီတော်မူလာကြောင်း သတင်းစကား ကြားသိရလေလျှင် အလောင်းတော်မင်းကြီးသည် အခြံအရံ စစ်သည်ဗိုလ်ပါ တို့နှင့်တကွ ဘုရားရှင်အား ခရီးဦးကြိုဆို၍ ပင့်ဖိတ်ပြီး ကြီးစွာသော အလှူကြီးကို ပေးလှူခဲ့၏။ ထိုမြို့ မှာပင် ဝါကပ်တော်မူရန် ပင့်ဖိတ်၍ ဝါတွင်းသုံးလပတ်လုံး ဘုရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်တို့အား ပြုစုလုပ်ကျွေးခဲ့၏။ အဝတ်ပုဆိုး၊ ရွှေခြေနင်းစသော လှူဖွယ်ဝတ္ထုများစွာကိုလည်း ပေးလှူပူဇော်ခဲ့၏။ ထိုအခါ ကောဏဂမနဘုရားရှင်သည် “ဤပဗ္ဗတမင်းသည် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာ၌ပင် ဂေါတမမည်သော ဘုရားစင်စစ် ဖြစ်လတ္တံ့” ဟု ဗျာဒိတ်စကား မိန့်ကြားတော် မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော်မင်းကြီးသည် ဘုရားရှင်၏ ဗျာဒိတ်စကား ကြားရသောအခါ အလွန်ကြည်လင်သော စိတ်ဖြင့် ပါရမီဆယ်ပါးတို့ကို တိုးတက်ဖြည့်ကျင့်ရန် ဆောက်တည်ခဲ့သည့်အပြင် မင်းစည်းစိမ်ကို စွန့်လွှတ်ကာ ဘုရားရှင်အထံတော်၌ ရဟန်းလည်း ပြုတော်မူခဲ့သည်။

✅ကောဏာဂမနဘုရားရှင်၏ တပည့်သာဝကများ

ကောဏာဂမနဘုရားရှင်၏ (အဂ္ဂသာဝက) တပည့်မြတ်အစုံတို့မှာ အရှင်ဘိယျသောမထေရ်နှင့် အရှင်ဥတ္တရမထေရ်တို့ ဖြစ်ခဲ့ကြကုန်၍ အလုပ်အကျွေး ရဟန်းမှာ အရှင်သောတ္ထိဇမထေရ် ဖြစ်လေသည်။ (အဂ္ဂသာဝိကာ) မြတ်သော တပည့်မ အစုံတို့မှာ အရှင်မ သမုဒ္ဒါထေရီနှင့် အရှင်မ ဥတ္တရာထေရီတို့ ဖြစ်ခဲ့ကုန်၍ ပွင့်တော်မူရာ ဗောဓိပင်မှာ ရေသဖန်းပင် ဖြစ်ခဲ့၏။ (အဂ္ဂဥပဋ္ဌာက) မြတ်သော အလုပ်အကျွေး ဒါယကာအစုံတို့သည် ဥဂ္ဂသူဌေးနှင့် သောမဒေဝသူဌေးတို့ ဖြစ်ခဲ့ကုန်ပြီး (အဂ္ဂဥပဋ္ဌိကာ) မြတ်သော အလုပ်အကျွေး ဒါယိကာမအစုံတို့မှာ သီဝလာဥပါသိကာမနှင့် သာမာဥပါ သိကာမတို့ ဖြစ်ခဲ့ကြကုန်၏။ ဘုရားရှင်၏ အရပ်တော်မှာ အတောင်သုံးဆယ် မြင့်တော်မူလျက် ရောင်ခြည်တော် ခြောက်သွယ်တို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်ကာ တင့်တယ်တော်မူလှပေ၏။

✅(ဓမ္မာဘိသယမ) တရားပွဲကြီးများ

ကောဏာဂမနဘုရားရှင်၏ သုဒဿနမြို့အနီး ဣသိပတနမိဂဒါဝုန် တော၌ ကိုယ်တော်မြတ်နှင့်အတူ ရဟန်းပြုတော်မူခဲ့ကြသည့် သုံးသောင်းသော ရဟန်းတို့ကို အမှူးထား၍ လူနတ်ဗြဟ္မာသတ္တဝါတို့အား ဓမ္မစကြာဒေသနာတော်ကို ဟောတော်မူသော တရားပွဲသည် ရှေးဦးစွာသော (ဓမ္မာဘိသမယ) တရားပွဲကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုတရားပွဲကြီး၌ ကုဋေသုံးသောင်းသော သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြကုန်၏။

တစ်ဖန် ကောဏဂမနဘုရားရှင်၏ သုန္ဒရမြို့တံခါးအနီး အင်ကြင်းပင် ကြီးအရင်း၌ ရေမီးအစုံအစုံဖြစ်သော တန်ခိုးပြာဋိဟာကို ပြတော်မူ၍ မိစ္ဆာအယူကို နှိမ်နင်းလျက် ဟောတော်မူသော တရားပွဲသည် ဒုတိယအကြိမ် မြောက် (ဓမ္မာဘိသမယ)တရားပွဲကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုတရားပွဲကြီး၌ ကုဋေ နှစ်သောင်းသော သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြ ကုန်၏။

ထို့နောက်တစ်ဖန် ဘုရားရှင်၏ တာဝတိံသာနတ်ပြည်သို့ ကြွကာ ဝါတွင်းသုံးလပတ်လုံး မယ်တော်ဖြစ်ခဲ့ဘူးသော နတ်သားကို အမှူးထား၍ နတ်ဗြဟ္မာတို့အား အဘိဓမ္မာခုနစ်ကျမ်းကို ဟောတော်မူသော တရားပွဲသည် တတိယအကြိမ်မြောက် (ဓမ္မာဘိသမယ) တရားပွဲကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုတရား ပွဲကြီး၌ နတ်ဗြဟ္မာကုဋေတစ်သောင်းတို့ သစ္စာလေးပါး၊ တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်း ဝင်ခဲ့ကြကုန်၏။

✅သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်းအဝေးကြီး

ကောဏာဂမနဘုရားရှင် လက်ထက်တော်တွင် သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်းအဝေးကြီး တစ်ကြိမ်သာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ သုန္ဒရဝတီမြို့အနီး သုရိန္ဒဒေဝ ဥယျာဉ်တော်ကြီး၌ ဘုရားရှင် သီတင်းသုံးနေတော်မူလျက် အခြံအရံပေါင်း သုံးသောင်းတို့နှင့်တကွ (အဂ္ဂသာဝက) တပည့်မြတ် အလောင်းအလျာများ ဖြစ်ကြသည့် ဘိယျသောမင်းသားနှင့် ဥတ္တရမင်းသား နှစ်ဦးတို့အား တရားဟော တော်မူ၍ ဧဟိဘိက္ခုခေါ်တော်မူသည်တွင် အခြံအရံပေါင်း သုံးသောင်းတို့နှင့် တကွ ထိုမင်းသားနှစ်ပါးပါ ဧဟိဘိက္ခုရဟန်းများ ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ခဲ့ကြကုန်၏။ ထိုရဟန်းတို့၏ အလယ်၌ ဘုရားရှင်သီတင်းသုံးတော် မူကာ ဩဝါဒပါတိမောက်ကို, ပြတော်မူခဲ့သည်။ ထိုအစည်းအဝေးသည် တစ်ကြိမ်တည်းသော သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်းအဝေးကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။

✅ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခြင်း

ကောဏာဂမနဘုရားရှင် ပွင့်တော်မူရာ လူတို့၏ အသက်တမ်းသည် သုံးသောင်းဖြစ်၍ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး ဘုရားရှင်အသက်တော် တည်နေကာ သတ္တဝါအပေါင်းတို့ကို ကယ်တင်တော်မူခဲ့၏။ ဘုရားရှင်သည် ဗောဓိပက္ခိယတရားဟူသော ဓမ္မစေတီကို တည်ဆောက်ခဲ့၍ သစ္စာလေးပါး တရားတံခွန်ဖြင့် တန်ဆာဆင်သော တရားပန်းကုံးကို စီကုံးတော်မူခဲ့ပြီးလျှင် တပည့်သာဝကတို့နှင့်တကွ ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူခဲ့သည်။

“တန်ခိုးဖြင့် ပြန့်ပြောခြင်းရှိကုန်သော တပည့်သာဝကတို့သည် လည်းကောင်း၊ ဘုရားရှင်သည်လည်းကောင်း ထိုအားလုံးတို့သည် ကွယ်ပျောက်ခဲ့ပြီ။ အလုံးစုံသော သင်္ခါရတရားတို့သည် ခိုင်မြဲသော အနှစ်မရှိကုန်။ အချည်းနှီးတို့သာ ဖြစ်ခဲ့ကုန်စွ”

✅ဓါတ်တော်များ ပျံ့နှံ့တည်ရှိခြင်း

နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော ကောဏာဂမနဘုရားရှင်သည် ပဗ္ဗတာရာမကျောင်းတိုက်ကြီး၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူခဲ့၏။ ဘုရားရှင်သည် ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံခါနီးတွင် “ငါဘုရားမရှိသည့်နောက် ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့ နတ်ရွာနိဗ္ဗာန် ရောက်ကြစေရန် ငါဘုရား၏ ဓါတ်တော်တို့သည် သက်တော်ရှည် ဘုရားရှင်တို့၏ ဓမ္မတာအရ အစိတ်စိတ်မကွဲတစ်လုံး တစ်ခဲတည်းသော အသမ္ဘိန္န ဓါတ်တော်မဖြစ်စေဘဲ အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာ ကွဲပြားပျံ့နှံ့၍ တည်ကြ ပါစေသတည်း”ဟု အဓိဋ္ဌာန်ပြုတော်မူခဲ့၏။ ဘုရားရှင်၏ ဓါတ်တော်တို့သည် ဘုရားရှင်၏ အဓိဋ္ဌာန်အတိုင်း ဇမ္ဗူဒိပ်ကျွန်းတစ်ခွင်၌ ပျံ့နှံ့တည်ရှိကုန်၍ လူနတ်ဗြဟ္မာသတ္တဝါတို့၏ အပူဇော်ကို ခံယူတော်မူခဲ့လေသတည်း။

12/12/2024

အပြီးသတ်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ရင် ကမ္ဘာ ပေါ်မှာ ဉာဏ်တော်အမြင့်ဆုံးနဲ့ အကြီးဆုံးဖြစ်လာမယ့် ပုထိုးတော်ကြီး ဘယ်မှာ တည်ထားလဲ ❓❓

မပြီးပြတ်ခဲ့သော မင်းကွန်းပုထိုးတော်ကြီးကို ၁၁၅၂ ခုနှစ်၊ တပို့တွဲ့လဆန်း (၅)ရက်နေ့တွင် ဘိုးတော်မင်းတရား တည်ခဲ့သည်။ အမြင့်ပေ ၅ဝဝအထိတည်ထားရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ပထမပစ္စယံမျှ သာ ပြီးစီးသည်။ ပတ်လည်အကျယ်ပေပေါင်း (၄၅၀)ရှိသည်။ မြေပြင်မှ အထက် (၁၆၅)ပေမြင့်သည်။ မျက်နှာလေးဘက်တွင် မုခ်ပေါက်ငယ် တစ်ခုစီရှိသည်။

ခရစ်နှစ် ၁၇၉၀ ပြည့်က သူ့နန်းဌာနသို့ အလည်ရောက်လာ စိနတိုင်း (တရုတ်ပြည်) ဘုရင် ကိုယ်စားလှယ်တော် တမန်အဖွဲ့က ပဏ္ဏာပါးသည့် ဗုဒ္ဓစွယ်တော် တစ်ဆူ ဌာပနာတော် မူရန် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ပုထိုးတစ်ဆူ တည်တော်မူရန် ဘိုးတော်ဘုရား ရည်သန်တော် မူခဲ့သည်။ ရည်ရွယ်ရင်းက သူမည်မျှ ဘုန်းတန်ခိုး အာနုဘော် တော်တော်တန်တန် မျှမဟုတ်ကြောင်း ပြသဖို့ ဖြစ်လေသည်။ ရွှေဘိုကနေ မြင်ရအောင် တည်တယ်ဆိုတဲ့ ပုထိုးတော်ကြီးကို ရခိုင်က ဖမ်းခေါ်လာတဲ့ သုံ့ပန်းတွေနဲ့ တည်ဆောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်ဘိုးတော်ဘုရားနန်းတက်ပြီး (၉)နှစ်အကြာ ခရစ်နှစ် ၁၇၉၀ ခုနှစ်တွင် မန္တရာကြီး သို့မဟုတ် မင်းကွန်းပုထိုးကြီးကို စတင် တည်ဆောက်တော်မူသည်။ ကိုယ်တိုင် ကြီးကြပ်တည်ဆောက်နိုင်ရန် အလို့ငှာ စံနန်းမှ ဧရာဝတီ မြစ်အတွင်း ကျွန်းတစ်ခုပေါ် ၁၇၉၇ခုနှစ် တိုင်အောင် ပြောင်းရွှေ့စံနေခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ငွေကုန်လူပန်း နှင့် ပုထိုးတည်အလုပ် ကိုဆက်လုပ်ရန် ခက်ခဲလာတော့သည်။

အမြင့်ပေ ၅၀၀ အထိ တည်ထားရန် ရည်ရွယ်သော်လည်း ပထမပစ္စယံ ၁၆၅' အပြီးတွင် တဘောင်၊ စနည်းတို့အား မလွန်ဆန်ရဲ၍ ဘုရားတည်ခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရသည်။ လုံးပတ်မှာ စတုရန်းပေ ၄၅၀ တိတိ ကြီးမားကျယ်ဝန်းသည်။ လေးဘက်မျက်နှာတွင် မုဒ်ပေါက်ငယ် တစ်ခုစီ ပြုလုပ်ထားသည်။

ဘိုးတော်ဘုရားအနေဖြင့် အဆိုပါ ပုထိုး ကို ၁၅၂ မီတာ သို့မဟုတ် ၄၉၉ ပေ အမြင့် ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ သို့သော် ပုထိုးတည်မှု ဆိုင်းလိုက်ရသည့်အခါ တည်လက်စမှာ ဉာဏ်တော် မီတာ ၆၀ သို့မဟုတ် ၁၉၈ ပေသာ ရှိသေးသည်။ သူ့၏ အောက်ဆုံးဆင့် စင်္ကြန်သည်ပင် ပေ ၄၅၀ သို့မဟုတ် ၁၃၇ မီတာစတုရန်း အရွယ်ရှိသည်။ အလျား ၄ ရပ် တဖက်စီမှ မုဒ်ဦးပေါ်ထွက်လာ ကြပြီး ဘုရားဆောင်တို့ကလည်း အသင့်ရှိပေသည်။ ဘိုးတော်ဘုရားသည် ဘုရားအဆောင်တို့ ကိုခဲနားသတ်၍ ယင်းအတွင်းဝယ် ရွှေဆင်းထု ၁၅၀၀ ငွေဆင်းထု ၂၅၃၄ အပြင် အခြား ဌာပနာ ၃၇၀၀၀ သို့သွတ်သွင်းရာတွင် ထိုစဉ်ကာလ တီထွင်စစဦး ဆော်ဒါရည် ဖေါက်စက် နမူနာတလုံး ပင်ပါသေးသည်ဟု ဘိုးတော်ဘုရား နန်းတော်သို့ ဗြိတိသျှသံ ဟီရန်ကောက်စ် ပြောသည်မှာ အဆန်းအပြား ပင်ဖြစ်နေသေးသည်။

မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၈၁-ခု (ခရစ်နှစ်-၁၈၁၉)ခုနှစ်တွင် ဘိုးတော်ဘုရား နတ်ရွာစံခဲ့သဖြင့် ဘုရားကြီးမှာလည်း ယနေ့တိုင် အပြီးမသတ်နိုင် ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ အကယ်၍ ပြီးစီးအောင် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့လျှင် ပုထိုးတော်ကြီးသည် မြန်မာပြည်တွင် အမြင့်ဆုံး ဘုရားတစ်ဆူ ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ အပြီးသတ် မတည်ဆောက်နိုင်ရုံသာမက မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၀၀-ပြည့်နှစ် နှင့် ၁၃၁၈-ခုနှစ် တို့တွင် လှုပ်ခဲ့သော မြေငလျင်ဒဏ်များကြောင့် ကွဲအက်ပျက်စီးလျက်ပင် ရှိနေပေသည်။ နမူနာပုံစံ စေတီတစ်ဆူကို ဘုရားကြီး၏ တောင်ဘက် (၄)ဖာလုံခန့်အကွာတွင် တည်ထားလျက် ရှိပြီး ပုံတော်စေတီဟု အမည်တွင်သည်။

ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခု ငလျင်ကြောင့် ပုထိုးကြီး၏ ပထမအဆစ်မှာ အောက်ဘုရားဆောင် အတွင်း ပစ်လဲပြိုလဲ၍ မြစ်မျက်နှာပြင် တင်ကြိုကာကွယ်ထားသော ခြင်္သေ့ကိုယ်နှင့် ဂဠုန် နှုတ်သီး နှင့် ဂဠုန်တောင်ကြီး များတစုံ လည်းပျက်ပြား ဆုံးရှုံးရလေသည်။ သို့ပင်သော်ငြားလည်း မင်းကွန်းဘုရားသည် မပြီးမပြတ်ကျန်လျက်နှင့် ၁၈၁၉ ခုနှစ်အတွင်း သူအနိစ္စရောက်သည့် နောက်၌ပင် သူ့အားဆက်ခံ စိုးစံခဲ့သော မည်သည့်သားမြေးဆက်ကမှ ဆက်လက်၍ဆောက်လုပ်ခြင်း မဆက်ကြတော့ချေ။ အပျက်အစီး အပုံကြီးသည် ၃၂၈ ပေအထိ ခေါင်းလောင်းကြီး ၏ တောင်ဘက်တွင် ယခုတိုင် ခန့်ခန့်ထည်ထည် ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။

ဝီကီပီးဒီးယား

11/12/2024

နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူ ဗုဒ္ဓဝင်
ကကုသန္ဓဗုဒ္ဓဝင်

ဝေဿဘူဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူပြီး ထိုဘုရားရှင် ပွင့်တော်မူရာ ကပ်ကမ္ဘာကုန်ဆုံးပြီးနောက် ဘုရားပွင့်တော်မမူသည့် သုညကမ္ဘာပေါင်း နှစ်ဆယ့်ကိုးကမ္ဘာခြားပြီးမှ ဘုရားငါးဆူပွင့်တော်မူရာ ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာသို့ ရောက်ခဲ့လေသည်။ ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာ၌ ကကုသန္ဓမြတ်စွာဘုရား၊ ကောဏာဂမန မြတ်စွာဘုရား၊ ကဿပမြတ်စွာဘုရား၊ ဂေါတမမြတ်စွာဘုရား ဘုရားလေးဆူ ပွင့်တော်မူခဲ့ပြီ။ အရိမေတ္တယျ မြတ်စွာဘုရား ပွင့်တော်မူရန် ကျန်သေးသည်။ ထိုဘုရားရှင် ငါးဆူတို့အနက် ကကုသန္ဓဘုရားရှင်သည် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာတွင် ရှေးဦးစွာ ပွင့်တော်မူခဲ့သော ဘုရားရှင် ဖြစ်တော်မူသည်။

✅ကကုသန္ဓဘုရားအလောင်းတော် ဖွားမြင်တော်မူခြင်း

ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာဝယ် ပထမအန္တရကပ်၌ပင် လူတို့၏အသက်တမ်း အသင်္ချေ တမ်းမှ ဆုတ်ယုတ်ခဲ့၍ အနှစ်လေးသောင်းတမ်းသို့ ရောက်သောအခါ ကကုသန္ဓ ဘုရားအလောင်းတော်သည် ပါရမီတော်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူပြီးသည်ဖြစ်၍ အလောင်းတော်တို့၏ ဓမ္မတာအတိုင်း တုသိတာနတ်ပြည်၌ စံနေတော်မူ ခဲ့သည်။ ထိုသို့ စံနေတော်မူစဉ် နတ်ဗြဟ္မာတို့က အလောင်းတော်နတ်သားအား ဘုံသုံးပါး၌ ဘုရားဖြစ်တော်မူရန် အချိန်တန်ပြီဖြစ်၍ လူ့ပြည်သို့ သက်ဆင်းကာ ပဋိသန္ဓေနေတော်မူပါရန် တောင်းပန်ခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်းတော်သည် နတ်ဗြဟ္မာတို့၏ တောင်းပန်ချက်အရ တုသိတာနတ်ပြည်မှ စုတေ၍ လူ့ပြည် ခေမဝတီနေပြည်တော် ခေမမင်းကြီး၏ အဂ္ဂိဒတ္တပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားကြီး၏ ဇနီး ဝိသာခါပုဏ္ဏေးမ၏ သန့်ရှင်းသိုက်မြိုက် ဝမ်းကြာတိုက်၌ ပဋိသန္ဓေ စွဲနေ စံပျော် ကိန်းအောင်းတော်မူခဲ့သည်။ ဆယ်လစေ့မြောက် အချိန်ရောက်သော အခါ မယ်တော်ပုဏ္ဏေးမကြီးသည် အလောင်းတော်ကို ခေမဝတီ ဥယျာဉ်တော် အတွင်း၌ မီးရှူးသန့်စင် ဖွားမြင်တော်မူခဲ့၏။ အလောင်းတော် ပဋိသန္ဓေ နေတော်မူသောအခါ၊ ဖွားမြင်တော်မူသောအခါတို့၌ နိမိတ်ကြီးများ ထင်ခဲ့သည့်အပြင် အလောင်းတော်ဟူသမျှတို့၌ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည့်အတိုင်း အံ့ဩဖွယ် ရာများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြကုန်၏။

✅လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားတော်မူခြင်း

အလောင်းတော် ကကုသန္ဓပုဏ္ဏားလုလင်ပျိုသည် အရွယ်တော်သို့ ရောက် သောအခါ ရောစိနီအမည်ရှိသော ပုဏ္ဏေးမငယ်နှင့် လက်ထပ်ကာ လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခဲ့သည်။ ဥတုသုံးလီ ရာသီနှင့်မျှအောင် ဆောက်လုပ် ထားသော ကာမ မည်သော ပြာသာဒ်၊ ကာမဝဏ္ဏမည်သော ပြာသာဒ်၊ ကာမသုဒ္ဓိမည်သော ပြာသာဒ်ဟူသော ပြာသာဒ်သုံးဆောင်တို့၌ ရောစိနီ ပုဏ္ဏေးမ ဦးဆောင်သော ရံရွှေတော် ပုဏ္ဏေးမအမျိုးသမီးပေါင်း သုံးသောင်းတို့၏ ဖျော်ဖြေလုပ်ကျွေးမှုကို ခံယူလျက် နှစ်ပေါင်းလေးထောင်တို့ ကာလပတ်လုံး နတ်စည်းစိမ်နှင့်တူသော လူ့စည်းစိမ် ချမ်းသာကို ခံစားတော်မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော်၏ သားတော်မှာ ဥတ္တရပုဏ္ဏားလုလင်ဖြစ်၏။

✅တောထွက်တော်မူခြင်း

အလောင်းတော် ကကုသန္ဓပုဏ္ဏားသည် လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားနေစဉ် ကာလအတွင်း နတ်တို့ဖန်ဆင်းပြသော သူအို၊ သူနာ၊ သူသေ၊ ရဟန်း နိမိတ်ကြီး လေးပါးတို့ကို မြင်တော်မူပြီး ရောစိနီပုဏ္ဏေးမမှ ဥတ္တရအမည်ရှိသော သားတော်ကို ဖွားမြင်တော်မူသောအခါ အာဇာနည်မြင်းကသော ရထားကို စီးလျက် တောထွက်ကာ ရဟန်းပြုတော်မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော် ကကုသန္ဓ ပုဏ္ဏား ရဟန်းပြုသည်ကို အတုလိုက်အားကျကာ ယောက်ျားပေါင်း လေးသောင်း တို့သည်လည်း လိုက်ပါရဟန်းပြုခဲ့ကြကုန်၏။ အလောင်းတော်သည် ထိုရဟန်း တို့နှင့် အတူတကွ ဒုက္ကရစရိယာ ရှစ်လကြာအောင် ကျင့်တော်မူပြီး ဘုရားဖြစ် မည့် ကဆုန်လပြည့်နေ့၌ သုစိရိန္ဒ နိဂုံးနေ ဝဇိရိန္ဒပုဏ္ဏား၏ သမီး လှူဒါန်းသည့် ဃနာနို့ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေး သုံးဆောင်တော်မူလျက် ထိုအရပ်ရှိ ရှားတော အတွင်း၌ နေခိုတော်မူခဲ့သည်။

✅ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း

အလောင်းတော်သည် ရှားတောအတွင်း၌ နေခိုတော်မူပြီးနောက် ညနေ ချမ်းအချိန်သို့ ရောက်သောအခါ မဟာဗောဓိမဏ္ဍိုင်သို့ တစ်ပါးတည်းကြွသွား တော်မူခဲ့၏။ လမ်းခရီးအကြား၌ မုယောခင်းစောင့် သုဘဒ္ဒ လှူဒါန်းသောမြက်ရှစ်ဆုပ်ကို အလှူခံခဲ့၍ မဟာဗောဓိကုက္ကိုပင်ရင်း ဖြန့်ခင်းလိုက်သည် နှင့်တစ်ပြိုင်နက် နှစ်ဆယ့်ခြောက်တောင် ပမာဏရှိသော အပရာဇိတပလ္လင်တော် ပေါ်ပေါက်တော်မူခဲ့သည်။ ထိုအပရာဇိတ ပလ္လင်တော်ဝယ် ထက်ဝယ်ဖွဲ့ခွေ စံနေတော်မူလျက် အင်္ဂါလေးပါးရှိသော ဝီရိယတော်ကို ဆောက်တည်ကာ တရား အားထုတ်တော်မူခဲ့၏။ ထိုနေ့ နေမဝင်မီ မာရ်စစ်သည်တို့ကို အောင်မြင်တော်မူခဲ့၍ ညဉ့်ဦးယံ၌ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏ်၊ သန်းခေါင်ယံ၌ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်၊ မိုးသောက်ယံ နေအရုဏ်တက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အာသဝက္ခယဉာဏ်တော်ကို ရတော်မူကာ ဘုံသုံးပါး၌ ဘုရားစင်စစ် ဖြစ်တော် မူခဲ့ပြီး “တဏှာ ယောက်ျား ဟယ် လက်သမား. ငါဘုရားသည် သင်လက်သမား ဆောက်လုပ်ခဲ့သော ခန္ဓာအိမ်တိုက်ကြီး၏ မိုးကာလွှမ်းအုပ် အဝိဇ္ဇာတည်းဟူသော ခေါင်အုပ်ကို အရဟတ္တမဂ် ဉာဏ်သန်လျက်ဖြင့် ခွါဖျက် လွှင့်ပစ် အပ်ကုန်ပြီ” စသော ဥဒါန်း ကို ကျူးရင့်တော်မူ၏။

✅ဓမ္မစကြာတရားဦး ဟောတော်မူခြင်း

ကကုသန္ဓဘုရားရှင်သည် ဘုရားဖြစ်တော်မူပြီးနောက် မဟာဗောဓိကုက္ကို ပင်အနီး၌ သတ္တသတ္တာဟ-လေးဆယ့်ကိုးရက် စံနေတော်မူ၏။ အဋ္ဌမ သတ္တာဟသို့ ရောက်သောအခါ ဗြဟ္မာမင်း၏ တောင်းပန်မှုကို ဝန်ခံတော် မူပြီး၍ ရှေးဦးစွာ တရားဟောရမည့်ပုဂ္ဂိုလ်ကို ကြည့်ရှု ဆင်ခြင်လေလျှင် ကိုယ်တော်မြတ်နှင့်အတူ ရဟန်းပြုဖက်ဖြစ်ခဲ့ကြသော လေးသောင်းသော ရဟန်းတို့ကို မြင်တော်မူခဲ့၏။ ထိုရဟန်းတို့နေရာ မကိလမြို့အနီး ဣသိပတန မိဂါဒဝုန်တောသို့ ကြွသွားတော်မူပြီး ထိုရဟန်းတို့၏အလယ်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူကာ ရှေးရှေးဘုရားရှင်တို့ ဟောကြားတော်မူမြဲဖြစ်သည့် ဓမ္မစကြာ ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားတော်မူခဲ့သည်။ တရားဒေသနာ အဆုံးသို့ ရောက်သောအခါ ကုဋေလေးသောင်းသော နတ်လူဗြဟ္မာသတ္တဝါတို့ မဂ်ဖိုလ် တရားထူးကို ရခဲ့ကြကုန်၏။

✅ဂေါတမဘုရားအလောင်းတော် ဗျာဒိတ်ခံခြင်း

ကကုသန္ဓဘုရားရှင် လက်ထက်တော်တွင် ဂေါတမဘုရားအလောင်း တော်သည် ခေမမည်သောမင်း ဖြစ်ခဲ့၏။ ထိုခေမမင်းသည် ဘုရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်တို့အား ကြီးစွာသော အလှူကြီးကို ပေးလှူပြီးနောက် ရဟန်း သံဃာတော်များ အလိုရှိရာ မျက်စဉ်းကျောက် စသော ဆေးပစ္စည်းများ ကိုလည်း လှူဒါန်းခဲ့၏။ ဘုရားရှင်၏ တရားတော်ကို နာကြားရသောအခါ ကြည်ညိုသဒ္ဓါ ဖြစ်၍ ဘုရားရှင်၏ အထံတော်၌ ရဟန်းပြုခဲ့တော့သည်။ ထိုအခါ ဘုရားရှင်က “ဤခေမရဟန်းသည် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာ၌ပင် ဂေါတမမည်သော ဘုရားစင်စစ် ဖြစ်လတံ့”ဟု ဗျာဒိတ်စကား မိန့်ကြားတော်မူခဲ့သည်။ အလောင်းတော် ခေမရဟန်းသည် ဗျာဒိတ်စကားကို ကြားရသောအခါ အလွန်ကြည်လင်သော စိတ်ထားဖြင့် ပါရမီဆယ်ပါးတို့ကို တိုးတက်ဖြည့်ကျင့်ရန် မြဲမြံစွာ ဆောက်တည် တော်မူခဲ့သည်။

✅ကကုသန္ဓဘုရားရှင်၏ တပည့်သာဝကများ

ကကုသန္ဓဘုရားရှင်၏ (အဂ္ဂသာဝက) တပည့်မြတ် အစုံတို့မှာ အရှင်ဝိဓုရ မထေရ်နှင့် အရှင်သဉ္ဇဝမထေရ်တို့ ဖြစ်ခဲ့ကုန်၏။ အလုပ်အကျွေး ရဟန်းတော်မှာ အရှင်ဗုဒ္ဓိဇမထေရ် ဖြစ်ခဲ့သည်။ (အဂ္ဂသာဝိကာ) မြတ်သော တပည့်မ အစုံတို့သည် အရှင်မ သာမာထေရီနှင့် အရှင်မ စမ္ပာထေရီတို့ ဖြစ်ခဲ့ကုန်ပြီး ပွင့်တော်မူရာ ဗောဓိပင်မှာ ကုက္ကိုပင်ဖြစ်သည်။ (အဂ္ဂဥပဋ္ဌာက) မြတ်သော အလုပ်အကျွေး ဒါယကာတို့မှာ အစ္စုတသူဌေးနှင့် သုမနသူဌေးတို့ ဖြစ်ခဲ့ကုန်၍ (အဂ္ဂဥပဋ္ဌိကာ)မြတ်သော အလုပ်အကျွေး ဒါယိကာမတို့သည် နန္ဒာဥပါသိကာ မနှင့် သုနန္ဒာ ဥပါသိကာမတို့ ဖြစ်ခဲ့ကြကုန်၏။ ဘုရားရှင်၏ အရပ်တော်မှာ အတောင်လေးဆယ် မြင့်တော်မူ၍ ကိုယ်တော်မှထွက်သော ရောင်ခြည်တော် တို့သည် ထက်ဝန်းကျင် ဆယ်ယူဇနာတိုင်တိုင် ပျံ့နှံ့ကွန့်မြူးတော်မူခဲ့သည်။

✅(ဓမ္မာဘိသမယ) တရားပွဲကြီးများ

ကကုသန္ဓဘုရားရှင်၏ မကိလမြို့အနီး ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တော၌ ဓမ္မစကြာတရား ဟောတော်မူသော တရားပွဲသည် ရှေးဦးစွာသော (ဓမ္မာဘိ သမယ) တရားပွဲကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုတရားပွဲကြီး၌ ကုဋေလေးသောင်းသော နတ်လူဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြ ကုန်၏။ထို့နောက် ကကုသန္ဓဘုရားရှင်သည် ကဏ္ဏကုဇ္ဇမြို့တံခါးအနီး အင်ကြင်းပင်ကြီး အရင်း၌ ရေမီးအစုံအစုံဖြစ်သော တန်ခိုးပြာဋိဟာကို ပြတော်မူ၍ တရား ဟောတော်မူသော တရားပွဲသည် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် (ဓမ္မာဘိသမယ)ပွဲကြီး ဖြစ်ခဲ့၏။ ထိုတရားပွဲကြီး၌ ကုဋေသုံးသောင်းသော နတ်လူဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြကုန်၏။

ထို့နောက်တစ်ဖန် ခေမဝတီမြို့အနီးရှိ တစ်ခုသော နတ်ကွန်းဝယ် လူသား အစားကြူးသည့် နရဒေဝမည်သော နတ်ဘီလူးသည် လူအများတို့က ပူဇော်ပသ ချိန်ရောက်သောအခါ ထင်ရှားစွာ တွေ့မြင်ရသော လူ့ကိုယ်ဖြင့် ပူဇော်ပသ ခြင်းကို ခံယူခဲ့၏။ သို့သော် ထိုနတ်ဘီလူးသည် သွားလာခက်သော တောခရီးအလယ်ရှိ အိုင်ကြီးတစ်ခုသို့ အသွားအလာ ပြုကုန်သော လူတို့အား ဖမ်းယူစားသောက်၍ နေခဲ့၏။ တစ်နေ့သောအခါ ကကုသန္ဓဘုရားရှင်သည် နံနက်စောစော မဟာကရုဏာ သမာပတ်မှထ၍ ချွတ်ထိုက်သူရှိက ချွတ်တော် မူရန် သတ္တလောကကို ကြည့်ရှုတော်မူလေသော် နရဒေဝနတ်ဘီလူးကို မြင်တော်မူခဲ့၏။ ထိုနတ်ဘီလူးကို ချေချွတ်ရန်အတွက် ယင်း၏ ဘုံဗိမာန်သို့ ကောင်းကင်ခရီးဖြင့် ကြွသွားတော်မူခဲ့သည်။ နတ်ဘီလူးသည် ရောင်ခြည်တော် ခြောက်သွယ် ကွန့်မြူး၍ တင့်တယ်စွာ ကောင်းကင်ခရီးဖြင့် ကြွလာတော် မူသော ဘုရားရှင်ကို မြင်ခဲ့ရစဉ်ကပင် ကြည်ညိုသဒ္ဓါဖြစ်ခဲ့၏။ ၎င်း၏ အခြွေအရံဖြစ်ကုန်သော နတ်ဘီလူးတို့နှင့်တကွ ဟိမဝန္တာသို့သွားပြီး အဆင်းအနံ့ရှိကုန်သည့် ရေပန်း ကြည်းပန်းတို့ကို ဆောင်ယူကာ ဘုရားရှင်အား ပူဇော်ခဲ့လေသည်။ ထိုအခါ ဘုရားရှင်သည် လာရောက်ကြကုန်သော လူအပေါင်းနှင့်တကွ နရဒေဝနတ်ဘီလူးအား တရားဟောတော်မူခဲ့ရာ ထိုတရားပွဲသည် တတိယအကြိမ်မြောက် (ဓမ္မာဘိသမယ) တရားပွဲကြီးပင် ဖြစ်ခဲ့၏။ ထိုတရားပွဲ၌ အတိုင်းအရှည်မရှိ များလှစွာသော လူနတ်ဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြကုန်၏။

✅သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်းအဝေး

ကကုသန္ဓဘုရားရှင် လက်ထက်တော်တွင် သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်း အဝေး တစ်ကြိမ်သာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကဏ္ဏကုဇ္ဇမြို့အနီး ဣသိပတန မိဂဒါဝုန် တော၌ ကိုယ်တော်မြတ်နှင့်အတူ ရဟန်းပြုဖက်ဖြစ်ကုန်သော ရဟန္တာလေးသောင်းတို့၏ အလယ်၌ ဘုရားရှင် သီတင်းသုံးတော်မူကာ ဩဝါဒ ပါတိမောက်ကို ပြတော်မူခဲ့သည်။ ထိုအစည်းအဝေးသည် ကကုသန္ဓဘုရားရှင် လက်ထက်၌ တစ်ကြိမ်တည်းသော သာဝက (သန္နိပါတ) အစည်းအဝေးဖြစ် ခဲ့၏။

✅ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခြင်း

ကကုသန္ဓဘုရားရှင် ပွင့်တော်မူရာကာလ၌ လူတို့၏ အသက်တမ်းသည် အနှစ် လေးသောင်းတမ်းဖြစ်၍ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး ဘုရားရှင် တည်နေတော်မူလျက် များစွာသော သတ္တဝါတို့ကို ကယ်တင်တော်မူခဲ့၏။ လောက၌ သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးငှာ တရားတည်းဟူသော စျေးကိုဖြန့်ခင်း၍ ခြင်္သေ့မင်းအသံကဲ့သို့သော စကားတော်ကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် တပည့်သာဝကတို့ နှင့်တကွ ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခဲ့လေပြီ။

“မြတ်စွာဘုရားရှင်သည်လည်းကောင်း၊ သာဝကအစုံတို့သည် လည်းကောင်း ကွယ်ပျောက်ခဲ့လေပြီ။ အားလုံးသော သင်္ခါရတရား တို့သည် ခိုင်မြဲသော အနှစ်မရှိကုန်။ အချည်းအနှီးတို့သာ ဖြစ်ကုန်စွ”

✅စေတီတည်ထား ကိုးကွယ်ကြခြင်း

ကကုသန္ဓဘုရားရှင်သည် ခေမာရာမကျောင်းတိုက်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော် မူခဲ့၏။ ထိုကျောင်းတိုက်ကြီး အတွင်း၌ပင် စေတီတော်ကို တည်ထားကိုးကွယ် တော်မူခဲ့ကြရာ စေတီတော်သည် ကောင်းကင်သို့ တစ်ဂါဝုတ်တိုင်အောင် မြင့်တက်တော်မူခဲ့၏။ သက်တော်ရှည်ကြာသော ဘုရားရှင်တို့၏ ဓမ္မတာအရ အစိတ်စိတ်မကွဲ တစ်လုံးတစ်ခဲတည်းသော အသမ္ဘိန္နဓါတ်တော်ကို ထိုစေတီတော် အတွင်း၌ ဌာပနာ သွင်းခဲ့ကြကုန်သည်။ ဇမ္ဗူဒိပ်ကျွန်းနေ လူအပေါင်းတို့သည် ရတနာခုနစ်ပါးဖြင့် ခြယ်လှယ်ကာ စေတီတော်ကို ပြီးဆုံးစေခဲ့ကြကုန်သတည်း။