အတွေးသစ်

အတွေးသစ် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ အခြေခံ စိတ်ဓ?

Dehumanize Protocols ✍️✍️✍️✍️✍️✍️✍️✍️သေသေချာချာ Zoom ဆွဲကြည့်ပါ။
07/11/2024

Dehumanize Protocols
✍️✍️✍️✍️✍️✍️✍️✍️

သေသေချာချာ Zoom ဆွဲကြည့်ပါ။

လူသားအဖြစ်မှလျော့ချခြင်း🐵🦁🐯🐱🐶🐺🐻🐻‍❄️🐨🐼🐹Dehumanization ဆိုတာ လူသားအဖြစ်က လျော့ချတွေးခေါ်ခြင်းပဲ။ လူတွေက လူအချင်းချင်းကို...
07/11/2024

လူသားအဖြစ်မှလျော့ချခြင်း
🐵🦁🐯🐱🐶🐺🐻🐻‍❄️🐨🐼🐹

Dehumanization ဆိုတာ လူသားအဖြစ်က လျော့ချတွေးခေါ်ခြင်းပဲ။ လူတွေက လူအချင်းချင်းကိုမှ လူထက်နိမ့် ကျတဲ့သူ၊ တခြားသူ(the other) လို့မြင်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ Dehumanization ပေါ်လာတယ်။ Dehumanizationဟာ ပထမဆုံး အုပ်စုတစ်စုနဲ့တစ်စု လူအဖြစ်မသတ်မှတ်လောက်အောင် နှိမ့်ချပြောဆိုတဲ့ စကား ၊ တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ ခိုင်းနှိုင်း ပြောဆိုတာမျိုး ၊ ရောဂါတွေနဲ့ တင်စားပြောတာမျိုးကနေ လာတယ်။ အုပ်စုတစ်စုက လူမဟုတ်ဘူး လို့ သတ်မှတ်ပြီးသွားရင် အဲဒီအုပ်စုအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အပြုအမူတွေ လုပ်ဖို့ လွယ်ကူသွားပြီ။ ရှေးက ကျွန်တွေအပေါ် ကျွန်ပြုထိုက် တယ်လို့ တွေးခေါ်ခဲ့ကြ ပုံဟာ အဲဒီ Dehumanization လုပ်ထားတဲ့ အယူအဆကြောင့်ပဲ။
အဲဒီလို Dehumanization လုပ်တတ်တဲ့အမုန်းတရားဟာ လူတွေရဲ့ တွေးခေါ်ပုံ ၊ ပြုမူပုံစနစ်ထဲမှာ နစ်မြုပ်သွားတဲ့အခါ အင်မတန် အန္တရာယ်များတဲ့ ၊ လက်စားချေ သတ်ဖြတ်ဖို့ အမြဲ အဆင့်သင့်ဖြစ်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း တစ်ရပ် အဖြစ်တွေ့ရမယ်။ “ ငါတို့ နဲ့ သူတို့ “ ဆိုတဲ့ တွေးခေါ်ပုံ စနစ် အခြေခိုင်မြဲသွားပြီး ၊အုပ်စုတွေဟာ အစွန်းတစ်ဖက် ဆီကနေသာလျင်တွေးတတ်တော့တယ်။ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုတွေ ၊ ကွန်မြူနတီအတွင်း ပဋိပက္ခ အသေးစားလေးတွေမှာ ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်မှုတွေဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲ နစ်မြုပ်နေတဲ့ Dehumanization အခြေခံကြောင့်ပဲ။
လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှာ လူကိုလူလို မမြင် ၊ လူကို လူသားအဖြစ် ယုတ်လျော့ပြီးမြင်တဲ့အမြင်တွေ နစ်မြုပ်နေမယ် ဆိုရင် သာမန်လူတစ်ယောက်ကို အင်မတန် စက်ဆုပ်စရာကောင်းတဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို ပြုမူတဲ့ မကောင်း ဆိုးဝါးအဖြစ် အချိန်မရွေး ပြောင်းလဲပေးနိုင်တယ်။ Dehumanization လုပ်တယ်ဆိုတာ လူကို လူလိုမမြင်တော့တဲ့ မကောင်းဆိုးဝါး လုပ်ရပ်တွေ၊ မကောင်းဆိုးဝါးတွေ ထွက်ပေါ်လာစေအောင်လမ်းခင်းပေးနေတာ။ ဒီတော့ လူကို လူလို မမြင်တဲ့ ပြောဆိုမှုပုံစံတွေ ၊ ပုတ်ခတ်မှုပုံစံ‌တွေထဲမှာ ပါဝင်ပတ်သတ်မှုတိုင်းဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအတွင်း Dehumanization ပုံစံတွေ နစ်မြုပ်လာဖို့ တနည်းတဖုံ လမ်းခင်း ပေးနေတာချည်းပဲ။
ဖတ်ရှုရန်
The Social Psychology of Dehumanization - Nick Haslam
Dehumanization and the lost of moral standing -Edouard Machery

Passive ဆိုတာ ဘာလဲ❓အင်္ဂလိပ်စာ စပြီးသင်ရင် သဒ္ဒါ (သို့) ဝါစင်္ဂရှစ်မျိုး စသင်ကတည်းက Passive Voice သင်ရဖူးမှာပါ။ ဒီနေရာမှ...
27/04/2024

Passive ဆိုတာ ဘာလဲ❓

အင်္ဂလိပ်စာ စပြီးသင်ရင် သဒ္ဒါ (သို့) ဝါစင်္ဂရှစ်မျိုး စသင်ကတည်းက Passive Voice သင်ရဖူးမှာပါ။

ဒီနေရာမှာတော့ Passive ဆိုတာ အပြုအမူတွေအားလုံးကို ဆိုလိုပါတယ်။

အကျယ်တဝင့် အဓိပ္ပာယ်ကို Link မှာ ကြည့်ပါ။

👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

https://en.wikipedia.org/w/index.php?fulltext=1&ns0=1&profile=advanced&search=passive&title=Special%3ASearch

Aggressive ဆိုတာ ဘာလဲ❓

Aggressive ဆိုတာကတော့ ရန်လိုခြင်း ဘဲဖြစ်ပါတယ်။

အကျယ်တဝင့် အဓိပ္ပာယ်ကို အောက်က Link မှာ ကြည့်ပါ။

👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

https://en.wikipedia.org/w/index.php?fulltext=1&ns0=1&profile=advanced&search=Aggressive&title=Special%3ASearch

အဲဒီတော့ ပေါင်းစပ်ပြီး အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုရရင် Passive Aggressive ဆိုတာ ရန်လိုသော အပြုအမူ လို့ တိုက်ရိုက် ဘာသာပြန်လို့ ရပါတယ်။

လူတိုင်းကိုယ်စီဟာ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ကင်းကွာပြီး နေထိုင်လို့ မရပါဘူး။ 💑 မိမိရဲ့အဖော် 👨‍👩‍👧‍👧 မိသားစု 🌇 မြို့ရွာရပ်ကွက် 🏭 လုပ်ငန်းခွင် 🇲🇲 နိုင်ငံတကာ ♥ တွေမှာလည်း အတူတူပါဘဲ၊ လူသားမျိုးနွယ် တည်ရှိနေသရွေ့ ဒီအမူအကျင့်တွေဟာ မပျောက်ကွယ်ပါဘူး။ ကြုံတွေ့နေရမှာ အမှန်ပါဘဲ။

Passive aggressive in communications ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးမှာ ရန်လိုသော အပြုအမူရှိတဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်များကို တနည်းနဲ့ တနည်း တွေ့ကြုံရမှာ မလွဲမသွေ မုချပါ။

အဲလို လူတန်းစားဟာ ဘယ်လို အကျင့်စရိုက်မျိုး ရှိသလဲဆိုရင် ပြဿနာတရပ် ကြုံလာချိန်မှာ ဒဲ့ ရင်ဆိုင် မဖြေရှင်းဘဲ ရှောင်ထွက်သွားတတ်တာမျိုး ဒါမှမဟုတ် Silent Treatment လုပ်တာဘဲဖြစ်ဖြစ်၊ ရွဲ့ လိုက်တာဘဲဖြစ်ဖြစ် Ironically ပြုမူတတ်ပါတယ်။

မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ တော်တော့်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တွေ့ရတတ်တဲ့ စရိုက်တမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိရဲ့အလုပ်ခွင်ထဲမှာ ရာထူးကြီးကြီး၊ တကယ့် အကောင်ကြီးကြီး အမြှီးရှည်ရှည်တွေတောင်မှဘဲ အဲလို စရိုက်လက္ခဏာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။

အဲလိုဖြစ်ရတာဟာ Personal Communication နဲ့ပတ်သက်ပြီး Awareness နည်းပါးမှု၊ လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေး ညံ့ဖျင်းမှုနဲ့ လောကနီတိ မကျေညက်လို့ ဖြစ်ရတာလို့ ထင်မြင်ယူဆပါတယ်။

တဖက်လူက ကိုယ့်ကို လာပြောတဲ့ စကားရဲ့အဓိပ္ပါယ်နဲ့ မျက်နှာထိ၊မျက်နှာထားကို မကြိုက်ဘူး။

😡😡😡😡😡😡😡😡😡😡

ဟုတ်ပြီ၊ အဲလိုဆိုရင် သူဘာဖြစ်လို့ ငါ့ကို အဲသလိုမျိုး ပြောရသလဲဆိုတာကို အပြောခံရချိန်မှာ သင်စဉ်းစားမိပါသလား?

🤔🤔🤔🤔🤔🤔🤔🤔🤔🤔

လာ‌ပြောသူနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အကြား ဆက်ဆံရေး ပိုမို ကောင်းမွန်လာစေဖို့ "ဖြေရှင်းလို့ရမလား?" "တမင်နာကျင်စေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး ပြောတာလား?" "ငါ့ရဲ့လုပ်ရပ်တွေကရော မှန်ရဲ့လား?" "အဆင်ပြေစေချင်သလား?" "ဘယ်လိုစတင် ငြှိနှိုင်းမလဲ?"

စသဖြင့် သင် တွေးတော ကြံဆကြည့်ဘူးပါသလား? Community Relationship Status ဘက်ကို မသွားဘဲနဲ့ တခါထဲ တန်းပြီး စိတ်ကောက်၊စိတ်ဆိုး၊ အသံတိတ်၊ ရန်တွေ့၊ ဆဲဆို၊ ငြူစူ၊ ကြိမ်းမောင်းဘူးပါသလား? ဘဝနဲ့ချီပြီးတော့ နှုတ်ကနေ မကြားတကြားဘဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ Social media platform တခုခုကနေဘဲဖြစ်ဖြစ်၊ Post တွေ တင်ပြီးတော့ ရွဲ့၊စောင်း၊ ချိတ် တာမျိုးတွေ လုပ်ခဲ့ဘူးပါသလား?

😤😤😤😤😤😤😤😤😤😤

ဒါဆိုရင်တော့ သင်ဟာ Passive Aggressive ဆိုတဲ့ ရန်လိုစိတ် ထားတတ်တဲ့ စိတ်ဓါတ် ပိုင်ရှင်ဖြစ်ပါပြီ။

💔💔💔💔💔💔💔💔💔💔

Passive Aggressive သမားတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ဆက်ဆံရတာဟာ မုန့်လုံးကိုစက္ကူကပ်တဲ့ ကဗျာလိုပါဘဲ။ အစရှာဖို့ အင်မတန် ခက်ခဲပါတယ်။ Silent Treatment လုပ်တဲ့ ဘက်ကိုချည်းဘဲ ရွေးချယ်ပြန်တော့လည်း ရန်လို၊ ရန်စတဲ့ အပြုအမူဘက်ကို သွားနေအုံးမှာပါဘဲ။ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ဘက်ကို ရောက်ရှိလာအောင် ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် Energy and Time လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဖြေရှင်းမယ်၊ စကားပြောမယ်ဆိုရင် ပထမအဆင့် မိမိရဲ့ ဒေါသ Anger ကို မဖြစ်စေဖို့ Emotional ခံစားမှုကို ထိန်းချုပ်ရပါ့မယ်။ ဒါမှ ကိုယ့်ရဲ့ အတွင်းစိတ် Mental health အတွက် ကောင်းမွန်စေပြီး စိတ်ထားတတ်သူအဖြစ် မိမိကိုယ်ကို မိမိ ဂုဏ်တင့်စေမှာ အမှန်ပါ။

👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍

မိသားစုဝင်၊ အသင်းအဖွဲ့ဝင်၊ ပတ်သက်နေရသော ဝန်ဆောင်မှု ရယူ/ပေးသူ မို့လို့ ဆက်လက် ဆက်ဆံနေရမယ် ဆိုရင် အောက်ပါ အချက် (၅)ချက်ကို အသုံးပြုပြီး ဖြေရှင်းလို့ရပါတယ်။

🙏 ထပ်ဖြည့်ပေးမယ်။ ဆန္ဒတွေ မစောပါနဲ့။

👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍

Solve the Passive Aggressive
♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️

Passive Aggressive သမားတွေနဲ့ တွေ့ကြုံလာရတဲ့အခါ ဝေါင်ဝေါင်ရှေး ဝေးဝေးကသာ ရှောင်ပါ။ အဲတာမှ သူ့ရဲ့ ရန်လို၊ ရန်စတဲ့ အပြုအမူတွေက ကင်းလွတ်ပြီး မိမိရဲ့ စိတ်နှလုံးကိုလည်း အေးချမ်းစေမှာဖြစ်ပါတယ်။

တကယ်လို့ မိသားစုဝင်မို့လို့၊ အသင်းအဖွဲ့ ထဲမှာမို့လို့၊ ဧည့်ခံပွဲတခုမှာမို့လို့၊ ဆက်လက်ပတ်သက်နေရမယ့် အကြောင်းခံတွေရှိလို့ ဆက်ဆံရမယ်ဆိုရင် အောက်ပါ အချက် (၅)ချက်နဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ ဖြေရှင်းနိုင်ပါတယ်။

(၁)။ "သူဆင်တဲ့ ဂွင်ထဲ မဝင်မိပါစေနဲ့"။
ရည်ရွယ်ချက်က မိမိနဲ့ရန်ဖြစ်ပြီး လူပုံအလယ်မှာ သူလည်း အတူတူဘဲဆိုတဲ့ သဘောနဲ့ မိမိရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကျဆင်းစေမယ့် ပုံရိပ်ကို အစပျိုးမှာပါ။ ရန်ဖြစ်လာအောင်၊ မခံချင်အောင် ဆွပါလိမ့်မယ်။ အပြစ်တွေဟာ မိမိထံမှ အရင်းခံတယ်ဆိုတဲ့အထာနဲ့ လူပုံအလယ် ချပြပါလိမ့်မယ်။ ကိုယ်က ဖြေရှင်းလိုက်၊ သူက ချနင်းလိုက်နဲ့ ဂျာအေးမုန့်လုံးကို စက္ကူကပ်နေသလို Energy ရော Time ပါ ကုန်ဆုံးပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် သူဆင်တဲ့ ဂွင်ထဲ လုံးဝ(လုံးဝ) မဝင်မိပါစေနဲ့။

(၂)။ "ကိုယ့်ဘက်ကစပြီး ဖိတ်ခေါ်ပါ"။
လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာဆိုရင် Professional ကျကျ မိမိက ပိုသဘောထားကြီးမားစွာနဲ့ ဘာအဆင်မပြေလည်း၊ ဘယ်လို လုပ်ပေးရမလည်း စသည်ဖြင့် မေးခွန်းထုတ်နိုင်ပါတယ်။ legal Life မှာလည်း ဘာမှမသိနားမလည်တဲ့ကလေးတယောက်လို သဘောထားလိုက်ပါ။ အဲလို လုပ်လိုက်ခြင်းဟာ သူ့ရဲ့ စိတ်အခြေအနေကို Confused ဖြစ်စေပြီး သို့လော သို့လောနဲ့ ဂွင်ဆင်မရအောင် ရှုတ်ထွေးသွားစေမှာပါ။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ မြန်မာတို့ရဲ့ မူရင်းစိတ် အခြေခံဟာ အားနာတတ်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲလို လုပ်ခြင်းအားဖြင့် ရန်စလိုတဲ့သူရဲ့ အပြုအမူတွေဟာ သိသိသာသာ ပြောင်းသွားတာ မြင်ရပါလိမ့်မယ်။

(၃)။ "Assertive Communication စနစ်ကိုသုံးပါ။"
သူ့ဘက်က အဆင်မပြေဘူး ဆိုတဲ့အရာဟာ ကိုယ့်ဘက်ကနေ လုပ်ပေး၊ပြင်ပေးလို့ရတဲ့ ကိစ္စလား? အဲဒီကိစ္စကို လုပ်ပေးခြင်းအားဖြင့် သူ့အခက်အခဲပြေမလား ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မေးပါ။ လုပ်ပေးလို့ရရင် လုပ်ပေးလိုက်ပါ။ အကယ်၍ သူတောင်းဆိုတဲ့အရာက ကိုယ်လုပ်ပေးလို့ မရခဲ့ရင် မရနိုင်တဲ့အကြောင်းကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြတ်ပြတ်သားသားနဲ့ ယဉ်ယဉ်ကျေးကျေး ငြင်းပါ။ အားနာပြီးတော့ နောက်ထပ်လုပ်ပေးလို့ မရတဲ့ကိစ္စကို ဘောင်ကျော်ပြီး အခုရှေ့မှာ ကတိ‌‌ေပးတာမျိုး လုံးဝ မလုပ်ပါနဲ့။

(၄)။ ကိုယ့်ဘက်က အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကို ပြောလည်းပြော၊ ပြလည်းပြပါ။
Relationship Status တခုရှိခဲ့ရင် နှစ်ယောက်သားကြားမှာ Silent Treatment လုပ်ခံရတဲ့အခါ သူ့ကျေနပ်အောင် ဖန်တီးမှု မလုပ်ဘဲ အမှတ်(၃)အချက်အတိုင်း ခက်ခဲသော်လည်း လုပ်ဆောင်ပါ။ လုပ်ရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကိုလည်း ပြောပြပါ။ တချို့က ပြောမှ သိမယ့် လူစားမျိုးပါ။ မိမိတဦးတည်း အားစိုက်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ သူ့ဘက်ကလည်း တူညီတဲ့ effort စိုက်ပါစေ။

(၅)။ လူစွမ်းကောင်းလုပ်၍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် မကြိုးစားပါနဲ့။
လောကမှာ ဘယ်သူ့ကိုမှ ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးလို့ မရပါဘူး။ ပြောင်းလဲရမယ့်သူဟာ မိမိကိုယ်တိုင်သာ ဖြစ်ပါတယ်။ ငယ်ငယ်ကတည်းက Passive Aggressive Environment မှာ ကြီးပြင်းလာရတဲ့ သူတယောက်ဟာ ထိ၊ သိ၊ တွေ့၊ မြင်၊ ခံစားမှုတွေဟာ အရိုးထိအောင် ခေါက်ရိုးကျိုး အမြစ်တွယ် နေပါပြီ။ မီးပူတိုက်ရုံနဲ့ ပြန့်မလာတော့ပါဘူး။ တခါ နှစ်ခါလောက်နဲ့ တရားရပြီး ပြောင်းလဲသွားမယ် မထင်လိုက်ပါနဲ့။ Case by Case ဖြေရှင်းလို့ရတယ်။ တတ်နိုင်သမျှ Educate လုပ်လို့ရတယ်။ အဆင့်ဆင့် အကြိမ်ကြိမ် ညှိယူလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင် ဒီစရိုက်ဟာ မိမိမှာ ရှိနေကြောင်း ကိုယ်တိုင်က လက်မခံသရွေ့ မိမိကိုယ်တိုင်က ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု မလုပ်သရွေ့ ကမ္ဘာတည်သမျှ ကြုံတွေ့နေမှာပါ။

အကယ်၍ မိမိဟာ Passive Aggressive သမားနဲ့ လက်တွဲနေရပြီဆိုရင် သူက ပြုပြင်ခဲ့ရင် 🫱🫲 Congratulations ပါ။ တကယ်လို့ သူက မကြိုးစားခဲရင်တော့ 🖐️Good Luck ပါ။

👌 အဆင်ပြေကြပါစေ။

#ချစ်ခြင်းအားဖြင့်

စာတတ်ပေတတ်များ📚📚📚📚📚📚ရုံးခန်းတံခါးကို မခေါက်ဘဲ ဝင်လာသဖြင့် ညွှန်ချုပ်က မော့မကြည့်ဘဲ စိတ်တိုကာ “တံခါးဝမှာ စာမဖတ်ဘူးလား။ တ...
01/02/2024

စာတတ်ပေတတ်များ
📚📚📚📚📚📚

ရုံးခန်းတံခါးကို မခေါက်ဘဲ
ဝင်လာသဖြင့် ညွှန်ချုပ်က
မော့မကြည့်ဘဲ စိတ်တိုကာ
“တံခါးဝမှာ စာမဖတ်ဘူးလား။
တံခါးခေါက်ပြီးမှဝင်ပါ ဆိုတာ”
လို့အော်လိုက်တယ်။

မော့ကြည့်လိုက်တော့ ရုံးအုပ်
စာရေးကြီး ကိုမောင်ကြည်ဖြစ်နေတယ်။
ညွှန်ချုပ်က စိတ်တိုတိုနဲ့
“ကိုမောင်ကြည် ဘာကိစ္စလဲ” လို့မေးလိုက်တယ်။

ကိုမောင်ကြည်က “ကျွန်တော် အလုပ်ထွက်စာ လာတင်တာပါဆရာ” လို့ ပြောလိုက်တယ်။

“ကိုမောင်ကြည် ဘာဖြစ်လို့ အလုပ်ထွက်မှာလဲ”

“ကျွန်တော် စာမတတ်တဲ့သူတွေနဲ့ အတူ လက်တွဲပြီး အလုပ်မလုပ်နိုင်လို့ပါဆရာ”

“ဟာ … ခင်ဗျားစကားကြီးကလည်း ကျုပ်တို့ရုံးမှာ အောက်ခြေဝန်ထမ်း သန့်ရှင်းရေးတောင် ၁၀ တန်းမှခန့်တာ”

“ဟုတ်ကဲ့ပါဆရာ … ရုံးမှာ
စကားတိုးတိုးပြောပါ ဆိုတဲ့
စာကပ်ထားပါတယ်။
အဲဒီစာအောက်က စားပွဲမှာ ထိုင် လုပ်နေတဲ့ စာရေးကြီး ဒေါ်လှလှက ဒီရုံးမှာ အသံကျယ်ကျယ်နဲ့ အော်ပြီး အဆဲဆုံးဖြစ်နေပါတယ်။ တစ်နေ့ တစ်နေ့ ဟောက်လိုက်တာ။
ဘေးနားကလူတွေတောင် မနေနိုင်အောင်ပဲ။

တရားဥပဒေနှင့်မလွတ်ကင်းသောအလုပ်များမလုပ်ရ ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်အောက်မှာ ဒရိုင်ဘာ ကိုတင်ဝင်းက ချဲရောင်းပါတယ်။

" ဆေးလိပ်မသောက်ရ " ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်အောက်က နေရာဟာ လက်ထောက်ညွှန်မှူး
ဦးလှဦးအတွက် စီးကရက်သောက် အပန်းဖြေတဲ့ နေရာဖြစ်ပါတယ်။

"ကွမ်းတံတွေးမထွေးရ " ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်အောက်မှာ ကွန်ပျူတာဌာနကလူတွေ
ကွမ်းတံတွေးထွေးတဲ့နေရာဖြစ်ပါတယ်။

"လာဘ်ပေးလာဘ်ယူဒို့ရန်သူ "ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်အောက်မှာ ရုံးကို လာတဲ့ လျှောက်လွှာတင်သူတိုင်း
တစ်ယောက်ကို ၅၀၀ ပေးမှ ရုံးစောင့် ကိုကျော်က တံခါးဖွင့်ပေးပါတယ်။
ဆရာ့တံခါးကို တံခါးမခေါက်ဘဲ ဝင်ဖို့ ဆရာ့အတွင်းရေးမှူးမက တစ်ယောက်ကို ၅၀၀၀ ယူပါတယ်။

ဆရာ ခုဆိုရင် အောက်မှာ ဆရာကားရပ်ခဲ့တဲ့
နေရာက "ကားမရပ်ရ " ဆိုတဲ့
ဆိုင်းဘုတ်တည့်တည့်မှာဖြစ်ပါတယ်။
တစ်ရုံးလုံး စာမတတ်တဲ့သူတွေ ဖြစ်နေတဲ့ အတွက် ကျွန်တော့်ကို ဒီရုံးကနေ အလုပ်ထွက်ခွင့်ပြုပါဆရာ”

ကိုမောင်ကြည် ရုံးကထွက်လိုက်တယ်။ နောက်ဆုံးနှုတ်ဆက်တဲ့ အနေနဲ့ ရုံးကိုလှည့်ကြည့်လိုက်တယ်။

“အမျိုးသားစာတတ်မြောက်ရေး ကူညီထောက်ပံ့မှုအဖွဲ့ရုံး” တဲ့။
ကိုမောင်ကြည်က ထွက်စာကို ညွှန်ချုပ် စားပွဲပေါ်တင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ သူ့အိတ်လေးဆွဲကာ လွတ် လပ်ပေါ့ပါးစွာ ရုံးထဲက ထွက်ခဲ့တယ်။

မှတ်တိုင် လို့ ထူထားတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်နဲ့ ခြေလှမ်း ၂၀ အကွာမှာ သွားရပ်လိုက်တယ်။
ဘတ်စ်ကားက အဲဒီတည့်တည့်မှာ လာရပ်တယ်။ ကိုမောင်ကြည် ကားပေါ်တက် လိုက်တယ်။

#တံတွေးမထွေးရ ဆိုတဲ့ ညွှန်ကြားစာတည့်တည့်အောက်မှာ
တံတွေးကို ပြစ်ခနဲ အပြင်ကို ထွေးထုတ်လိုက်တယ်။
#ဆေးလိပ်မသောက်ရ ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်ကို ကြည့်ပြီးတော့ စီးကရက်ကို ထုတ် မီးညှိ လိုက်တယ်။

အဲဒီအချိန်မှာ စပယ်ယာက #ကွမ်းမစားရ ဆိုတဲ့ ပြတင်းပေါက်ကနေ ကွမ်းတံတွေးထွေးလိုက်တယ်။
ကိုမောင်ကြည်ရဲ့ လက်မောင်းမှာ ရဲခနဲဖြစ်သွားတယ်။
ဒီတိုင်းပြည်က သူ့ဟာနဲ့သူတော့ ဟုတ်နေကြတာပဲ။

(Iranek Linz ရေးသားတဲ့ Literacy ကို မြန်မာမှုပြုပါတယ်)

-
💖...
‌လေးစားစွာဖြင်‌့
ပြန်လည်မျှဝေပါသည်။
Via... credit

လိုအပ်နေသော ဌာနတခု@ #$%&@ #$%&@ #$%&အရပ်သားအစိုးရသစ်အတွက် ထောက်လှမ်းရေးဖတ်စာရန်ကုန်၊ ၂၀၁၆ ဇန်နဝါရီ ၂၄နိဒါန်း------အရပ်ဘက...
08/01/2024

လိုအပ်နေသော ဌာနတခု
@ #$%&@ #$%&@ #$%&

အရပ်သားအစိုးရသစ်အတွက် ထောက်လှမ်းရေးဖတ်စာ

ရန်ကုန်၊ ၂၀၁၆ ဇန်နဝါရီ ၂၄

နိဒါန်း
------
အရပ်ဘက်-စစ်ဘက်ဆက်ဆံရေးနယ်ပယ်၏ ပင်မခက်ဖြာဟုဆိုနိုင်သော အရပ်ဘက်နိုင်ငံရေးအင်အားစုက လက်နက်ကိုင်တပ်ပေါင်းစုကို ထိန်းကျောင်းနိုင်မှုတွင် အခက်ခဲဆုံးနှင့် လက်အ၀င်ဆုံးအချက်ကို လက်ညှိုးပြရလျှင် အရပ်သားနိုင်ငံရေးသမားတို့က ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ထိန်းကျောင်းစီမံရေးပင်ဖြစ်သည်။ စစ်အာဏာရှင် အုပ်စိုးမှုအောက်တွင်လည်းကောင်း၊ တစ်ပါတီအာဏာရှင်စနစ်အောက်တွင် အသားကျကျ လည်ပတ်ဖြတ်သန်းလာခဲ့ သည့် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများသည် နိုင်ငံရေးလေထု အခင်းအကျင်းသစ်နှင့် ရင်ဆိုင်သည့်အခါ ပြောင်းလဲမှုရေစီးကြောင်း နှင့် လိုက်ပါနိုင်ရန်သည် အလွန်တရာအကဲဆတ်လှသည် အကြောင်းရင်းပင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးသမားများဘက်ကလည်း ၄င်းတို့ကို စောင့်ကြည့်ထောက်လှမ်းခဲ့သော၊ ဖမ်းဆီးစစ်ကြောခဲ့သော ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို အုပ်စိုးသူ သို့မဟုတ် အာဏာရနိုင်ငံရေးအင်အားစု၏လက်ကိုင်ဒုတ်အဖြစ် ရှုမြင်သဘောထားခဲ့ကြသည်။ ပြောင်းလဲမှုရေစီးကြောင်း တွင် လိုက်ပါပြောင်းလဲနိုင်ရန် ခဲယဉ်းမှု၊ အစဉ်အဆက် အာဏာရအုပ်စု၏လက်ကိုင်ဒုတ်အဖြစ် ရှုမြင်ခံရမှုတို့သည် ထောက် လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို အရပ်ဘက် နိုင်ငံရေးသမားတို့အတွက် ထိန်းကျောင်းရန် ခက်ခဲစေသည့် အရင်းခံများပင်ဖြစ်သည်။

ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်စေ၊ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံသို့ အသွင်ကူးပြောင်းရန် တတ်လှမ်းစနိုင်ငံတွင်ဖြစ်စေ ဒီမိုကရေစီနှင့် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီအကြား မျိုးရိုးဗီဇ မတူညီခြင်းသည်လည်း အခြေခံပြဿနာရပ်အဖြစ် ရှိနေပါသည်။ ဒီမိုကရေစီဟူသည် တာ၀န်ခံမှု၊ တာ၀န်ယူမှုနှင့်အတူ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရပါသည်။ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီတို့က မူ ဒီမိုကရေစီတန်ဖိုး၊ နှုန်းစံတို့နှင့် ပြဒါးတစ်လမ်း သံတစ်လမ်းဟုဆိုနိုင်အောင် ထောက်လှမ်းရေး၏အသက်သွေးကြောသည် လျို၀ှက်ခြင်းအပေါ် မူတည်နေပါသည်။ လုပ်ငန်းစဉ်တို့သည်လည်း လျို၀ှက်နိုင်လေလေ၊ ဖုံးကွယ်နိုင်လေလေ၊ လှည့်စားနိုင် လေလေ ထိရောက်အောင်မြင်မှုရှိလေလေဖြစ်ပါသည်။ ဒီမိုကရေစီဝါစဉ်ကြီးမားရင့်သန်နေပြီဖြစ်သော နိုင်ငံကြီးများတွင်ပင် တစ်ခါတရံ ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တို့၏လိုအပ်ချက်အရ ဒီမိုကရေစီနှုန်းစံ၊ တန်ဖိုးနှင့် ဖီလာ ဆန့်ကျင်သော လုပ်ရပ်များကို စနစ်တကျလုပ်ဆောင်ရပါသည်။
နိုင်ငံတကာတွင် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများ သို့မဟုတ် ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အရပ်ဘက်နိုင်ငံရေးသမားတို့ မည်သို့မည်ပုံထိန်းကျောင်းရမည်နည်းဟူသော အကြောင်းအရာခေါင်းစဉ်ကို ခေါင်းတည် ဆွေးနွေးအဖြေရှာတိုင်း အခက်အခဲများစွာကြုံတွေ့ရလေ့ရှိပါသည်။ ဗွေဆော်ဦးအခက်အခဲက ရိုးရိုးလေးဖြစ်ပါသည်။ ထောက်လှမ်းရေးဟူသည့်အတိုင်း လျို၀ှက်လွန်းရပါသည်။ ထောက်လှမ်းရေးဟူသည့် ဝေါဟာရအသုံးအနှုန်းကပင် ရှုပ်ထွေး ပွေလီသော အနက်ဆောင်ပါသည်။ ဒုတိယအခက်အခဲက ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီနှင့် ဒီမိုကရက်တိုက်ဇေးရှင်းဖြစ်စဉ်အကြား အပြန်အလှန်ကူးလူးဆက်နွယ်နေမှုကို လေ့လာထားသည့် စာပေကျမ်းဂန်များ၊ သုတေသနများက အလွန်တရာရှားပါး၍ဖြစ်သည်။

ထောက်လှမ်းရေးနှင့်ဒီမိုကရေစီ
----------------------------------------
နိုင်ငံတိုင်းတွင် သူ့အရပ်နှင့်သူ့ဇာတ်၊ သူ့အိုးနှင့်သူ့ဆန် ဆိုသကဲ့သို့ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ဖွဲစည်း တည်ထောင်ရပါသည်။ ပွင့်သစ်စဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများတွင် မည်ကဲ့သို့သော ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ဖွဲ့စည်းတည် ထောင်ရမည်နည်း သို့မဟုတ် ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းရမည်နည်း what kind of intelligence structure do we need နှင့် မည်ကဲ့သို့ထိန်းကျောင်း လမ်းညွန်ကြီးကြပ်မည်နည်း how can intelligence agencies be controlled ဟူသော မေးခွန်း တို့သည် အလွန်တရာစဉ်းစားဖို့ကောင်းပါသည်။ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီသို့မဟုတ် ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တို့၏ သဘော၊ သဘာ၀နှင့်ပတ်သက်ပြီး အထူးစဉ်းစားရမည့် သဘာ၀ လေးရပ်ရှိပါသည်။ ဗွေဆော်ဦး သဘာ၀က ထောက်လှမ်း ရေးလုပ်ငန်းစဉ် လျို၀ှက်စွာဆောင်ရွက်ရသည့် လုပ်ငန်းဖြစ်သည်။ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိ၊ ကင်းမဲ့ပါသည်။ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိသော၊ ကင်းမဲ့သော လုပ်ငန်းတိုင်းသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ရန် နီးစပ်သော၊ အလွဲသုံးစားလုပ်ရန် အခွင့်အလမ်းသာစေပါ သည်။

ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဟူသည် အချက်အလက်များကို စုဆောင်းရသည်။ သုံးသပ်မှု၊ သရုပ်ခွဲမှု၊ ကောက်ချက်ဆွဲမှုတို့ကို လုပ်ဆောင်ရသည်။ စင်စစ်၊ အချက်အလက်သည် ပါဝါအရင်းအမြစ်တစ်မျိုးပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အချက်အလက်အရင်းအမြစ်များကို ကိုင်ဆုပ်ခွင့်ရှိသည့် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီတို့၏ ခေါင်းဆောင်များ၊ အရာရှိကြီးများသည် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းအတွင်းရှိ မိမိနှင့်အလွမ်းသင့်သူများ၊ အုပ်စုများကို အချက်အလက်များ မျှဝေ ခြင်းဖြင့် မိမိကိုယ်ကျိုးအတွက်သော်လည်းကောင်း၊ အဖွဲ့အစည်းအတွက်သော်လည်းကောင်း အမြတ်ထုတ်နိုင်ပါသည်။ ဤသို့ဖြစ်တတ်ပါသည်။ လှေကြီးလှေငယ်ဆောက်တတ်သည့်ဖြစ်စဉ်သည် အဆိုပါသဘာ၀ပင်ဖြစ်သည်။

တတိယမြောက်သဘာ၀က ဥပဒေကိုချိုးဖောက်ရခြင်းဖြစ်သည်။ အေးဂျင့်များနှင့် ထောက်လှမ်းရေး အဖွဲ့အစည်း တို့သည် လုပ်ငန်းတာ၀န်အရ နိုင်ငံရပ်ခြားတိုင်းပြည်များတွင် အဆိုပါ တိုင်းပြည်များက ချမှတ်ထားသော ဥပဒေများ၊ ( အဆုံးစွန်ပြောရလျှင် ၄င်းနိုင်ငံ၏ အချုပ်အချာ အာဏာကိုပင် ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်ရပါသည် ) ချိုးဖောက် လုပ်ဆောင်ရပါ သည်။ စာရင်းအတိအကျမရှိသော ဘတ်ဂျက်၊ ရန်ပုံငွေတို့ဖြင့်လည်း စစ်ဆင်ရေးများ၊ စီမံကိန်းများ ဆောင်ရွက်ရပါသည်။ သတင်းပေးများကို မွေးရပါသည်။ သူ့လူကို ကိုယ်ဘက်သား ဖြစ်အောင် ဆွဲဆောင်စည်းရုံးရပါသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ထောက် လှမ်းရေးလုပ်ငန်းများသည် လုပ်ငန်း လိုအပ်ချက်အရ ပြည်တွင်းတွင်ဖြစ်စေ၊ ပြည်ပတွင်ဖြစ်စေ ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်ကာ တာ၀န် ထမ်းဆောင်ရပါသည်။

စတုတ္ထမြောက် သဘာ၀က စစ်ဆင်ရေးလိုအပ်ချက်အရ စီရင်သတ်ဖြတ်ခြင်းကို လုပ်ရသည်။ ထောက်လှမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်သည် ၂၄ နာရီတိုက်ပွဲဆင်နွဲရသည့် စစ်ပွဲနှင့်တူပါသည်။ တိုင်းပြည်၏ရန်စွယ်ဟူသတ်မှတ်ထားသည့် လူ၊ အဖွဲ့အစည်းများကို ပြည်တွင်းတွင်ဖြစ်စေ၊ ပြည်ပတွင်ဖြစ်စေ လိုက်လံပြီး အဆုံးစီရင် သုတ်သင်ရှင်းလင်းရပါသည်။ ပြောရ လျှင် ထောက်လှမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ဟူသည် de facto license to operate outside society’ rules ဟုပင် ဖွင့်ဆိုကြရပါ သည်။ အထက်ဖော်ပြပါ ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်၏ သဘာဝလေးရပ်တို့သည် ဒီမိုကရေစီနှုန်းစံနှင့် မည်မျှ သွေဖီ နေ သနည်းဟူအချက်ကို သိသာ စေပါသည်။ မည်မျှပင် ဒီမိုကရေစီနှုန်းစံနှင့် ဖီလာဆန့်ကျင်နေသည်ဖြစ်စေ၊ အမျိုးသား လုံခြုံရေးနှင့် အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားအတွက် ဒီမိုကရေစီဘိုးအေ နိုင်ငံကြီးများပင် အထက် ဖော်ပြပါ သဘာဝလေးရပ်ကို လိုလိုလားလား ခွင့်ပြုပေးရပါသည်။

ထိန်းကျောင်းရေး နည်းလမ်း သုံးသွယ်
----------------------------------------
ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်ဖြစ်စေ၊ ထိန်းကျောင်းရန်ကြိုးစားသည့် ပွင့်သစ်ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတိုင်းသည် အခက်အခဲများ တင်းကျမ်း ရင်ဆိုင် တွေ့ရသည်သာ ဖြစ်သည်။ အာဏာရှင်စနစ်မှ ပွင့်သစ်စဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ များသို့ ကူးပြောင်းရန် ကျားကုတ်ကျားခဲ ကြိုးပမ်းနေရသည့် နိုင်ငံများတွင် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ထိန်းကျောင်း သည့်အခါ၊ သို့မဟုတ် ကြိုးစားသည့်အခါ အခြေခံအကျဆုံးနှင့် အလိုအပ်ဆုံးက ထောက်လှမ်းရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေမူဘောင်၊ နည်းဥပဒေများကို ရှင်းလင်းပြတ်သား ပြည့်စုံရေး ( A clear and comprehensive legal framework for intelligence structures ) ပင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာဖြစ်စဉ်များမှ သာဓကထုတ်ရလျှင် အာဂျင်းတီးနားနိုင်ငံဖြစ်သည်။ အာဂျင်းတီးနား နိုင်ငံသည် ၁၉၈၃ခုနှစ်တွင် စစ်အာဏာရှင်အုပ်စိုးမှုမှ လွတ်မြောက်လာခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၀ပြည့်နှစ်မတိုင်ခင်အထိ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ထိရောက်စွာ ထိန်းကျောင်း လမ်းညွန် ဦးဆောင်နိုင်မည့် legal framework ကို မပြဋ္ဌာန်းနိုင်ခဲ့ပေ။ ဘရားဇီးနိုင်ငံသည်လည်း ၁၉၈၅ခုနှစ်တွင် အရပ်သားအုပ်ချုပ်မှု စတင်နိုင်ခဲ့သည့်တိုင် ၁၉၉၉ခုနှစ် ( ၁၅နှစ်နီးပါးကြား) ရောက်မှ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီနှင့် ပတ်သက်သည့် legal framework ကို ပြဋ္ဌာန်း နိုင်ခဲ့သည်။ အရပ်ဘက်နိုင်ငံရေးသမားများအတွက် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ထိန်းကျောင်းနိုင်ရေးအတွက် ရွေးချယ်ဆုံးဖြတ် ရသည့် လမ်းကြောင်းသုံးခုရှိပါသည်။

ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့အစည်းတို့သည် ၄င်းတို့လုပ်ငန်းစဉ်ဆောင်တာများ လည်ပတ် ဆောင်ရွက်ရန် လူအင်အား၊ ငွေအင်အားနှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာများ လိုအပ်ပါသည်။ ပြောရလျှင် အရင်းအမြစ်များလိုပါသည်။ အာဏာရနိုင်ငံရေးသမား များက ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများအတွက် လိုအပ်သည့် အရင်းအမြစ်များ အတိုးအလျော့ကို ဆုံးဖြတ်စီရင်ပိုင်ခွင့်ရှိ သည်။ ထိုဆုံးဖြတ်စီရင်ပိုင်ခွင့်အပေါ်မူတည်ပြီး ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီတို့၏လုပ်ငန်းစဉ်၊ ရည်မှန်းချက်များ၊ မဟာဗျူဟာများကို ချိန်ညှိပြောင်းလဲပေးနိုင်သည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းက လက်ရှိလုပ်ဆောင်နေသော ထောက်လှမ်းရေးစီမံကိန်း၊ စီမံချက်များသည် အမျိုးသား လုံခြုံရေးအတွက် မည်မျှ အထောက်အကူပေးနိုင်မည်နည်း၊ အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားအတွက် မည်မျှ တာသွားစေသနည်းအပေါ် မူတည်ဆုံးဖြတ်ရပါသည်။

များစွာသေချာသည်မှာ မြန်မာ့ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများအနေဖြင့် အိမ်နီးချင်း တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေရှ်၊ ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် စစ်ဘက် ဆိုင်ရာထောက်လှမ်းမှု စီမံကိန်းတွင် (မည်သည့်အစိုးရပင်တက်တက် ) ယခုထက် ပိုမိုအရင်းအမြစ်သုံးစွဲရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် လေးမျိုးတွင် collection ၊ analysis ၊ convert action နှင့် counterintelligence တွင် မည်သည့်အပိုင်းကို ငွေအား၊ လူအား ပိုမိုကျခံသုံးစွဲမည်ဟူသော အဆုံးအဖြတ်မျိုးဖြင့် ချဉ်းကပ် နိုင်သည်။ ထိုသို့ဆုံးဖြတ်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး၊ ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေး၊ ူမဟာမိတ်နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးရာသီဥတု၊ သမိုင်းကြောင်းများကို ထည့်သွင်းတွက်ချက်ရပါမည်။ ဦးစားပေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို ပြန်လည်သတ်မှတ်အကဲဖြတ်ကာ နိုင်ငံ အတွက် လက်ရှိဆောင်ရွက်နေသည့် ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ၊ စစ်ဆင်ရေးများ၊ စီမံချက်များကို တိုင်းပြည်အတွက် မည်မျှ အကျိုးရှိသနည်းဟူသောအချက်ကို ကြည့်ရှုပြီး ပယ်ဖျက်၊ ရွေ့ဆိုင်း၊ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရန်၊ ကူညီပံပိုးရန် စသဖြင့် ဆုံးဖြတ် လုပ်ကိုင် ရပါမည်။

ပွင့်သစ်စဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအများစုရှိ နိုင်ငံရေးသမားများသည် ထောက်လှမ်းရေးဌာနများတွင် စစ်ဘက်မှ လွှမ်းမိုးနေခြင်းကို မနှစ်ခြိုက်တတ်ကြပေ။ ထို့ကြောင့် ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများတွင် အရပ်ဘက်၀န်ထမ်းများနှင့် စစ်ဘက် ၀န်ထမ်းများကို မျှမျှတတ ပြန်လည် နေရာချထားမှု၊ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှုများ ဆောင်ရွက်လေ့ရှိပါသည်။ အာဏာပိုင် စနစ်၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် နိုင်ငံများတွင် ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီ၊ ဌာန အဖွဲ့အစည်းများတွင် စစ်တပ်ကသာ မောင်ပိုင်စီး ထားခြင်း၊ လွှမ်းမိုး နေရာယူထားလေ့ ရှိပါသည်။ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များသည် ဒီမိုကရေစီ ခိုင်မာအားကောင်းလာသည့် အခါ ထောက်လှမ်းရေး ဌာနများတွင် စစ်ဘက်မှ လွှမ်းမိုးနေမှုကို လုံး၀ဖယ်ရှားခြင်း သို့မဟုတ် တစ်စိတ်တပိုင်း ဖယ်ရှားခြင်း တို့ကို လုပ်ဆောင်လေ့ရှိပါသည်။ သို့သော်၊ ဖယ်ရှားလိုက်သော နေရာတွင် အစားထိုးခန့်အပ်တာ၀န်ပေးမည့် အရပ်ဘက် ထောက်လှမ်းရေး၀န်ထမ်းတို့၏ အဆင်သင့်ရှိနေမှုကိုလည်း မဖြစ်မနေထည့်သွင်း စဉ်းစားရပါသည်။ ရှဉ့်လည်းလျှောက်သာ၊ ပျားလည်းစွဲသာသည့် ထိန်းကျောင်းရေး နည်းလမ်းတစ်ခုက စစ်ဘက်ဆိုင်ရာထောက်လှမ်းရေး ကို စစ်တပ်ကို လက်လွှဲပြီး၊ မဟာဗျူဟာမြောက် ထောက်လှမ်းရေးနှင့် တန်ပြန်ထောက်လှမ်းရေး၊ အမျိုးသား ထောက်လှမ်းရေး စသည့် ဌာနအဖွဲ့အစည်းများကို အရပ်ဘက်ဌာနလက်သို့ ပြောင်းလဲ ဖွဲ့စည်းခြင်းပင်ဖြစ်သည်။
တတိယမြောက် ထိန်းကျောင်းရေးလမ်းသွယ်က ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အမျိုးသားအဆင့် မူဝါဒများနှင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်စေခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးသမားများ၏ လက်ကိုင်ဒုတ်ထောင်ချောက်ထဲသို့ ကျရောက်သွားနိုင်သည့် ထိန်းကျောင်းရေးနည်းစဉ်ဟု ပညာရှင်များက သတိပေးပါသည်။

ထိန်းကျောင်းရေး ယန္တရား နှစ်ခု
---------------------------------
နိုင်ငံတစ်ခုတွင် ထောက်လှမ်းရေးဌာနတစ်ခုကို ထားရှိခြင်း သို့မဟုတ် ဌာနတစ်ခုကို ပါဝါ အရင်းအမြစ်များ ပုံအောပေးခြင်းတို့သည် အရပ်ဘက်-စစ်ဘက်ဆက်ဆံရေးတွင် အလွန် အန္တရာယ်များလှပါသည်။ ထို့ကြောင့်၊ နိုင်ငံတော် တော်များများတွင် ထောက်လှမ်းရေး ဌာနများကို တစ်ခုထက်ပို၍ ထားရှိဖွဲ့စည်းကြပါသည်။ ထိုသို့ အေဂျင်စီများ၊ ဌာနများ ကွဲပြား ထားရှိခြင်းက ထောက်လှမ်းရေးဌာန တစ်ခုက လိုအပ်သည်ထက် သြဇာလွှမ်းမိုးခြင်းကို ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ သို့သော်၊ ထိုသို့ အဖွဲ့များစွာထားရှိခြင်းက အေ၈ျင်စီတစ်ခုနှင့်တစ်ခု ပြိုင်ဆိုင်မှုများ၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအားနည်း ခြင်း များ ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ပြည်တွင်းထောက်လှမ်းရေး၊ ပြည်ပထောက်လှမ်းရေး၊ ရဲထောက်လှမ်းရေး၊ စစ်ထောက်လှမ်းရေး စသဖြင့် ထားရှိခြင်းသည် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို ထိန်းကျောင်းရေး လမ်းသွယ် တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပြည်ထဲရေး ၀န်ကြီးကို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ခန့်အပ် ရွေးချယ်ခွင့် ရှိခြင်းကလည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး သမားတို့အတွက် အထူးစဉ်းစားရန် အချက်ဖြစ်သည်။

ဒုတိယထိန်းကျောင်းရေးယန္တရားက ဥပဒေပြုမဏ္ဍိုင်ဖြစ်သည့် လွှတ်တော်မှ ထောက်လှမ်းရေး ဆပ်ကော်မတီ များ ဖွဲ့စည်းပြီး ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ စောင့်ကြည့်ရေးပင်ဖြစ်သည်။ ပွင့်သစ်စ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများတွင် မဆိုထားနှင့်၊ ဒီမိုကရေစီ ဘိုးအေနိုင်ငံကြီးများတွင် ထောက်လှမ်းရေး ဆပ်ကော်မတီ၀င် နိုင်ငံရေးသမားများကို အထူးရွေးချယ်ရပါသည်။ အမျိုးသားလုံခြုံရေး၊ ကာကွယ်ရေး၊ စစ်ရေးအမြင်တွင် ထိုက်သင့်သလောက် နှံစပ်သည့် နိုင်ငံရေးသမားများ ဖြစ်ရန် လိုပါသည်။ ထို့အပြင်၊ လုံခြုံရေးအရ မှတ်တမ်းကောင်းမွန်သူ ( ဆယ်နှစ်အတွင်း နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးအတွက် ခြိမ်းခြောက်နိုင်သည့် သံသယရှိစရာ ကင်းရှင်းသူ ဖြစ်ရန်လည်း လိုပါသည် ) များကိုသာ ထောက်လှမ်းရေးဆပ်ကော်မတီ ၀င်အဖြစ် တာ၀န် ပေးအပ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွှတ်တော်နှစ်ရပ်စလုံးတွင် ထောက်လှမ်းရေး ဆပ်ကော်မတီ ထားရှိ မည်လား၊ လွှတ်တော်တစ်ရပ်တွင်သာ ထားရှိမည်လား ဆိုသည့် အချက်များက စဉ်းစားရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ထောက်လှမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုကို ပျိုးထောင်ခြင်း
------------------------------------------------
ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများကို အရပ်ဘက်က ထိန်းကျောင်းနိုင်ရေးအတွက် အဆင့်ဆင့်သော လုပ်ငန်းတာ၀န်များကို တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် ဆောင်ရွက်ရမည်ဟူသော အချက်သည် မငြင်းနိုင်သော အချက်ပင် ဖြစ်သည်။
ထောက်လှမ်းရေးဌာနများတွင် အရပ်ဘက်၀န်ထမ်းများ တာ၀န်ထမ်းဆောင်ချင်လာအောင် ဆောင်ရွက်စီမံရပါမည်။ အထူးသဖြင့်၊ ပြည်ထဲရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးဌာနလက်အောက်ခံ ဦးစီးဌာနရှိ ၀န်ထမ်းများကို ဖြစ်သည်။ ယခင်က ထောက်လှမ်းရေးဌာနများတွင် စစ်တပ်က monopoly လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် အစဉ်အလာသည် ပွင့်သစ်စ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတိုင်းတွင် ဖြစ်သည်။ ထောက်လှမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ဟူသည် အရပ်ဘက်ဌာနနှင့် လားလားမျှ မဆိုင် သလိုရှိခဲ့သည်။ ( အရပ်သား သတင်းပေးများ မွေးမြူခြင်းလောက်ကို စကားထဲတွင် ထည့်မပြောနိုင်ပါ။ ) းထာက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများကို ထိန်းကျောင်းရန် အစီအမံရှိသော နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်၊ ပါတီ၊ နိုင်ငံရေးသမားများအနေဖြင့် ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်၊ ထောက်လှမ်းရေး ပညာရပ်များကို နောကျေအောင် လေ့လာထားသည့် အရပ်သား ပညာရှင်၊ ၀န်ထမ်းများကို မပျိုးထောင်နိုင်သမျှကာလပတ်လုံး ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီကို ကောင်းစွာ ထိန်းကျောင်း နိုင်မည် မထင်ပါ။ ထို့ကြောင့် ၊ အရပ်ဘက်၀န်ထမ်းများ၊ အရပ်သားလူငယ်များကို ထောက်လှမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို စိတ်၀င်စား အောင်၊ သင်ကြား သင်ယူခွင့်ရှိအောင် ဖန်တီးစီမံပေးရပါမည်။ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများ၊ ထောက်လှမ်းရေး ဌာန အစု အဖွဲ့တစ်ခုလုံးကို လွှမ်းခြုံသုံးသပ်ခြင်းမျိုး ပြုလုပ်ရပါမည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းသည် formal ကျဖို့လိုပါသည်။

ထောက်လှမ်းရေးဌာနကို ထိန်းကျောင်းခြင်းသည် ထောက်လှမ်းရေးဌာန သို့မဟုတ် အေဂျင်စီကို နှိပ်ကွပ်ခြင်း၊ ပညာပေးခြင်းဟု မမှတ်ယူသင့်ပေ။ ထောက်လှမ်းရေးဌာနကို အားကောင်း မောင်းသန်ဖြစ်လာအောင် လုပ်ဆောင်ရခြင်း ဟု မှတ်ယူသင့်ပါသည်။ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွင် ထောက်လှမ်းရေးဌာနများ ၊ အေဂျင်စီများ၏ legitimate ဖြစ်မှု မြှင့်တင်ပေးရပါမည်။ လူထုအကြား ထောက်လှမ်းရေးဟုဆိုလျှင် အကြောက်တရားများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းကို ဖြေလျှော့အောင် အရပ်သားနိုင်ငံရေးသမားများက ဆောင်ရွက်စီမံပေးဖို့ လိုပါသည်။ ထောက်လှမ်းရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ ဒီဘိတ်များကိုလည်း ပညာရှင်များ၊ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး လုပ်ဆောင်ဖို့လိုအပ်ပါသည်။

ထောက်လှမ်းရေးဌာနဟူသည် အာဏာရအဖွဲ့အစည်း၏လက်ကိုင်ဒုတ်မဟုတ်၊ အမျိုးသား လုံခြုံရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားအတွက် အရေးပါဆုံးသော ဌာနများ ဖြစ်သည်ကို advocate လုပ်ဆောင်ရပါမည်။ ဤနေရာတွင် ဘရားဇီးနိုင်ငံ၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် လွန်စွာ အတုယူဖွယ် ကောင်းသည်ဟု ထင်သည်။ ၂၀၀၂ခုနှစ်တွင် အချုပ်အချာအာဏာနှင့် ဒီမိုကရေစီ အပေါ် ဘရားဇီး ထောက်လှမ်းရေး ၏ အရေးပါမှု ဆိုသည့် ညီလာခံကို နှစ်ရက်တိုင် နယ်ပယ်စုံ၊ နိုင်ငံစုံမှ ပညာရှင် သုံးရာခန့် တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ထောက်လှမ်းရေးဟုဆိုလျှင် shock ရှိတတ် ကြသည့် ပွင့်သစ်စဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဟု ညွန်းဆိုနိုင်သော မြန်မာနိုင်ငံတွင် လည်း ၄င်းတို့ထက် မလျော့သော လုပ်ဆောင်မှုများ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ထင်မြင်ပါသည်။

နိဂုံး
-------------
ထောက်လှမ်းရေးဌာနဟူသည် အကောင်သေးသလောက် အဆိပ်ပြင်းသည် အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတော်၏ လုံခြုံရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားအတွက် အဆိပ်ပြင်းသည့် အဖွဲ့အစည်းကို မွေးမြူပျိုးထောင်ရပါသည်။ တက်လာမည့် အရပ်သားအစိုးရ၊ နိုင်ငံရေးသမား အနေဖြင့် ထောက်လှမ်းရေးဌာန၊ အေဂျင်စီများကို မဖြစ်မနေ ထိန်းကျောင်း ရမည်မှာ မလွဲဧကန် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အတွက် ထောက်လှမ်းရေးဆိုင်ရာ သိမြင်နှံစပ်မှုသည် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါသည်။ ထောက်လှမ်းရေးဆိုင်ရာ သိမြင်နှံစပ်မှုမရှိဘဲ ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများကို ထိန်းကျောင်း ရန်မှာ မလျော်ကန်လှသည့် လုပ်ရပ်ဟု သတိပေးလိုပါသည်။ ထို့အပြင်၊ နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးအတွက် စွမ်းရည် ထက်မြက်သော ထောက်လှမ်းရေး ဌာနများ ဖြစ်ပေါ်၊ ပြောင်းလဲတိုးတက်မှုသည်လည်း အရပ်ဘက် နိုင်ငံရေးသမားများ၏ မဟာဗျူဟာ၊ ဥာဏ်အမြော်အမြင်ပေါ်တွင် များစွာ တည်မှီနေကြောင်း ထောက်ပြလိုပါသည်။

ရည်ညွန်း။ ။ Reforming Intelligence: The Challenge of Control in New Deomcracies by Brunea, Thomas C. 2014-06-04

Bawachaeyar မှကူးယူဖော်ပြပါသည်။

Address

Jala 7
Al Bahah
1234

Telephone

+959784200726

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when အတွေးသစ် posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to အတွေးသစ်:

Videos

#fightcoronavirus #fightagainstcoronavirus #fypchallenge #facebookviral #fbreelsfypシ゚viralvideo #fypシ゚ #fypシ

Shortcuts

Share

Category