JestemAdrian - Nieszablonowo o Historii

06/08/2024

🏰 ZAMEK PILCZA W SMOLENIU

Weekendowe wycieczki w rejonie Jury Krakowsko-Częstochowskiej zaowocowały zebraniem materiału w postaci zdjęć i filmów. Jednym z miejsc, które odwiedziłem był zamek w Smoleniu, znany również jako zamek Pilcza.

Powstał w III ćwierci XIV wieku, zbudowany przez Ottona z Pilczy. Choć samo wzgórze zamkowe mogło być zasiedlone już w okresie lateńskim, o czym świadczą znalezione tam w XIX w. groty włóczni.

Pierwsza pewna wzmianka o zamku pochodzi z 1394 roku, a pod koniec XIV wieku właścicielką zamku została Elżbieta Pilecka-Granowska (trzecia żona króla Władysława Jagiełły). W latach 1492–1515 na zamku przebywał Biernat z Lublina, który chwalił bogactwo zamkowej biblioteki.

W 1655 roku zamek został zdewastowany przez Szwedów, a do dalszej eskalacji zniszczeń znacząco przyczynili się w 1797 r. Austryjacy, używając kamienia do budowy komory celnej w Smoleniu.

W 2015 roku, po zabezpieczeniu murów, został udostępniony do zwiedzania.

PS. To moje pierwsze zmagania z ułożeniem czegoś na wzór, krótkiego filmu z drona 😅

—

Zamek Pilcza w Smoleniu Zamek Pilcza w Smoleniu i okolica - historia, dziedzictwo, krajobraz

02/06/2024

Dzisiejsze łowy z Wodzisławski Jarmark Staroci 😍

Tabliczka Schlesische Feuerversicherung, czyli Śląskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Ogniowych, kubek porcelanowy WH 1942 r. z gapą, pudełko po niemieckiej esencji dodatku do kawy, niemiecka manierka 1943 r. trochę sfatygowana, ale takiej akurat potrzebuje, tabliczka na ścianę RYBNIK oraz 6 sztuk kufli Rybnicki Full - te akurat zakupione u kolegi Krzysztofa 🙂

30/05/2024

Wysoka (Hochwalde) z Wysoka. 24 marca 2024 r.

MRU Turystyka i Przygoda

14/05/2024

📽️ PREZENTACJA O POSZUKIWANIACH

W ubiegłą sobotę miałem możliwość wygłoszenia prezentacji na Nocy Muzeum u Klamory U Erwina na temat poszukiwań 🙂

Było trochę na temat naszego Stowarzyszenia - Silius - Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne, o tym jak prowadzić legalne poszukiwania w Polsce, o tym co można znaleźć ciekawego, ale i także o niebezpieczeństwach 💣

Spora publika, przemiła atmosfera, pytania z publiczności i dyskusje po były czymś, czego potrzebowałem, aby nieco wyskoczyć z życia zawodowego do tego mniej oficjalnego skupionego na historii i poszukiwaniach 😀

Jeszcze raz dziękuję Klamory U Erwina za zaproszenie 👍

02/04/2024

🏞️ RYBNICKIE POCZTÓWKI

Wschodnia część rybnickiego Rynku na kolorowej pocztówce Maxa Bartelsa. Na placu rynkowym widoczna jeszcze fontanna, latarnia oraz figura św. Nepomucena. W tle wyraźnie górujące Rybnikiem dwie wieże Bazyliki św. Antoniego.

Więcej różnic pomiędzy stanem obecnym a tym widocznym na pocztówce opisałem w kilku zdaniach w poście ⤵️ ⤵️

Widok na wschodnią część rynku (nr. 5-10). Każda z kamienic skrywa swoją historię, a widokówka z lat 20-tych XX w. tylko to potwierdza.

07/03/2024

🪖 PONAD 100 SZTUK ŁUSEK DSZK W KREIS RYBNIK

Albo grubo, albo wcale! Tak można rozpocząć post na temat ostatniego znaleziska. To kilkadziesiąt łusek do wielkokalibrowego karabinu maszynowego (kalibru 12,7 x 108 mm) - DSzK (Diegtiariowa-Szpagina Krupnokalibiernyj) 🔫

Odnaleźliśmy je prawdopodobnie w miejscu, z którego żołnierz armii czerwonej oddał ponad 100 strzałów. Tyle łącznie udało się odnaleźć łusek. Wyobraźcie sobie jednak, że w ciągu minuty, taki karabin w sposób praktyczny był w stanie wystrzelić 80 razy, a jego zasięg skuteczny podawany jest w okolicach 1500-2000 metrów!

Potężny, 35-kilogramowy, z ponad metrową lufą karabin wystrzeliwał z siebie pociski o średnicy 12,7 mm. Potężna broń🔥

PS Łuski pozbawione wszelkich cech bojowych, nie stanowią niebezpieczeństwa (chyba że se będziemy nimi ciepać i trafimy w czoło, wtedy zaboli :D), a poszukiwania prowadzone zgodnie z odpowiednim pozwoleniem urzędowym.

05/03/2024

Czasem jestem w terenie (jak w weekend, ale o tym w następnym poście), a czasem edukuję się z tematów, które pomagają mi w poszukiwaniu informacji na tematy, które piszę.

Dlatego wczoraj brałem udział w kolejnym spotkaniu w Dom Kultury Chwałowice, gdzie Pan Adam prowadził warsztaty genealogiczne „Zapuść korzenie”.

Odkryłem kilka nowych miejsc, gdzie mogę poszukiwać informacji o junakach z RAD-ów, ale i też pomogą mi rozbudować swoje drzewo genealogiczne o nowe fakty.

Polecam obserwować profil DK Chwałowice, bo następna część warsztatów już niebawem :)

29/02/2024

Wertując stare czasopisma w poszukiwaniu opisu pewnego wydarzenia z 1933 r., natrafiłem na ciekawą i intrygującą wzmiankę pochodzącą z końca października 1933 roku.

Skarb złotych monet w Ząbkowice Śląskie, wcześniej miejscowość o pięknej nazwie Frankenstein 😀

4,5 funta, przeliczając na kilogramy (w Polsce stosowano funt zwyczajny = 0,5 kg) daje nam 2,25 kg ZŁOTYCH MONET z XVII wieku💰💰

Ciekawe czy gdzieś można doszukać się większej ilości informacji? Ciekawe, jaki był ich dalszy los?

Co prawda, miejsce odnalezienia zupełnie poza okolicami Rybnika, ale kto wie - może gdzieś tutaj też czeka na odnalezienie skarb? 😍 Tego życzę sobie i wam drodzy poszukiwacze 🙂

Źródło: Nowiny Codzienne, 1933, R. 23, nr 238

28/02/2024

💡 PILCHOWICE - NIEMIECKI REFLEKTOR PRZECIWLOTNICZY

Dość dawno temu, w rejonie niemieckich schronów bojowych w Pilchowicach (Trześniówka), natknąłem się na polu na ciekawe fragmenty szkła. Na pierwszy rzut oka wyglądające na pozostałości rozbitego, przeciwlotniczego reflektora.

Jak udało mi się dowiedzieć od lokalnego pasjonata historii Adama, stał tam reflektor 150 cm Flakscheinwerfer 34. Był on przeznaczony do wspomagania obrony przeciwlotniczej, prawdopodobnie w 1944 i 1945 roku, kiedy to rejon Kędzierzyna-Koźla był intensywnie bombardowany przez lotnictwo aliantów, a w jego rejonie (oraz w rejonie Gliwic, Zabrza i okolic) rozstawiono silną obronę przeciwlotniczą. Po wojnie, jak to zwykle było, sukcesywnie rozbierany przez lokalną ludność i wykorzystywany ponownie w różnym celu w gospodarstwie.

Na zdjęciach LIDAR ciągle widoczne są obwałowania reflektora - aktualnie rozplantowane do zera, co widać na zdjęciach.

—

Pilchowice historia gminy

Edit: Dziękuję Tomasz Zamysłowski za doprecyzowanie wersji reflektora.

27/02/2024

W zeszłym tygodniu miałem możliwość wysłuchania wykładu Pana Tomasza na temat historii i ewolucji herbu Żor - od czasów najstarszych po te współczesne. Prezentacja bogata była w przeszłe wizerunki herbu, odniesienia do materiałów źródłowych oraz ciekawostki.

Świetnie dowiedzieć się czegoś zupełnie nowego o mieście w sumie, które dopiero od niedawna jako mieszkaniec poznaję 🙂

No i całkiem ciekawe zdjęcie mam zrobione od tyłu - Silius - Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne 💪

21/02/2024

🏍️ RYBNIK - WYŚCIGI MOTOCYKLOWE W 1933 ROKU

Od plakietki po opis wydarzenia i poznanie krótkiej historii Leopolda Barona. Żużlowca i motocyklisty międzywojennego.

Takim skrótem mogę opisać swój ostatni artykuł. Jak wiemy, Rybnik sportem motocyklowym słynie. Tutaj jednak o zawodach, które jeszcze na stadionie się nie odbywały. ⤵️ ⤵️

Rybnickie wyścigi motocyklowe z 1933 r. przyciągnęły ogrom tłumów. Królował Leopold Baron na Velocette w kategorii czas, do 300 i 500 cm3.

01/02/2024

Jak jeszcze trzymał śnieg (czyli 2 tygodnie temu), przejazdem zatrzymałem się przy Zarządzie Dróg Powiatowych w Rybniku, aby zrobić kilka zdjęć.

To, co można przed budynkiem ZDP zobaczyć, to spora kolekcja różnych słupków drogowych, granicznych (i zapewne również górniczych, ale nie było czasu, aby każdemu się dokładnie przyjrzeć). Niektóre z nich z pięknie wyrytymi napisami, świadczącymi np. o wyznaczaniu granicy pomiędzy powiatem rybnickim a gliwickim (Kreisgrenze Rybnik, Gleiwitz).

Czasem jeszcze gdzieś uda się odnaleźć granitowego świadka historii - przewróconego lub dobrze ukrytego przed ludzką ciekawością 😉

19/01/2024

🕵️‍♂️ WOJENNA TUŁACZKA JUNAKA Z RUD

W trakcie przygotowań do artykułu o nieśmiertelnikach z Rud odkrywałem nieznane. Bez żadnych wskazówek, zacząłem grzebać i krok po kroku coraz więcej puzzli tej układanki zaczęło się składać do kupy.

Po przeglądzie moich starych notatek znalazłem jeszcze jeden trop! Wcześniej nazwy miejscowości czy postaci nic mi nie mówiły, ale teraz wszystko zaczęło nabierać sensu.

Kim był Richard Kauba? Co łączyło go z RADem w Rudach, Czechach i finalnie obroną Berlina?

Zapraszam Was do odkrycia tej fascynującej historii, gdzie krok po kroku poznajemy nie tylko losy głównej postaci, ale również jego towarzysza broni w ostatniej odbytej walce.🪖

Historia Richarda, starszego dowódcy oddziału RAD w Rudach 3/121, który z obozu RAD trafił na front w ostatnie dni II Wojny Światowej.

15/01/2024

Niedziele spędziłem na zwiedzaniu opuszczonych wiosek, dworców kolejowych i domów. Tutaj jedno z ujęć "z góry" okiem małego drona 😀

Teraz czas wracać do realizacji artykułów, a mam ich kilka rozkopanych nt.:

➡️ historia frontowa dowódcy z RADu w Rudach,
➡️ przedwojennego zegarmistrza z Rybnika,
➡️ no i o pewnym morderstwie znakomitego rybnickiego policjanta w 1923 r.

Będzie ciekawie 💪

08/01/2024

Kto wie, czy podobny kamień nie czeka na odkrycie w Rudach lub innym pobliskim obozie RAD? :)

06/01/2024

Kontynuuję serię z rybnickimi pocztówkami. Tym razem budynek Urzędu Miasta w czasach niemieckiej okupacji. Na froncie oraz dachu widoczne są flagi. Te na witrażach to flagi III Rzeszy Niemieckiej – czerwone, z białym okręgiem pośrodku, a w nim czarna swastyka. Na rogu budynku, da się także zauważyć plakat, prawdopodobnie propagandowy ze sportową odznaką organizacji SA.

Więcej w poście ⤵️ ⤵️

Pocztówka prezentująca budynek Urzędu Miasta w Rybniku w czasach okupacji nazistowskiej. Widoczne flagi oraz plakat propagandowy SA.

04/01/2024

Panorama z szosy z rejonu tzw. „Kozich Gór” w stronę Rybnika, które nazywane są także wersją niemiecką w postaci „Hasenheide”. Ta druga forma towarzyszyła mi częściej i było to związane z faktem, że starsi ludzie, których miałem okazję słuchać, po prostu jej używali na co dzień – „Hazynhajda”.

Więcej o widokówce ⤵️ ⤵️

Rybnik aktualnie okolice ul. Chwałowickiej. Widok z Kozich Gór/Hasenheide w stronę Rybnika, z wyraźnym Juliuszem, Antoniczkiem i Starostwem.

01/01/2024

Bardzo ciekawy widok na zabudowania szpitala psychiatrycznego oraz budynek przy ulicy Gliwickiej 56. Widoczny komin już nie istnieje, a fotografia sprawia wrażenie zrobionej z wieży ciśnień, która znajduje się na terenie szpitala.

Więcej w poście ⤵️ ⤵️

Rybnik - Pocztówka przedstawiająca widok z góry na Zakład Psychiatryczny pochodząca najprawdopodobniej z 1936 roku.

30/12/2023

🏚️ OPUSZCZONY HOTEL NA MALCIE

Były największy hotel na południowej Malcie w mieście Marsaskala. Swoje lata świetności przeżywał od 1983 roku, kiedy to został otwarty do 2007 roku. Ten niegdyś luksusowy czterogwiazdkowy kurort, posiadał idealną lokalizację z pięknym widokiem na morze.

Aktualnie z każdym rokiem niszczeje coraz bardziej, na początku ogołocony ze wszystkiego, co miało jakąś wartość, a teraz postępująca erozja powoduje zawalanie się ścian i stropów. Gdzieniegdzie do wypatrzenia ciekawe formy graffiti, jednak zdecydowanie przeważają proste bazgroły.

Swego czasu hotel był także, miejscem przerzutowym syryjskich imigrantów do Europy. Jak można wyczytać w jednym z internetowych artykułów, pewna Syryjka zapłaciła libijskiemu przemytnikowi 4000 euro w zamian za przerzut na Maltę (wraz z trójką dzieci), gdzie miejscem docelowym był właśnie hotel w Marsaskala.

—

29/12/2023

Widok na planty utworzone przy południowej stronie kościoła św. Antoniego w Rybniku. Dzisiaj skwer prezentuje się zupełnie inaczej, chociażby ze względu na re aranżację z 2014 roku. Dodatkowo od 2023 r. znajduje się tu także postument upamiętniający Ludwiga Schneidera – projektanta, neogotyckiej bazyliki pw. św. Antoniego.

Więcej o pocztówce ⤵️ ⤵️

Rybnik - Starta pocztówka przedstawiające planty przy kościele św. Antoniego, pochodzi z lat 30-stych XX wieku.

27/12/2023

Pocztówka wydana w latach dwudziestych XX w. jest złożona z 10 innych wydanych pocztówek z motywem Rybnika. Wszystkie są kolorowe z wyraźnym zaznaczeniem błękitnego nieba.

Więcej w nowym poście ⤵️ ⤵️

Opis starej pocztówki prezentującej 10 widoków Rybnika. Pocztówka pochodzi z lat dwudziestych XX w. i została wysłana w 1925 r.

24/12/2023

🎄 WSZYSTKIEGO DOBREGO 🎄

Życzę wielu uśmiechów na twarzy i rodzinnie spędzonych Świąt. A w nadchodzącym Nowym Roku dużo ZDROWIA i spełnienia marzeń.

Sobie jedynie będę życzył dokończenia wszystkich rozpoczętych materiałów z jak największą ilością nowych odkryć i inspiracji 😉

20/12/2023

🏰 ZAMYSŁÓW FLORIANSHOF NA NOWO

Początki tego artykułu sięgają 2016 roku, wtedy to doszukałem się pierwszych informacji i skomponowałem w całość.

Ostatnie dni poświęciłem jednak na totalną przebudowę tego artykułu, uzupełnienie o zdjęcia, nowe informacje ze starych polskich i niemieckich czasopism, spisu ziem w cesarstwie niemieckim i innych dostępnych materiałów, które czekały, aż w końcu do tego usiądę.

Dzięki temu ten artykuł wręcz powstał na nowo, dostarczając więcej historii i smaczków związanych z Florianshof ⤵️ ⤵️

Rybnik Zamysłów Folwark Florianshof. Niszczejące pozostałości zabudowań dużego folwarku na Zamysłowiu. Wcześniej określany jako "Zamislau Florianshof".

14/12/2023

❄️ ZIMOWE ZWIEDZANIE KOŹLA

3 historyczne miejsca w Koźlu warte zwiedzenia ⤵️ ⤵️

W ramach weekendowej aktywności, gdy zimowa otulina zdecydowanie przewyższa sensowny zasięg wykrywacza, jedziemy do Koźla. Naszym celem było zobaczenie kilku miejsc.

Część z nich staje się ciężko dostępna, a niektóre z naszych planów totalnie nie wypaliły. Jednak mimo to, mieliśmy okazję zobaczenia trzech, naprawdę ciekawych, a zarazem historycznych miejsc.

1) BASZTA MONTALEMBERTA

Budowę baszty rozpoczęto w 1805 r., stanowiła część fortu Fryderyka Wilhelma. W momencie powstania była nowością w sztuce budowy fortyfikacji. 4 kondygnacyjna, dziś pozbawiona już stropów, z dziedzińcem wewnętrznym. Na każdym z pięter była w stanie pomieścić 28 dział wraz z amunicją. Jednak przed atakiem wojsk napoleońskich w 1807 r., zdążono wybudować tylko pierwsze piętro. W 1829 r. została skrócona, następnie przeznaczona na fabrykę słodu. Jak wiele budynków, spłonęła w 1945 r. i nie została już potem odbudowana.

Prostokątny budynek naprzeciw, należący do fabryki, posiada napis na murze “MALZFABRIK COSEL-HAFEN”.

Niestety drzwi wejściowe były zamknięte i pozostało nam zwiedzanie terenu wokół baszty.

2) REDUTA KŁODNICKA

Reduta Kłodnicka powstała między 1765 r. a 1790 r., w trakcie tzw. pierwszego okresu modernizacji wykonanej przez prusaków. Jej celem była wraz z Redutą Kobylicką ochrona wyspy odrzańskiej. Obie reduty wchodziły w skład fortyfikacji „Na wyspie”. Do dnia dzisiejszego przetrwała fosa, wały, magazyn prochowy w obwałowaniu.

3) KOŹLE PORT

Cosel Oderhafen czyli Koźle-Port. Wybudowany na przełomie XIX i XX wieku. Wtedy największy port rzeczny na Odrze, a pod względem przeładunków - NAJWIĘKSZY W EUROPIE. Przeładowywano tutaj węgiel, a także rudę przywożoną ze wschodniej części Górnego Śląska. W porcie znajdowała się także fabryka papieru i celulozy. W czasach III rzeszy wybudowano Kanał Gliwicki i tym samym połączono Gliwice z Koźle-Portem.

—

Zwiedzone miejsca były świadkami walk pomiędzy 23 stycznia a połową czerwca 1807 roku, kiedy to trwało oblężenie Koźla przez wojska napoleońskie. Warto dodać, że w Koźlu oraz samym garnizonie straty były ogromne. W ciągu pół roku prusacy stracili około 3000 żołnierzy, a francuzi zaledwie 18 żołnierzy.

—

12/12/2023

🍺 KUFEL BROWAR RYBNICKI HERMAN MULLER

Przedwojenny kufel z najbardziej znanego rybnickiego browaru. Browaru Rybnickiego.

Sygnowany:

Napis na przodzie: BROWAR RYBNICKI
Napis na denku: HERMAN MULLER

Jego pojemność wynosi zaledwie 0,3 l i nosi delikatne ślady użytkowania.
Przedsiębiorstwo “Rybnicki Browar Parowy Hermanna Müllera” (Rybniker Dampfbrauerei Hermann Müller) zostało założone w 1836 roku przez Jacob Müllera. Nazwa browaru nawiązuje imieniem nie do samego założyciela, a do jego syna urodzonego tego samego roku. To on też w późniejszym czasie przejął po ojcu biznes.

Browar Müllera powstawał na teren przy ul. Zamkowej i tam też do samego końca funkcjonował. Wybudowano także specjalny rurociąg doprowadzający dobrej jakości wodę z ujęcia znajdującego się aktualnie przy ulicy Tęczowej.

Ostatni właściciel browaru z linii Müllerów - Siegfried, zmarł 26 kwietnia 1934 roku. Po jego śmierci rozpoczęto transformację browaru na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą “Browar Rybnicki, dawniej Hermann Müller”. Siegfried nie doczekał się nigdy potomka, a jego majątek został podzielony pomiędzy ponad 100 różnych osób (a to udało mi się wyczytać z “Umowy spółki” z roku 1936 r.).

Sam kufel pochodzi więc z czasów gdy browar był prowadzony jeszcze przez rodzinę Müller - czyli do 1935 r.

—

30/11/2023

🏰 ZAMEK CZCHÓW

Widoczna z trasy Brzesko - Nowy Sącz baszta, zaintrygowała do zatrzymania się w Czchowie i zwiedzenia tej uroczej miejscowości. Zamek królewski znajduje się nieco obok centrum miasta, ale to właśnie on stał się pierwszym obiektem zwiedzania.

Datowania wskazują, że w drugiej połowie XIII wieku w miejscu zamku stała murowana wieża obronna. Sam zamek natomiast był wznoszony w pierwszej połowie XIV wieku. Zawirowania podobnych obiektów są przeróżne - przebudowy, zniszczenia wojenne, odbudowy, czy zmiany funkcji z obronnej np. na więzienną. To wszystko można również przypisać zamkowi w Czchowie.

Aktualnie otwarty dla turystów, a jego wnętrze oraz okolica sukcesywnie rozbudowywana o kolejne atrakcje turystyczne.

—

28/11/2023

📚 HEIMAT-KALENDER DES KREISES RYBNIK 1942

Propaganda hitlerowska dotykała różnych sfer życia (o ile nie wszystkich!). Jedną z nich było np. radio (specjalnie zbudowany model radia Volksempfänger), gazety, czy też w innej formie wydawnictwa.

Idealnym tego przykładem, były kalendarze “Haimat-Kalender” czy to dla Gliwic, Raciborza, Głubczyc, Prudnika. Te doskonale znam i wertowałem je wielokrotnie - są wręcz nasiąknięte propagandą niemiecką i germanizacją ziem śląskich.

Nie inaczej jest z prezentowanym wydaniem z 1942 r., który dotyczy powiatu Rybnickiego. Znajdziemy w nim historie oraz opisy wydarzeń z roku poprzedniego. Taka mała skarbnica wiedzy, tym bardziej że akurat rocznik Rybnicki prawdopodobnie był wydany tylko trzykrotnie, a jego dostępność w bibliotekach cyfrowych jest nieosiągalna. Dlatego wydanie drukowane, które udało mi się zakupić w berlińskim antykwariacie jest dla mnie wręcz bezcenne - od artykułów po banery reklamowe, które mogę przeglądać bez końca :)

Na bazie informacji znalezionych w różnych “Haimat-Kalender” udało mi się dowiedzieć wiele np. na temat Służby Pracy (Reichsarbeitsdienst) i przekazać to dalej w formie swoich artykułów. Jednak to tylko wycinek, który opublikowałem. Reszta czeka na swój czas :)

—

27/11/2023

Co oznaczają poszczególne numery na nieśmiertelnikach RAD? Jak je zidentyfikować? Skąd wiedzieć, z którego obozu RAD pochodzi dany nieśmiertelnik?

Wyjaśniam to w moim najnowszym artykule ⤵️ ⤵️

Identyfikacja nieśmiertelnika RAD. Zobacz, w jaki sposób odczytać nieśmiertelnik Służby Pracy Rzeszy (Reichsarbeitsdienst).