Zapiski z polskiej branży wydawniczej

19/12/2022

Materiał godny uwagi 😉

Wracamy z kolejnym tekstem, tym razem coś dla tych z Was, którzy są "na swoim" czyli zarobki projektantów prowadzących własną działalność.

Jak wynika z naszej ankiety, osobom prowadzącym własną firmę powodzi się zdecydowanie lepiej niż tym, którzy pracują na etacie. Co prawda odsetek projektantów zarabiających na własnej działalności mniej niż 4499 zł na rękę jest zatrważająco wysoki (30%), jednak sporo z nich (27%) może pochwalić się „wypłatą” wyższą niż 10 000 zł na rękę miesięcznie.

Więcej statystyk znajdziecie w najnowszym poście na Grafmag.pl. 😎

https://grafmag.pl/artykuly/ile-zarabia-grafik-prowadzacy-wlasna-firme-przeglad-wynagrodzen-projektantow-graficznych-na-2022-rok

17/12/2022

Inflacja szaleje, więc warto szukać optymalizacji kosztowych tam, gdzie się da 🙃

W branży wydawniczej dość łatwo możemy oszczędzić na oprogramowaniu, jeśli korzystamy z pakietu Adobe. Podsyłam Wam bardzo pomocny artykuł w tym temacie, bo wbrew pozorom nie jest to wiedza powszechna 🙃

Projektujesz, wykorzystując programy pakietu Adobe? Korzystasz z subskrypcji Creative Cloud w pełnej cenie, a może myślisz o przejściu na tę wersję z klasy…

16/12/2022

Przełom listopada i grudnia to dziwny czas w branży wydawniczej. Szczerze mówiąc, ledwo żyję 🙂

Powodem jest fakt, że w listopadzie przygotowuje się zwykle zarówno bieżące wydania listopadowe, jak i te grudniowe. Powoduje to zabójczą kumulację terminów pod koniec miesiąca i na początku grudnia. Wiadomo, że każdy zespół handlowy chce mieć jak najwięcej czasu na dopięcie budżetów reklamowych, szczególnie że w listopadzie handlowcy często sprzedają numery listopadowe i grudniowe jednego magazynu – jeśli jest on miesięcznikiem.

A niestety smutna prawda jest taka, że bez reklam nie ma prasy. Niewiele tytułów utrzymuje się ze sprzedaży kioskowej czy prenumerat. Wracając do napiętego terminarza, przez ostatnie trzy tygodnie składam po trzy magazyny jednocześnie w porywach do czterech 😂 To nic w porównaniu do tego, co dzieje się w działach produkcji u wydawców, którzy wydają więcej niż 10 tytułów miesięcznie... A z takimi właśnie współpracuję.

Niestety takie zabójcze tempo powoduje błędy, które w normalnym procesie produkcyjnym zostałyby wyłapane. Rok temu nie dociągnąłem spadu na dwóch stronach magazynu, przez co w całym nakładzie pojawiły się białe paski na tych wspomnianych stronach. Awantury nie było, miałem akcept plików od redaktora technicznego na mailu 😎

Ale... byłem też świadkiem sytuacji, w której do wnętrza magazynu przyklejono okładki od innego projektu 🫢 Grafik pomylił pliki, na szczęście nie byłem to ja 😅

A jak tam u WAS pod koniec roku? 🙃 Macie co robić?

15/12/2022

A tak rysuje się literki - koncept arty przed digitalizacją kroju pisma. Fajne, nie? 🙂

No to przyszła pora na Antykwę Półtawskiego! Razem z Ania Wieluńska i Borys Kosmynka od dłuższego czasu pracujemy nad digitalizacją i liftingiem jednego z najważniejszych krojów pisma w historii polskiego projektowania. Oprócz samej rodziny krojów planowana jest publikacja oraz udostępnienie do domeny publicznej wielu archiwalnych materiałów związanych z tym krojem 😎😎😎

***

https://typoteka.pl/pl/typeface/antykwa-poltawskiego

Antykwa zaprojektowana przez Adama Półtawskiego w oparciu o badania autora nad postacią graficzną tekstów drukowanych w języku polskim. Pierwszy raz odlana w giserni Jan Idźkowski i S-ka w 1931 roku. Ma trzy odmiany: zwykłą półgrubą i kursywę. Krój był też produkowany na matrycach angielskiej firmy Monotype do tzw. składu gorącego. Digitalizację kroju dokonali Bogusław Jackowski, Piotr Strzelczyk i Janusz M. Nowacki.

24/11/2022

Coś na przedweekendowy rozruch 😁

Wskazówka: jeśli jesteście grafikami DTP, proście redakcje, z którymi pracujecie, o zaznaczanie wskazówek do składu w komentarzach lub jakimś kolorem (a najlepiej jakimś kolorem tła) - szczególnie w składzie magazynowo-gazetowym, bo później wychodzą takie perełki 🙂 A o pomyłkę w pracy pod presją czasu naprawdę nie jest trudno. No i Jurek nie ogarnął 😅

23/11/2022

Podczas omawiania różnych ciekawych przykładów layoutów książek podczas podstawowego kursu projektowania DTP odtworzyłem kilka dostępnych na rynku układów. Przy okazji pozwoliłem sobie przemycić gdzieniegdzie jeden albo pięć hermetycznych żartów... 😂 Niektórzy z Was już mnie znają, więc wiedzą, że bez tego ani rusz 😅 W każdym razie... czy mamy tutaj fanów książkowej serii „Pieśń lodu i ognia?”

22/11/2022

AFERKA AKTUALIZACYJNA 😂

Słuchajcie, jakiś czas temu jeden z adobowych influencerów i świetnych fachowców od e-publikacji, Pariah Burke, dość jasno wypowiedział się w środowisku o tym, co sądzi o wymuszaniu przez Adobe aktualizacji oprogramowania do wersji CC2023... bez pytania użytkowników o zdanie 😏 Dla niewtajemniczonych - Adobe to gigant oprogramowania do różnego rodzaju grafiki - w tym grafiki DTP potrzebnej do składu książek i innych produktów wydawniczych 🤓

Do afery odniósł się nawet Scott Belsky, wiceprezes Adobe, na swoje nieszczęście zamiast pogadać z Pariahem prywatnie (swego czasu bardzo blisko ze sobą współpracowali), to zaczął żalić się na Twitterze. Ogólnie rzecz biorąc, afery by nie było, gdyby nowe wersje Adobe działały i były stabilne. Ale do tego im bardzo daleko 😅 Dodatkowo aktualizacja usuwała całkowicie poprzednie wersje programów i preferencje użytkowników, przez co czekała ich bardzo niemiła niespodzianka, a w wielu przypadkach... minęło sporo czasu, zanim mogli wrócić do pracy.

W środowisku zawrzało i pojawiły się nawet groźby związane z pozwami zbiorowymi (co swoją drogą należy się Adobe już od dawna za to, jak traktują swoich klientów).
Jaka z tego nauka dla nas? W swoich aplikachach Creative Cloud wyłączcie możliwość autoaktualizacji.

➡️Odpalamy aplikację Creative Cloud na dysku.

➡️ W prawym górnym rogu upewniamy się, że opcja Enable auto-update jest wyłączona.

ALBO nie aktualizujcie zbyt szybko Windowsa - wtedy najnowsze wersje będą "niezgodne" 😆

Jak zwykle łączę screen. Ja aktualizuję oprogramowanie Adobe najwcześniej po roku od ukazania się danej wersji. I tak mam wystarczająco dużo nerwów na co dzień 😆

21/11/2022

Uwaga, trudno dostępne dane branżowe ❗️❗️

Szperając kilka miesięcy temu na forum komiksowym, natrafiłem na ciekawy wątek związany z kosztami produkcji komiksów. Jeden z użytkowników wrzucił wtedy grafikę udostępnioną przez jedno z wydawnictw mangowych w ich social mediach (niestety nie pamiętam nazwy tego wydawnictwa, nie mogę też zlokalizować oryginalnego posta, żeby podać źródło 😒 Jeśli ktoś kojarzy, to chętnie uzupełnię).
Dla nas jest to jednak cenne źródło informacji, jak wyglądają aktualnie koszty produkcji i dystrybucji pozycji drukowanych – szczególnie książek oraz komiksów.

❗️Warto docenić udostępnianie tego typu obliczeń, ponieważ na ogół wydawcy bardzo zazdrośnie ich strzegą ❗️

Dwa najistotniejsze dla nas wnioski:
➡️Zwróćcie uwagę, w jaki sposób spada koszt wydruku jednostkowego egzemplarza, kiedy rośnie nakład. To aż 6,7% różnicy kosztowej. Jest jednak pewien haczyk – większe nakłady dostają pozycje sprawdzone, które na pewno się sprzedadzą.

Dlaczego? Ponieważ wspomniane 6,7% zostaje w kieszeni wydawcy tylko w przypadku, kiedy towar szybko się sprzeda. Zalegające tomiki to koszt magazynowania, zamrożony kapitał i koszty ew. reklamacji.

Przestrzelone nakłady to najczęściej spora strata dla wydawnictwa. Stąd zwykle raczej mniejsze nakłady = mniejszy zysk jednostkowy, ale też mniejsze ryzyko biznesowe.

➡️ Zwróćcie uwagę na DRASTYCZNE wręcz różnice w zyskach wydawcy w zależności od tego, gdzie zakupimy komiks czy książkę. Wydawnictwa zarabiają najwięcej, kiedy kupujemy ich produkty wewnętrznymi kanałami – dlatego każdy większy wydawca stawia na swoje sklepy internetowe.

Kiedy książki/komiksy trafiają do innej dystrybucji, kładą na nich ręce pośrednicy/dystrybutorzy, którzy wymagają od wydawców ogromnych rabatów sięgających nawet 50%. Stąd biorą się te spore promocje, np. w dyskontach książkowych. Pośrednik jest w stanie sprzedać sporo egzemplarzy, ale zwykle daje klientowi końcowemu duży rabat (np. -30%). Pośrednik czy dystrybutor chce też zarobić, zatem dla siebie bierze kolejne 20%. Dodając do tego koszty produkcji i koszty stałe funkcjonowania, wydawcy nie zostaje zbyt wiele z ceny okładkowej.

Jeśli macie ulubionych wydawców, którzy są Wam szczególnie bliscy, wesprzecie ich, kupując ich pozycje w ich własnych kanałach dystrybucji :)

20/11/2022

Czasami lepiej jest zmilczeć 😁

19/11/2022

Dlaczego książki będą gwałtownie drożeć? 😭

Aktualna sytuacja daje się we znaki nie tylko czytelnikom (rosnące ceny okładkowe książek), ale też wydawcom – wielu z nich przesuwa zaplanowane premiery.

Przykład? Znane i lubiane wydawnictwo Vesper zostało zmuszone do przesunięcia na bliżej nieokreśloną przyszłość wielu pozycji, które pierwotnie miały ukazać się w ostatnim kwartale tego roku.

Do przyczyn kryzysu – bo chyba można już o nim mówić na rynku wydawniczym – przyczyniły się m.in.:
➡️ Wzrosty kosztów surowca drzewnego, z którego wytwarza się papier – wzrosty w 2022 roku szacuje się na 80%–100% (w 2021 roku wzrosty wyniosły już 60%).
➡️ Ogólny brak celulozy na rynku, czyli jednego z półproduktów, z którego powstaje papier – były one spowodowane przerwanymi łańcuchami dostaw i ograniczeniu importu celulozy z Rosji.
➡️ Rosnące ceny energii – branża papiernicza zalicza się do najbardziej energochłonnych sektorów gospodarki.

To tylko niektóre czynniki zwiększające koszty papieru, na którym wydawnictwa drukują książki, prasę i magazyny. Aktualnie pracuję w wydawnictwie drukującym prasę branżową – przez większość zeszłego roku wycena na druk aktualnego numeru była ważna tylko kilka najbliższych dni 🧐 Ceny rosły z tygodnia na tydzień.

Mieliśmy też moment kryzysowy, gdzie papieru… po prostu nie było. Drukarnia zaproponowała nam wtedy poszukiwania na własną rękę 😂

Podsumowując – jeśli chodzi o książki, prasę i magazyny… taniej już było ☹

18/11/2022

Czy procesy wydawnicze można zbudować w ten sposób, aby współpraca między korektorem a grafikiem układała się bezkonfliktowo? 🤔

Zapraszam do posłuchania mojej rozmowy z Ewą Popielarz, autorką kursu Akademia Korekty Tekstu ⬇️

O pracy grafika DTP, dobrych praktykach i ciemnych stronach procesu wydawniczego rozmawiam z Dominikiem Jańczakiem.

22/07/2022

CO SŁYCHAĆ NA EUROPEJSKIM RYNKU KSIĄŻKI?

➡️Europejska Federacja Wydawców podaje, że w Europie Zachodniej i Południowej po raz pierwszy od kilkunastu lat odnotowano wzrost sprzedaży książek.
➡️Średnia wzrostu dla państw europejskich to około 7,5%.
➡️Jak zauważa Sonia Draga, prezes Polskiej Izby Książki, wzrosty nastąpiły w bardzo trudnym okresie dla branży, który spowodowany jest brakiem dostępności papieru, co drastycznie zwiększa jego ceny, a także wzrostem ogólnych kosztów produkcji i funkcjonowania wydawców.
➡️W Polsce cała branża wydawnicza czeka na ruch rządu w sprawie wprowadzenia zerowej stawki VAT na publikacje prasowe i książkowe. Zabieganie o taką zmianę zapowiedziało Ministerstwo Kultury, jednak od kilku tygodni brak nowych informacji w tym zakresie.

Źródło: press.pl 👈

10/05/2021

Znamy to, prawda? 😂

Ale i tak kochamy tę branżę! 🔥

10/05/2021

🔥 Jak może wyglądać rynek prasy branżowej po pandemii?
🔥 Czy tradycyjne magazyny są jeszcze w stanie dać zatrzymać przy sobie czytelników?
🔥 Czego potrzebują aktualnie odbiorcy treści?
🔥 Czy polskie e-magazyny z prawdziwego zdarzenia są możliwe?

Zapraszamy do tekstu „Koniec prasy branżowej, jaką znamy? Kilka słów o szansach na rozwój”. Link w komentarzu 🙃

10/05/2021

Każda branża ma swoje trudności. Nie zamierzamy z tym polemizować! W branży wydawniczej istnieją jednak pewne powtarzalne problemy, które szczególnie dotykają podwykonawców, takich jak graficy DTP, redaktorzy czy korektorzy 🥴 I choć zleceniobiorcy również nie zawsze są święci, to dziś kilka słów na temat tego, co mogą poprawić wydawcy we współpracy z podwykonawcami 🔥

❌ brak standaryzacji pracy i określonych procesów - w tej kategorii najczęściej powtarzające się problemy to brak style booków dotyczących serii wydawniczych, brak jasnych procesów produkcyjnych, dokładnego wyznaczenia zakresu współpracy i dookreślenia osób, do których można kierować pytania. Zdarzało mi się otrzymywać dwie całkowicie sprzeczne odpowiedzi od dwóch różnych osób "decyzyjnych" na takie samo pytanie 🕵️

❌brak archiwizowania plików - znamy sytuację, kiedy pewne wydawnictwo zgłosiło się do podwykonawców po otwarte pliki pewnego projektu 5 lat (‼️) po jego zamknięciu. Jako podwykonawcy zawsze wyraźnie dawajcie znać wydawcom, jak długo przechowujecie pliki graficzne czy tekstowe! A Wy, drodzy wydawcy, pamiętajcie o tym, aby zadbać o zarchiwizowanie WASZYCH projektów wydawniczych 🙃

❌ brak przemyślanego harmonogramu prac lub niepanowanie nad nim - przestoje w procesie produkcyjnym to koszty - i dla podwykonawców, i dla wydawców. Wieczne przepisywanie na nowo terminów rodzi sporo frustracji dla wszystkich zaangażowanych w proces wydawniczy. Dość powszechne jest rozpoczynanie współpracy (np. z korektorem), kiedy tekst nie jest jeszcze redakcyjnie gotowy. To często skutkuje przesyłaniem materiału w partiach, a także powoduje powstawanie różnych wersji projektu, chaos organizacyjny i marnowanie sił przerobowych po obu stronach barykady 🙃

Wszystkich powyższych problemów można uniknąć w bardzo prosty sposób. Wystarczy uporządkować procesy wydawnicze i być bardzo skrupulatnym na poziomie planowania oraz organizowania materiałów. Wtedy mamy szansę na owocną i spokojną współpracę!