06/09/2024
📢 Halo wyborcy mamy problem❗ Wybieramy swoich przedstawicieli do samorządów, ale nie posiadamy wiedzy co mamy prawo oczekiwać w ramach obowiązujących przepisów. Oczekujemy pracy, ale co otrzymujemy?
Po okresie pandemii radni nie pracują tak jak bywało wcześniej, lecz ograniczają swoją aktywność do wysyłania papierka „weźcie i zróbcie”. Dlaczego tak robią? Mamy obawy, że niewielu wie, jak powinna wyglądać praca radnego.
Brakuje motywacji po stronie samorządu, żeby edukować radnych, społeczeństwo. Radnym jest tak wygodnie, że nie muszą się wykazywać pracą i ograniczą się do pobierania diety. Mamienie społeczeństwa nic nie wnoszącą do poprawy sytuacji aktywnością medialną na mediach społecznościowych nie da się zastąpić rzetelnej pracy. Dlatego mamy tak, jak mamy, bo nikt nic nie wymaga. Dlaczego nie wymagamy? Nie wiemy co mamy wymagać, a jest tego dość sporo.
Zacznijmy od tego, jakie kompetencje ma radny w samorządzie terytorialnym.
Zakres kompetencji i obowiązków radnego obejmuje uchwalanie lokalnych przepisów. Radni mają prawo do uchwalania miejscowych aktów prawnych, takich jak statuty gminy czy plany zagospodarowania przestrzennego. Radni kontrolują działania wójta lub burmistrza oraz jednostek organizacyjnych gminy, w tym poprzez przyjmowanie sprawozdań z ich działalności. Do kompetencji radnych należy uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdań z jego wykonania oraz podejmowanie decyzji o udzieleniu absolutorium. Radni podejmują uchwały w sprawach podatków i opłat lokalnych w granicach określonych przez prawo. Radni muszą mieć wiedzę, bo decydują o sprawach majątkowych gminy, które przekraczają zakres zwykłego zarządu oraz współpracują z innymi jednostkami.
Radny musi posługiwać się w tej aktywności narzędziami jakie daje mu ustawa. Z tą znajomością jest naprawdę różnie oceniając dziwną czasem działalność i wypowiedzi, ocena wypada niżej niż mierna.
W swojej działalności radni mogą składać interpelacje i zapytania do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz kierowników jednostek organizacyjnych gminy. To pozwala na uzyskanie informacji na temat działań administracji. Wiedzę o działalności radni pozyskują na komisjach rady pytając o szczegóły przedstawicieli organu wykonawczego.
Obserwujemy bardzo nikłą lub prawie żadną aktywność korzystania z prawa do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje, oraz wglądu w działalność urzędu gminy, spółek z udziałem gminy, spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych oraz innych gminnych jednostek organizacyjnych.
Radni nie korzystają z najskuteczniejszej formy, czyli inicjatywy uchwałodawczej. Radny ma prawo inicjować projekty uchwał, które następnie są rozpatrywane przez radę gminy!
W głębokim zaniku jest kontrola działalności organów wykonawczych i jest to ogromny problem szczególnie w Wołowie. Jeżeli radny ma prawo kontrolować działalność wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz jednostek organizacyjnych gminy, dlaczego działalność Komisji Rewizyjnych jest taka powierzchowna i unikająca drażliwych zagadnień???
Radny ma prawo do przeprowadzania wizytacji i inspekcji w urzędzie gminy, spółkach z udziałem gminy oraz innych jednostkach organizacyjnych. Może wchodzić do pomieszczeń, w których znajdują się interesujące go informacje i materiały. Organ musi przedstawić do wglądu dokumenty i materiały dotyczące działalności gminy, w tym sprawozdania finansowe, protokoły z posiedzeń oraz inne dokumenty urzędowe.
Inicjatywa uchwałodawcza wymaga od radnego przygotowania się merytorycznie do działania. Radny może samodzielnie lub we współpracy z innymi radnymi przygotować projekt uchwały. Projekt powinien być zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i dotyczyć spraw, które leżą w kompetencjach rady gminy. Gotowy projekt uchwały radny składa na ręce przewodniczącego rady gminy. Projekt powinien być złożony w formie pisemnej i zawierać uzasadnienie, które wyjaśnia cel i potrzebę podjęcia uchwały. Następnie Przewodniczący rady gminy przekazuje projekt do odpowiednich komisji rady, które analizują jego treść, oceniają zgodność z prawem oraz przygotowują opinie i ewentualne poprawki. Po uzyskaniu opinii komisji, projekt uchwały jest wprowadzany do porządku obrad sesji rady gminy. Radni debatują nad projektem, mogą zgłaszać poprawki i dyskutować nad jego treścią. Po zakończeniu debaty, projekt uchwały poddawany jest pod głosowanie. Uchwała zostaje przyjęta, jeśli uzyska większość głosów radnych obecnych na sesji. Przyjęta uchwała jest publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na tablicy ogłoszeń urzędu gminy. Następnie wchodzi w życie i jest wdrażana przez odpowiednie organy gminy.
Duże zaniepokojenie społeczne wywołują doniesienia o działalności spółek gminnych, odbywających się przetargów. Na tzw. mieście mówi się bardzo niepokojące rzeczy, ale nie ma aktywności osób reprezentujących społeczeństwo.
Radni nawet nie wiedzą (albo wiedzą, a nie chcą), że mogą przeprowadzić inspekcję w gminnej spółce, albo boją się nie wiedzieć czego, może braku kompetencji. Radny może przeprowadzić inspekcję w gminnej spółce, korzystając z uprawnień kontrolnych określonych w ustawie o samorządzie gminnym. Oto kroki, które może podjąć:
Zgłoszenie zamiaru inspekcji do przewodniczącego rady gminy oraz do kierownictwa spółki komunalnej. W zgłoszeniu należy określić cel inspekcji oraz zakres informacji, które mają być sprawdzone. Chociaż radny ma prawo do przeprowadzania inspekcji, warto uzyskać formalną zgodę od przewodniczącego rady gminy oraz kierownictwa spółki, aby uniknąć ewentualnych nieporozumień i zapewnić współpracę. Radny powinien przygotować się do inspekcji, zbierając niezbędne dokumenty i informacje dotyczące działalności spółki. Może to obejmować sprawozdania finansowe, protokoły z posiedzeń zarządu oraz inne dokumenty związane z działalnością spółki. Podczas inspekcji radny ma prawo do wstępu do pomieszczeń spółki, wglądu w dokumenty oraz rozmów z pracownikami. Ważne jest, aby inspekcja była przeprowadzana z poszanowaniem przepisów o tajemnicy prawnie chronionej oraz dóbr osobistych pracowników. Po zakończeniu inspekcji radny powinien sporządzić raport z jej przebiegu, zawierający wnioski i ewentualne rekomendacje. Raport ten może być przedstawiony na sesji rady gminy oraz przekazany kierownictwu spółki.
Od wielu lat nie słyszałam o takiej aktywności radnych, a więc nie ma się czemu dziwić, że tam prezesi czują się bardzo komfortowo, pobierając wysokie apanaże i nie tłumacząc się z różnych działań.
Monitorowanie wdrożenia rekomendacji pokontrolnej radny powinien monitorować, aby upewnić się, że spółka podejmuje odpowiednie działania naprawcze. Kto ośmieli się żądać, a szczególnie z radnych koalicji burmistrza???
Od radnych żądać powinni natomiast wyborcy i osoby mające świadomość powagi i wpływu jakości sprawowania mandatu na poziom życia społeczeństwa. Aktywność radnego jest sowicie opłacana z publicznych pieniędzy, dlatego nie może być działalnością powierzchowną. Kwoty diet już dziś są szokująco wysokie, przez niektóre osoby są traktowane jako łatwy dochód nie wymagający wielkiego wysiłku.
Dlaczego tak jest?
Bo my wyborcy staliśmy się mało wymagający, a podczas wyborów nie sprawdzamy kwalifikacji i nie odpytujemy z wiedzy o samorządzie. Potem okazuje się, że mamy osoby o niskich kompetencjach za to z dużymi ambicjami i nadętym ego przekonanych o swojej zaje…… z powodu samego wyboru, a w zamian otrzymujemy jedynie posty na fejsbuku.
