Stacja Dywagacja

20/11/2024

Temat ostatniego odcinka na pierwszy rzut oka ląduje w tej samej szufladzie, co zjawiska paranormalne: opuszczanie swojego ciała, podążanie za światełkiem w tunelu, obcowanie z istotami duchowymi - a wszystko to, gdy nasze ciało balansuje na granicy życia i nie-życia. 

Tymczasem można te tajemnicze zjawiska badać za pomocą rzetelnej metodologii naukowej, aczkolwiek jest to trudne i mało kto się na to porywa. Jeśli już się jednak porwie, zazwyczaj robi to bardzo pomysłowo.

Na wiele pytań znaleźliśmy już całkiem prawdopodobne odpowiedzi - uszkodzenia konkretnych obszarów w mózgu, które możemy precyzyjnie odtworzyć z pomocą impulsów elektrycznych albo ekstremalnie intensywne działanie hormonów i neuroprzekaźników. Niektóre badania zostawiają nas jednak tylko i wyłącznie z brwiami uniesionymi w górze - jak np. wytłumaczyć, że część pacjentów rejestruje bodźce w trakcie, gdy w tym momencie ich mózg jest w stanie śmierci klinicznej?

To wszystko i wiele więcej w odcinku nr 45 Stacji Dywagacji :)

PS. Jak Wam się podoba alternatywna okładka do odcinka?

18/11/2024

Listopad to miesiąc, w którym śmierć jest bardziej obecna w naszych życiach niż w pozostałej części roku, dlatego postanowiliśmy podjąć ten temat w naszym podcaście. Żeby jednak nie było zbyt ciężko i smutno, mówimy o śmierci... niedokończonej, czyli zjawisku śmierci klinicznej oraz towarzyszących mu tajemniczych zjawiskach.

Opowiemy, jak nauka stara się wytłumaczyć doświadczenia z pogranicza śmierci tzw. near-death experience, w skrócie NDE (m.in. słynne światełko na końcu tunelu, uczucie szczęścia czy obecność zmarłych bliskich - jedną z fascynujących zagadek jest, że katalog tych doświadczeń jest bardzo konkretny i taki sam dla ludzi z całego świata) oraz zjawisko opuszczenia ciała, czyli out of body experience, w skrócie OOBE lub OBE. Nie jest to zadanie łatwe, ba, wydaje się wręcz niemożliwe do zbadania, a jednak kreatywni naukowcy na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat znaleźli bardzo różne interesujące sposoby na to, aby zgłębić ten temat.

Zapraszamy do słuchania!

01/10/2024

Wracamy, po przerwie "tacierzyńskiej" Michała! Przed Wami odcinek numer 44. ☺️

Świat jest budowany pod mężczyzn, a nie pod kobiety - tyle razy to słyszeliśmy. Ale dziś chcemy porozmawiać, o takich aspektach tego zjawiska, o których właściwie nigdy się nie mówi.

Wiecie, że w wypadkach samochodowych ginie stosunkowo więcej kobiet, ponieważ systemy bezpieczeństwa tworzone są pod mężczyzn, bo tak jest taniej? Jeszcze ciekawiej robi się, gdy przyjrzeć się bliżej systemom komunikacji miejskiej, medycynie czy nawet budowie toalet. A wisienką na torcie są wyniki rekrutacji, gdy rekruterzy znają lub nie znają płci kandydata.

A co z mężczyznami? Czy rzeczywiście są dyskryminowani w kwestiach rozwodów, przechodzenia na emeryturę czy zdrowia psychicznego?

W tym odcinku stosunkowo dużo subiektywnych opinii, więc dajcie znać, co i Wy o tym sądzicie. Czy feminizm wyczerpał swoją formułę? Czy zjawiska, o których opowiadamy są oburzające, czy tak po prostu wygląda świat i nie ma co robić wielkiego halo?

Słuchaj nas tam wszędzie gdzie nas słychać! 🙃

01/10/2024

Wracamy, po przerwie "tacierzyńskiej" Michała! Przed Wami odcinek numer 44. ☺️

Świat jest budowany pod mężczyzn, a nie pod kobiety - tyle razy to słyszeliśmy. Ale dziś chcemy porozmawiać, o takich aspektach tego zjawiska, o których właściwie nigdy się nie mówi.

Wiecie, że w wypadkach samochodowych ginie stosunkowo więcej kobiet, ponieważ systemy bezpieczeństwa tworzone są pod mężczyzn, bo tak jest taniej? Jeszcze ciekawiej robi się, gdy przyjrzeć się bliżej systemom komunikacji miejskiej, medycynie czy nawet budowie toalet. A wisienką na torcie są wyniki rekrutacji, gdy rekruterzy znają lub nie znają płci kandydata.

A co z mężczyznami? Czy rzeczywiście są dyskryminowani w kwestiach rozwodów, przechodzenia na emeryturę czy zdrowia psychicznego?

W tym odcinku stosunkowo dużo subiektywnych opinii, więc dajcie znać, co i Wy o tym sądzicie. Czy feminizm wyczerpał swoją formułę? Czy zjawiska, o których opowiadamy są oburzające, czy tak po prostu wygląda świat i nie ma co robić wielkiego halo?

Słuchaj nas tam wszędzie gdzie nas słychać! 🙃

30/09/2024

Wracamy z nowym odcinkiem!!! Pojawi się już jutro. Zaczęliśmy nad nim pracować jeszcze w maju, ale cóż... Michała P. porwało rodzicielstwo ;) Mamy teraz plan, żeby do końca roku ukazywał się jeden odcinek na miesiąc, a jak wyjdzie to zobaczymy. W każdym razie na pewno nie porzuciliśmy Stacji Dywagacji. Będziecie słuchać? :)

26/04/2024

Dziś 38 rocznica katastrofy w Czernibylu. Z tej okazji chcieliśmy przypomnieć nasz odcinek (nr 34) z analizą katastrof w Czarnobylu i Fukushimie - przede wszystkim jaka była ich istota i jak sobie z nimi poradzono. Zwłaszcza sposoby radzenia sobie z kontaminacją w Fukushimie były niezwykle pomysłowe. Przy czym historie, jakoby napromieniowaną wodę spuszczano do oceanu, można włożyć między bajki :) Na obrazku kadr z serialu Czarnobyl.

24/04/2024

Nowy odcinek już tu jest!

Odcinek pozornie o ekologii, ale tak naprawdę jest to tylko pretekst do opowiedzenia o innych ważnych sprawach.

W pierwszej części posłuchacie o niezwykłej transformacji źródeł pozyskiwania energii, jaką przeszedł Urugwaj niedawno, w ciągu ostatniej dekady z haczykiem. Niewiele osób wie, ale jest to świetny przykład tego, że da się odejść od paliw kopalnych na rzecz zielonych źródeł energii i jeszcze zrobić to tak, że korzysta z tego całe społeczeństwo. Jak to się stało, czym było motywowane i jaka jest recepta na sukces Urugwaju? O tym dowiecie się z odcinka właśnie.

W drugiej części będzie o mitycznym i strasznym jednocześnie GMO, które takie straszne… właśnie nie jest! Przynajmniej według badań naukowych. Na pewno jednak bywa bardzo zaskakujące, dlatego w odcinku pojawią się takie zjawiska jak pająko-kozy czy nieprawdziwy wpływ GMO na sytuację społeczną hinduskich rolników, rozpowszechniany przez naiwne media. Dowiecie się też o tym, jak wygląda proces dopuszczania GMO do spożycia i jeszcze parę ciekawych faktów na temat tych owianych złą sławą produktów.

Zapraszamy do słuchania!

09/04/2024

Już jest, świeży i jeszcze ciepły! :)

Ten odcinek jest o popularnych historiach, które teoretycznie wszyscy dobrze znamy, a jednak okazuje się, że są też wersje, które wywracają wszystko do góry nogami.

W pierwszej części będzie o Czerwonym Kapturku, który w oryginale jest trochę bardziej krwawy i pesymistyczny (no dobra, DUŻO bardziej!). Ale za to może mieć zupełnie inną, ciekawszą interpretację (ze współczesnego punktu widzenia patrząc).

W drugiej części dowiecie się o tym, że Jezus niekoniecznie zginął na krzyżu na Bliskim Wschodzie, tylko dożył swojej starości w… Japonii. Jak to się stało, że trafił do kraju kwitnącej wiśni? I to dwa razy? I czy ludzie wierzący w taką biografię tej postaci, mają na to jakieś dowody?

Zapraszamy do słuchania tam, gdzie nas słuchacie!

02/04/2024

I obiecana druga porcja zdjęć obrazujących historię Piekarnia w Nepalu z himalajskiej wioski Syabru Bensi. Ciekawe, czy osoby, które wysłuchały odcinka 41 Stacji Dywagacji, tak to sobie wyobrażały :)

29/03/2024

[Michał P.] Nasz ostatni post wyświetlił się raptem kilkudziesięciu osobom na krzyż, także dzięki Zuckerbergu! ;) Więc jeszcze raz dwa słowa wstępu: Michał S. przeprowadza wywiad z Zuza Wojcinska i mną. Opowiadamy, o jednej z najciekawszych przygód w moim życiu, czyli stworzeniu społecznej piekarni w Himalajskiej wiosce, z której dochód wspierał potrzeby mieszkańców. Możecie posłuchać, od środka i bez lukru, jak się za coś takiego zabrać bez udziału dużych organizacji pomocowych, jak wyglądało zderzenie kultur, życie w Himalajach, czy podróż autostopem do Nepalu. Jest egzotyka, humor i kilka ciekawych refleksji :)

A oto pierwsza porcja obiecanych zdjęć :)

26/03/2024

Takiego odcinka jeszcze nie było!

Dzisiaj Zuza Wojcińska i Michał Plichta opowiedzą o tym, jak swego czasu najpierw pojechali stopem do Nepalu, a następnie postanowili tam zbudować piekarnię, która miała służyć lokalnej społeczności. Jak dwójka skromnych ludzi tuż po skończeniu studiów dokonała tego, że ową piekarnię zbudować się udało?

Odcinek o zarażaniu entuzjazmem, uwzględnianiu kontekstu kulturowego i tego, że wszystkiego nie da się przewidzieć. Z drugiej strony to też historia o wyciąganiu życiowych lekcji, która niestety zakończyła się tragedią i śmiercią. Odcinek wyjątkowy również dlatego, że jeden z nas występuje tym razem w roli gościa.

Zapraszamy!

22/03/2024

A dlaczego produkcja nowego odcinka trochę rozciąga się w czasie? Otóż w domu Michała P. kilka dni temu pojawiła się użytkowniczka tego typu wdzianek, trochę zmieniając mu priorytety w kalendarzu

21/03/2024

Ten koleś po środku to Michał P. zanim wyłysiał ;) Co robił w tym domku o kamiennych ścianach na pograniczu Nepalu i Tybetu? O tym będzie już w następnym podcaście w przyszłym tygodniu! A póki co zapraszamy do archiwalnych odcinków :)

20/03/2024

Kilka słów o zupełnie absurdalnej, ale niestety przez wiele setek lat uznawanej za słuszną, koncepcji duszności macicznej. Inaczej nazywano to histerikus, od histery, czyli macicy po grecku. Wg niej schorzenia wynikały z suchości macicy, która w poszukiwaniu wilgoci przemieszczała się po organizmie i "atakowała" kolejne narządy. Opowiadamy zresztą o tym w najnowszym odcinku podcastu. Za pojęcie to odpowiada ojciec medycyny, czyli Hipokrates. Można powiedzieć więc, że już od niego zaczął się... medyczny seksizm. Kobietom przypisywano bowiem choroby, a nawet zaburzenia psychiczne, wynikające z działania owej pasożytniczej macicy, natomiast te same przypadłości u mężczyzn tłumaczone już były bardziej racjonalnie. Oczywiście współcześnie możemy traktować to jako ciekawostkę historyczną, jednak nie pozostaje ona bez wpływu na obecną medycynę, o czym też w odcinku opowiadamy.

Na zdjęciu atak histerii opisany przez XIX-wiecznego neurologa Jean Martin-Charcota (też Wam to przypomina egzorcyzmy z filmów klasy B?).

05/03/2024

🙍‍♀️Kim są femcelki i co sądzą o mężczyznach?
🤦‍♀️Co ma wspólnego teoria wędrujących macic ze współczesnym diagnozowaniem kobiet?

Na start najnowszego podcastu przybliżamy temat femcelek, czyli sfrustrowanych samotnych kobiet, żeńskich odpowiedników inceli. Dowiecie się, co charakteryzuje kobiety wyznające taką "ideologię", czym różnią się od samych inceli, co je najbardziej boli i dlaczego swoją niechęć kierują nie tylko w stronę mężczyzn.

Druga część to przybliżenie poglądów starożytnych naukowców na temat kobiecej biologii. A były to teorie czasem pełne fantazji i kierujące się niezwykła logiką. Ich ukoronowaniem była "wędrująca macica" rozumiana jako... albo nie, warto posłuchać tej historii w całości :) Powiemy również o tym, co z tych przedziwnych przekonań ostało się do dziś i czy Arystoteles ma wpływ na to, jak współcześnie medycyna podchodzi do kobiet (niestety tak).

Zapraszamy do słuchania, odcinek dostępny na wszystkich głównych platformach i YT!

Podcast o nauce, społeczeństwie, ciekawych zjawiskach i zaskakujących historiach.

20/02/2024

Ludzka strona sztucznej inteligencji - oto temat przewodni 39 odcinka naszego podcastu. Eksplorujemy temat AI, ale nie samą technologię, a jej wpływ na nasz świat i ludzką psychikę. Jak zwykle będzie mix badań, danych i osobistych dywagacji.

🤖 Jak działają influencerki generowane przez AI?
🤖 Kto woli flirtować ze sztuczną inteligencją zamiast prawdziwą?
🤖 Czy AI będzie lekarstwem na samotność (czy wręcz odwrotnie?)
🤖 Co to jest Dolina Niesamowitości i co ma wspólnego z nekrof**ią?
🤖 Na ile treści w internecie to zbiorowe dzieło botów i trolli?
🤖 Czy emocje są algorytmami?

Zgadzacie się naszymi opiniami? Gadamy wg Was bzdury? Dajcie znać! :)

Odcinek znajdziecie na wszystkich większych platformach z podcastami.

Podcast o nauce, społeczeństwie, ciekawych zjawiskach i zaskakujących historiach.

05/02/2024

Dziś wyjątkowy odcinek! Gościmy Wojciecha Orlińskiego i będziemy z nim rozmawiać o Ameryce. Wojciech Orliński zagląda za dekoracje, obala mity, dzieli się szerokim spojrzeniem oraz swoją trudną miłością do tego kraju. Przy tym, jak to u niego, będzie mnóstwo odniesień do świata popkultury czy technologii.

A punktem wyjścia będzie najbardziej amerykańska epoka w historii, czyli trzy powojenne dekady, zwane złotą erą kapitalizmu.

🇺🇸 Na ile amerykańska wolność i równość to bajka dla naiwnych?
🇺🇸 Jak filmy Johna Wayne'a pokazują największe kłamstwo Ameryki?
🇺🇸 Jakie były plusy 94% podatku dochodowego? I dlaczego były to Boeingi 707?
🇺🇸 Jak brytyjscy lordowie chcieli stworzyć angielskich van Goghów, a wyszli im Beatelsi? (wbrew pozorom to też o USA)
🇺🇸 Czy dzisiejsi prezesi korporacji przypominają tych z lat '20 czy '50 XX wieku?
🇺🇸 Czy kariera Paula Barana (wynalazcy Internetu polskiego pochodzenia) byłaby dziś możliwa?

Zapraszamy do słuchania podcastu na ulubionych platformach!

30/01/2024

W odcinku 37 opowiadamy o lekarzach-nazistach, warto jednak wspomnieć o ofiarach ich systemu.

Zupełnie niezwykła (a jednocześnie typowa) jest historia Wilhelma Wernera. Dobrze obrazuje, jak ten zbrodniczy aparat działał.

Werner, po rozwodzie rodziców w 1906 roku, trafił do zakładów dla tzw. dzieci upośledzonych umysłowo. W sierpniu 1919 roku został przyjęty do bawarskiego sanatorium Werneck z diagnozą idiotyzmu.

W wyniku ustawy o zapobieganiu potomstwu dziedzicznie chorym (1933) Werner został przymusowo wysterylizowany w latach 1934–1938. W 1940 r. sanatorium Werneck zostało opróżnione, aby zrobić miejsce dla elitarnej szkoły narodowosocjalistycznej. Niektórzy pacjenci zostali przeniesieni do innych instytucji, ale wielu, w tym Willhelm, zostało wysłanych bezpośrednio do ośrodka zagłady T4 w Pirna Sonnenstein.

Przed śmiercią Werner przepracował cierpienie, tworząc niezwykłe obrazy. Około 70 lat później przekazano je do kolekcji Prinzhorn w Heidelbergu. Do dziś są to jedyne zachowane i znane dzieła sztuki, poruszające temat przymusowej sterylizacji przez pacjenta przebywającego w zakładzie psychiatrycznym w czasach narodowego socjalizmu.

Źródło: The Lancet Commission on medicine, Na**sm, and the Holocaust: historical evidence, implications for today, teaching for tomorrow.