31/08/2024
To jest bardzo ważna rozmowa dla mnie i byłbym wdzięczny, gdyby ciekawi i ciekawe przeczytali.
Nigdy bym nie wpadł na to, że zrobię wywiad z Oksaną Zabużko. I że autoryzacja się przedłuży, bo ruscy będą tak zaciekle nawalać w infrastrukturę i w cywilów, że przez wiele godzin nie będzie prądu. I to w Kijowie, który ma dobrą ochronę przeciwrakietową.
Wprawdzie okoliczności umiarkowanie miłe, a wielka rozmowa musiała się zmieścić w niedużym dodatku - ale zawsze to okładka i rozkładówka.
Razem z weekendową GW można kupić książki mojej rozmówczyni. W skrócie: "Najdłuższa podróż" jest najnowsza, to esej o tym, dlaczego rosjanie tak nienawidzą Ukraińców i ich wolnego kraju, jakimi metodami toczyli tę wojnę od 300 lat, jakimi od 30 i co niesie nadzieję. Poprzednia książka, wydana przez Wydawnictwo AGORA 23 lutego 2022, to "Planeta Piołun", zbiór wielu tekstów o kulturze ukraińskiej, o Czarnobylu, o końcu życiu w strachu. To bardziej niż "Najdłuższa podróż" skomplikowany pejzaż kultury Ukrainy, eseje o kilkorgu wspaniałych, a zupełnie w Polsce nieznanych artystów, wspomnienie spotkania z żałosnym Joe Brodskim, który jak wieku rusków nienawidził Ukrainy, ale wyróżniało go to, że pisał o tym wiersze. Można wreszcie wybrać powieść "Muzeum porzuconych sekretów", to najgrubsza z tych książek - zgadliście - też jest o Ukraińcach, rosjanach, historii, zahacza o Wielki Głód, stalinowski terror, niepodległość, Czarnobyl, ale cały czas jest powieścią, która zaczyna się współcześnie (książka wyszła w 2009 i zdobyła nagrodę Angelus kilka lat później).
O pisaniu Oksany Zabużko każdy zdążył się już wypowiedzieć. Dla mnie jej gigantyczne, rozbudowane, barokowe zdania są piękne i absolutnie logiczne. Podziwiam ich konstrukcję, kocham ten rytm i melodię - a jednocześnie wizualizuję sobie prozę Zabużko jak rwący górski strumień, tu wąski i rwący, tam szeroki i spokojniejszy, czasem wodospad, płynie sobie ta woda, zaciąga z kamienie z dna, łapie z powietrza piórka i płatki kwiatów, wywraca je na wszystkie strony, nie zatrzymując się na dłużej, a przede wszystkim jest i będzie.
Polecam teksty i rozmowy z Oksana Zabuzhko (Оксана Забужко).
- Wojna rosyjsko-ukraińska niesie jakieś oczyszczenie z - przepraszam - całego kurewstwa tego świata, tego kłamstwa, tego kultu siły. Bez względu na to, czy chodzi o siłę broni nuklearnej, czy siłę pieniędzy - mówi Oksana Zabużko, ukraińska pisarka.
