Obywatelska Kontrola Władz Przemyśla

Wszyscy mamy prawo dowiadywać się, jak funkcjonują władze miast oraz instytucje publiczne, wpływać na podejmowane przez nie decyzje i sposób gospodarowania publicznym majątkiem oraz współdecydować w sprawach dobra społecznego i właściwego funkcjonowania jednostek administracji publicznej i osób sprawujących funkcje publiczne.

Członkowie “OKW Podkarpacie”

Zapraszamy do współpracy wszystkich ludzi, dla których dobro naszego miasta nie jest obojętne i którzy chcą zaangażować się w tworzenie naszej organizacji.

e-mail: [email protected]

INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE:

Motorem działania stowarzyszenia są ludzie (członkowie). Często jest to grupa przyjaciół, którzy postanowili „coś” razem zrobić (np. kontrolować działania samorządu lokalnego miasta, w którym mieszkają) bądź też osoby, którym „coś” przeszkadza i chcą to zmienić (np. inicjować działania, mające na celu poprawę sytuacji mieszkańców lub wskazywać propozycje odpowiednich rozwiązań). Stowarzyszenie zwykłe może prowadzić działalność społeczną jako grupa nieformalna, która nie wymaga rejestracji w KRS ani też zgłoszenia działalności do Starosty.

Stowarzyszenie „OKW Podkarpacie” to grupa osób, które mają wspólne zainteresowania lub wspólny cel – w naszym przypadku to dobro i rozwój miast i miejscowości Podkarpacia oraz kontrola funkcjonowania jednostek samorządowych i samorządowców, od których ww. są zależne. Słowo „kontrola” w nazwie naszego Stowarzyszenia winno być rozumiane jako obywatelska obserwacja, badanie istniejącego stanu rzeczy, konfrontowanie go ze stanem pożądanym, wskazaniem ewentualnych uchybień oraz ich źródeł i sposobem ich naprawienia i nie powinno być postrzegane przez pryzmat wyłącznie negatywnego znaczenia.

Naszym głównym zadaniem jest dbanie o poprawę jakości pracy rządzących naszym regionem, wskazywanie zarówno na te dobre, jak i złe jej strony, a przede wszystkim na przedstawianie problemów w sposób rzeczywisty, wiarygodny i niezależny, zgoła odmienny od widocznego subiektywnego obrazu dokumentalności przedstawianego w większości mediów, do których zaliczają się niektóre.

Formuła „kontroli obywatelskiej”, która jest powszechna od wielu lat na całym świecie, a od niedawna powstała również na Podkarpaciu, a swoją niewątpliwie konieczną inicjatywą i działaniami przybliżyła nasze miasto do demokratycznej normalności i wolności, a przede wszystkim przyczynia się do zwiększenia świadomości mieszkańców naszego miasta i podąża za ogólnoświatowym trendem.

Kontrola obywatelska to sprawdzanie, jak działają wybrane przez obywateli władze i podległa im administracja. Zwyczajowo taka kontrola ustawia się niejako w opozycji do rządzących niezależnie od tego, jaka opcja polityczna rządzi w danym województwie, mieście i czasie.

Taką funkcję mogą lokalnie wypełniać niezależne od władzy organizacje, nieformalne inicjatywy i aktywiści. Ich zadaniem jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania typu: ▪️ Na ile polityka prowadzona lokalnie opiera się na potrzebach mieszkańców; ▪️ Jak wydawane są wspólne pieniądze, kto o nich decyduje, jakie są związane z tym zasady; ▪️ Czemu i jak podejmowane są konkretne decyzje, których skutki dotyczą mieszkańców.

Osoby zajmujące się kontrolą obywatelską lokalnie są często jedynymi podmiotami, które takie pytania zadają i wywołują debatę o wspólnych sprawach. Są też często nosicielami niezależnych opinii, sprowadzają wiedzę prawną do gminy. Korzystają przy tym z forów dyskusyjnych, blogów, gazet internetowych i papierowych, mediów społecznościowych i spotkań bezpośrednich. Docierają do informacji, zbierają dokumentację i przestrzegają kodeksu etycznego, który mówi o rzetelności (opieraniu opinii na faktach), obiektywizmie opartym na braku własnego interesu finansowego i politycznego, a jedynie na dobru jednostki komentowanej, w tym przypadku Podkarpacia, działaniu na rzecz dobra wspólnego (np. dbanie o przestrzeganie prawa przez administrację, czy nawoływanie do zbadania potrzeb społecznych i ich jawności).

Inicjatywy tego typu powodują, że lokalna władza ulepsza swoje działania, zmienia utarte sposoby działania pod wpływem presji społecznej, a z czasem sama podejmuje inicjatywę i zaczyna doceniać informację zwrotną od mieszkańców. Procesy te trwają jednak długo i często zanim dojdzie do zbudowania relacji, przez lata trwa „konflikt” związany z wprowadzeniem nowej retoryki ze strony obywateli. Z drugiej strony kształtowanie kompetencji i doświadczenia lokalnych strażników trwa kilka lat. Dlatego opisany stan to pewien ideał, do którego warto dążyć.

Podstawowe cechy naszego Stowarzyszenia to:

· dobrowolność – oznacza swobodę tworzenia stowarzyszeń, wolność przystępowania i występowania członków (nikogo nie zmuszamy ani nie namawiamy do bycia członkiem naszego Stowarzyszenia, za to wolę przystąpienia do niego starannie analizujemy i warunkujemy uzyskaniem pewności co do posiadania podobnych do reprezentowanych przez Członków Stowarzyszenia przekonań, dotychczasowych osiągnięć oraz rekomendacji osób trzecich),

· samorządność – to niezależność wobec podmiotów zewnętrznych w tym partii politycznych i swoboda ustalania norm oraz reguł wewnętrznych,

· trwałość – oznacza, że istnieje ono niezależnie od konkretnego składu osobowego swoich członków,

· niezarobkowy cel – oznacza, że celem stowarzyszenia nie jest przysparzanie członkom korzyści majątkowych (nie można podzielić majątku stowarzyszenia pomiędzy członków), działanie na rzecz Stowarzyszenia to działanie dla naszego miasta i dla nas samych, świadczone jest przez Członków Pro bono (od łac. pro bono publico = „dla dobra publicznego” – określenie oznaczające usługi profesjonalne wykonywane dobrowolnie i bezpłatnie, w interesie publicznym).

Polskie prawo gwarantuje równe, „bez względu na przekonania, prawo czynnego uczestniczenia w życiu publicznym i wyrażania zróżnicowanych poglądów oraz realizacji indywidualnych zainteresowań”. Stowarzyszenie „OKW Podkarpacie” realizuje znaną na całym świecie formę obywatelskiej kontroli jednostek publicznych. Organizacje strażnicze, nazywane także organizacjami typu „watchdog”, stawiają sobie za cel obywatelską kontrolę władz publicznych. Z założenia nie tylko monitorują sposób wydawania pieniędzy, procesy legislacyjne, rzetelność, uczciwość i sprawność władz, ale także dążą do zmiany sytuacji na lepsze.

„Watchdog” to określenie pochodzące z języka angielskiego, w dosłownym tłumaczeniu oznacza psa wartowniczego lub stróżującego. W informatyce terminem tym nazywa się oprogramowanie wykrywające błędne działanie systemu i naprawiające je (lub zapobiegające większym błędom) bez udziału człowieka. Organizacje typu watchdog w zasadzie działają podobnie. Kontrolują funkcjonowanie państwa w różnych obszarach (np. przestrzegania praw człowieka, wydatków publicznych, ochrony środowiska, pomocy społecznej, edukacji, służby zdrowia itd.), a gdy wykryją nieprawidłowości, dążą do ich naprawienia. Organizacje „watchdogowe” nie są natomiast organami administracji państwowej czy samorządowej i z założenia są całkowicie niezależne od podmiotów, które kontrolują. Powstają jako oddolne stowarzyszenia lub fundacje i są bytem charakterystycznym dla rozwiniętego społeczeństwa obywatelskiego – aktywnego, odpowiedzialnego, zdolnego do samoorganizacji. Prężne i profesjonalne organizacje strażnicze stanowią istotny element ustroju demokratycznego. Ich funkcjonowanie często opiera się na społecznej pracy członków, czasem zewnętrznym wsparciu finansowym. Organizacje strażnicze nie powinny korzystać z funduszy podmiotów, które kontrolują.

Podstawowym zadaniem organizacji strażniczych jest monitoring, czyli obserwowanie działań instytucji i osób publicznych, co ma doprowadzić do zwiększenia przejrzystości i praworządności życia publicznego, a w efekcie – do poprawienia funkcjonowania państwa czy miasta w najróżniejszych obszarach. Monitoring ten powinien być prowadzony w sposób zaplanowany i systematyczny.

Co niezwykle ważne, intencją naszego Stowarzyszenia jako organizacji strażniczej jest nie tyle samo zbadanie funkcjonowania jakiegoś wycinka rzeczywistości, ile nastawienie na zmianę. Może to być zarówno zmiana procedur, doprowadzenie do przestrzegania przepisów, jak również zmiana źle funkcjonującego prawa.

W celu wprowadzenia pozytywnych zmian w danym obszarze działalności państwa, organizacje prowadzą działania rzecznicze, zwykle na kilka różnych sposobów. Należy do nich np. udział w posiedzeniach komisji sejmowych i senackich, rady miejskiej itp., dyskusjach i debatach, opiniowanie projektów ustaw i rozporządzeń, publikowanie własnych wniosków, rekomendacji i projektów. Słowem – pełnienie roli społecznych ekspertów w dziedzinie swojej działalności.

Inne sposoby prowadzenia działań rzeczniczych to interweniowanie i alarmowanie, wywieranie presji w celu ustanowienia jakiegoś prawa, czy podjęcia działań lub też zahamowania decyzji szkodliwej z punktu widzenia obywateli.

Jako Stowarzyszenie będące organizacją strażniczą chcemy współpracować z mediami, które pomogą nagłośnić dany problem, skuteczniej zwrócić na niego uwagę i zdobyć społeczne poparcie.

Jesteśmy szczególnie wyczuleni na przejrzystość własnych działań. Skoro bowiem wzięliśmy na siebie zadania kontroli organów państwa i wykrywania nieprawidłowości, sami musimy postępować w pełni etycznie. Reguły, których powinny przestrzegać organizacje podobne do naszej, prowadzące działalność strażniczą, zawiera Karta zasad organizacji monitorujących działalność administracji publicznej opublikowana przez Stowarzyszenie Sieć Obywatelska.

Masz newsa - prześlij go nam, gwarantujemy całkowitą anonimowość: [email protected]

Nieformalne Stowarzyszenie „Obywatelska Kontrola Władz Podkarpacia”