03/12/2024
Карта Беларускай Народнай Рэспублікі мела прынамсі тры берлінскіх наклады.
Вядомыя архіўныя звесткі не даюць адказу, хто быў аўтарам эскіза.
Таму ўзнікла ідэя напісаць запрос у Берлінскі дзярж. архіў (The Landesarchiv Berlin): ці маюць нейкія дакументы аб літаграфічнай майстэрні Багдана Гізэвіўса на Бюлаўштрасэ 66 (такую выдавецкую пазнаку маем першым выданні мапы БНР: "Gisaldruck v.Bogdan Gisevius, Berlin W. Bülowstr. 66.")
І вось праз паў гады прыйшоў адказ.
"... На жаль, у нашых архівах не ўдалося знайсці матэрыялаў за 1918-1920 гады... захавалася толькі адна справа Галоўнага ўпраўлення ваеннага матэрыяльнага ўрону з 1944 года (A Rep. 005-07, Nr. 940)... якая змяшчае, сярод іншага, дакументы аб перамяшчэнні кампаніі на Lützowstraße 60... Рэгістрацыя пашкоджанняў на Bülowstraße 66 (Berlin W 35)."
Пэўнасці няма. Але, відаць, архіў майстэрні быў знішчаны ў 1944 годзе. Або папросту не захаваўся ў пазнейшы час, бо вядома, што майстэрня працавала да 1985 года... таму трэба працягваць пошукі... the truth is out there.. ;)
Першае фота: Мапа БНР і выдавецкая пазнака на мапе.
Другое фота: рэкламная марка берлінскай літаграфічнай майстэрні Багдана Гізэвіўса.