10/03/2024
Film dokumentalny Macieja Hameli "Skąd dokąd" (In The Rear View) z Grand Prix najbardziej prestiżowego festiwalu filmów dokumentalnych w Europie Wschodniej Artdocfest/Riga 2024. W samych superlatywach wypowiedział się o tej produkcji pomysłodawca i dyrektor Festiwalu dokumentalista Witalij Manskij. Zwrócił uwagę na siłę przekazu i jednoczesną niewymuszoną intymność, w której widzowie dołączają do transportowanych vanem Macieja uchodźców. Nic dziwnego, że film trafił na oskarową shortlistę, choć w nominacji dla fabularnego dokumentu ustąpił produkcji "20 Dni w Mariupolu". "Skąd dokąd" nie ma głównego bohatera, ani centralnej postaci. Maciek Hamela głos przekazuje tym, którzy na ekranie pojawiają się na moment. Ich relacje i opisy zdarzeń tworzą osobliwą mozaikę – świadectwo wojennych realiów i jej psychicznych, społecznych i cywilizacyjnych skutków. Van staje się przestrzenią oderwaną od miejsca i czasu, w której zniesione są różnice płci, wieku, koloru skóry, sprawności fizycznej, pochodzenia, tożsamości, poglądów czy wiary. – „Skąd dokąd” nie mówi otwarcie o konflikcie. Wojna przedstawiona jest tu z perspektywy jej ofiar. Nie widzimy walk na froncie, ani żołnierzy. Choć jest to film zaangażowany, jest też uniwersalny i zdecydowanie mniej osadzony politycznie. Nie jest to opowieść o wojnie w Ukrainie, ale o uchodźcach i trudach, z którymi muszą się zmagać, pozostawiają swoje domy, rodziny, ukochane zwierzęta. By przekaz był jeszcze bardziej uniwersalny, pozbyliśmy się chronologii i zrezygnowaliśmy z koloru, który w filmie jest lekko wyblakły, wyprany. Tak, by swobodnie przeplatać nagrania z zimy, wiosny i lata – tłumaczy Hamela, dodając, że skupiając się na ewakuacji, nagrywał w zasadzie wyłącznie w vanie (cyt. z vogue.pl).
M. Hamela "Skąd dokąd" (2023), Film dokumentalny Produkcja: Polska, Francja, Ukraina Premiera: 24/11/2023, Barwny, 84 min