15/03/2022
Ano ang Pamamaga ng Paa (Swollen Feet)?
Ang pamamaga ng paa (swollen feet) ay ang paglaki o paglobo ng isa o parehong paa. Puwedeng dulot lamang ito ng namagang laman o kaya naman ay dahil sa pagkakaroon ng labis na tubig (pamamanas).
Puwedeng mamaga ang mga paa kapag naglakad o tumayo nang matagal. Kung ganito lamang ang sanhi ng pamamaga, agad naman itong nawawala kapag nakapagpahinga. Pero bukod dito, puwede ring ang pamamaga ng paa ay dulot ng mainit na panahon, labis na pag-inom ng alak, pagbubuntis, pagkakaroon ng injury sa paa, kakulangan sa aktibidad, pagiging mataba, o kaya ay ang pagakakaroon ng ibang karamdaman.
Batay sa sanhi ng pamamaga ng paa, ang pasyente ay maaaring makaranas pa ng ibang mga sintomas, kagaya ng pananakit ng ulo o tiyan, pagkakaroon ng lagnat, pagsusuka, pagkahilo, panghihina, at iba pa.
Mga Posibleng Sanhi ng Pamamaga ng Paa
Maraming dahilan kung bakit namamaga ang isa o parehong paa. Puwede itong dulot ng lifestyle o paraan ng pamumuhay, mainit na panahon, pagbubuntis, pag-inom ng alak, pagtatamo ng injury sa paa, side effect ng pag-inom ng gamot, o kaya naman ay iba pang mga karamdaman. Upang mawala ang pamamaga ng paa, kailangang malapatan ito ng lunas batay sa sanhi nito. Ilan sa mga posibleng dahilan ng pamamaga ang mga sumusunod:
Kakulangan sa aktibidad at pagiging mataba. Kung ang isang tao ay madalas walang ginagawa at labis ang timbang, hindi nagagawa nang maayos ng kanyang lymphatic system ang magtanggal ng sobrang tubig sa katawan at puwede maipon ang tubig na ito sa mga paa. Ang lymphatic system ay bahagi ng immune system na tumutulong sa pagtatanggol sa katawan laban sa mga mikrobyo. Tumutulong din ito upang mapanatili ang wastong dami ng tubig sa katawan.
Pagsusuot ng masisikip na sapatos. Bukod sa kakulangan ng aktibidad at pagiging overweight o obese, puwede ring magdulot ng pamamaga ng paa ang pagsusuot ng masisikip na sapatos. Tumataas kasi ang presyon sa mga paa at hindi nagiging maayos ang pagdaloy ng dugo. Sa pagtaas ng presyon sa mga paa, puwedeng maipon ang tubig ng katawan sa mga ito.
Mainit na panahon. Ang simpleng init ng panahon ay isa rin sa mga posibleng sanhi ng pamamaga ng paa. Kapag ang mga paa ay nainitan, ang mga ugat nito ay nag-eexpand o lumalapad. Dahil dito, ang tubig ay tumatagas sa mga kalapit-bahaging mga tissue kaya naman namamaga ang mga paa.
Pagbubuntis. Kung ang isang babae ay nagbubuntis, maaaring mamaga ang kanyang mga paa lalo na sa pagsapit ng second trimester. Sa paglaki ng sanggol sa sinapupunan, tumataas ang presyon ng mga ugat sa ibabang bahagi ng katawan kaya naman naiipon ang tubig sa mga paa. Bukod dito, talagang gumagawa ng mas maraming tubig ang katawan ng isang babaeng buntis bilang paghahanda para sa panganganak.
Pag-inom ng alak. Isa rin ang pag-inom ng alak sa mga dahilan kung bakit puwedeng mamaga ang mga paa. Pinapataas kasi ng alak ang sodium level (asin) ng katawan kaya naman napipilitan ang katawan na huwag ilabas ang sobrang tubig nito. Kung hindi nawawala ang pamamaga ng paa dahil sa alak sa loob ng 2 araw, posibleng may problema na ang atay, bato, o puso ng pasyente.
Pagtamo ng injury. Puwede ring mamaga ang paa kung nagtamo ng injury ang bahaging ito dahil sa pagkakadapa, pagkakahampas o untog, pagkakabagsak ng mabigat na bagay, at iba pa. Kung wala namang nabaling buto sa paa, ang pamamaga ay puwedeng gumaling sa pamamagitan ng paglalagay ng yelo at bendahe.
Side effect ng pag-inom ng gamot. May ilang mga uri ng gamot na side effect ang pamamaga ng paa. Ilan sa halimbawa ng mga gamot na ito ang mga oral contraceptive, hormone replacement therapy, calcium channel blocker, steroid, antidepressant, non-steroidal anti-inflammatory drug, at diabetes medication. Kung namamaga ang mga paa dahil sa iniinom na gamot, sabihin ito sa iyong doktor upang mabago ang brand o dosage
Mga karamdaman. Sa ibang mga pagkakataon, ang pamamaga ng paa ay sintomas na pala ng isang kondisyon o karamdaman. Ilang halimbawa ng mga kondisyon na puwedeng magdulot ng pamamaga ng mga paa ay pre-eclampsia, impeksyon, venous insufficiency, blood clot, lymphedema, sakit sa puso, sakit sa bato, sakit sa atay, at iba pa.
Mga Sakit na Kaakibat ng Pamamaga ng Paa
Kung wala sa mga nabanggit na pangkaraniwang sanhi ang dahilan ng pamamaga ng mga paa, maaaring may mas nakapangangambang kondisyon ang pasyente. Kabilang sa mga malubhang sakit na kaakibat ng pamamaga ng paa ay ang mga sumusunod:
Pre-eclampsia. Ang pre-eclampsia ay isang uri ng komplikasyon ng pagbubuntis, kung saan tumataas ang presyon ng pasyente. Kapag may pre-eclampsia, nakararanas ang babae ng pamamaga ng paa, pagsakit ng tiyan at ulo, pagduduwal, pagsusuka, paglabo ng paningin, at iba pa.
Lymphedema. Nagkakaroon ng lymphedema ang isang tao kapag hindi mailabas ang labis na lymph fluid ng katawan. Kadalasang naaapektuhan ng kondisyong ito ang ibabang bahagi ng katawan kagaya ng mga paa. Karaniwang nagkakaroon ng lymphedema ang mga pasyenteng may kanser sapagkat napipinsala ang kanilang lymphatic system lalo na pagkatapos ng kanilang radiation therapy.
Venous insufficiency. Sa venous insufficiency, hindi nakadadaloy nang maayos ang dugo sa buong katawan dahil may pinsala ang mga valve ng puso. Dahil dito, tumatagas ang dugo sa mga blood vessel o ugat at naiipunan ng tubig ang mga paa. Kapag may ganitong kondisyon, ang pasyente ay maaaring makaranas ng pananakit ng mga paa, pagkakaroon ng makaliskis na balat, varicose veins, skin ulcer, at impeksyon.
Impeksyon. Kung namamaga ang paa, puwedeng sintomas din ito ng impeksyon. Kapag may impeksyon ang paa, kadalasan ay mayroon itong sugat at nana.
Deep vein thrombosis. Sa kondisyong ito, ang mga pangunahing vein o ugat ng mga paa ay nabarahan ng namuong dugo. Dahil dito, hindi makabalik ang dugo mula sa mga paa papuntang puso kaya naman namamaga ang mga paa.
Sakit sa puso. Puwede ring senyales ng sakit sa puso ang pagkakaroon ng namamagang mga paa. Kapag may pinsala ang puso, hindi nito magawang makapaghatid ng sapat na dugo sa iba’t ibang bahagi ng katawan. Dahil dito, nagkakaroon ng sodium at fluid retention kaya naman namamaga ang mga paa.
Sakit sa atay. Kung may sakit sa atay, ang katawan ay hindi nakakagawa ng sapat na Ang albumin ay isang uri ng protina na tumutulong sa pagpigil sa dugo na tumagas sa mga ugat. Kung kulang sa albumin ang isang tao, tatagas ang kanyang dugo sa mga ugat at maiipunan ng tubig ang mga paa.
Sakit sa bato. Ang mga kidney o bato ay tumutulong sa pagbawas ng sobrang tubig sa katawan. Kung ang mga bato ay may sakit, maiipon ang tubig sa katawan ang pasyente at mamamaga ang mga paa.
Karamihan sa mga sakit na kaakibat ng pamamaga ng paa ay mapanganib at nakamamatay, kaya naman makabubuting magpakonsulta agad sa doktor kung nakararanas ng ganitong sintomas.