Changunarayan Municipality Update - चाँगुनारायण नगरपालिका अपडेट

  • Home
  • Nepal
  • Bhaktapur
  • Changunarayan Municipality Update - चाँगुनारायण नगरपालिका अपडेट

Changunarayan Municipality Update - चाँगुनारायण नगरपालिका अपडेट Get the latest update on Changunarayan Municipality

फूलखेतीबाट आत्मनिर्भर बन्दै गुण्डूका महिला (फोटो फिचर)भक्तपुरको सूर्यविनायक नगरपालिका वडा नम्बर ७ गुण्डूका किसान महिलाहर...
01/11/2023

फूलखेतीबाट आत्मनिर्भर बन्दै गुण्डूका महिला (फोटो फिचर)

भक्तपुरको सूर्यविनायक नगरपालिका वडा नम्बर ७ गुण्डूका किसान महिलाहरू फूलको खेती गरेरै आय आर्जन गर्छन् । व्यावसायिक फूलखेती गरेका कारण उनीहरू आत्मनिर्भर पनि बन्दै आएका छन् । तिहार लगायत विभिन्न चाडपर्व, बिहे, व्रतबन्ध आदि विभिन्न संस्कार तथा मठमन्दिरमा गरिने दैनिक पूजाआजामा खपत हुने फूलको मात्रालाई लक्षित गरी उनीहरू वर्षैभरि फूलको खेती गर्छन् ।

गुण्डूका हरेक घरका किसान महिलाहरू धान, मकै रोपेको खेतको आली होस् कि बारीको कान्ला जहाँसुकै फूल रोप्छन् । बजारको मागलाई त्यतिले धान्न नसक्ने उनीहरूको अनुभव छ । व्यवस्था गर्न सक्नेले टनेलमा समेत फूल रोपेर फूलको व्यापार गर्ने गरेका छन् ।

खेतको आली, बारीको कान्ला र घर वरिपरिको खाली ठाउँमा फूल रोप्नेले पनि चाडपर्वका बेला १५–२० हजार रुपियाँ आम्दानी गरेका हुन्छन् । व्यावसायिक खेती गर्नेहरू वर्षमा एक लाखदेखि सात–आठ लाख रुपियाँसम्म कमाउँदै आएको बताउँछन् । विगत आठ वर्षदेखि व्यावसायिक रूपमा फूलखेती गर्दै आउनुभएकी रञ्जना बस्नेतको अनुभवमा सबै खर्च कटाएर फूलको बेर्ना र फूल बिक्री गर्दा वार्षिक सात–आठ लाख रुपियाँ आम्दानी हुने गर्छ । उहाँले तिहारका लागि चाहिने मखमली सहित स्थानीय जातका गोदावरी र विभिन्न खालका सयपत्रीका साथै अफ्रिकन जातका सयपत्री लगाएर वर्षभरि नै फूलको उत्पादन गरी बिक्री गर्दै आउनुभएको छ ।

परम्परागत फूलखेतीबाट चाडबाडमा सामान्य आम्दानी गर्दै आएका गुण्डूका किसान महिलाहरूले २०७५/७६ सालदेखि व्यावसायिक रूप दिएका हुन् । बजारको मागलाई ध्यानमा राखेर उनीहरूले वर्षभरि नै विभिन्न जातका फूलको खेती गर्दै आएका छन् ।

सामान्यतः फूलको बजार चम्कने भनेको तिहारमै हो । यसका लागि अति प्रसिद्ध मखमली फूललाई आफूहरूले असारदेखि नै टिपेर माला बनाउन थाल्ने गुन्डुका महिलाहरू बताउँछन् । फूल किसान तथा व्यवसायी पार्वती नगरकोटी भन्नुहुन्छ, “खेतीपातीको कामबाट केही फुर्सद भए मखमलीको माला गाँसेर राख्छौँ ।” उहाँका अनुसार, मखमली फूललाई असारदेखि टिप्न थालेर कात्तिकसम्मै उत्पादन लिन सकिन्छ ।

पार्वतीले सात आना जग्गामा मकै मात्र रोप्नुभएको छैन, त्यही मकैबारीमा मखमली र सयपत्री फूलका साथै भटमास लगाएर मिश्रित खेती गर्नुभएको छ । यसबारे उहाँ भन्नुहुन्छ, “तीन वटै बाली राम्रो भएको छ । मकै र भटमासको उत्पादनसँगै फूलको माला र गुच्छा बनाएर बेच्ने गरेको छु ।”

गुण्डूका केही महिलाहरू व्यावसायिक रूपमै फूलखेतीमा लागेका छन् भने केहीले खेतीपाती र घरको कामसँगै फूलको खेती गर्ने गरेका छन् । महिलाहरू आफैँले फूलको बेर्ना तयार गरेर रोप्नेदेखि, स्याहार्ने, टिप्ने, माला गाँस्ने र व्यापारीलाई बेच्ने काम पनि गर्छन् । फूल टिपेपछि उनीहरूले एकै ठाउँमा बसेर रमाइलो गर्दै माला गाँस्ने काम पनि गर्छन् ।

फूल किसान तथा व्यवसायी चुनमाया नगरकोटी भन्नुहुन्छ, “दिनको समयमा स्थानीय रणवम पाटीमा दिदीबहिनी भेला भएर माला गाँस्दै दिन बिताउन निक्कै रमाइलो लाग्छ ।” फूल टिप्न, माला गाँस्न सघाउने घर, परिवारका सदस्य भए त राम्रै भयो, नभए पनि ‘रोइरहनुभन्दा गाइरहनु निको’ भन्ने उनीहरूलाई लाग्छ । यसैले पनि महिलाहरूले सकेसम्म आपसमा रमाइलो गरी काम धान्दै आएको देखिन्छ । चुनमायाको अनुभवमा पनि पाटीमा साथीसङ्गीसँग सुखदुःखको कुराकानी गर्दै काम गर्दा आफूहरूलाई सजिलै लाग्ने गरेको छ ।

फूलको खेती गर्ने अनुभवी किसान महिलाहरू एक रोपनी जमिनमा मखमली फूलको खेती गरे चार–पाँच जनाको परिवारलाई दालभातको जोहो गर्न पुग्ने पनि बताउँछन् । रञ्जना, पार्वती, चुनमायाले जस्तै शर्मिला नगरकोटी, कल्पना केसी र चन्द्रमाया देउबन्जार आदि गरी करिब सात सय महिलाले गुन्डुमा फूलको खेती गरिरहेका छन् ।

गुण्डूमा महिलाहरू मात्रै रहेको साना किसान कृषि सहकारी संस्था सञ्चालनमा छ । स्थानीय सरकारले पनि सो सहकारीमार्फत फूलखेतीमा लागेका महिलाहरूलाई विभिन्न खालको सहयोग गर्दै आएको छ । यसबारे साना किसान कृषि सहकारी संस्था लिमिटेडका अध्यक्ष अम्बिका भण्डारी भन्नुहुन्छ, “यस क्षेत्रका महिला किसान तथा व्यवसायीलाई फूलखेतीमा लाग्न प्रेरित गर्ने उद्देश्यले विगत तीन वर्षदेखि सयपत्री फूलको बेर्ना उत्पादन तथा वितरणका लागि सहकारीले अनुदान दिँदै आएको छ ।” साथै, चालु आर्थिक वर्षमा छ लाख रुपियाँ अनुदान दिएर अफ्रिकन जातको सयपत्रीको ५५ हजार वटा बेर्ना तयार गरी ३१० जना किसानलाई वितरण गरिएको अध्यक्ष अम्बिकाको भनाइ छ ।

विगत २० वर्षदेखि गुन्डु क्षेत्रमा नगदेबालीका रूपमा फूलको खेती हुँदै आएको छ । पाँच वर्षयता भने यसलाई व्यावसायिक रूप दिने प्रयास पनि गरियो । यसका लागि स्थानीय तहले समेत आर्थिक अनुदान दिएर सहयोग गर्न थाल्यो । त्यसपछि धेरै महिलाहरू फूलको खेतीतिर आकर्षित भएको बताइन्छ । पूर्वमन्त्री महेश बस्नेतका अनुसार, गुन्डु क्षेत्रमा सडक बनाएर यातायातको सुविधा भएपछि स्थानीयको आयआर्जनको माध्यमको रूपमा फूलखेतीको व्यावसायिक प्रवर्द्धन गर्न थालिएको हो । उहाँ गुन्डुकै बासिन्दा हुनुहुन्छ । “राजधानी नजिकै भए पनि सडक सुविधा नहुँदा पहिले पहिले उत्पादित फूल बजारसम्म लैजान र फूल व्यापारीहरू आउन मुस्किल हुन्थ्यो,” उहाँ भन्नुहुन्छ, “अहिले यातायातको समस्या छैन ।” यसैले पनि स्थानीय महिलाहरू फूल उत्पादन र प्रवर्द्धनमा लागिरहेको उहाँको बुझाइ छ ।

गुण्डूमा उत्पादन हुने फूलको मुख्य बजार राजधानी काठमाडौँ हो । हिजोआज राजधानीका फूल व्यापारीहरू फूलका गुच्छा तथा माला खरिद गर्न गुन्डुमै पुग्छन् । कतिपय किसान महिलाले आफैँ बजारसम्म पुगेर पनि व्यवसायीलाई फूल उपलब्ध गराउँदै आएका छन् । गुण्डूमा उत्पादित र निर्मित फूलको माला काठमाडौँ मात्र होइन, केही वर्षयता अस्ट्रेलिया, जापान, क्यानडा आदि देशहरूमा पनि निर्यात हुन थालेको फूल व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

गुन्ण्डूका फूल किसान महिलाहरूले आफ्नो केही जग्गा भए मखमली, सयपत्री, गोदावरी लगायतका फूलको खेती गरेर वर्षैभरि आयआर्जन गर्न सकिने सन्देश दिइरहेका छन्। उनीहरूको अनुभवमा फूल उत्पादन जति धेरै गर्न सके पनि बजारको अभाव छैन । आफ्नो मिहिनेत खेर जाँदैन ।

खुला आकाशमुनि जमिनमा फूलको खेती गर्दा भने कहिले बढी वर्षाले र कहिले सुख्खा लाग्ने समस्याले सताउने गर्छ । यसका साथै कहिलेकाहीँ त रोगले पनि सताउने गरेको किसान महिलाहरूको अनुभव छ । यसबाट जोगिन केहीले टनेल बनाएर सबै मौसममा एकनासले फूल लगाउने र बिक्री गर्ने गरेको पाइन्छ ।
(यो सामाग्री हामीले sandhann.com वाट साभार गरेका हौं ।‍)

बजार अनुगमनलाई तिब्रता म्याद नाघेका खाद्यान्न जफत गरि नस्ट  ।
08/10/2023

बजार अनुगमनलाई तिब्रता म्याद नाघेका खाद्यान्न जफत गरि नस्ट ।

सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरण सम्बन्धमा ।
08/10/2023

सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरण सम्बन्धमा ।

06/10/2023

उपत्यकामा रहेका ५ वटा स्थानीय तहहरुले काठमाडौं उपत्यका विकास प्राधिकरणले रोक्का गरेको जग्गा फुकुवा गर्न माग गरेको छ र यदी सरकार बाट फुकुवा नगरे स्थानीय सरकारको अधिकार प्रयोग गरि कित्ताकाट खोल्ने संयुक्त निर्णय गरेका छन् । उपत्यकाको पूर्वी क्षेत्रका नगरपालिकाहरु सुर्यबिनायक,कागेश्वरी मनोहरा, शंखरापुर, मध्यपुर थिमी, चाँगुनारायणले संयुक्त रुपमा विज्ञप्ती जारी गर्दै यस्तो निर्णयको जानकारी गराएका हुन्।

नि:शुल्क खोप शिविर सम्बन्धि सूचना ।
24/09/2023

नि:शुल्क खोप शिविर सम्बन्धि सूचना ।

गँहुको विउ बितरण सम्बन्धमा ।
24/09/2023

गँहुको विउ बितरण सम्बन्धमा ।

भक्तपुरको ख्वप: अस्पतालले गलत औषधि र औषधिको ओभरडोज दिएका कारण एक विरामीको मृत्यु भएको आरोप लागेको छ । २१ वर्षीया युवतीको...
20/09/2023

भक्तपुरको ख्वप: अस्पतालले गलत औषधि र औषधिको ओभरडोज दिएका कारण एक विरामीको मृत्यु भएको आरोप लागेको छ । २१ वर्षीया युवतीको उपचारको क्रममा ख्वप: अस्पतालमा ज्यान गुमाएपछि मृतकका मामा हरिराम‌ लवजुले सो आरोप लगाएका हुन् । मृतकका मामा हरिराम‌ लवजुको भनाई जस्ताको तस्तै:

" नितु तिमीले जिउने लाखाैं संघर्षका बावजुद जीवनसंग जित्न सकेनाै । हामी सबैलाइ तिमीले आफ्नाे कलिलाे उमेर २१ बर्षमै आज छाेडेर गयाै । तिम्राे बाँकी जीवन सम्झना स्वर्गमा बास हाेस् । तिमीलाइ याे अकल्पनीय अनिच्छत मृत्युवरणमा पुर्याउने ती ख्वप अस्पतालका अत्यन्तै कच्चा र संबेदनाहिन चिकित्सक भनाउँदा घिन लाग्दा व्यक्तिहरुलाई तिमीले कहिल्यै माफि दिनेछैनाै । तिनीहरूकाे बाँकी जीवन आँसु र पीडामा बित्ने गरि तिम्रा आत्माले सराप्नले भत्तभति पाेल्नेछ। गलत औषधी र ओभरडाेज दिई तिम्राे जीवन सिध्याउने हत्याराहरूलाइ समयले दण्डित त गर्ने नै छ । तिम्राे मामाले केही नगरिकन बस्ला नसाेच्नू । तिनीहरूलाइ बाँकी राखिनेछैन । भावपुर्ण श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्दछु नितु तिमीलाइ ।"

आज बाट बिहान ९ देखि ११ र बेलुका ४ देखि ६ बजेसम्म सूर्यबिनायक रत्नपार्क द्रुत बस सेवा RBT सुरु हुदैँछ । यसरी चल्ने बसको अ...
20/09/2023

आज बाट बिहान ९ देखि ११ र बेलुका ४ देखि ६ बजेसम्म सूर्यबिनायक रत्नपार्क द्रुत बस सेवा RBT सुरु हुदैँछ । यसरी चल्ने बसको अगाडी हाल द्रुत बस सेवा लेखिएको छ र यी बस चल्ने लेनमा रातो रङ पोतिएको छ ।
याद राखौँ यी बस चल्ने समयमा भोलीबाट ती लेनमा अरू कुनै पनि सवारी चलाउन पाइने छैन (बस, कार, मोटरसाइकल, ट्रक केही पनि पाइँदैन) । समय अघि वा पछि भने चलाउन पाइन्छ ।
यसरी चल्ने बसहरूलाई एम्बुलेन्स सरहको सुविधा उपलब्ध छ अर्थात् ट्राफिक लाइटमा रोकिनु पर्ने छैन । तर अन्य लेनमा पस्ने अनुमति चाहिँ छैन । स्टप अनुसार पिक अप र ड्रप मात्र हुने भएकोले स्टपमा धेरै बेर र जाममा फस्नुपर्ने छैन ।।
देश भरिनै RBT अपरिहार्य छ अझ काठमाडौँ उपत्यकामा त अत्यावश्यक भई सकेको छ त्यसैले ट्रायलको रूपमा सुर हुने बस सेवालाई सहयोग गर्न सबैलाई आग्रह गर्दछु । बस चल्ने समयमा लेनमा आफ्नो कार, मोटरसाइकल र अन्य सवारी नलग्नुहोला ।।।

नगर प्रमुख जीवन खत्रीज्युबाट प्रमुख जिल्ला अधिकारी खगेन्द्र प्रसाद रिजालज्यूलाई मायाको चिनो प्रदान गर्दै ।
19/09/2023

नगर प्रमुख जीवन खत्रीज्युबाट प्रमुख जिल्ला अधिकारी खगेन्द्र प्रसाद रिजालज्यूलाई मायाको चिनो प्रदान गर्दै ।

NOTICE NOTICE मेलमिलापकर्ताको सूची प्रकाशित गरिएको सम्बन्धमा ।
17/09/2023

NOTICE NOTICE
मेलमिलापकर्ताको सूची प्रकाशित गरिएको सम्बन्धमा ।

नगरपालिका क्षेत्र  भित्र संचालन हुने सार्वजनिक यातायातहरु सूचीकृत हुने सम्बन्धि सूचना ।
17/09/2023

नगरपालिका क्षेत्र भित्र संचालन हुने सार्वजनिक यातायातहरु सूचीकृत हुने सम्बन्धि सूचना ।

ताकेता सम्बन्धि जरुरि सूचना
10/07/2023

ताकेता सम्बन्धि जरुरि सूचना

06/07/2023

भक्तपुर: चाँगुनारायण नगरपालिकामा लागत साझेदारीमा तीन वटा नमूना मिट मार्ट निर्माण गरिएको छ । चाँगुनारायण नगरपाल.....

चाँगुनारायण नगरपालिकामा व्यापार / व्यवसाय संञ्चालन गरेका व्यवसायीहरुलाई व्यवसाय दर्ता तथा नविकरण गर्ने बारेको अत्यन्त जर...
06/07/2023

चाँगुनारायण नगरपालिकामा व्यापार / व्यवसाय संञ्चालन गरेका व्यवसायीहरुलाई व्यवसाय दर्ता तथा नविकरण गर्ने बारेको अत्यन्त जरुरी सूचना

सामाजिक सुरक्षा भत्ता परिचयपत्र नवीकरण सम्बन्धी अत्यन्त जरुरी सूचना !
04/07/2023

सामाजिक सुरक्षा भत्ता परिचयपत्र नवीकरण सम्बन्धी अत्यन्त जरुरी सूचना !

चाँगुनारायण नगरपालिकाले सार्वजनीक गर्‍यो १ अर्ब ७१ करोड ६ लाखको बजेटचाँगुनारायण नगरपालिकाको १३ औं नगर अधिवेशन शूरु भएको ...
23/06/2023

चाँगुनारायण नगरपालिकाले सार्वजनीक गर्‍यो १ अर्ब ७१ करोड ६ लाखको बजेट

चाँगुनारायण नगरपालिकाको १३ औं नगर अधिवेशन शूरु भएको छ । अधिवेशनको पहिलो दिन नीति तथा कार्यक्रम र आगामी आर्थिक वर्षको लागि बजेट सार्वजनीक गरिएको छ । नगर प्रमुख जीवन खत्रीले आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम सार्वजनीक गर्नुभयो ।

नगर प्रमुख खत्रीले भौतीक पूर्वाधार, सडक पूर्वाधार तथा यातायात, खानेपानी तथा सरसफाई, विद्युत तथा वैकिल्पिक ऊर्जा, भवन तथा बस्ती विकास, कृषि तथा पशुपंक्षी विकास, सहकारी, गरिबी न्यूनीकरण तथा उद्यमशीलताको विकास, उद्योग वाणिज्य तथा बजार ब्यवस्थापन, शिक्षा, युवा तथा खेलकूद, स्वास्थ्य, लैगिक समानता तथा सामाजिक समावेशिकरण, सामुदायिक एवं गैरसकारी संघ संस्था परिचालन, सामाजिक सुरक्षा एवं पञ्जीकरण, श्रम र क्षमिक, वन, वातावरण, फोहोरमैला ब्यवस्थापन, पूर्ण सरसफाई तथा विपद् ब्यवस्थापन, सुसाशन, संस्थागत क्षमता विकास तथा सार्वजनीक सेवा प्रवाह, वित्तिय ब्यवस्थापन र सूचना तथा सञ्चारलगायत शीर्षकमा १९० बुँदालाई समेट्नु भएको छ ।

नगर प्रमुख खत्रीले सार्वजनीक गर्नु भएको नीति तथा कार्यक्रममाथि छलफल गरि शुक्रबारै नगरसभाले सर्वसम्मत रुपमा पारित समेत गरेको छ ।

त्यस्तै, नगरसभाका उपाध्यक्ष रमेश बुढाथोकीले आगामी आर्थिक वर्ष २०८० ०८१ को बजेट प्रस्तुत गर्नुभयो । नगरसभासमक्ष प्रस्तुत बजेट अनुसार आगामी आर्थिक वर्षको लागि १ अर्ब ७१ करोड ६ लाख १ हजार वरावरको बजेट विनियोजन गरिएको हो ।

चालु खर्च तर्फ ८१ करोेड ७३ लाख ५६ हजार र पुँजीगत खर्च तर्फ ८९ करोड ३२ लाख ४५ हजार बजेट छुट्याइएको छ ।

सार्वजनीक बजेट अनुसार नगरस्तरीय गौरवको आयोजनाका लागि ४ करोड, युवाहरुका लागि लक्षित गरि खेलकुद पूर्वाधार विकास गर्न ५ करोड, स्थानीय सरकारलाई नजिकको सरकारको रुपमा नगारिकको आभास दिलाउन विपन्न सहयोग कार्यक्रम अन्तर्गत २० लाख, आ-आफ्नै वडा कार्यालय भवनबाट सेवा प्रवाह गर्न १, ३, ५, ७ र ९ नम्बर वडा कार्यालयहरुका लागि आन्तरिक तथा भौतीक पूर्वाधार ब्यवस्थापन गर्न २ करोड २० लाख रकम विनियोजना गरिएको छ ।

उता बेरोजगार युवाहरुलाई लक्षित गरि सञ्चालनमा ल्याइएको मेयर उद्यमशीलता विकास कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिन १ करोड बजेट ल्याइएको छ भने जसबाट थप यूवाहरु उद्यम विकासमा प्रोत्साहन एवं समावेश गर्ने लक्ष्य राखिएको छ ।

त्यस्तैगरि, नागरिकहरुमा स्वास्थ्य सेवा प्रभावकारी गर्न विपन्न तथा ज्येष्ठ नागरिकहरुका परिवारका लागि निशुल्क स्वास्थ्य विमा कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिदैँ १ रकोड रकम विनियोजन गरिएको छ ।

चाँगुनारायण नगरपालिकामा रहेको अक्सिजन प्लान्ट मार्फत अक्सिजन उत्पादन गरी चाँगुनारयण बासीहरुलाई निशुल्क वितरणको लागि २० लाख, नगरबासीहरुको खानेपानीको आवश्यकतालाई सम्बोधन गर्न ६ करोड ५३ लाख, यातायात पूर्वाधारलाई उच्च प्राथमिकतामा राखी ५० करोड ४५ लाख, विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत चाँगुनारायण मन्दिर लगायत नगर क्षेत्रभित्रका मठमन्दिर एवं सम्पदा संरक्षणका लागि ६ करोड १७ लाख ५० हजार विनियोजन गरिएको छ ।

आर्थिक विकास तथा मानव जीवनको अपरिहार्य क्षेत्र कृषिमा आधारित रोजगार प्रबद्र्धन गरी कृषि पेशालाई सम्मानजनक बनाउन तथा आधुनिकीकरण एवं ब्यवसायीकीकरणका लागि ९२ लाख ५० हजार, पुश विकासका लागि पशु स्वास्थ्य आहार, नश्ल सुधार, सामुदायिक सेवा कार्यक्रम, फर्म तथा ब्यवसाय सुदृढीकरण लगायत कार्यक्रमका लागि ९७ लाख, प्राकृतिक तथा मानवीय कारणले हुनसक्ने विपद्जन्य क्षतीलाई न्यूनीकरण गर्दै सम्भावीत स्थानहरुमा बाँध निर्माण, आगलागी, बाढी, पहिरोलगायत आकस्मिक रुपमा आइपर्ने जोखिम न्यूनीकरण र ब्यवस्थापनका लागि विपद् ब्यवस्थापन कोषमा ३ करोड विनियोजन गरिएको छ ।

त्यस्तै, नगसभाले विभिन्न ऐन कानुन समेत पारित गरेको छ । बजेट अधिवेशनको छलफलको लागि अर्को बैठक आइतबार दिउँसो २ बजे डाँकिएको छ ।

कार्यक्रममा नगरसभाका सदस्य सचिव तथा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत चुरामणी पन्थी, वडाध्यक्षहरु, नगर सभास सदस्यहरु, शाखा प्रमुखहरु र सञ्चारकर्मीको सहभागिता थियो ।

६२ वर्षपछि रंगियो चाँगुनारायणविश्व सम्पदामा सूचीकृत चाँगुनारायण मन्दिरमा ६२ वर्षपछि रंगरोगन गरिएको छ । चाँगुनारायण मन्दि...
15/06/2023

६२ वर्षपछि रंगियो चाँगुनारायण

विश्व सम्पदामा सूचीकृत चाँगुनारायण मन्दिरमा ६२ वर्षपछि रंगरोगन गरिएको छ । चाँगुनारायण मन्दिर विकास समितिले स्मारक संरक्षण तथा दरबार हेरचाह कार्यालय भक्तपुर (पुरातत्व विभाग) को अनुमति तथा चाँगुनारायण नगरपालिकासँग २०७९ असार २० मा सम्झौता गरी प्राकृतिक रंगरोगन थालेको हो ।

मन्दिरमा रंगरोगनको काम अन्तिम चरणमा पुगेको र जेठ मसान्तभित्र सम्पन्न हुने समितिका अध्यक्ष एवं चाँगुनारायण मन्दिरका मूल पुजारी चक्रधरानन्द राजोपाध्यायले बताए ।

राजोपाध्यायकाअनुसार २०१८ सालमा राजा महेन्द्रको पालामा चाँगुनारायण मन्दिरको रंगरोगन गरिएको थियो । ‘त्यो बेला (२०१८ साल) मा लगाइएको रंग अझै छ तर पटक–पटकको मन्दिर मर्मत तथा जीर्णोद्धार, परेवाले गर्ने फोहोर, घामपानीका कारण मेटिँदै गएको छ,’ उनले भने, ‘प्राकृतिक रंगको प्रयोग गरेका छौं, कुनै रासायनिक इनामेल लगाएको छैन ।

’ पशुपतिनाथ, स्वयम्भू, जय बागेश्वरी लगायत मन्दिरहरुमा रंग भरेका कलाकार राजेन्द्र चित्रकारको नेतृत्वमा प्राकृतिक रंग लगाएको समितिले जनाएको छ ।

मन्दिर रंगरोगनका लागि समितिले ४४ लाख रुपैयाँ खर्चको लागत अनुमान गरेको छ । हालसम्म भक्तजनको सहयोगमा रंगरोगनको काम भइरहेको छ । रंगरोगनका लागि भक्तजनबाट करिब २८ लाख रुपैयाँ सहयोग प्राप्त भएको मूल पुजारी राजोपाध्यायले जानकारी दिए ।

‘गत आर्थिक वर्षमा वाग्मती प्रदेश सरकारले चाँगुनारायण मन्दिरको रंगरोगनका लागि २५ लाख रुपैयाँ विनियोजन भएको थियो, ८ दिनभित्र काम सक्ने निर्देशनसहित बजेट निकासा हुने भएपछि समितिले अस्वीकार गर्‍यो,’ उनले भने, ‘उक्त बजेट फिर्ता गयो र चालु आर्थिक वर्ष ०७९/८० मा वाग्मती प्रदेश सरकारबाट १० लाख ८५ हजार ३२० रुपैयाँ मन्दिर रंगरोगनको लागि प्राप्त भएको छ ।’

राजोपाध्यायका अनुसार मन्दिर रंगरोगनका लागि भक्तजनमार्फत करिब २८ लाख रुपैयाँ सहयोग प्राप्त भएको छ । चाँगुनारायण नगरपालिकाले मन्दिर रंगरोगनका लागि बजेट छुट्याएको बताए पनि हालसम्म प्राप्त नभएको समितिले जनाएको छ । स्मारक संरक्षण तथा दरबार हेरचाह कार्यालय (पुरातत्व विभाग) भक्तपुर र चाँगुनारायण नगरपालिकाको प्रतिनिधिको रोहबरमा रंगरोगन भइरहेको समेत जनाएको छ ।

‘नयाँ रंगरोगन भएपछि ऐतिहासिक, सांस्कृतिक र धार्मिक महत्त्व रहेको काष्ठकलाको सुरक्षित हुनेछ,’ मन्दिरका मूल पुजारी राजोपाध्यायले भने । रंगरोगनका लागि चाँगुनारायण नगरपालिकाले बजेट निकासा गर्ने निर्णय गरे पनि उपलब्ध नभएपछि समितिले भक्तजनलाई सहयोगको आह्वान गरेको र सहयोगी हातहरु जुटिरहेको जनाएको छ ।

मन्दिरको चारैतिर विभिन्न देवीदेवताका कलात्मक काष्ठकलाका मूर्तिहरु छन् । मन्दिरमा काठ, इँटा र प्रस्तर (ढुंगा) र धातुको प्रयोग गरी बनाइएको छ ।

मौलिक प्यागोडा शैलीमा निर्मित चाँगुनारायण मन्दिर मध्यकालमा राजाशिव सिंहकी रानी गंगारानी र १८ औं शताब्दीको सुरुमा कान्तिपुरका भाष्कर मल्लको शासनकालमा जीर्णोद्धार भएको थियो ।

त्यस्तै, २०६६ सालमा गाहरो र छाना मर्मत भएको चाँगुनारायण मन्दिर २०७२ वैशाखको भूकम्पले क्षतिग्रस्त भइ जीर्णोद्धार भइसकेको छ । भूकम्पको कारण क्षतिग्रस्त मन्दिर परिसरको चौघेरा सत्तल पुनर्निर्माणको काम भइरहेको छ ।

चाँगुनारायण मन्दिरको लिच्छविकालीन राजा हरिदत्त वर्माले इशापूर्व ३२३ माबनाएको प्राचीन पुरातात्विक शिलास्तम्भ सहितको प्यागोडा शैलीको मन्दिर हो । उपत्यकाकै प्राचिन मन्दिरमा सबैभन्दा पुरानो मानिने चाँगुनारायण मन्दिरलाई सन् १९६९ मायुनेस्कोको विश्व सम्पदा सूचीमा सूचिकृत गरिएको हो ।

चाँगुनारायण मन्दिर अवलोकनका लागि आउने विदेशी पर्यटक प्रवेश शुल्क बापत नगरपालिकाले वार्षिक करिब साढे तीन करोड रुपैयाँ असुल्दै आएको छ भने मन्दिर संरक्षणको लागि भने खासै चासो देखाएको पाइएको छैन ।

वडा अध्यक्ष भन्दा पहिले भू- माफिया नगरपालिका पुग्छन् कसरी?"वडा अध्यक्ष भन्दा भू- माफिया नगरपालिका पुग्छन् कसरी? अचम्मित ...
21/12/2022

वडा अध्यक्ष भन्दा पहिले भू- माफिया नगरपालिका पुग्छन् कसरी?

"वडा अध्यक्ष भन्दा भू- माफिया नगरपालिका पुग्छन् कसरी? अचम्मित परेको छु।" चाँगुनारायण नगरपालिका वडा नम्बर ४ का वडा अध्यक्ष रोजबहादुर तामाङ्ग भन्छन्। "वडा बाट डोजर नलगाउनु भनेर चिठ्ठि लिएर नगरपालिका गयो,नगरपालिकाबाट उनीहरूले चिठ्ठि लिएर निस्किसकेका हुन्छन्।अनि के भन्न भित्र छिर्ने,त्यतिकै फर्कन बाध्य छौ" उनी भन्छन्। अघिल्लो स्थानीय सरकार हुँदा १४ अाना जग्गा सम्याउन स्वीकृति लिएर अहिले १४ रोपनि भन्दा बढीमा डोजर चल्दा पनि मुकदर्शक बन्नु परेको वडा अध्यक्ष तमाङ्गको भनाई छ।उनका अनुसार वडा बाट सम्याउन स्वीकृति लिन अाएका छैनन्। नगरपालिकामा तारन्तार पत्र पठाउँदा पनि मेयर,उपमेयरबाट कुनै निर्देशन नअाएकाले सिडिअोको सहायता लिन बाध्य हुने वडा अध्यक्ष तामाङ्ग बताउँछन्। कसले जग्गा प्लटिङ्ग गर्न लागेको हो कसैलाई थाहा छैन। यो प्लटिङ्गले बस्तिमात्र हैन ऐतिहासिक चाँगुनारायण मन्दिरै जोखिममा परेको छ।

Tripura News

जनप्रतिनिधिले जनताको कुरा नसुन्ने र आफ्नै मनोमानीमा रमाउने आरोप लागिरहँदा चाँगुनारायण नगरपालिकाले भने आफ्नो सेवाबारे सार...
18/12/2022

जनप्रतिनिधिले जनताको कुरा नसुन्ने र आफ्नै मनोमानीमा रमाउने आरोप लागिरहँदा चाँगुनारायण नगरपालिकाले भने आफ्नो सेवाबारे सार्वजनिक सुनुवाई सम्पन्न गरेको छ । पहिलो पटक सार्वजनिक स्थानमा सभाको आयोजना गरी चाँगुनारायण नगरपालिकाले आर्थिक वर्षको पहिलो चौमासिकको सार्वजनिक सुनुवाई सम्पन्न गरेको हो ।

स्थानीय सरकारको रुपमा रहेको चाँगुनारायण नगरपालिकाले बिहीवार वडा नम्बर १ दुवाकोटमा सार्वजनिक सुनुवाई मात्र गरेन । ३ घण्टा बढी समय नगरप्रमुख जीवन खत्रीले स्थानीयको अपेक्षा र सुझाव संकलन समेत गरे । भक्तपुरको कान्छो नगरपालिकाको रुपमा रहेको चाँगुनारायण नगरपालिकाले जनताप्रति उत्तरदायी बन्दै जनताको जिज्ञासाको सामना गर्ने सामर्थ्य देखाएको भन्दै नेपाल पत्रकार महासंघ जिल्ला शाखा भक्तपुरका अध्यक्ष जगत प्रजापतिले नगर नेतृत्वको प्रशंशा समेत गरे । कोठाचोटामा आफ्ना समर्थक मात्र राखेर सार्वजनिक सुनुवाइको नाटक मन्चन गर्ने प्रवित्ति विरुद्ध सार्वासाधरणको सहज पहुँच रहेको सार्वजनिक स्थानमा सार्वजनिक सुनुवाई गरेर नगरपालिकाले आलोचनालाई स्वीकार गर्ने सकारात्मक सस्कार शुरु गरेको भन्दै महासंघले यसको निरन्तरताको लागि समेत शुभकामना दिएको छ ।

उक्त सार्वजनिक सुनुवाई कार्यक्रमको संचालन नेपाल पत्रकार महासंघ भक्तपुरको तर्फबाट सचिव संजीप घिमिरे 'शुभचिन्तक' ले गरेका थिए । कार्यक्रममा महासंघले १ हप्ता लगाएर सेवाग्राही र सरोकारवालासंगको स्थलगत कुराकानीको आधारमा तयार पारेको सेवाग्राही बहिर्गमन अभिमत सन्तुष्टि र नागरिक सर्वेक्षण प्रतिवेदन प्रस्तुत गरिएको थियो । सचिव शुभचिन्तकले सर्वेक्षणबाट प्राप्त नतिजाले सेवाग्राहीमा सेवा प्राप्तीबारे थप चेतना जागृत हुने र नगरपालिकाले आफ्नो योजना र नीति तथा कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी बनाउन सहयोग गर्ने उदेश्य रहेको स्पष्ट पारेका थिए ।

उक्त अवसरमा सार्वजनिक सुनुवाईमा सहभागी भएका करिब २ सय स्थानीय मध्ये १६ जनाले नगरपालिकाको सेवाबारे जिज्ञासा एवं सुझाव प्रस्तुत गरेका थिए । नागरिक अगुवाहरुको सहभागिता रहेको उक्त कार्यक्रममा सहभागीले उत्साहपूर्वक सक्रिय सहभागिता जनाएका देखिन्थे। कार्यक्रममा माधवप्रसाद न्यौपाने, तुलसीलाल बासुकला, सूर्यकान्त दाहाल, जनार्दन केसी,केशव खनाल,परशुराम खनाल,गणेश पौडेल,लीलामाया पौडेल,चक्रधरानंद राजोपाध्याय,हिम्मत सिंह नेपाली,प्रेमबहादुर भुजु,दिल कुमार बाला,अनिता नेउपाने,ह्दय खड्का र रितेश खड्काले सार्वजनिक चासोको विषयमा प्रश्न र सुझाव प्रस्तुत गरेका थिए ।

उक्त अवसरमा नेपाली कांग्रेसका नगर सभापति शिवहरी केसी, नेकपा (माओवादी केन्द्र)का नगर अध्यक्ष नरेश खड्का र नेकपा(एमाले)का नगर उपाध्यक्ष जयराम बास्तोला लगायतले पनि नगरको कामकारवाहीप्रति टिप्पणी गर्दै जनपक्षीय काममा पार्टीको सदैव सहयोग र खबरदारी रहने प्रतिवद्धता प्रकट गरेका थिए ।

जिज्ञासाहरुको जवाफ दिंदै प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत हिरामणी सुवेदीले सामुदायिक विद्यालयको स्तरउन्नती, स्वास्थ्य सेवाको सुदृढीकरण र कृषी क्षेत्रलाई उकास्ने योजना बनाउने विश्वास दिलाएका थिए । उनले विषयगत उठेका समस्यालाई समाधान गर्न उपस्थित नगरपालिकाका शाखा प्रमुखहरुलाई निर्देशन समेत दिए ।

त्यसैगरी नगर प्रमुख जीवन खत्रीले दुवाकोटमा वीर अस्पताल यथाशीघ्र स्थानान्तरण गर्न प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई प्रत्यक्ष भेटेर अवगत गराएको जानकारी गराउदै यस विषयमा नगरपालिका गम्भीरतापूर्वक लागिरहेको बताए । उनले झौखेलमा मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्र सार्न पहल भैरहेको जानकारी गराए । साथै नगरमा क्यान्सर र मृगौलाका बिरामी अनपेक्षित किसिमले बढिरहेको प्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै स्वास्थ्यलाई नगरपालिकाले पहिलो प्राथमिकतामा राखेर नगरबासीका सबैखाले स्वास्थ्य समस्याको समाधान गर्न विशेष योजना ल्याइने समेत बताए ।

चाँगुनारायण नगरपालिका मातहत भनिएको नेपाल इञ्जिनियरिङ्ग कलेज सस्थागत रुपमा नगरपालिका मातहत नदेखिएको खुलासा गर्दै यसलाई कानुनीरुपले दीर्घकालीन हिसाबले नगरपालिका मातहत ल्याउन आफू प्रयासरत रहेको प्रमुख खत्रीले प्रष्ट पारे । यस्तैगरी नगरका कुनै पनि स्थानमा नगरपालिकाले माटो सम्याउन तथा डोजर लगाउन रोक लगाएको उनले जिकिर गरे । जग्गा बिग्रेकालाई सम्याउन तथा खेती योग्य बनाउन सर्वपक्षीय छलफलमा आफू लागेको समेत जानकारी गराउदै जमिन भासिने र पहिरोको जोखिममा रहेको नगरपालिकालाई सबै मिलेर सम्भावित बिपद बिरुद्धयोजना कार्यान्वयन गर्नुपर्ने आवस्यकता औल्याए । यस्तै उनले यातायातलाई सबैको पहुँचमा पुर्याइने जिकिर गरे । कृषी,ब्यापार र पर्यटनमा प्राथमिकतापूर्वक लगानी गर्दै आत्मनिर्भरता तर्फ अघि बढ्ने योजना बताए । नगर प्रमुख खत्रीले सबैको साथ लिएर समृद्ध चाँगुनारायणको सपना साकार पार्ने प्रतिवद्धता प्रकट गरे । नगरप्रमुख खत्रीको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रम सहजीकरण नगरपालिकाकी अधिकृत निला घिमिरेले गरेकी थिइन् । सार्वजनिक सुनुवाईमा नगरपालिकाका वडाध्यक्ष लगायत जनप्रतिनिधिहरु एवं कर्मचारीहरु समेत उपस्थित रहेका थिए ।

02/11/2022

बिगत ९ बर्षदेखि बन्न नसकेको नगरकोट सडकखण्डको आज भएको संयुक्त दलको बिरोध कार्यक्रममा आफ्नो महत्त्वपूर्ण भनाइ राख्दै चागुनारायण नगर प्रमुख जीवन खत्री Jeevan Khatri

बिगत ९ बर्षदेखि बन्न नसकेको नगरकोट सडकखण्डको आज भएको संयुक्त दलको बिरोध कार्यक्रम !!!!
02/11/2022

बिगत ९ बर्षदेखि बन्न नसकेको नगरकोट सडकखण्डको आज भएको संयुक्त दलको बिरोध कार्यक्रम !!!!

Address

Changunarayan
Bhaktapur
977

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Changunarayan Municipality Update - चाँगुनारायण नगरपालिका अपडेट posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Videos

Share

Category


Other Media in Bhaktapur

Show All