Radboud Spruit Grafkisten

03/02/2024

Vorig jaar kwam een filmmaker langs en maakte een kort item over mijn werk als grafkistenmaker.
Gisteravond werd dat op NPO2 uitgezonden.
Voor de liefhebber terug te zien op

De etalage voor het beste van de regionale omroepen met de mooiste documentaires, achtergrondprogramma's en persoonlijke verhalen.

19/12/2021

Het vervolg verhaal van de Coconkist die niet in de crematieoven paste

Ik nam de gebruikte Coconkist vanuit België weer mee terug naar Utrecht, plaatste hem met een doek er overheen op de vliering van mijn werkplaats en dacht, we zien wel!
Een paar maanden later werd ik door een vrouw gebeld. ‘Ik heb misschien een rare vraag maar ik heb een kist nodig voor mijzelf. Zou ik langs mogen komen om daar over te praten?’
Dat is een hele vertrouwde vraag voor mij. Dus ik antwoorde dat dat natuurlijk kon.
Een paar dagen later kwam ze langs. Het was een vriendelijke vrouw van mijn leeftijd. Ze was zichtbaar ernstig ziek en liep slecht dus ik plaatste snel een stoel naast een Petronella kist waar ik aan werkte.
Ze vond de Petronella mooi dus ik vertelde er over. Ze luisterde beleefd en zei toen, ‘eigenlijk kom ik voor een andere kist. Jaren geleden toen ik kanker kreeg zag ik op een expositie een kist van jou. Die kist was helemaal rond. Ik was geraakt door dat ontwerp en dacht toen als het ooit helemaal fout gaat met mijn ziekte dan wil ik die kist. Dat moment is nu gekomen.’
Ondertussen keek ze een paar keer naar de vliering waar je de contouren van de Coconkist van de Belg zag staan. ‘Dan heb je waarschijnlijk de Cocon gezien’, zei ik. ‘Dat is een heel ander soort kist dan deze waar je nu naast zit, met een arbeidsintensief proces.’
‘Maar kun je die nog maken?’, vroeg ze terwijl ze weer naar boven keek. ‘Niet snel’, zei ik, en er viel een stilte. ‘Maar, zei ik met enige aarzeling, ‘ik heb er toevallig wel een staan. Alleen daar zit een verhaal aan vast en dat moet je eerst moeten horen voordat je voor deze kist kan kiezen. Het is alleen een beetje een bizar verhaal en daar heb je nu misschien geen zin in.’ ‘Nee vertel,’ zei ze nieuwsgierig.
Ik vertelde het verhaal van de bijzondere Belg die tot vlak voor de oven van het crematorium tijdens zijn uitvaart in deze Cocon had gelegen. Ik vertelde dat de ovenopening te klein was en dat ik hem zelf uit de Cocon had getild om hem daarna in de Petronella te leggen, waarna zijn familie hem de oven in had geduwd. Weer viel er een stilte. En toen begon de vrouw te stralen. ‘Wat een fantastisch verhaal,’ zei ze. ‘Ik zou het een eer vinden als ik in deze kist mag liggen. Ik word ook gecremeerd,’ vertelde ze. ‘Hier in de buurt. En als de Cocon daar ook niet past, dan wil ik ook dat jij mij eruit haalt en in een Petronella kist legt.’ Ik lachte en zei, ‘Nee, in Nederland past de Cocon gewoon in de oven.’
Ik bood aan de Cocon opnieuw te bekleden en gaf haar korting op deze tweedehands kist.
Na twee weken werd ik door familie van de vrouw gebeld dat de Cocon nodig was. Het werd een bijzondere uitvaart en ik hoefde geen Petronella meer te bezorgen.

Memento deze bijzondere vrouw ❤️

27/11/2021

Ooit informeerde een Belg via de mail naar mijn Petronella kist. De man was ziek en wist dat hij spoedig zou sterven. Er volgde een vriendelijke emailwisseling waarin hij aangaf gecremeerd te willen worden en dat de Petronella de laatste plek zou zijn waarin hij zou liggen.

Vervolgens hoorde ik niets meer. Tot opeens zijn zoon mij benaderde; zijn vaders dagen waren geteld, hij vond de Petronella nog steeds mooi maar was gaan fantaseren over een andere kist van mij de Cocon.

De vader bleek een regisseur te zijn en de kunstenaar in hem was wakker geworden; zijn eigen uitvaart zou zijn laatste regieklus worden. De Cocon paste daar als belangrijk decorstuk in. Ik zei dat ik dat een mooi idee vond, maar dat de Cocon een totaal andere kist was dan de Petronella, één die heel veel tijd vergt om te maken. Ik was op dat moment toevallig met een Cocon bezig, maar had daar nog weken werk aan.

De zoon vroeg wat teleurgesteld, ‘maar kunt u het misschien proberen?’. Ik beloofde mijn best te doen. En dus hield ik de zoon om de zoveel dagen op hoogte over de voortgang van de kist. En van de zoon hoorde ik dan hoe het met zijn vader ging. Dat ging ‘gelijk op’. Toen de kist klaar was belde ik de zoon. Hij was even stil en vertelde geëmotioneerd dat zijn vader net was overleden.

De volgende dag reed ik met de Cocon naar België waar ik door een ontzettend vriendelijke familie ontvangen werd. Ze vonden de kist schitterend maar vroegen zich af hoe je die op de schouders kon dragen. Ik vertelde dat je hem eigenlijk aan de grepen met de hand moest tillen. Zijn vrouw zei, ‘maar mijn man heeft al vier vrienden uitgekozen en die willen de kist absoluut op de schouders.’ ‘OK,’ zei ik, ‘zullen we anders even uitproberen?’ De vrouw stelde voor de kist eerst af te geven bij het uitvaartcentrum. De familie en de vrienden zouden daar dan ook naartoe komen om te oefenen.

Bij het uitvaartcentrum werd de kist wederom door iedereen met veel lof ontvangen, alleen de uitvaartondernemer keek zeer bedenkelijk. Ik stelde voor dat iemand in de kist zou gaan liggen. De vrouw bood zichzelf aan en ging in alle rust liggen. De vrienden trokken op mijn teken de kist omhoog en lieten de ronde vorm op hun schouders rusten. Ze liepen maar een klein stukje, maar we zagen direct dat het opvallend makkelijk ging. Stralend kwam de vrouw weer uit de kist. ‘Zo meteen ligt mijn man hierin, wat bijzonder dat ik nu weet hoe dat is. Hij ligt heerlijk!’

De uitvaartondernemer in zijn zwarte pak had de hele tijd niets gezegd maar kwam nu naar voren. ‘Die past nooit in die oven. Hij is veel te hoog!’ Ik noemde de maten van de kist en zei dat het in Nederland geen probleem was. ‘Hier wel!’ zei de man met een grijns. Ik stelde voor het crematorium te bellen. Maar dat kon de volgende dag pas want het was nu te laat. Ik baalde ontzettend ook al zei de familie dat het goed zou komen.

Onderweg naar huis liet het mij niet meer los. Ik verzon allerlei oplossingen voor wanneer de kist te hoog zou zijn, maar geen een was goed. De Cocon vervangen door een andere kist was geen optie daarvoor was het een te belangrijk decorstuk geworden, de symboliek kwam terug in de teksten van de overledene die hij zelf had ingesproken. Toen bedacht ik dat de feitelijke crematie na de ceremonie alleen door zijn vrouw en twee zonen zou worden bijgewoond en dat bracht mij op een idee.

Rond middennacht mailde ik de familie: ‘Beste allemaal, zelfs als de Cocon niet past, dan nog kan jullie vader en echtgenoot de hele uitvaart in zijn Cocon blijven liggen. Pas bij de oven, als we alleen zijn halen we hem uit eruit en leggen hem in de Petronella kist. Deze past wel en was zijn eerste keuze. Jullie kopen de Petronella en betalen een symbolisch huurbedrag voor de Cocon. Ik drukte op send, en kon gaan slapen.

De volgende ochtend belde een enthousiaste zoon; de familie had het door mij voorgestelde plan zelf ook verzonnen, maar durfde mij dat niet voor te stellen. Alleen het uit de kist halen vonden ze spannend. ‘Dat doe ik,’ zei ik ‘en ik vraag hulp van de uitvaartondernemer’.

De ochtend van de uitvaart vertrok ik naar een Crematorium bij Brussel met dit keer een lege Petronella achterin. Op de gezichten van de crematoriummedewerkers was duidelijk te lezen dat ze die Hollanders knettergek vonden.
Ik woonde de bijzondere uitvaart bij, het laatste kunstwerk van de regisseur. De Cocon schitterde op het podium. Samen met het gezin reed ik naar het crematorium waar ik de Cocon opende en de man in de Petronella kist legde. De zoon schoof zijn vader zelf de crematieoven in. We dronken koffie om 1 ½ uur later de as in ontvangst te nemen. Toen ik afscheid nam vroeg de zoon, ‘Maar hoe moet het dan verder met de Cocon?’ Ik zei, ‘dat is niet belangrijk, dat zie ik later wel. Ik weet zeker dat er een bestemming komt voor de Cocon.
Memento Hugo ❤️

21/02/2021

Vaak krijg ik van mensen foto's gemaild hoe mooi de vlindersluitingen zijn beschilderd door de kleinkinderen. Dit keer ook weer en nu mocht ik ze zelfs gebruiken om op mijn site te laten zien. Kunstwerkjes zijn het geworden !!

20/09/2020

Wat beelden van mijn allereerste grote vlindersluiting (2009). Het programma ‘de Kist‘ van de EO belde met de vraag of ik een kist wilde maken in de vorm van een vlinder. Ik krijg zo'n vraag wel vaker. “Dat is niet echt mijn stijl “ zei ik. “Maar waarom hebben jullie zo'n kist nodig?” . Ze vertelden over hun nieuwe programma en ze wilden Gerda Havertong die iets met vlinders had verrassen. Ik zei “ik heb wel een ander idee wat mooi kan zijn” en ik ontwierp de vlindersluiting. De EO kwam kijken en was enthousiast. De vlinders kwamen op tv en even had ik het druk want mensen die het zagen wilden ook een vlinder op hun kist. Ik maakte ze wel maar gaf het verder geen aandacht dus ebte het weg. Pas toen de Pakistanen op mijn pad kwamen ging ik er iets mee doen en werd het een echt avontuur.
aflevering de Kist:
https://www.npostart.nl/de-kist/17-11-2009/EO_101152661

09/01/2020

Een week geleden werd de zaagmachine naar Nepal gestuurd en vandaag al maakt mijn Nepalese vriend de eerste centimeters. Binnenkort reis ik de machine achterna om de samenwerking een goeie start te geven. Straks ook een vlindersluiting uit Nepal.

24/09/2019

Een al lang bestaand plan heb ik uitgevoerd. Een podcast serie over de dood. Ik begin met mijn kennis over de kist. Hou je er van te luisteren naar iemand die vertelt Klik op deze link. https://soundcloud.com/user-523333048/de-kist-deel-1

Een podcast over de grafkist. Waar moet een kist aan voldoen en waar moet je allemaal rekening mee houden wanneer je zelf een kist gaat maken. Niet alleen interessant voor diegene die dit daadwerkelij

16/03/2019

Een maand geleden kwam Ines van den Adel mij interviewen. Ze is student aan de school voor de journalistiek. Ze heeft er een heel mooi verslag van gemaakt waarbij ze beeld, geluid en tekst combineert.
Ik word altijd heel blij van jonge mensen die mij bezoeken. Hun energie en positieve ideeën geeft zoveel hoop voor de toekomst.
In her verslag kun je scrollend naar een volgende pagina of met je muis klikken onder in het beeld.

De grafkist staat voor velen symbool voor de dood. Eén van de eerste dingen waar je aan denkt bij een overlijden. Radboud Spruit uit Utrecht maakt milieuvriendelijke grafkisten met passie, en vooral veel liefde.

02/11/2018

Ik was met de mooie vlinders van Radboud bezig toen een echte kwam kijken.

23/09/2018

Vanochtend heel vroeg was ik live bij Radio Noord Holland. Ik sprak een uur met de ontzettend vriendelijke Koop Geersing in zijn programma "Waarheen Waarvoor" over mijn vroegere angst voor de dood en het opgraven van een familielid.
Bij het terug luisteren merk ik dat wanneer ik begin te praten moeilijk te stoppen ben. Een paar muziek nummers moesten geschrapt worden.
Ik vond het een mooie ontmoeting.
Dank Koop voor de uitnodiging !

Radioprogramma op NH Radio (iedere zondag van 07:00-08:00 uur) over passie, leven en dood. Gast: Radboud Spruit, kistenmaker. Als kind al bang voor de dood maar na het verzorgen van zijn zieke moeder en haar uiteindelijke overlijden werd de dood voor hem vertrouwd. Radboud maakt bijzondere uitvaartk...

10/06/2018

Saine van Kan een jonge journalist kwam afgelopen week voor een interview naar mijn werkplaats.
Ze schrijft niet alleen heel goed, ze maakt ook hele mooie foto's.
Mijn rommelige werkplaats is echt mijn thuis.
Ik ken elk stukje hout dat je hier ziet.
En ik kijk uit naar morgen dat ik hier weer mag werken.

22/01/2018

" Het verhaal achter een kist " .

Als een kist af is kan ik er heel lang naar kijken. Het verveelt mij nooit.
Ik hou gewoon echt van ze.
Voor mij was het vanzelfsprekend dat ze namen kregen en geen nummers wat vroeger gebruikelijk was. En achter elke naam zit altijd een verhaal.
Mijn eerste kist 'Houvast " maakte ik bijna 20 jaar geleden.
Het verhaal wat ik nu zal vertellen beschrijft de oorsprong van deze kist.

Als grafkistenmaker wordt ik zo nu en dan door mensen gebeld die niet meer lang te leven hebben en zelf een kist willen uitzoeken of laten maken.
Zo werd ik bijvoorbeeld een keer gebeld door een man die mij vroeg een kist te maken van een iep die bij hem in het bos had gestaan.
De man was al 10 jaar ziek en zou binnenkort komen te overlijden.
Hij woonde in een bos waar 10 jaar geleden veel oude iepen waren bezweken aan de iep-ziekte.
Dat was dezelfde periode waarin hij ernstig ziek was geworden.
Vlakbij woonde een boswachter die één van de 200 jaar oude iepen bewaard had. Hij had de man het hout aangeboden om daar een kist van te laten maken.
De man zou gecremeerd worden en zijn as en dat van de kist zouden dan later uitgestrooid worden in het bos waar de iep en de man beide geleefd hadden.
De kring zou zo weer rond zijn.
Via via had de man van mij gehoord en vroeg mij dus of ik die kist wilde gaan maken.
Ik zei dat ik het een heel bijzonder plan vond, maar dat ik eerst wilde bekijken hoe het hout er uitzag en wat in mijn mogelijkheden lag om daar een kist van te maken.
Het was een leuke boswachter en hij had ontzettend mooi hout.
Door de telefoon heb ik een ontwerp besproken met de man.
Hij wilde een hele basale kist zonder enge knik en niet taps toelopend.
Gewoon een echte kist-kist met een greep rondom zodat velen hem konden dragen.
Met groot enthousiasme ben ik aan die kist begonnen en toen deze af was heb ik de man gebeld of hij de kist kon komen bekijken. Dat ging niet meer maar omdat hij hem zo graag wilde zien heb ik de kist in de auto geladen om hem in zijn kleine huisje te tonen.
Ik zou hem daarna weer in de werkplaats opslaan totdat hij zou zijn overleden.
De ontmoeting was bijzonder.
Samen met de boswachter heb ik de kist het kleine huisje ingedragen en in de kamer, waar de zieke man op een bed lag, op de tafel geplaatst.
Toen ik de kist ontdeed van het kleed dat er omheen zat, stond de man enthousiast op.
“ Radboud, wat een mooie kist, dank je wel “ Hij pakte de geep vast en liep om de kist heen.
“ Nu ben ik er klaar voor en kan ik sterven, wat zullen ze de kist mooi vinden. “hier hebben zij en ik houvast aan”.
Een mooier compliment kon de man mij niet geven.

Over de bekleding had ik niets gezegd maar ik had de houtkrullen van het schaven, verspreid over de bodem. Het was een schot in de roos en hij zou zelf nog wat mos, takjes en bloemen uit het bos laten halen wanneer hij uiteindelijk in de kist lag.
Ik heb de kist weer mee genomen en een paar maanden later werd ik gebeld dat hij was overleden.
De kist heb ik wederom bezorgd . Ik heb hem op een zelfde manier weer in zijn kamer gezet vlakbij zijn bed waar hij nu overleden was. Zijn vrienden waren nu degenen die enthousiast reageerden.
Het was een mooie ervaring en een eer om hier aan meegewerkt te hebben.

Dit model kist ben ik hierna van vurenhout gaan maken en noemde hem “De Houvast“ .

03/12/2017

Grafkist Petronella

Heel lang gelden overleed mijn moeder na een jarenlang ziekbed.
Tot aan haar dood verzorgden we haar thuis.
In dezelfde sfeer gaven we vorm aan de uitvaart. Een echte keuze in een kist was er toen niet. Het werd er zomaar een want ze leken toch allemaal op elkaar.
Tijdens het dragen van de kist, wat pijn aan mijn handen deed, ontstond het idee om ooit voor mijzelf een kist te gaan ontwerpen ; een die mooi was, die niet afstootte maar juist aantrok en heel prettig aanvoelde.
Dit idee bleek later de start van mijn kistenbedrijf.
Toen ik de Petronella had ontworpen wist ik dat dit eigenlijk de kist was waar mijn moeder in had moeten liggen.
Mijn moeder heette Petronella en een naam voor dit ontwerp was eenvoudig gevonden.