20/11/2023
HENRI BONTENBAL: "Rabbijn JONATHAN SACKS is een van mijn inspiratiebronnen in de politiek".
Lees Bontenbals essay 'Een politiek van hoop'.
"Onlangs bekeek ik de documentaire ‘The Swedish Theory of Love’. In deze documentaire uit 2015 schetst filmmaker Erik Gandini een somber beeld van de Zweedse samenleving. De Zweedse welvaartsstaat verzorgt haar burgers van de wieg tot het graf, zorgt voor gelijke kansen voor iedereen en faciliteert dat de Zweden onafhankelijk van elkaar kunnen leven. Maar dit individualisme heeft een donkere keerzijde: de helft van de bevolking woont alleen en een kwart van de Zweden sterft in eenzaamheid.
In de film is te zien hoe vrouwen kiezen voor alleenstaand moederschap door online te shoppen bij een spermabank; het pakketje wordt keurig, inclusief handleiding, thuisbezorgd. Speciale teams van de overheid ruimen de woningen leeg van ouderen die, zonder dat iemand het opmerkte, zijn overleden. Ze worden door niemand gemist. Het moderne ideaal van onafhankelijk willen zijn brengt ons uiteindelijk eenzaamheid, zo vertelt de film. Socioloog Zygmunt Bauman vat het in de film zo samen: ‘Aan het eind van onafhankelijkheid wacht geen geluk maar een leegte, een zinloosheid van het leven en een enorme, onvoorstelbare verveling.’
De Britse rabbijn JONATHAN SACKS zou ongetwijfeld hoofdschuddend naar de documentaire gekeken hebben. Want de samenleving zoals deze wordt geschetst in de documentaire is precies de samenleving waar Sacks in al zijn boeken voor waarschuwt. Als het sociale weefsel, dat mensen bindt in een SAMENleving, verdwijnt en als mensen elkaar niet meer nodig denken te hebben, dan is het individu uiteindelijk overgeleverd aan de staat of de markt, en rest de eenzaamheid. Wie boeken van Sacks leest, ontdekt al snel een aantal rode draden in zijn werk. In dit essay wil ik die rode draden beschrijven aan de hand van een viertal kernbegrippen: Verantwoordelijkheid, Verbond, Hoop, Moraal.
VERANTWOORDELIJKHEID
In zijn boek ‘Een gebroken wereld heel maken’ beschrijft Sacks wat hij beschouwt als de kern van het geloof van het jodendom, namelijk: de ethiek van verantwoordelijkheid. Het jodendom is namelijk sterk op het aardse gericht. God navolgen betekent allereerst de noden van de armen lenigen, zieken bezoeken en kwetsbaren helpen.
LEES HET HELE ESSAY van Henri Bontenbal hier, op de site van tijdschrift Kontekstueel: https://www.kontekstueel.nl/archief-kontekstueel/35-algemene-artikelen/1793-nr4-2023-een-politiek-van-hoop
Of bestel ‘Een gebroken wereld heel maken’: https://www.skandalon.nl/shop/bij-ot-hebreeuwse-bijbel/412-een-gebroken-wereld-heel-maken-jonathan-sacks.html