Archeoplan Eco

09/09/2024

Wat een boel werk was dat!!!

Máár… de eerste gedrukte exemplaren van de NAR 84 zijn nu verschenen. 🎉
Ter gelegenheid daarvan afgelopen vrijdag een workshop gegeven over het beschrijven van voorwerpen van been en gewei bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

In de komende maand worden de andere exemplaren gedrukt. Voor wie daarop niet wil wachten:
https://www.cultureelerfgoed.nl/domeinen/archeologie/publicaties/publicaties/2024/01/01/nar-84-osseous-and-keratinous-objects-from-the-netherlands

06/07/2024

Leestip!

De abonnees hebben het natuurlijk al lang gelezen; twee superinteressante artikelen in de nieuwe ‘Archeologie in Nederland’!
Leida van Hees en Kinie Esserschrijven over de rol van dieren in het leven van de aristocratie in en om kasteel Huis ter Kleef. Jørn Zeiler en Joyce van Dijk belichten prehistorische benen voorwerpen voor persoonlijk gebruik. Beide onderzoeken zijn uitgevoerd door Archeoplan Eco. 😎

26/04/2024

Vandaag hopelijk wat studieonderwerpen aangedragen voor studenten in het Laboratorium Archaeozoological Studies te Leiden vanuit ons (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Marloes Rijkelijkhuizen, Jørn Zeiler ArchaeoBone) Oogst van Malta project ‘Osseous and keratinous objects from the Netherlands’.

Thank you for inviting me, Laura Llorente -Rodriguez and Renée Martveldt

11/03/2024

Afgelopen weekend een fascinerend symposium bijgewoond in het Lauresham Open-Air Laboratory for Experimental Archaeology in Lorsch. Veel geleerd en veel interessante mensen (én runderen 😉) ontmoet!

13/02/2024

De stenen werden 11.000 jaar geleden zo geplaatst dat ze een fuik vormden, waarschijnlijk om makkelijker op rendieren te jagen.

09/02/2024

Gisteren tijdens het Archeologieplatform ‘Van kokerbijl tot kunstgebit’ samen met Silke Lange een presentatie gegeven over het beschrijven van artefacten van hout en harde dierlijke materialen. Onze voornaamste tips: wees consistent in het gebruik van terminologie, sluit aan op bestaande thesauri, beschrijf zo volledig mogelijk en voeg illustraties toe!

Heb je het gemist? Jammer, want er waren nog veel meer leuke presentaties!

Het platform was georganiseerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ter gelegenheid van het bijna (😇) afronden van de Oogst van Malta synthese over Voorwerpen van bot, gewei, ivoor en andere harde dierlijke materialen. Dus nog heel even wachten op het boek…

12/01/2024

Tijdens een proefsleuvenonderzoek aan de Beresteinlaan te Den Haag is onder meer een hondenskelet gevonden (Haagse Archeologische Rapportage 2317). Archeologie Den Haag heeft een koolstofdatering laten doen en het dier is daar ergens tussen de 15e en 17e eeuw begraven.
De hond had een schofthoogte van 51-52 cm. Dit is qua formaat vergelijkbaar met een moderne Border collie (waarmee trouwens niet is gezegd dat het dier ook uiterlijk hier op leek). Het is helaas niet mogelijk om te bepalen of het een reu of een teef betreft. Op het einde van zijn of haar leven heeft de hond flink mank gelopen. Met name de gewrichten van de voorpoten vertonen botvergroeiingen die duiden op een hoge ouderdom en/of op een intensief werkzaam leven. Mogelijk hoorde de hond bij de nabijgelegen boerderij Bouwlust. Daarmee komt zo’n dier voor mij dan toch weer een beetje tot leven.

In de paarse cirkel op de foto zijn de botvergroeiingen in het ellebooggewricht te zien; rechts op de foto een gezond ellebooggewricht van een hond.

29/08/2023

Werkt graag samen, zeker aan zo’n leuk project als dit!

Nieuwe samenwerking!

Ooit waren elanden een onmisbare schakel in het ecosysteem van Nederland, totdat ze uitstierven. Initiatieven voor natuurherstel in heel Europa proberen elandenpopulaties terug te brengen naar gebieden waar deze grote zoogdieren ooit van nature voorkwamen. Maar wat weten we eigenlijk over de elanden die lang geleden in ons land leefden?

Om deze vraag te beantwoorden werken archeologen van of Archaeology - Universiteit Leiden, Archeoplan Eco en BAAC samen om overblijfselen van elanden uit archeologische opgravingen te onderzoeken met de nieuwste natuurwetenschappelijke methoden. Zij kijken naar het dieet van elanden, het landschap waarin de dieren voorkwamen, maar ook naar de rol van de elanden in de wereld van de mens. Het onderzoek wordt gefinancierd door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Deze samenwerking is een mooi voorbeeld van de rol die archeologie kan spelen bij het beantwoorden van belangrijke vraagstukken over vandaag en morgen!

Meer informatie over het project is te vinden via:
https://www.universiteitleiden.nl/en/research/research-projects/archaeology/the-prehistoric-distribution-and-habitat-of-the-elk-in-the-netherlands

13/08/2023

Zo leuk om een bescheiden rolletje te hebben gespeeld in het avontuur van Yvonne Lammers-Keijsers. Natuurlijk ben ik haar ook een paar keer gaan opzoeken in de 14e eeuw om over (het bewaren van) voedsel te praten.
Nieuwsgierig? Lees haar dagboek. Of nog beter: neem zelf een kijkje in het preHistorisch Dorp. Het 14e eeuwse ambachtshuis wordt nog tot 27 augustus door Yvonne bewoond.

Op deze pagina vind je het dagboek van Yvonne Lammers, die in de zomer van 2023 twee maanden lang het middeleeuwse ambachtenhuis in het preHistorisch Dorp bewoont.

28/06/2023

Vorige week mocht ik college geven voor Saxion studenten (i.o van Wilko van Zijverden) in het Laboratory for Archaeozoological Studies-Leiden
(dank voor je hulp, André!)

Wat is het toch leuk als je de ‘botjes-vonk’ ziet overslaan 😇
Alleen natuurlijk vergeten om actie-foto’s te maken…

31/03/2023

Dierlijke resten die worden gevonden tijdens een opgraving vertegenwoordigen gewoon voedselafval. Toch?

Nou, niet altijd ‘gewoon’. Zo is tijdens archeologisch onderzoek op een volkstuinencomplex aan de Noordweg 76 te Den Haag (projectleider Jeroen van Zoolingen Archeologie Den Haag) botmateriaal gevonden in een ijzertijdkuil. De botresten vertonen inderdaad alle tekenen van ‘gewoon’ voedselafval: het zijn delen van runderen en een schaap of geit die zijn geslacht op de - voor vleesopbrengst - optimale slachtleeftijd. Een snijspoor op een runderbot laat zien dat het inderdaad om voedselafval gaat.

Op de foto en de doorsnede hieronder (overgenomen uit de HAR 2301, afb. 4.31) is echter zien dat het om méér gaat; het is een kuil met een bijzondere inhoud (gespot door Mignonne Lenoir tijdens het veldwerk👍). Niet alleen bevat de kuil, naast het bot, ruim 2 kilogram aan aardewerk (onderzocht door Simone Bloo), maar vooral de verdeling van de vondsten binnen de kuil is opmerkelijk: de bodems van drie of vier verschillende potten zijn over het dierlijke bot onderin in de kuil gelegd met daarop de wandfragmenten van handgevormd aardewerk. Dat kan geen toeval zijn. Kan de inhoud van de kuil de weerslag zijn van een feestmaaltijd of een andere, rituele maaltijd?
Hopelijk kan toekomstig onderzoek – gecombineerd met nieuwe technieken? - naar dergelijke vondsten ooit een antwoord geven.

Wat er nog meer is gevonden aan de Noordweg? Lees er over in de pas verschenen Haagse Archeologische Rapportage nummer 2301.

22/03/2023

Leuke podcast over de Romeinse keuken (ook in Nederland!) vanuit historisch en archeologisch oogpunt. Over garum, broodovens, soldatenrantsoen in Romeins Nederland en nog veel meer:
https://soundcloud.com/nederlandsklassiekverbond/3-manon-henzen-en-laura-kooistra-over-de-romeinse-keuken

Afbeelding: Rijksmuseum van Oudheden, Leiden

04/01/2023

Sommige vondsten leiden onverwacht tot een spannende zoektocht en een leuke samenwerking! 🦁

18/11/2022

Vind jij ook dat onderwijs in archeologisch hout thuishoort op Nederlandse universiteiten? Teken dan nu de petitie online.


https://petities.nl/petitions/houtonderwijs-op-universiteiten-terug?locale=nl

Ons bodemarchief is rijk aan waterverzadigd hout: constructies, gebruiksvoorwerpen en fossiele landschappen. Kennis van hout is essentieel voor de omgang met houtvondsten en om deze informatiebron optimaal te benutten, maar dit krijg je niet meer mee vanuit een universitaire opleiding archeologie!

12/11/2022

Slachtafval?

In de markthal van Zaragoza in Spanje kun je het gewoon kopen: halve schapenkoppen. Ze maken er heerlijke gerechten mee, zoals ‘Cabeza de cordero aseda’ (gebraden lamskop). In Nederland gruwelen de meesten ervan, maar archeologisch vinden we ze wel terug.
Wat je je dan afvraagt: komen deze vondsten pas voor vanaf de Tachtigjarige oorlog toen de Lage Landen onder Spaans bewind stonden? Of aten we daarvoor ook al gerechten gemaakt met halve schapenkoppen?

31/10/2022

...ziet een patroon...

Het eten van hertenvlees is in alle tijden toch bijzonder. Nu nog steeds verschijnt de reerug vooral met Kerst op tafel. Tijdens het determineren van dierenbotten is de vondst van een skeletelement van een hertachtige (een eland is ook een hert!) nog altijd iets speciaals. Dat blijkt ook wel uit de (afscheids)cadeaus van medewerkers ( Lisette Kootker, Martijn van Haasteren, Leida van Hees en Audrey Crabbé) die wij in de loop van het bestaan van Archeoplan Eco hebben mogen ontvangen...

01/09/2022

Een paard in stukken?

In dit graf ligt een merrie die in drie stukken is gehakt. De schedel, nek en voorpoten liggen rechts in de kuil, het be**en en de achterpoten liggen bovenin en linksonder ligt nog een deel van de borstkas. Op het heiligbeen is een munt gevonden die in circulatie was van 1833 tot 1861.

Wat was de reden om de merrie compleet, maar niet in anatomisch verband te begraven? Is de munt per toeval op of in het karkas terecht gekomen? Wie het weet, mag het zeggen…

De opgraving aan het Kerkplein (Sint-Martinus) in het centrum van Asse (B) is uitgevoerd door Studiebureau Archeologie in opdracht van E. Rombaut (onderdeel van B & R Bouwgroep). Er zijn onder meer 20 diergraven uit de 19e eeuw gevonden. De diergraven zijn onderzocht door Archeoplan Eco (i.s.m. Yannic Rabou) en dit graf is bijzonder.

(Let ook op hoe prachtig het skelet is blootgelegd door Studiebureau Archeologie!)
Studiebureau Archeologie bv