Jit

15/09/2024

TRAUMA EN HET GEHEUGEN

Trauma kan een grote invloed hebben op hoe we herinneringen opslaan en hoe we die later opnieuw beleven. Vaak wordt gedacht dat trauma iets is wat in het verleden ligt, maar voor veel mensen voelt het alsof de herinnering steeds opnieuw plaatsvindt in het heden. Het herbeleven van traumatische ervaringen is niet alleen een mentale, maar ook een fysieke ervaring.

Trauma en de vier soorten geheugen

Trauma kan verschillende soorten geheugen op verschillende manieren beïnvloeden. Experts zoals dr. Bessel van der Kolk en dr. Peter Levine hebben aangetoond dat trauma vier belangrijke geheugensystemen raakt: het semantisch, episodisch, emotioneel en procedureel geheugen.

1. Semantisch geheugen

Het semantisch geheugen is ons geheugen voor algemene kennis en feiten. Denk bijvoorbeeld aan hoe je weet dat de zon opkomt in het oosten of dat water kookt bij 100 graden. Dit soort geheugen gaat over feiten die we hebben geleerd, niet over persoonlijke ervaringen. Trauma heeft meestal geen directe invloed op dit geheugen, maar de stress die trauma veroorzaakt kan wel indirect effect hebben. Mensen die veel stress ervaren, kunnen moeite hebben zich eenvoudige feiten of informatie te herinneren.

2. Episodisch geheugen

Het episodisch geheugen is ons autobiografisch geheugen, dat persoonlijke herinneringen opslaat. Het helpt ons dingen te herinneren zoals vakanties, verjaardagen of belangrijke levensgebeurtenissen. Trauma kan dit geheugen verstoren door herinneringen te fragmenteren. Dit betekent dat iemand zich misschien slechts flarden van een traumatische gebeurtenis herinnert, terwijl andere delen helemaal zijn geblokkeerd. Hierdoor kunnen mensen zich losgekoppeld voelen van hun eigen levensverhaal. Het voelt alsof ze bepaalde delen van hun verleden niet begrijpen of geen toegang hebben tot belangrijke herinneringen.

3. Emotioneel geheugen

Emotioneel geheugen slaat de emoties op die verbonden zijn aan specifieke ervaringen. Soms kan een geur, een beeld of een geluid plotseling intense gevoelens oproepen, alsof je die ervaring opnieuw beleeft. Dit is emotioneel geheugen in actie. Bij trauma kunnen deze emoties vaak onverwacht naar boven komen, zonder dat je weet waarom je je ineens angstig, boos of verdrietig voelt. Deze emoties kunnen enorm krachtig zijn, zelfs als de feitelijke situatie of opeenstapeling van microgebeurtenissen al lang voorbij is.

4. Procedureel geheugen

Het procedureel geheugen zorgt ervoor dat we handelingen kunnen uitvoeren zonder er bewust bij stil te staan. Denk bijvoorbeeld aan fietsen, typen of autorijden. Dit soort geheugen helpt ons dagelijkse taken uit te voeren zonder erover na te denken. Maar trauma kan ook nieuwe automatische reacties in het lichaam creëren. Dit betekent dat je lichaam bijvoorbeeld altijd gespannen is of dat je voortdurend alert bent op mogelijke gevaren. Deze automatische reacties kunnen blijven bestaan, zelfs als ze niet meer nodig zijn om jezelf te beschermen. In onze TraumaTrainingen gebruiken we hiervoor de metafoor van Aap, Fant en Krook, waarbij Aap ons denkende brein (neo-cortex) vertegenwoordigt, Fant staat voor ons limbisch systeem en Krook is het alerte reptielenbrein. Wanneer je dus altijd alert bent op mogelijke gevaren, betekent dit dat Krook het structureel noodzakelijk vindt om op de voorgrond te blijven om jou te beschermen.

Lees hier het hele artikel: https://www.traumatrainingen.nl/trauma-en-het-geheugen/

Trauma kan een grote invloed hebben op hoe we herinneringen opslaan en hoe we die later opnieuw beleven. Vaak wordt gedacht dat trauma iets is wat in het verleden ligt, maar voor veel mensen voelt het alsof de herinnering steeds opnieuw plaatsvindt in het heden.

21/04/2024

Gevraagd: tips voor communicatie tussen ex-partners

Als mediator zie ik vaak ex-partners aan tafel die voor de uitdaging staan om afspraken te maken over hun kind. De intentie is altijd goed, maar vaak heerst er groot wantrouwen richting de andere ouder. En dat blijkt uit de manier waarop ze met elkaar communiceren, of beter gezegd, niet meer met elkaar praten.

Om de ouders weer met elkaar in gesprek te kunnen laten gaan, is uiteraard aandacht voor de emoties nodig, anders zijn ze sowieso niet in staat om goede afspraken te maken. Het lijkt me ook helpend om de do's en don'ts in de communicatie te bespreken en visueel te maken. Ik heb enkele tips op een rijtje gezet en zou graag jullie feedback en aanvullingen ontvangen. Alvast heel erg bedankt!

19/02/2024

Een autoriteit spreekt de waarheid!

In onze samenleving hechten we veel waarde aan wat autoriteiten zeggen. Als een medisch specialist iets beweert, zijn er veel mensen die dat klakkeloos accepteren. Dit kan leiden tot een volledige aanpassing van iemands leven op basis van een (mogelijk onjuiste) diagnose. Dit fenomeen werd ook duidelijk zichtbaar tijdens de COVID-19-pandemie, waar massaal de overheidsrichtlijnen werden gevolgd, terwijl niemand eigenlijk zeker wist of deze richtlijnen wel het beste voor ons waren.

Ik heb ook een voorbeeld in mijn praktijk waarbij een vrouw een nieuw inzicht kreeg na een opmerking van mij. Zij bedankte me enthousiast. Haar man keek haar verbaasd aan en merkte op dat hij precies hetzelfde al jaren tegen haar zei. Haar reactie? 'Ja, maar nu hoor ik het van een expert.' Een grappige situatie, zij het met een serieuze ondertoon. Hoe vaak accepteren we informatie als waarheid omdat deze afkomstig is van iemand die wordt gezien als een specialist, zelfs als anderen hetzelfde al eerder zeiden?

Een fascinerend experiment van Stanley Milgram laat zien hoe mensen blindelings autoriteitsfiguren volgen. In dit experiment kregen deelnemers de opdracht om elektrische schokken toe te dienen aan anderen op bevel van een autoriteit. Het (letterlijk) schokkende resultaat was dat een verrassend hoog percentage (65%) de bevelen klakkeloos opvolgde, ondanks de nadelige gevolgen van hun acties. Mocht je benieuwd zijn naar dit experiment uit 1962, klik dan op de volgende link voor de volledige documentaire: (https://www.youtube.com/watch?v=rdrKCilEhC0)

Waarom vertel ik dit? Marjon Kuipers en ik vinden het interessant om te onderzoeken hoe autoriteit ons gedrag beïnvloedt. Blindelings vertrouwen in ouders, leraren en andere gezaghebbenden kan bij kinderen leiden tot verlies van autonomie. Als we kinderen niet leren zelf te denken en beslissen, creëren we een generatie die te veel bezig is met anderen te pleasen of zich juist gaat afzetten tegen de ‘autoriteiten’. En dat heeft gevolgen voor hun mentale welzijn. Kortom, laten we streven naar een balans: respect voor expertise en het behouden van ons vermogen om kritisch te denken…

18/02/2024

Wie ben je en wie wil jij zijn?

Vorige week vierden de mensen in het zuiden van Nederland carnaval, en dit weekend was het feest ook hier in Puerto del Carmen. Op mijn Facebookpagina zag ik allerlei kleurrijke outfits voorbijkomen van mensen die zich helemaal inleefden in verschillende rollen. Als gedragsanalist vind ik het interessant om te begrijpen hoe mensen de keuze maken om in een bepaalde rol te stappen. Niet alleen voor carnaval, maar ook in het dagelijkse leven en binnen de context van trauma. Bessel van der Kolk, een expert op het gebied van trauma, zegt dat het spelen van een rol heel nuttig kan zijn bij het omgaan met moeilijke ervaringen. Als je bijvoorbeeld jezelf voorstelt als een koning of superheld, vertel je eigenlijk jouw brein dat je je met dat personage identificeert. En dat kan jou helpen je machtiger en krachtiger te voelen in plaats van jezelf als minderwaardig te zien.

Soms is het ook leuk om even iemand anders te zijn. Of misschien is het niet eens iemand anders, maar een deel van jezelf dat even gezien mag worden. Dit is iets wat we allemaal doen, op verschillende momenten in ons leven. In het dagelijkse leven nemen we immers ook verschillende rollen aan. Wanneer ik een training geef, kleed ik mezelf anders dan wanneer ik naar de rechtbank ga voor een mediationgesprek. Thuis bij mijn gezin of tijdens een wandeling met de hond gedraag ik me weer anders en zie ik er ook anders uit.

In therapeutische sessies kan het mensen overigens ook helpen om nieuwe kanten van zichzelf te ontdekken en zichzelf beter te voelen. Door bewust een andere rol te kiezen, kunnen mensen breken met gedachten die hen in de weg zitten.

Maar goed, even terug naar carnaval. Hier op Lanzarote kwamen we veel mensen tegen die verkleed waren, en ze vonden het allemaal leuk om voor de camera te poseren. Het maakte niet uit of ze eruitzagen als historische figuren, sprookjesfiguren of moderne helden; het draaide allemaal om het aannemen van een andere identiteit, al was het maar voor even.

Dus, wie ben jij en wie wil je zijn? Het zijn vragen die je kunnen helpen om jezelf beter te begrijpen. Of je nu doet alsof tijdens carnaval of met een rollenspel in therapie werkt aan persoonlijke groei. De kracht van bewust kiezen wie je wilt zijn, draagt bij aan positieve ervaringen. Ik ben wel benieuwd: welke rol/rollen past/passen goed bij jou?

Met Marjon Kuipers

17/02/2024

Hoelang duurt ontstressen?

Stress hoort bij het leven, toch? Iedereen heeft zo zijn manier om ermee om te gaan. Voor mij duurt het ongeveer een week om helemaal tot rust te komen en het drukke leven achter me te laten. In die eerste dagen voel ik nog onrust in mijn lijf, alsof mijn lichaam gewend is aan constante beweging. Zelfs op een mooie plek als Lanzarote, met de zon en bootjes om me heen, kan ik niet stilzitten. En wat blijkt? Ik ben niet de enige. Wetenschappers van de University of California, San Francisco en Harvard zeggen dat zelfs een korte vakantie van zes dagen al positieve effecten heeft op ons lichaam.[1] Een onderzoek met 91 deelnemers toonde aan dat bloedtesten na de vakantie stoffen vertoonden die aangaven dat het immuunsysteem sterker was geworden. Deelnemers meldden zelf in een enquête dat ze minder stress en klachten ervaarden. Uit het onderzoek blijkt ook dat we gedurende vrije tijd in de avonduren of weekenden niet voldoende herstellen. “Vakanties kun je zien als een lange, ononderbroken periode van herstel, en de gezonde effecten zijn behoorlijk sterk”, aldus Jessica de Bloom, psycholoog aan de Rijksuniversiteit Groningen. Dat klinkt goed, toch?

Kortom, na een week vond ik afgelopen januari een gezonde balans tussen inspanning en ontspanning. Mijn online agenda was dicht, mijn cliënten wisten dat ik er twee maanden niet was. Ook al werkte ik bijna dagelijks aan het tweede boek van Marjon Kuipers en mij over trauma en relaties, het voelde niet als werken. Geen deadlines, niets moest. Het was gewoon genieten van het schrijfproces en de ontspannen sfeer, ook gedurende de periodes dat ik logees had in het appartement.

Na ongeveer een maand opende ik mijn online agendaplanner weer. Nieuwe afspraken kwamen binnen, en ineens was daar weer die onrust. Wat betekende dit voor mijn ontstressproces? Als gedragsanalist vind ik het boeiend om dit te begrijpen vanuit de werking van het brein en het stressresponssysteem.

Het brein is complex als het om stress gaat. In stressvolle situaties maakt het hormonen vrij om ons voor te bereiden op actie. Wanneer we de stressvolle situatie verlaten, komt het rust-en-herstelsysteem in actie. Dit zorgt voor ontspanning, maar het duurt even voordat het volledig is geactiveerd.

Waarom komt die onrust dan terug als ik mijn agenda weer openzet? Het brein kijkt vooruit en bereidt zich voor op mogelijke uitdagingen. Nieuwe afspraken kunnen het brein activeren, waardoor de stressrespons weer wordt geactiveerd. De Bloom zegt ook dat zelfs na een sabbatical van zes maanden werknemers op de eerste werkdag op hetzelfde energieniveau en met dezelfde stress zitten als voorheen.[2] Dat klinkt dan weer niet zo gezellig, daarom heb ik alvast online gezocht naar tips om het vakantiegevoel langer vast te houden. Dus dat komt vast en zeker goed als ik 1 maart weer terug in Nederland ben...

Hoelang doe jij erover om te ontstressen?

[1] De Bloom, J., Kompier, M., Geurts, S., de Weerth, C., Taris, T., & Sonnentag, S. (2009). Do we recover from vacation? Meta-analysis of vacation effects on health and well-being. Journal of Occupational Health, 51(1), 13-25. https://doi.org/10.1539/joh.k8004
[2] NU.nl. (2019, 13 februari). Vakantie als medicijn: 'Zelfs gezien als middel om volledig te herstellen'. https://www.nu.nl/gezondheid/5738856/vakantie-als-medicijn-zelfs-gezien-als-middel-om-volledig-te-herstellen.html

17/02/2024

Wil je op 12 september 2024 Dr. Gabor Maté live zien in een uitverkocht Ahoy, maar is het je niet gelukt om tickets te bemachtigen? Schrijf je dan in voor een van onze TraumaTrainingen in 2024. Marjon Kuipers en ik verloten twee kaarten voor vak 1, rij 5. Ja, je leest het goed, vak 1, dus lekker dichtbij het podium. Als je drie keer kans wilt maken op een kaartje, schrijf je dan direct in voor level 1, 2 en 3. Alle data voor de trainingen vind je op onze website (www.traumatrainingen.nl). Graag tot ziens in Bilthoven tijdens een van onze trainingen, en wie weet zien we elkaar ook op 12 september in Rotterdam bij Gabor Maté!

P.S. Mocht je nog niet bekend zijn met zijn werk, bekijk dan deze aangrijpende video: https://www.dropbox.com/s/mcnip5vujptxujc/Gabor_Mate.mp4?dl=0

De laatste jaren wordt er steeds meer bekend over de effecten en de gevolgen van trauma. Op deze site delen we de nieuwste informatie op dit gebied. Omdat we dit belangrijk vinden. Niet alleen voor onze relaties van de AutismeAcademie en professionals, maar voor iedereen die interesse heeft. Trauma....

16/02/2024

Mijn voortdurende uitdaging: helemaal in het nu zijn!

Om in alle rust aan het tweede boek van Marjon Kuipers en mij te kunnen werken, heb ik als schrijfverblijf twee maanden voor het prachtige Lanzarote gekozen. Een paar dagen terug nam ik me voor iets te doen wat velen van ons willen: helemaal in het moment zijn.

Ik zocht een mooi plekje uit op een rotsblok bij de zee, met mijn ogen gericht op een simpel vissersbootje. Het leek zo makkelijk: gewoon mijn aandacht bij dat bootje houden en echt in het nu zijn. Maar mijn pogingen om mindful te zijn, werden snel ingewikkeld. Zodra de visser iets ving, dwaalden mijn gedachten af met allerlei vragen. Wat vangt hij? Voor wie? Het lijkt misschien niks bijzonders, maar het zegt veel over hoe ons brein werkt.

Ons brein is erop gericht ons veilig te houden, door constant onze omgeving in de gaten te houden. Vooral als je onveiligheid hebt meegemaakt, ben je altijd op je hoede. Dit maakt het lastig om mindful te zijn, omdat je je dan bewust moet blijven focussen.

Mijn ervaring op Lanzarote liet me weer eens zien hoe moeilijk het is om in het moment te zijn, met alle afleidingen die mijn brein bedenkt. Door mijn gedachten te analyseren en zonder te oordelen te observeren (en ja, ook de zon en prachtige omgeving hielpen mee), kon ik toch genieten van het moment. Ik weet dat ik nog niet lang helemaal in het nu kan zijn, maar met oefening, geduld en compassie voor mezelf, zal ik steeds meer van die momenten ervaren. Hier op Lanzarote, en straks weer thuis in Nederland.

Hoe goed lukt het jou om echt in het hier en nu te leven?

04/01/2024

Nieuw jaar, nieuwe website!

Allereerst wensen wij jullie natuurlijk het allerbeste voor 2024! Marjon Kuipers en ik hebben het nieuwe jaar ingeluid met de lancering van onze vernieuwde website voor TraumaTrainingen. Neem gerust een kijkje op www.traumatrainingen.nl voor informatie over onder andere stress, trauma, communicatie, relaties en natuurlijk details over onze traumatrainingen levels 1, 2 en 3.

Heel erg bedankt voor jullie enthousiasme in 2023, zowel voor onze trainingen als voor ons eerste boek "Onuitwisbaar". Op naar een jaar vol nog meer kennis, groei, verbinding én ons tweede boek over Trauma en Relaties. Wij hebben in ieder geval zin in 2024!

www.traumatrainingen.nl

19/12/2023

Zou je op 12 september 2024 graag bij de avond met Dr. Gabor Maté willen zijn, maar kun je geen tickets meer kopen omdat deze zijn uitverkocht?

Schrijf je dan in voor een van de TraumaTrainingen in 2024. Marjon Kuipers en ik verloten 2 kaarten in vak 1, rij 5. Als je drie keer kans wilt maken op een kaartje, schrijf je dan meteen in voor level 1, 2 en 3. De data voor deze trainingen worden binnenkort bekendgemaakt, dus blijf onze website (www.traumatrainingen.nl) in de gaten houden.

05/11/2023

Vorige week hebben Sofie Rozendaal en ik weer een podcast op YouTube gepubliceerd, waarin we dit keer open relaties bespreken.

Steeds meer mensen nemen een open relatie, vooral jongeren. Maar is dat wel zo'n goede ontwikkeling? Waarom zou je wel of niet een open relatie willen, wat z...

20/10/2023

Deze podcast van Sofie Rozendaal en mij gaat over het loslaten van een ex-geliefde. Wat helpt jou om zo'n pijnlijk verlies te doorleven?

Als je hart pijn doet, wil je het meestal zo snel mogelijk lijmen. Liefdesverdriet kan enorm veel impact hebben op je geest, lichaam en hele leven. Hoe kom j...

05/10/2023

Wil je weten wat gaslighting is en hoe het je eigenwaarde kan beïnvloeden? Kijk/luister dan naar deze podcast van Sofie Rozendaal en mij…

Gaslighting is een subtiele manier van manipuleren, waardoor je steeds meer gaat twijfelen aan jezelf. Het komt vaker voor dan we denken, niet alleen binnen ...

12/05/2023

Lees hier het artikel met mijn bijdrage voor het magazine van Chantal Janzen (&C), geschreven door Sofie Rozendaal... 😊

https://www.jit.nl/blogs.html

25/01/2023

Onlangs heb ik meegewerkt aan een artikel voor het AD over leeftijdsverschil in een relatie. Lees hier het volledige artikel: https://www.jit.nl/blogs.html

19/01/2023

Samen verder na ontrouw. 10 adviezen van relatietherapeut Esther Perel.

Is er na ontrouw nog hoop voor een relatie? Ja, zegt relatietherapeut Esther Perel volmondig. Tien adviezen voor partners om toch samen verder te gaan.

12/01/2023

LIEFDESVERDRIET

Als relatietherapeut doe ik uiteraard mijn uiterste best om cliënten weer dichter bij elkaar te brengen, waardoor ze tot hun 80e helemaal happy bij elkaar blijven. Helaas lukt dat niet altijd. Soms ziet een van de partners het niet meer zitten of zijn ze het er samen over eens dat de relatie wordt verbroken. En dat doet pijn. Liefdesverdriet is een rouwproces, waar je letterlijk ziek van kunt worden. De volgende tips helpen je misschien hier beter mee om te gaan:

1. De fles moet uit beeld
Zoals bij een alcoholverslaving de fles uit beeld moet, is het beter om alles wat je aan de ander herinnert weg te gooien of op te ruimen. Zo kom je minder snel in de verleiding contact te zoeken. Vermijd ook de plaatsen waar jullie samen vaak naartoe gingen, dat wakkert de pijn alleen maar aan. En ga vooral geen treurige love songs luisteren om jezelf te kwellen.

2. Zoek een alternatief
Door liefdesverdriet zakt het niveau van het hormoon dopamine in je brein. Hierdoor verlies je energie en plezier. Zoek dus iets waardoor je weer gelukshormonen aanmaakt, zoals dopamine en oxytocine (knuffelhormoon). Aai uitgebreid de hond, ga iets leuks met vrienden doen, zoek de zon op of start met salsadansles.

3. Zorg goed voor jezelf
Als je dan toch de noodzaak voelt om naar troosteten te grijpen, kies dan voor een gezond alternatief. Zoetigheid en die aantrekkelijke bak ijs zorgen voor de aanmaak van serotonine. Serotonine heeft een positief effect op het lichaam, maar je wilt niet met afschuw naar die extra kilo’s kijken als je jezelf over een tijdje in de spiegel ziet. Volgens psychiater Bram Bakker zou hardlopen ook goed kunnen werken. En ben je nou niet zo’n fan van hardlopen, geen zorgen, een flink stuk wandelen heeft gelukkig hetzelfde positieve effect.

4. Fantaseer over de voordelen
Er is een Amerikaans onderzoek geweest waarin proefpersonen drie dagen achter elkaar een kwartier moesten opschrijven wat de positieve kanten aan de relatiebreuk waren. Zij herstelden sneller van hun gebroken hart dan de andere groepen. Een ander Amerikaans onderzoek heeft aangetoond dat mensen verwachtten na drie maanden nog steeds erg verdrietig te zijn, maar in de praktijk bleken veel deelnemers al voor die tijd weer van het leven te genieten. Die gedachte biedt troost, toch?

5. Ga weer daten
En dan nog een Amerikaans onderzoek. Zij ontdekten dat een nieuwe liefde je kan helpen over de oude liefde heen te komen. Het leidt immers af van de pijnlijke herinneringen aan de verbroken relatie. En tijdens het vrijen met je nieuwe partner maak je de hormonen oxytocine en vasopressine aan, waardoor je je weer gelukkiger voelt.

Hebben jullie nog andere tips, dan hoor ik ze natuurlijk graag, zodat ik mijn cliënten kan helpen zo snel mogelijk te herstellen van hun liefdesverdriet… 💔

12/11/2022

Hulp gevraagd! Voor het onderzoek van Marjon Kuipers en mij naar (micro)trauma ten behoeve van onze TraumaTrainingen zouden we het enorm waarderen als je 10 vragen wilt beantwoorden met ja of nee. De resultaten worden anoniem verwerkt en zijn niet te herleiden naar deelnemers. Alvast superbedankt en delen wordt gewaardeerd! 🙏🏻

Voor ons onderzoek naar (micro)trauma ten behoeve van onze TraumaTrainingen zouden we het enorm waarderen als je onderstaande 10 vragen wilt beantwoorden met ja of nee. De resultaten worden anoniem verwerkt en zijn niet te herleiden naar deelnemers. Pas op! Sommige vragen kunnen confronterend zijn.....