'OSIRIS-REx levert vandaag een pakket bij u af'
In mijn boek 'Kleine werelden van het zonnestelsel', dat vorig jaar uitkwam, schreef ik al dat de bodemmonsters die de OSIRIS-REx in oktober 2020 van de kleine planetoïde Bennu had genomen, dit jaar zouden worden afgeleverd.
En dat zal vandaag zijn! Als ik het goed heb wordt de capsule zo dadelijk (10:42 u) losgelaten door OSIRIS-REx en landt deze om 16:42 u in de woestijn in Utah.
Het zal, zodra de capsule veilig is geland en geborgen, een tijd duren voordat men de monsters heeft kunnen analyseren. Het gaat om kleine steentjes, fijn gruis en stof, niet om het formaat 'maanstenen': de monsters werden met stikstofstraaltjes in monster 'collectors' geblazen.
Bennu is een 'rotsblok' (eigenlijk een losse hoop puin) van nog geen 500 m diameter. Hij is 'familie'* van die andere kleine planetoïde die in het vorige decennium werd bezocht en bemonsterd: Ryugu. De monsters daarvan kwamen op 5 december 2020 aan en zijn inmiddels onderzocht.
De conclusies waren dat Ryugu nog poreuzer is dan gedacht (gemiddelde dichtheid iets meer dan die van water, terwijl het ding vooral uit gesteenten bestaat), dat er korrels waren die dichtbij de zon moeten zijn ontstaan, maar dat de meeste mineralen en organische verbindingen ver van de zon (in de Kuipergordel?) zijn ontstaan. Het moederobject is kennelijk later naar binnen verhuisd, net als heel veel andere objecten (zo ontstonden bijv. ook de maanzeeën).
We kunnen verwachten dat de resultaten voor Bennu hetzelfde zullen zijn. Of heeft de kleine puinhoop een verrassing in petto?
Heel veel meer over deze kleine planetoïden, de grotere Vesta, de dwergplaneten Ceres en Pluto, Pluto's maan Charon en de verre ijsdwerg Arrokoth lees je in mijn boek:
https://www.walrecht.nl/nl/nieuws/nieuw-boek-kleine-werelden
Voor sterrenwachten, sterrenkundeclubs en bibliotheken: hiervan is ook een lezing beschikbaar!
*) Families: groepen van planetoïden met vergelijkbare baangegevens (afstand
Ten slotte een animatie van NIRCam opnamen van de planetoïde 6481 Tenzing, tegen de achtergrond van sterren. Het was een soort snelheidstest: men wilde met deze beelden bepalen met welke snelheid zonnestelselobjecten kunnen bewegen en toch nog steeds gevolgd worden door Webb. Webb is ontworpen om objecten met snelheden van 30 milliboogseconden per seconde te kunnen volgen (dat is een erg kleine hoek: als ik goed reken 0,0005 ’/s, maar dus wel een uitdaging). Met de beelden bewees men dat Webb zelfs tot 67 milliboogseconden per seconde kan gaan!
Supermaan!
Ik heb echt een hekel aan die term, zo'n typisch overdreven Amerikanisme. Maar het is wel zo dat de maan vandaag vrij dichtbij staat, in perigeum. Dat moeten we ook niet overdrijven. Zie hierna.
Overigens begint op 8 september onze cursus 'Leer het heelal begrijpen', waarin het ook uitgebreid gaat over de bewegingen van de hemellichamen!
Volle maan
Daarbij komt dat de het vanmorgen, om 3:22 u, helemaal vol was: de maan, de aarde en de zon stonden toen precies op één lijn zodat we precies 50% van de maan konden zien. En als Volle Maan gebeurt rond het moment dat de maan in perigeum is, noemen we dat volle maan.
Maanbaan
De baan van de maan heeft geen cirkelvorm maar is elliptisch. Dat geldt voor alle banen van hemelobjecten. In een elliptische baan verandert de afstand tot het hoofdobject (in dit geval de aarde) voortdurend, maar gemiddeld staat de maan op ca. 384.400 km afstand.
Er is een punt in die baan waarop de maan het dichtst bij de aarde staat: het perigeum. Dat ligt tussen 356.400 en 370.400 km afstand. Vandaag komt de maan om 17:22 u op 357.378 km.
Er is ook een punt in de maanbaan dat het verst weg ligt, het apogeum. Dat ligt op 404. 000 tot 406.700 km (bij het volgende apogeum, op 11 mei, staat de maan op 406.512 km).
Overigens zijn er zulke punten ook in de baan van de aarde om de zon, het perihelium en het aphelium; bij andere hemellichamen spreken we van periapsis en apoapsis.
Als de maan in perigeum is staat zij dus dichterbij. Dat betekent dat de maan aan de hemel ook groter is (14%), en 30% helderder.
Ik heb een gifje gemaakt van een stuk uit een van
Je kunt je nu opgeven voor onze zeer complete cursus!
Voor meer informatie, zie https://www.walrecht.nl/nl/lezingen-cursussen/cursus-leer-het-heelal-begrijpen
