02/06/2017
Hieronder kan je de gesproken column nog eens nalezen die bij het heien van de eerste p**l door Eric Alink is voorgedragen:
Grondhouding
Ken uw grond. Dat is niet alleen een wijsheid uit bordspellen – zoals Risk of Kolonisten van Catan – maar het geldt ook voor bewoners. Om die reden heb ik een maand geleden in Orthen-Links bodemmonsters genomen. Op drie plekken: in de achtertuin van een woning aan de Van Batenburgstraat, bij de voormalige speelrekken aan de Orthense Donk en in een plantsoen aan de Adelheidsstraat. Op mijn verzoek heeft de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek in Amersfoort een grondige analyse uitgevoerd. Dit is het eindrapport [toont rapport], waarvan ik de meest in het oog springende bevindingen graag met u deel.
Geduld
Wat als eerste opvalt, is de vondst van knalrode schilfers. Uit nader onderzoek blijkt dat het om stukjes van de halfedelsteensoort jaspis gaat. Er zijn ook intacte exemplaren gevonden, waaronder deze [toont twee bloedrode halfedelstenen]. In esotherische kringen staat jaspis te boek als de steen van geduld. Wie ongedurig is, vindt rust bij jaspis. Het is dan ook geen toeval dat deze halfedelsteen zo rijkelijk in de bodem van Orthen-Links voorkomt. Voor zover mijn geheugen reikt, heeft het immers drie wethouders gekost om hart en ziel van Orthen-Links te redden.
De eerste was Rodney Weterings, een daadkrachtige man met een liefde voor saneren en herontwikkelen. In de naam Rodney Weterings zit dan ook het begrippenpaar Destroy + Renew verborgen. Maar Orthen-Links moest geduld hebben.
Zijn opvolger was Jeroen Weijers, een bourgondisch type. Wie met de letters van zijn naam goochelt, ontdekt het anagram Erewijnroesje. Maar het glas op Orthen-Links kon niet worden geheven.
Gaat dat met de huidige portefeuillehouder Eric Logister wel lukken? Ja, het is een man die aanpakt. Al een wethoudersperiode lang zit in de naam Eric Logister een bemoediging verstopt: Regelt Risico. Samen met BrabantWonen en Van Wanrooij Bouw & Ontwikkeling zorgt Logister ervoor dat de concentraties jaspis alias geduldsteen in de bodem van Orthen-Links tot nul gereduceerd worden. Het heeft even geduurd, maar op z’n Bosch gezeed: dan hèdde ôk wè.
Kinderrijk
Een tweede vondst van het ROB betreft knikkers. Dat is niet zo vreemd. Orthen-Links is van oudsher kinderrijk. Er is hier zestig jaar gehinkeld, gestoeprand en verstoppertje gespeeld. Op de pleintjes en in de brandgangen was altijd wel een knikkerkuiltje te vinden.
Ik hoop vurig dat kinderen het jeugdige karakter van Orthen-Links blijven onderstrepen. Hoe meer jonge aanwas, hoe levendiger. Dat moet lukken. Volgens een veelbelovende website krijgt Orthen-Links rij- en hoekwoningen van het type Eros en Cupido. Dat klinkt stukken gezelliger – en kroostrijker – dan woningtype Ganzebord of Halma.
Ronduit frappant noemt de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek de hoge concentraties papierresten van feestslingers en confetti. Maar wie deze biotoop kent, zal het niet verbazen. Orthen-Links is altijd een buurt van samenkomst en gezelligheid geweest. Hier denk je klokslag vier uur niet aan Cup-A-Soup, maar aan iets koelers. Het liefst in aanwezigheid van anderen. Het is dan ook geen toeval dat feestartikelenwinkel Las recent van de binnenstad naar de Aartshertogenlaan is verhuisd. Zo zitten ze dichter bij Orthen-Links, groeiende bron van vrolijkheid.
Wanneer bodemkundigen over een eeuw de sporen ontdekken van het serpetinekanon [dat bij het heien van de eerste p**l is afgegaan – red.], zullen ze dan ook met een glimlach vaststellen dat Orthen-Links nooit afscheid heeft genomen van het motto carpe diem oftewel pluk de dag. Da’s een bemoedigend vooruitzicht.
De ROB heeft ook veel sporen van flora en fauna ontdekt. Hier groeiden zonnebloem, tamme kastanje en wilde wingerd – en nog altijd. Van één plantje zijn opmerkelijk veel wortelresten gevonden: de Trifolium repens. Oftwel het klavertje-vier. Er is geen lapje Orthen-Links of het is met die geluksbrenger bezaaid. Verdere deelname aan de Postcodeloterij kunnen de bewoners van 5231 VA tot en met 5231 VL zich dan ook besparen. Ze zíjn al gelukkig. Trouwens, Nicolette van Dam zou zich met die vrachtwagen op slag klem rijden: in Orthen-Links vinden ze speel-en groenvoorzieningen belangrijker dan asfalt.
Tot slot noemt het ROB-rapport nog wat losse bodemvondsten, waaronder een lidmaatschapskaart van voetbalclub OSC ’45, enkele gefossileerde krachttermen, wat resten van een partytent en een kruiwagenwieltje van een tuinkabouter.
Neandertalers
Aan één kwestie heeft het ROB zich niet willen branden. Wijselijk onthoudt de dienst zich van een conclusie over de ouderdom van de grond. Dat ligt gevoelig. Dit leef- en woongebied is immers ouder dan Den Bosch. In 2015 vierde Orthen dat het twaalfhonderd oud bestond. Die mijlp**l zal Den Bosch pas in 2385 bereiken.
Natuurlijk ken ik de tegenwerping van Bosschenaren. Die wijzen graag op de resten van een Neandertalerkamp aan de Hekellaan. Eerlijk is eerlijk: ze hebben wel een punt. Een extra argument: de Bosschenaar van nu wijkt evolutionair bezien niet af van de Neandertaler die 35.000 jaar geleden in dit moerassige gebied rondsjokte en onsamenhangende klanken uitstootte. Nothing has changed.
Toch geven ze zich in Orthen niet zo snel gewonnen. Zo beweren kwade tongen dat nederzettinkje aan de Hekellaan geen authentiek maar een alternative kamp is geweest. Dat is een forse beschuldiging, want het suggereert boze opzet. Toch valt het niet op voorhand uit te sluiten. Want om de schijn van eerbiedwaardige oudheid te wekken, gaan ze ver in Den Bosch. Erg ver. In de binnenstad – zie de Markt – knutselen ze zelfs quasi-historische bouwsels die ze van oude luiken en spinrag voorzien.
“Het is de kift”, zeggen ze in Orthen. Dat klopt. Diep in hun hart zouden veel Bosschenaren hier maar wat graag wonen. Het bewijs voor hun stille hunker vind je op slechts vijftien à twintig kransworpen afstand [wijst richting begraafplaats]. Want Bosschenaren, die met veel kabaal overal op stáán, willen zelfs liggen op Orthen – en daar nog grif voor betalen ook.
Cadeautje
In zijn eindconclusie stelt het ROB dat de bodem van Orthen-Links vruchtbaar en veelzijdig is. Da’s goed nieuws, want het verleden is altijd de drager van het heden. In die wetenschap beloven de sporen uit dat verleden –– de geduldsteen japis, de knikkers, de slingers en het klavertje-vier –– een geweldige toekomst voor de bewoners.
Wel wil ik voorstellen om ook anderen in het geluk van Orthen-Links te laten delen. Een nieuwe bouwfase met 59 woningen breekt hier aan. Laten we grond van deze plek in 59 glazen potten doen en opsturen naar treurige oorden op de wereld. Ik denk aan het dorpje Vrouwenverdriet in Noord-Holland, het waaigat Pasop in Groningen, en het gehucht Duistere Steeg in Gelderland.
Laten we ook de sneue gemeenschappen voorbij de horizon niet vergeten. Ik denk aan het stadje Boring in Oregon, Disappointment Island bij Nieuw-Zeeland en het dorp Nothing in Arizona. Stuk voor stuk plekken waar ze snakken naar zingeving en plezier.
In een Engelstalig handleidinkje zullen we de lokale bewoners uitnodigen om de aarde van Orthen-Links in hun leefgebied te verstrooien. Zon en regen zullen de rest doen. Op 59 plekken over de wereld zal vriendschap kiemen, verbondenheid wortelen en liefde bloeien. Want in Orthen-Links vormen zij de grond van het bestaan.
Eric Alink , journalist en stadschroniqueur
