09/10/2025
Weekly Wisdom အစီအစဉ် ကနေ ပြန်လည် ကြိုဆိုလိုက်ပါတယ်။ ဒီအစီအစဉ်ကတော့ သူငယ်ချင်းလေးတို့အတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာက ဗဟုသုတရဖွယ် အကြောင်းအရာ ၊ စကားလုံးတွေကို ရှာဖွေမျှဝေပေးသွားမယ့် အစီအစဉ် ဖြစ်ပါတယ်။ 🌐📈🌈
LGBTQ ဆိုတဲ့ စကားစုကို သူငယ်ချင်းလေးတို့လည်း အထိုက်အလျောက် ရင်းနှီးနေမှာပါ။ ဒါဆိုရင် LGBTQ မှာ L က ဘာလို့ ရှေ့ဆုံးမှာ နေရတာလဲ ဆိုတာ သိကြပါသလား။ ကဲ စိတ်ဝင်စားရင်တော့ အောက်မှာ ဆက်ဖတ်ကြည့်ပေးနော်။
🔎 LGBTQ မှာ L ကို ဘာကြောင့် ရှေ့ဆုံးမှာ ထားရပါသလဲ။
ဒီ L ဟာ Le***an ကိုကိုယ်စားပြုပြီး၊ ဒီလိုရှေ့ဆုံးမှာရှိနေခြင်းဟာ ကျေးဇူးတင်ခြင်းရဲ့ သင်္ကေတ၊ စည်းလုံးခြင်းရဲ့ မော်ကွန်းတစ်ခုပါပဲ။
🟣LGBTQ+ အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုရဲ့ အစောပိုင်းကာလ (၁၉၆၀-၁၉၇၀)တွေမှာ လှုပ်ရှားမှုဟာ Gay အမျိုးသားတွေရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို ပိုမျက်မှောက်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာပဲ Feminist Movement နဲ့အတူ Le***an တွေဟာ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဖြစ်တည်မှုနဲ့ အခန်းကဏ္ဍအတွက် ပိုမိုအသံထွက်လာခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ Le***an တွေအတွက် အခွင့်အရေးသာမက ဒီလှုပ်ရှားမှုအတွင်း ပါဝင်သူများအားလုံးအတွက် တန်းတူညီမျှမှုအတွက် ရပ်တည်ခဲ့ကြပါတယ်။
🟣၁၉၈၀ - ၉၀ ကာလတွေမှာ (ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါ) AIDS ရောဂါဟာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း အထူးသဖြင့် Gay အမျိုးသားတွေအပေါ် ကြောက်ရွံ့မှုနဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေကို ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ Gay အမျိုးသားတွေဟာ ဆေးရုံတွေ၊ မိသားစုတွေဆီက ပစ်ပယ်ခံခဲ့ရပြီး အဖက်ဖက်က ဂရုစိုက်မှုမရရှိခဲ့ကြပါဘူး။ အဲ့ဒီအချိန်မှာ Le***an တွေဟာ ရှေ့ဆုံးကနေထွက်ပြီး ကူညီခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ သူနာပြုတွေလို ဂရုစိုက်မှုပေးခဲ့ကြ၊ အစားအစာတွေ ဝေငှခဲ့ကြ၊ စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်ရေး လုပ်အားပေးခဲ့ကြပါတယ်။ Gay အမျိုးသားတွေ အတွက် အခက်ဆုံးအချိန်မှာ Le***an တွေရဲ့ ဒီစည်းလုံးမှုနဲ့ ကရုဏာဟာ အသက်တွေကို ကယ်တင်ခဲ့သလို အသိုင်းအဝိုင်းကို စည်းလုံးစေခဲ့ပါတယ်။
နောက်ပိုင်းမှာ Le***an တွေရဲ့ ဒီကြိုးပမ်းမှုတွေကြောင့် Gay အသိုင်းအဝိုင်းကနေ ကျေးဇူးတင်ခြင်းနဲ့ လေးစားမှုကို အပြည့်အဝရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ “GLB” ကနေ “LGBT" အပြင် အခုဆိုရင် “LGBTQ” အဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုလာရခြင်းရဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ 'L' ကို ရှေ့ဆုံးထားခြင်းဟာ ကျေးဇူးတင်ဂုဏ်ပြုခြင်း၊ သမိုင်းကြောင်းအရ အသိအမှတ်ပြုခြင်းနဲ့အပြင် gender တန်းတူညီမျှရေးကို မျက်မှောက်ပြုခြင်းတို့အတွက်ပါပဲ။ ဒီလိုမျိုး အရွေ့တွေကနေ LGBTQ+ အသိုင်းအဝိုင်းဟာ ပိုမိုစည်းလုံးပြီး ကြင်နာတတ်တဲ့ နေရာတစ်ခု အဖြစ် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းကြရအောင်။ 🏳️🌈
ကိုးကား - Stonewall Forever, The Le***an History Sourcebook, The AIDS Memorial
#ရင်ခုန်သံ ***an