18/05/2022
17-ти Мај – Светски ден на хипертензија
“Мерете го вашиот крвен притисок прецизно, контролирајте го, живејте подолго”
Хипертензија претставува состојба во која крвниот притисок во артериите е покачен. Поради тоа срцето треба да работи понапорно за крвта да може да циркулира низ крвните садови. Се проценува дека 1,13 милијарди луѓе ширум светот имаат хипертензија, и тоа 1 од 4 мажи и 1 од 5 жени. Товарот на хипертензијата се чувствува несразмерно во земјите со низок и среден приход, каде што се наоѓаат две третини од случаите, главно поради зголемените фактори на ризик кај тие популации во последните децении. 46% од луѓето кои живеат со хипертензија не се свесни за нивната состојба, што ги става на ризик од бројни компликации што може да се избегнат, а само 21% од луѓето го држат крвниот притисок под контрола. Според податоците на СЗО, во 2018-та година, во Република Северна Македонија починале 535 лица од хипертензија, односно 2,89% од вкупните смртни случаи. Таа е петата по ред причина за смртност во нашата држава.
Една од глобалните цели за незаразните болести е да се намали преваленцата на хипертензијата за 33% помеѓу 2010 и 2030 година, преку сеопфатни скрининг програми. Оваа година, светскиот ден на Хипертензијата се прославува под мотото “Мерете го вашиот крвен притисок прецизно, контролирајте го, живејте подолго”.
Ризик факторите за појавување на хипертензија се делат во две групи:
Фактори на кои не може да се делува: возраст, раса, пол, фамилијарна историја.
Фактори на кои може да се делува: физичка неактивност, зголемена телесна тежина, внес на алкохол, тутун, зголемен внес на сол, стрес.
Хипертензијата се класифицира како:
Примарна, есенцијална хипертензија – од непознато потекло
Секундарна, неесенцијална хипертензија – која е поврзана со други медицински состојби како: болести на бубрезите, ендокриниот систем, крвните садови.
Артериската хипертензија се дефинира со вредности од ≥ 140/90 mmHg.
Покачениот крвен притисок ретко кога дава симптоми и најчесто се открива случајно при преглед. Најчесто пациентите се жалат на главоболка, вртоглавица, зуење во ушите, пореметен вид, несвестица.
Долготрајна и неконтролирана хипертензија го зголемува ризикот од бројни компликации како исхемична срцева болест, мозочен удар, периферна васкуларна болест, белодробна емболија. Таа е една од водечките причини за предвремена смрт кај популацијата, која може да се спречи.
Како да се контролира покачениот крвен притисок?
Редовна физичка активност
Здрава исхрана
Ограничување на внес на сол, до 5 мг
Ограничување на внес на алкохол
Откажување од пушење
Редовно мерење на крвниот притисок
Редновно земање на препишаната терапија
Редовни контроли на лекар
Подготвил
Оддел за здравствена промоција и следење на болести при
ЈЗУ-ИЈЗ на РСМ
https://www.who.int/health-topics/hypertension #:~:text=Hypertension%2C%20also%20known%20as%20high,pumps%20blood%20into%20the%20vessels.
https://www.worldlifeexpectancy.com/macedonia-hypertension
https://www.healthdata.org/macedonia
Analyze updated data about the world’s health levels and trends from 1990 to 2019 in this interactive tool using estimates from the Global Burden of Disease (GBD) study. Compare causes,...