Sao PUTH

16/12/2024

វីរុស Human papillomavirus (HPV) ឫហៅថាមហារីកមាត់ស្បូន គឺជាប្រភេទវីរុស DNA ដែលឆ្លងទៅជាលិកាស្រទាប់លើ (epithelial) រួមទាំងស្បែក និងភ្នាសស្អិតៗ (mucous)។ វាឆ្លងជាចម្បងតាមរយៈការទាក់ទងផ្ទាល់ ដូចជាការរួមភេទ។ បន្ទាប់ពីចូលទៅក្នុងកោសិកាស្រទាប់លើ មេរោគ HPV នឹងរួមបញ្ចូលទៅក្នុងហ្សែនកោសិកាមនុស្ស ដែលជំរុញការរីកសាយកោសិកាដែលមិនអាចគ្រប់គ្រងបានតាមរយៈប្រតេអុីនមហារីក (oncoproteins) មានឈ្មោះថា E6 និង E7 ។ ប្រូតេអ៊ីនទាំង២នេះ រារាំងការទប់ស្កាត់សកម្មភាពប្រតេអុី p53 (ទប់ស្កាត់ដោយE6) និង Rb (ទប់ស្កាត់ដោយE7) រៀងគ្នា ដែលនាំឱ្យខូចកោសិកា និងការវិវឌ្ឍជាមហារីក។ p53 និង Rb ជាប្រតេអុីសំខាន់ក្នុងការបញ្ឈប់សកម្មភាពនៃការវិវឌ្ឍរបស់មហារីកមាត់ស្បូន។ ប្រភេទ HPV ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់គឺ HPV-16 និង HPV-18 ក្នុងការបង្កជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន ក៏ដូចជាមហារីកប្រដាប់បន្តពូជបុរស។

ការការពារការឆ្លងមេរោគ HPV៖
១. ការចាក់វ៉ាក់សាំង៖ វ៉ាក់សាំងការពារមេរោគ HPV ដូចជា Gardasil និង Cervarix ដែលការពារ HPV ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ ការពារមហារីកមាត់ស្បូន និងជំងឺដែលទាក់ទងនឹង HPV ផ្សេងទៀត។ ការចាក់ថ្នាំបង្ការគឺមានប្រសិទ្ធភាពបំផុតនៅពេលចាក់មុនពេលប៉ះពាល់ ជាធម្មតានៅវ័យជំទង់ដំបូង។
២. ការវិភាគ (តេស្ត)៖ ការពិនិត្យរកមហារីកមាត់ស្បូនជាទៀងទាត់ដោយប្រើ Pap smears និងការធ្វើតេស្ត HPV ជួយកំណត់អត្តសញ្ញាណដំបៅមុនការវិវឌ្ឍនៃមហារីក។
៣. ការអនុវត្តសុវត្ថិភាព៖ ការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យ និងការកំណត់ចំនួនដៃគូរួមភេទអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការចម្លងមេរោគ HPV ទោះបីជាមិនមែនទាំងស្រុងក៏ដោយ។

ការព្យាបាល៖
១. ការឆ្លងមេរោគ HPV៖ មិនមានការព្យាបាលប្រឆាំងមេរោគដើម្បីលុបបំបាត់ HPV ទេ។ ការឆ្លងភាគច្រើនត្រូវបានសម្អាតដោយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំក្នុងរយៈពេលយូរ។
២. ដំបៅមុនការវិវឌ្ឍនៃមហារីក៖ ការព្យាបាលដោយកាំរស្មី ឬការវះកាត់ ត្រូវបានប្រើដើម្បីព្យាបាលមហារីកមាត់ស្បូនកម្រិតខ្ពស់ (CIN)។
៣. ដំណាក់កាលមហារីក៖ ការព្យាបាលជំងឺមហារីកដែលទាក់ទងនឹងមេរោគ HPV រួមមានការវះកាត់ ការព្យាបាលដោយប្រើគីមី វិទ្យុសកម្ម និងក្នុងករណីខ្លះ ការព្យាបាលដោយភាពស៊ាំ។ ការរកឃើញមេរោគទាន់ពេល ធ្វើអោយលទ្ធផលកាន់តែប្រសើរឡើង។
៤. វ៉ាក់សាំង៖ វ៉ាក់សាំងអាចការពារការឆ្លងមេរោគដំបូងជាមួយនឹងប្រភេទ HPV ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់។ វ៉ាក់សាំង HPV ក៏មានប្រសិទ្ធិភាពព្យាបាលផងដែរ ដែលពាក់ព័ន្ធដោយបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំដើម្បីកំណត់គោលដៅកោសិកាដែលឆ្លងមេរោគ HPV ។

ថ្មីៗនេះ Sao PUTH និងក្រុមការងារស្រាវជ្រាវវ៉ាក់សាំង ក៏បានធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ និងការវាយតម្លៃនៃប្រភេទវ៉ាក់សាំងព្យាបាលជំងឺមហារីកមាតើស្បូនថ្មី ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីធ្វើឱ្យមានការឆ្លើយតបនៃកោសិកា T cells តាមរយៈកំណត់គោលដៅកោសិកា dendritic cells (DCs)។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្ត phage biopanning ក្នុងសត្វកណ្តុរដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណ DCpep6 ដែលជាច្រវ៉ាក់បុិបទីត (peptide) ដែលអាចនាំវ៉ាក់សាំងចូលទៅក្នុង CD11c+ DCs ។ ពួកគេបានបង្កើតវ៉ាក់សាំងដែលមានមូលដ្ឋានលើប្រូតេអ៊ីន DEF ដោយរួមបញ្ចូលគ្នានូវសមាសធាតុបីយ៉ាង៖
១. DCpep6 (D) សម្រាប់ការកំណត់គោលដៅ និងការដឹកជញ្ជូនវ៉ាក់សាំងទៅកាន់ DCs។
២. វិសកម្ម HPV E7 ប្រតេអុីន (E) ដើម្បីជំរុញកោសិកា T ដើម្បីស្គាល់ជម្ងឺមហារីកមាត់ស្បូន។
៣. ប្រតែអុីន Flagellin (F) ជាសារធាតុបន្ថែមដើម្បីបង្កើនការឆ្លើយតបនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ។

វ៉ាក់សាំង DEF បានបង្ហាញពីស្ថេរភាព និងមុខងារប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ព្រមទាំងបញ្ជូនជីវសាស្ត្រយ៉ាងឆាប់រហ័សដល់កូនកណ្តុរទឹករងៃ និងជាពិសេសការចូលទៅក្នុង DCs បន្ទាប់ពីការចាក់ចូលក្នុងសត្វកណ្តុរ។ ការចាក់ថ្នាំបង្ការរោគជាមួយ DEF បណ្តាលឱ្យមានការឆ្លើយតបនៃកោសិកា T cytotoxic ដ៏ខ្លាំងក្លា និងធ្វើឲ្យសត្វកណ្តុរដែលមានដុំមហារីករស់បានយូរ។ ការរកឃើញនេះបានគូសបញ្ជាក់ពី DEF ថាជាវ៉ាក់សាំងប្រភេទថ្មី ដែលមានលក្ខណៈច្នៃប្រឌិត។ វិធីសាស្រ្តនេះអាចជំរុញការរចនានៃការព្យាបាលដោយភាពស៊ាំនៃជំងឺមហារីកដ៏មានប្រសិទ្ធភាព។

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S014296122200182X

15/12/2024

ស្រះទាំងមូលបានកកក្នុងកំឡុងរដូវរងាដ៏អាក្រក់ ដោយបន្សល់ទុកនូវស្រទាប់ទឹកកក។ ថ្វីបើមានលក្ខខណ្ឌត្រជាក់ក៏ដោយ ក៏សត្វទាមួយក្រុមនៅតែស្ថិតនៅលើផ្ទៃទឹកកក ដោយពួនគ្នាដើម្បីស៊ូទ្រាំនឹងភាពត្រជាក់។ ភាពធន់របស់ពួកគេប្រឆាំងនឹងបរិយាកាសកកគឺគួរឱ្យកត់សម្គាល់។

❄️❄️❄️

15/12/2024

ណូរ៉ូវីរុស (Norovirus) គឺជាមេរោគឆ្លងខ្លាំងដែលឆ្លងដល់ក្រពះពោះវៀន ដោយផ្តោតសំខាន់ទៅលើពោះវៀនតូច។ វាភ្ជាប់ទៅនឹងអង់ទីហ្សែនក្រុម histo-blood antigens (HBGAs) នៅលើកោសិកាស្រទាប់លើ (epithelial) ដែលជួយសម្រួលដល់ការចូល និងការចម្លង។ ការបង្ករោគរំខានដល់មុខងាររបាំង epithelial ដែលនាំទៅដល់ការស្រូបយកសារធាតុរាវ ការបញ្ចេញទឹករំអិល និងការរលាក ដែលរួមចំណែកដល់រោគសញ្ញានៃជំងឺរលាកក្រពះពោះវៀនស្រួចស្រាវ ដូចជារាគ ក្អួត និងឈឺពោះ។ មេរោគនេះបង្កើតឱ្យមានការឆ្លើយតបនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប៉ុន្តែភាពស៊ាំមានរយៈពេលខ្លីនេះ នឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការឆ្លងមេរោគឡើងវិញ។

ណូរ៉ូវីរុស ឆ្លងតាមរយៈអាហារ ទឹក ផ្ទៃ និងការប៉ះពាល់ពីមនុស្សទៅមនុស្ស។ រោគសញ្ញាជាធម្មតាលេចឡើង ១២~៤៨ ម៉ោងបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់និង ១~៣ ថ្ងៃចុងក្រោយ។ មេរោគ​ត្រូវ​បាន​បង្ហូរ​ក្នុង​លាមក​អស់​រយៈពេល​ជាច្រើន​សប្តាហ៍​បន្ទាប់​ពី​បាន​ជា​សះស្បើយ ដោយ​បង្កើន​សក្តានុពល​នៃ​ការ​ចម្លង​របស់​វា។

វិធានមួយចំនួនការបង្ការរួមមាន៖
១. អនុវត្តអនាម័យដៃឱ្យបានត្រឹមត្រូវជាមួយសាប៊ូ និងទឹក។
២. សម្អាតផ្ទៃរាបក្នុងផ្ទះ ឫទីតាំងសាធារណៈជាមួយនឹងថ្នាំសំលាប់មេរោគដែលមានសារធាតុ bleach។
៣. ជៀសវាងអាហារ និងទឹកដែលមានមេរោគ។
៤. ត្រូវដាក់ដោយឡែកបុគ្គលដែលមានមេរោគអំឡុងពេលមានរោគសញ្ញា។

ការព្យាបាលអាចតាមរយៈ៖ ១. ការផ្តល់ជាតិទឹកជាមួយនឹងសារធាតុរាវតាមមាត់ ឬតាមសរសៃឈាម ដើម្បីការពារការខះជាតិទឹក។ ២. ឱសថតាមវេជ្ជបញ្ជា ដើម្បីគ្រប់គ្រងរោគសញ្ញាដូចជា ចង្អោរ និងរាគ។

ថ្នាំប្រឆាំងមេរោគ (antiviral agents) មិនទាន់ត្រូវបានអនុម័តសម្រាប់ ណូរ៉ូវីរុស នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែមានថ្នាំប្រឆាំងរីវុសខ្លះកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែម។

ចំពោះវ៉ាក់សាំងមកដល់ពេលនេះមិន​ទាន់​មាន​វ៉ាក់សាំង​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​នៅ​ឡើយ​ទេ ប៉ុន្តែ​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​លើ​វ៉ាក់សាំង​ណូរ៉ូ​វី​រុស​កំពុង​បន្ត។ កាលពីឆ្នាំ២០១៦ កន្លងទៅក្រុមការងារស្រាវជ្រាវវ៉ាក់សាំងដែលមានខ្ញុំចូលរួមផងដែរបានធ្វើការអភិវឌ្ឍលើវ៉ាក់សាំងណូរ៉ូវីរុសនេះ ដែលបានទទួលបោះពុម្ភផ្សាយនៅទស្សនាវដ្តីវិទ្យាសាស្រ្ត Journal of Translational Medicine។ ក្នុងការស្រាវជ្រាវនោះឃើញថាវ៉ាក់សាំងបានផលិតអង់ទីករក្នុងឈាម និងក្នុងលាមកសត្វកណ្តុរ។ លើសពីនេះវ៉ាក់សាំងក៏មានសមត្ថភាពបង្កើតប្រព័ន្ធការពារកោសិកាឈាមស ប្រភេទ T cells
មានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការប្រឆាំងណូរ៉ូវីរុសផងដែរ។

https://translational-medicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12967-016-0899-4

14/12/2024

បទចម្រៀងថ្មី “APT” របស់ Rosé សមាជិកក្រុម BLACKPINK ដែលមាន Bruno Mars កំពុងក្លាយជាការចាប់អារម្មណ៍ទូទាំងពិភពលោកយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ចេញជាផ្នែកនៃអាល់ប៊ុម "Rosie" នាពេលខាងមុខរបស់ Rosé បទនេះត្រូវបានបំផុសគំនិតដោយហ្គេមផឹកស៊ីរបស់កូរ៉េខាងត្បូងដែលមានឈ្មោះថា "Apartment" ដែលបង្ហាញពីការច្រៀងតាមចង្វាក់ដែលដើរតួជាការបន្ទរដ៏ទាក់ទាញរបស់បទចម្រៀងនេះ។ Rosé បានបង្ហាញឱ្យដឹងថា គំនិតសម្រាប់បទនេះកើតឡើងដោយឯកឯងក្នុងអំឡុងពេលវគ្គស្ទូឌីយោ ហើយ Bruno Mars បានចូលរួមដើម្បីបន្ថែមភាពទាក់ទាញរបស់គាត់។
តន្ត្រី “APT” លាយឡំនឹង​ថាមពល​លេងសើច រំលេច​ដោយ​ចង្វាក់​ទះដៃ និង​បទភ្លេង​ដូច​ការ​ច្រៀង។ អ្នកទស្សនាបានសរសើរពីធម្មជាតិដ៏ជក់ចិត្ត និងគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់វា ដោយប្រៀបធៀបវាទៅនឹងបទរបស់សិល្បករដូចជា Psy និង the Ting Tings។ វាត្រូវបានកោតសរសើរចំពោះសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការភ្ជាប់ធាតុវប្បធម៌កូរ៉េជាមួយនឹងការទាក់ទាញជាសកល។
បទចម្រៀងនេះក៏ត្រូវបានកើតឡើងសម្រាប់ភាពសុខដុមរមនារវាង Rosé និង Bruno Mars ដោយផ្តល់នូវការលាយឡំគ្នានៃចង្វាក់ pop-punk និងឥទ្ធិពលនៃទសវត្សរ៍ទី 80 ដ៏ស្រណោះស្រណោក។ អ្នក​គាំទ្រក៏​ពេញចិត្ត​ចំពោះ​របៀប​ដែល​វា​បង្ហាញ​ពី​ផ្នែក​ដែល​អាច​ទាក់​ទង​បាន​កាន់​តែ​ច្រើន​របស់ Rosé ខណៈ​ដែល​រក្សា​នូវ​ភាព​សប្បុរស​របស់​នាង ។

….

14/12/2024

ពេលទៅលេងយ៉ស៊ូ នឹកបទចម្រៀង 여수 밤바다 🇰🇷

12/12/2024

ព្រឹលធ្លាក់យប់នេះ ❄️

12/12/2024

ការស្រលាញ់វិទ្យាសាស្ត្រមានន័យថា ការចង់ដឹងចង់ឃើញ ស្វែងរកការពិត និងស្វែងរកភាពរីករាយក្នុងការរកឃើញនោះ។ វាជាបំណងប្រាថ្នាឥតឈប់ឈរដើម្បីយល់ពីអ្វីដែលមិនស្គាល់ ដោះស្រាយបញ្ហា និងរួមចំណែកដល់ចំណេះដឹងដែលអាចកំណត់វាសនាអនាគតឲ្យប្រសើរឡើង។

ពេលវេលាដើរលឿនណាស់ ៦ខែកន្លងផុត BioInspired Institute Materials Research Core, Dept. of Biomedical and Chemical Engineering of Syracuse University, Syracuse, New York, USA 🇺🇸

11/12/2024

រូបគោមួយនេះទាក់ទាញទេសចរណ៍សម្បើបណាស់ ស្ទើរតែរកពេលទំនេរសម្រាប់ថតរូបជាមួយមិនបាន។

ញូយ៉ក 🇺🇸

11/12/2024

11/12/2024

ក្រសួងអប់រំ ហាមឃាត់ការទទួលទាន ការចែកចាយ ការតាំងលក់ និងការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ផលិតផលភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងគ្រប់ប្រភេទ នៅក្នុង និងជុំវិញជាប់បរិវេណគ្រឹះស្ថានសិក្សា

11/12/2024

10/12/2024

10/12/2024

10/12/2024

10/12/2024

ពេលនេះលោក Yoon Suk Yeol ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសក្រោយចេញច្បាប់អាជ្ញាសឹកកាលពីថ្ងៃអង្គារ៍មុន។

For more information: https://www.nbcnews.com/news/world/south-korea-imposes-travel-ban-president-martial-law-fallout-rcna183393

10/12/2024

10/12/2024

In a poignant lecture, titled, 'Light and Thread,' Nobel Prize winner Han Kang revisited the roots of her literary journey, starting with a poem book she wrote at the age of 8.