05/01/2025
Dr. Baburam Bhattarai
तपाईंले कोडक कम्पनी सम्झनुहुन्छ? १९९७ मा कोडकसँग करिब १,६०,००० कर्मचारी थिए। र विश्वको करिब ८५% फोटोग्राफी कोडक क्यामराले गरिन्थ्यो। तर पछिल्ला केही वर्षमा मोबाइल क्यामराको बढ्दो प्रयोगले कोडक क्यामरा कम्पनी बजारबाट बाहिरिन पुग्यो। कोडकले पूर्ण रूपमा दिवालिया घोषणा गर्नुपर्यो, र सबै कर्मचारीहरूलाई जागिरबाट हटाउनुपर्यो।
त्यसै समयमा, धेरै प्रख्यात कम्पनीहरू पनि बन्द हुन बाध्य भए। जस्तै:
• एचएमटी (घडी)
• बजाज (स्कूटर)
• ड्यानोरा (टीभी)
• मर्फी (रेडियो)
• नोकिया (मोबाइल)
• राजदूत (बाइक)
• एम्बेसडर (कार)
यी कम्पनीहरूको गुणस्तर खराब थिएन। तर किन यी कम्पनीहरू बजारबाट बाहिरिए? किनकि यी कम्पनीहरूले समय अनुसार आफूलाई परिवर्तन गर्न सकेनन्।
अहिलेको समयमा उभिएर सोच्न सक्नुहुन्न कि अर्को १० वर्षमा संसार कति परिवर्तन हुन सक्छ! र आजका ७०%-९०% जागिरहरू अर्को १० वर्षमा पूर्ण रूपमा हराउन सक्छन्। हामी विस्तारै “चौथो औद्योगिक क्रान्ति” को युगमा प्रवेश गर्दैछौं।
आजका चर्चित कम्पनीहरू हेर्नुहोस्:
• उबर (UBER) मात्र एउटा सफ्टवेयरको नाम हो। उनीहरूको आफ्नै कुनै कार छैन। तर आज उबर विश्वको सबैभन्दा ठूलो ट्याक्सी सेवा कम्पनी हो।
• एयरबीनबी (Airbnb) आज विश्वको सबैभन्दा ठूलो होटल सेवा कम्पनी हो। तर रोचक कुरा त के हो भने उनीहरूको आफ्नै एउटा पनि होटल छैन।
• पेटीएम, ओला क्याब, ओयो रूम्स जस्ता असंख्य कम्पनीहरूको उदाहरण दिन सकिन्छ।
आज अमेरिका जस्तो देशमा नयाँ वकिलहरूको कुनै काम छैन। किनभने आईबीएम वाटसन (IBM Watson) नामको कानूनी सफ्टवेयर कुनै पनि नयाँ वकिलभन्दा धेरै राम्रोसँग वकालत गर्न सक्छ। यसरी, अर्को १० वर्षमा अमेरिकाका करिब ९०% मानिसहरूको जागिर समाप्त हुनेछ। बाँकी १०% मात्र बाँच्नेछन्, जसले आफूलाई विशेषज्ञ बनाउनेछन्।
नयाँ डाक्टरहरूको काम पनि संकटमा छ। वाटसन सफ्टवेयरले क्यान्सर र अन्य रोगहरू मानिसभन्दा चार गुणा बढी सहीसँग पत्ता लगाउन सक्छ। २०३० सम्ममा कम्प्युटर बौद्धिकता मानव बौद्धिकतालाई पार गर्नेछ।
अगिल्लो २० वर्षमा आजका ९०% कारहरू सडकमा देखिने छैनन्। बाँकी रहेका कारहरू विद्युत वा हाइब्रिड हुनेछ। सडकहरू बिस्तारै खाली हुनेछन्। पेट्रोलको खपत कम हुनेछ, र तेल उत्पादक अरब देशहरू बिस्तारै दिवालिया हुनेछन्।
यदि तपाईंलाई कार चाहियो भने, उबर जस्तो सफ्टवेयरबाट कार अर्डर गर्नुपर्नेछ। र अर्डर गरेको केही समयमा चालकविहीन कार तपाईंको ढोकामा पार्क हुनेछ। यदि तपाईँले एउटै कारमा अन्य मानिसहरूसँग यात्रा गर्नुभयो भने, कारको प्रति व्यक्तिको भाडा बाइकको भन्दा कम हुनेछ।
चालकविहीन कारले दुर्घटनाहरू ९९% ले घटाउनेछ। त्यसैले कार बिमा बन्द हुनेछ, र बिमा कम्पनीहरू पनि बजारबाट बाहिरिनेछन्।
भोलि जमिनमा चलाउने वाहनहरू रहने छैनन्। ९०% सवारी साधनहरू हराउँदा ट्राफिक प्रहरी र पार्किङ कर्मचारीको पनि आवश्यकता पर्ने छैन।
१० वर्ष अगाडि मात्र सडकहरूमा एसटीडी बुथहरू देखिन्थे। मोबाइल क्रान्ति आएपछि यी एसटीडी बुथहरू बन्द गर्नुपर्यो। बाँचेकाहरू मोबाइल रिचार्ज पसल बने। फेरि अनलाइन रिचार्जको क्रान्ति आयो। मानिसहरूले घरमै बसी मोबाइल रिचार्ज गर्न थाले। यी पसलहरूले फेरि आफ्नो काम गुमाए।
अहिले यिनीहरू मोबाइल किनबेच र मर्मत पसल मात्र बनेका छन्। तर यो पनि चाँडै परिवर्तन हुनेछ। मोबाइल फोनको बिक्री सिधै अमेजन, फ्लिपकार्ट बाट बढ्दैछ।
पैसाको परिभाषा पनि बदलिँदैछ। पहिले नगद थियो, अहिले “प्लास्टिक मनी” छ। केही समयअघि क्रेडिट कार्ड र डेबिट कार्डको चलन थियो। अब त्यो पनि परिवर्तन हुँदै छ, र मोबाइल वालेटको युग आउँदैछ। पेटीएम जस्ता एप्सले बजार कब्जा गर्दैछन्, र मोबाइलबाट एक क्लिकमै पैसा पठाउन सकिन्छ। ))(साभार: सामाजिक सन्जालबाट )