Addis Ababa Intercept

28/11/2021

መልካም ዜና

ለፋኖ መሪ ፋኖ አጋየ አድማሱ ለአማራ ብሎም ለሀገር ካበረከተው ተጋድሎ አንፃር በጎንደር ከተማ ለአርበኛው አጋዬ አድማሱ የቤት ስጦታ እንዲደረግለት ተወስኗል።

ፋኖ አጋየ አድማሱ ከአርበኛ ጎቤ መልኬ ጋር በመሆን አሸባሪውን በዱል በገደል የተዋጋ አሁንም አሸባሪው የአማራን ህዝብ በመውረሩ በግንባር ተሰልፎ ጦሩን እየመራ ጎንደርን ከጠላት ቀጠና ነፃ ያደረገ አሁንም እየተፋለመ ያለ የአማራ ህዝብ ብሎም የኢትዮጵያ ጀግና ነው

የተደረገው ነገር እያደረገ ካለው ተጋድሎ ቢያንስ እንጂ የሚበዛ አይሆንም ! የጎንደር ከተማ አስተዳደር ሊመሰገን ይገባዋል

01/09/2021

ትኩረት ለደባርቅ!!

ጁንታው ልክ እንደ ደብረታቦር ትንቅንቅ ደባርቅ መስመር ላይ እያደረገ ነው።ደባርቅ ከተማን ካላወደምሁ ሙቼ እገኛለሁ በማለት ዛሬም ብዛት ያለው ኃይል ጨምሮ አድሯል።ከለሊቱ 10:00 ጀምሮ ከፍተኛ ውጊያ እየተደረገ ነው።

ትኩረት ትኩረት‼️

07/08/2021

ሰበር የድል ዜና...

አዲአርቃይ ከእልህ አሥጨራሽ ዉጊያ በኃላ በአማራ ልዩ ሐይል ቁጥጥር ሥር ገብታለች ፡፡

ድል ለኢትዮጵያ ሕዝባዊ ሠራዊት !!!

28/07/2021

#አትሸበሩ❗❗❗❗

በእኛና በጁንታው መካከል ያለው ልዩነት እነሱ ፕሮፖጋንዲስት ሲሆኑ እኛ ደግሞ የተዋጣልን ተዋጊዎች መሆናችን ነው።

የውጊያ ጀግንነታችን መሬት ላይ ብቻ የሚታይ ሲሆን ፕሮፖጋንዳው ግን በአጭር ጊዜ ለዓለም ሁሉ ይደርሳል።

Chalachew Engidaw

04/04/2021

ኢሰመጉ ሪፖርት እንዳደረገው በአጣዬና አካባቢው 108 ሰወች ተገለዋል!! ዝርዝር ሪፖርቱ እንደሚከተለው ቀርቧል:: ውብሸት ሙላት !!

1. ኤፍራታና ግድም ወረዳ- በኦነግ ሸኔ
◾️አጣዬ -የተገደሉ- 46
◾️አለላ ቀ/ገ/ማ - የተገደሉ - 6
◾️ብርቂቱ ቀ/ገ/ማ- የተገደሉ- 9
◾️ደረሃ ቀ/ገ/ማ - የተገደሉ - 1
◾️ በጥይት የቆሰሉ - 50
◾️ የተቃጠሉ መኖሪያ ቤቶች - 21
◾️የተቃጠሉ ሆቴልና ሱቅ- 9
◾️የተቃጠሉ ሚኒባሶች - 5
◾️የተቃጠሉ ባጃጆች - 2
◾️የተፈናቀሉ ሰዎች - 19,200

2. ማጀቴ- በኦነግ ሸኔ
◾️ የተገደሉ - 2
◾️ በጥይት የቆሰሉ - 53
◾️ የተፈናቀሉ - 111

3. ጀውሃ- በኦነግ ሸኔ
◾️ የተገደሉ - 20
◾️የተቃጠሉ - አንድ ቤተ ክርስቲያንና አንድ ት/ቤት
◾️የተፈናቀሉ - ከ 5,000 በላይ

4. ቀወትና ሸዋሮቢት - በኦነግ ሸኔ
ሸዋሮቢት ከተማ
◾️ የተገደሉ - 16
◾️ በጥይት የቆሰሉ - 24
◾️ የተቃጠሉ መኖሪያ ቤቶች - 15
በቀወት (ሸዋሮቢት ዙሪያ)
◾️የተገደሉ - 8
◾️የተቃጠሉ የገበሬ መኖሪያ ቤቶች - 30
◾️ከሸዋሮቢትና ቀወት የተፈናቀሉ - 16,100

ሌላ ሁለት ቤተ ክርስቲያኖችም ተቃጥለዋል። ድልድይ ላይ ጉዳት ደርሷል።

~የኦሮሚያ ክልል መንግሥት ይሄን ያህል ጉዳት ያደረሰ ኦነግ ሸኔ ቡድን ደግፎ ነው በወቅቱ መግለጫ ያወጣው። በዚያ ፍጥነት የአማራ ክልል መንግሥትን ዘልፎና ኦነግ ሸኔን በድርጊቱ እንደለሌበት መግለጫ ማውጣት የሚያመለክተው ከድርጊቱ ጀርባ አብሮ መሳተፍን ነው።

~ ሁለቱ የፓርላማ አባላት ይህን ሁሉ የሽብር ጥቃት የፈፀመ ቡድን ደግፈውና ተከላክለው ጥብቅና ቁመው ይህንን አሳዛኝና አስነዋሪ የሽብር ጥቃት ከለላ ለመስጠት በፓርላማ የተከራከሩት።

~ በአማራ ክልል የኦሮሞ ብሔረሰብ ዞን የሚገኙ ወረዳዎች የኮምኒኮሽን ጽ/ቤቶች ይህንን የኦነግ ሸኔ የግዲያና የንብረት ማውደም የሽብር ተግባር በደገፍና ከለላ ለመስጠት በተደጋጋሚ መግለጫ ሲያወጡ የሰነበቱት።

~ በተቀናጀ መልኩ ኦሮሞ አክቲቪስቶች በሐሰት የወሎ ኦሮሞ የአማራ ክልል ልዩ ኃይል ጥቃት አደረሰ በሚል የተነዛው የሐሰት ፕሮፓጋንዳ የሚያሳየው ኦነግ ሸኔ፣ የኦሮሚያ ክልል መንግሥት፣ አክቲቪስቶቹ፣ ፓርላማ ላይ በሐሰት የተናገሩት አባላት እና በዞኑ የሚገኙ አመራሮችም (ቢያንስ የኮምኒኬሽን ጽ/ቤቶቹ በተደጋጋ ካወጡት መግለጫ አንጻር) አቋም አንጻር ሲታይ በጋራ ፣በተቀናጀና በተናበበ መልኩ አልተፈጸመም ማለት አይቻልም።

ይህ ሁሉ የተፈጸመው አማራ ክልል ውስጥ ነው። በክልሉ ውስጥ የሚኖረው አማራ የክልሉ መንግሥት ጥበቃ ባለማድረጉ የጸጥታ ሁኔታውን በተገቢው መንገድ መረጃ በመሰብሰብ አስቀድሞ ባለመከላከሉ በዚህ መጠን ጥቃትና ጉዳት ከደረሰበት፣ በዚህ መጠን ለሞትና ለመፈናቀል ከተጋለጠ፣ ለአካል መጉደልና ለንብረት ውድመት ሰለባ ከሆነ .... ሌላ ቦታ የሚኖረው አማራ ምን ዓይነት ተስፋ ሊኖረው ይችላል??

የአማራ ክልል መንግሥት አሁንም በፍጥነት ነገር ግን ጥንቃቄ የተሞላበት ተግባራዊ እርምጃ ሊወስድባቸው የሚገባ ብዙ ነገሮች እንዳሉ ግልጽ ነው!!! ከላይ በተገለጹት አካባቢዎች ሌላ (3ኛ) ዙር ጭፍጨፋ ላለመከሠቱ ምንም ዋስትና የለም።

17/01/2020

21/12/2019

ምርጫን በተመለከተ የቀጠለ
3. በምርጫ ማመን
ኢትዮጵያ ውስጥ በተደጋጋሚ ጊዜ ምርጫ መደረጉ ይታወቃል።የተደረጉት ምርጫዎች ለኢትዮጵያዊያን ዴሞክራሲንም ይሁን ፖለቲካዊ መረጋጋት ከመፍጠር ይልቅ ምርጫን ተከትሎ የተከሰቱ ግጭቶችን የንፁሃን ሞትን የሚያስታውሱን ናቸው።በዚያም ሳያበቃ በምርጫዎቹ ማግስት ኢዴሞክራሲያዊነት በተጠናከረ መልኩ ሲከወን ያየንባቸው መሆናቸውን እናውቃለን።በመጭው ግንቦት ይደረጋል ተብሎ የሚጠበቀው ምርጫ ከባለፉት ምርጫዎች የተለየ ስለመሆኑ ማረጋገጫው ምንድነው ለሚለው ጥያቄ ምላሽ ያስፈልገዋል ብየ አስባለሁ። ምርጫ ከመደረጉ በፊት በአገዛዙ፡ በተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲዎች፡በሀገራችን ሊሂቃን፡ በሀገር ሽማግሌዎች እንዲሁም በተለያዩ የሲቪክ ማህበራት እና በሌሎችም ባለድርሻ አካላት መካከል በህዝብ ፊት በምርጫ ስለመስማማት መግባባት ያስፈልጋል። በምርጫ ሳያምኑ ወደ ምርጫ እየተገባ ህዝባችንን ዋጋ ማስከፈል አንድ ቦታ መቆም ይኖርበታል። በምርጫ ማመን ማለት ምርጫው ነፃና ገለለተኛ ሆኖ ውጤቱን ለመቀበል ሙሉ ዝግጁ መሆን ማለት ነው። ኢትዮጵያ ውስጥ ያሉ አብዛኛዎቹ ፓርቲዎች(በተለይም የአገዛዙ ፓርቲ) ለማሸነፍ ብቻ አስበው ስለሚወዳደሩ ምርጫው ነፃና ገለልተኛ እንዲሆን አይፈልጉም። ምርጫው ነፃና ገለልተኛ እንዲሆን ካልተሠራ ደግሞ ውጤቱን መቀበል ስለማይቻል ድህረ ምርጫ ከሀሳባዊ ትግል ይልቅ ወደ ኃይል ትግል ይገባል።ይሄ እንዳይሆንና የመጣንበት መጥፎ የምርጫዎች ታሪክ እንዳይደገም ሁሉም የፖለቲካ ፓርቲ በምርጫው ለማመን የሚያስችሉ ቅድመ ሁኔታዎች እንዲሟሉና ምርጫው ነፃና ገለልተኛ ሆኖ ውጤቱንም ያለማመንታት ለመቀበል የሚያስችል ሁኔታ እንዲኖር መሥራት ያስፈልጋል። ከተሳካ በምርጫ ካልተሳካ በጉልበት የሚሉ ሁሉን የኔ ባይ ፓለቲከኞች ባሉበት የፖለቲካ ኑባሬ በምርጫ ማመን ያስቸግራል። ሁሉም ተዋናይ በምርጫ ማመንና የሚታመን ምርጫ እንዲደረግ መሥራትን ቀዳሚ ካላደረገ ታሪክ ራሱን ይደግማል።

21/12/2019

ምርጫን በተመለከተ የቀጠለ
2 .የህዝቡ መረጃ የማግኘት መብትና የመረጃ ተደራሽነት
ምርጫን ለማከናወን የፖለቲካ ፓርቲዎች በነፃነት ሀሳባቸውን የመግለፅ የመንቀሳቀስ መብት በተሟላ መልኩ ቢከበር እንኳ ህዝቡ መረጃውን በአግባቡ እና በሙሉዕነት ማግኘት የሚችልበት ሁኔታ ካልተፈጠረ ህዝብና ፖለቲካ ፓርቲዎች መግባባት አይችሉም።የመረጃ ማሳረጫ መንገዶች ሁሉንም ህብረተሰብ ክፍል ያማከሉ ሆነው ሊሠሩ ይገባል።በቴሌቭዥን የሚደረግን የሀሳብ መንሸራሸር ብቻ ተደራሽ ይሆናል ብሎ ማሰብ ስህተት ነው። በጋዜጣ፡በመፅሔት፡በሬዴዮ፡በበራሪ ወረቀት ፅሑፎች፡በምክክር መድረክ፡በሰላማዊ ሰልፍ፡ እና በሌሎችም ስልቶች ህዝባችን ስለእያንዳንዱ የፖለቲካ ፓርቲ ሀሳብና ቁመና ሊኖረው የሚገባውን መረጃ ማግኘት ይኖርበታል። ይህ እንዲሆን ከምርጫ ቦርድ ጀምሮ ሁሉም ባለድርሻ አካላት ከወዲሁ የተጠናከረ ሥራ መስራት ይኖርባቸዋል።ይሄ ባልሆነበትና በሌለበት ሁኔታ ህዝቡን ምረጥ ማለት አማራጭ የሌለው ምርጫ እንደማካሄድ ይቆጠራል። የፖለቲካ ፓርቲዎችም የመረጃ ተደራሽነትን የሚያረጋግጡ አስቻይ ሁኔታዎች በሚፈለገው ደረጃ እንሆኑ የትብብር ትግል ሊያደርጉ ይገባል።ዝም ብሎ አሸንፋለሁ አሸንፋለሁ ከሚል ፉከራ ወጥታችሁ እያንዳንዱ አስፈላጊ ስልት ከወዲሁ እንዲስተካከል መሥራት ይጠበቅባችኋል።..ይቀጥላል

21/12/2019

ምርጫን በተመለከተ
ምርጫ በአንዲት ሀገር የተረጋጋ ፖለቲካዊ ኩነትና ሥርዓት እንዲኖር ከሚያደርጉ መንገዶች አንዱ ነው።የተለያዩ የፖለቲካ ፓርቲዎች ለሀገራቸው ያላቸውን አማራጭ ሀሳብ ይዘው በመዋዳደር በምርጫ የፖለቲካ ስልጣን በመያዝ ሁሉም ውጤቱን ተቀብሎ ቅቡልነት ያለው መንግስት እንዲኖር ያስችላል። ምርጫው እና ውጤቱ ቅቡልነት እንዲኖራቸው በቅድሚያ መሆን ያለባቸው ጉዳዮች ምን ምን ናቸው የሚለውን ማየቱ ተገቢ ነው። ይህ ጉዳይ ረጅም ቢሆንም በክፍል በክፍል ለማየት እንሞክራለን።
1 .የመናገር ነፃነት(Freedom of expression)
የመናገር ነፃነት ለሰው ልጆች ሁሉ በእኩልነት የሚሰጥ መብት ነው። ይበልጥኑ አማራጭ ሀሳቦችን ለመሞገቻም ለመከራከሪያም ይዘው ለሚንቀሳቀሱ አሳቢያን የፖለቲካ ፓርቲዎች የመናገር ነፃነት በተሟላ ሁኔታ መከበር ቅድሚያ ሊሰጠው የሚገባ ነው። ፓርቲዎቹ ያላቸውን ሀሳብ ያለምንም ገደብ ለህዝባቸው የማስረዳት የማሳወቅ መብታቸው ሳይሸራረፍ ሊከበር ይገባል። አሁን ባለው ሁኔታ ኢትዮጵያ ውስጥ የመናገር ነፃነት ተከብሯል ማለት አይቻልም። አብዛኛዎቹ የፖለቲካ ፓርቲዎች ተቃዋሚነታቸውን ረስተው የአገዛዙ ፓርቲ ደጋፊ ሀሳቦችን ሲያስተጋቡ ማየት እየተለመደ ነው። ይህ እንዲሁ የሆነ ሳይሆን የገዢውን ፓርቲ ቡራኬ እያገኘሁ ካልተናገርኩ ጉዳት ይደርስብኛል ከሚል ፍርሃት የተነሳ ሊሆን እንደሚችል መገመት ይቻላል። በገዢው ፓርቲ ጠንከር ያለ ትችት የሚያቅርቡ የፖለቲካ ፓርቲዎችና አመራሮች በጠላትነት ተፈርጀው ከተለያዩ መንግስታዊ ኩዋኔዎች እንዲርቁ ሲደረጉ ይታያል። እንደ አብን ያሉ ህዝባዊ መሠረት ያላቸው ፓርቲዎችን እንዲዳከሙ በመፈለግ የማዳከሚያ እርምጃዎችን እየወሰዱ ነው። ይህ ብቻ ሳይሆን የአዲስ አበባን ህዝብ የመናገር ነፃነት በመገደብ ለመብቱ እንዳይታገል ለማድረግ የጦርነት ዛቻ ጭምር እየተወሰደ ነው።ስለሆነም ምርጫው እና ውጤቱ ቅቡልነት እንዲኖራቸው የመናገር ነፃነት በተሟላ ሁኔታ ተከብሮ ሁሉም ፓርቲዎች በሚፈልጉት መንገድ በማነኛውም የሀገሪቱ ክፍል ለሁሉም ህብረተሰብ ሀሳባቸውን የማድረስ መብት ሊጎናፀፉ ይገባል።ይህ እንዲሆን አለን የሚሉ የፖለቲካ ፓርቲዎች የትብብር ትግል ሊያደርጉ ይገባል።በዚህ ጉዳይ ልዩነት ያላቸው የፖለቲካ ፓርቲዎች ካሉ ራሳቸው ተረኛ ገዢ ለመሆን ፍላጎት እንዳላቸው ከማሳየት በቀር ተመራጭ አይሆኑም ማለት ነው። ህዝባችንም የመናገር ነፃነት እንዲከበር የበኩሉን ድርሻ ሊወጣ ይገባል። ....ይቀጥላል።

20/12/2019

የአማራ ብሔርተኝነት ለምኖች በተገቢው ሁኔታ እንዲመለሱ ብሔርተኝነት ወለድ ተቋማት እጅጉን አስፈላጊ ናቸው። የአማራ ብሔርተኝነትን መርሕ አድርገው የሚንቀሳቀሱ የአማራ የፖለቲካ ፡የኢኮኖሚ፡የማህበራዊ ተቋማት እንዲሁም ሁሉን አቀፍ ህዝባዊ ተቋማት መጠናከር ይኖርባቸዋል።የህዝብን ተጠቃሚነትና መብት በማስከበር የትግል ሂደት ውስጥ ወጣቱ ከፍተኛ ሚና አለው።ባለፉት አመታት የአማራ ወጣቶች እርስ በእርሳቸው እየተነጋገሩ በርካታ ሥራዎችን በመሥራት የአማራነት የታሪክ ጥሪያቸውን ተወጥተዋል።የአማራ ወጣቶች ማህበር/ህበረት በብዙ የአማራ ከተሞች ህዝባዊ መድረኮችን በማዘጋጀት ህዝባችን በጥያቄዎቹ ዙሪያ የጋራ መረዳት እንዲኖረው ሢሠራ መቆየቱ ይታወቃል።ይህ የወጣቶች እንቅስቃሴ በገዢዎቹ ብዙ ፈተናዎች እየገጠመው ቢቆይም በብልሆቹ የአማራ ልጆች ጥበባዊ ጉዞ በአሁኑ ሰዓት ሀገር አቀፍ የሲቪክ ማህበር ሆኖ ለመመዝገብ በቅቷል። ከዚህ በኋላ የአማራ ወጣቶች ማህበር ሕጋዊ ሰውነቱ የታወቀ ስለሆነ በየትኛውም የሀገራችን ክፍል አማራዊ ዓላማዎችን ለማሳካት በርትቶ ለመሥራት መትጋት ይኖርበታል።ይሄ ትልቅ ስኬት ቢሆንም ጅማሮ እንጂ መጨረሻ አለመሆኑን በመረዳት ወጣቶቻችን በተቀናጀና በተናበበ አማራዊ ዕሴት በመመራት አማራዊ የታሪክ ጥሪን እንደምታደምቁት እምነቴ ፅኑ ነው።

17/12/2019

******
Economic liberalization ማለት በጥቅሉ የሀገርን ኢኮኖሚያዊ እንቅስቃሴን ለተቀረው ዓለም ክፍት ማድረግ ማለት ሲሆን ይህም የሚሆነው በንግድ ግንኙነት ዘርፍ፤ በቁጥጥር ስራዎች፤ በግብር ስርዓት እና ሌሎች የኢኮኖሚ ተግባራትን በሚዳስሱ እንቅስቃሴዎች ላይ ማለት ነው፤

ኢኮኖሚያዊ እንቅስቃሴን ለተቀረው ዓለም ክፍት ማድረግ የኢንቨስትመንት እድሎችን ለባለሃብቶች በማስፋት የገበያ አማራጭን መፍጠር እና የተሻለ ትርፍ ማግኘት ነው ብለው ይጠሩታል፤

የ Liberalization መሰረታዊው መስፈርት ሀገራት በምን ያህል ጥልቀት ሀገራዊ የኢኮኖሚ እንቅስቃሴን ለተቀረው ዓለም ክፍት እንደሚያደርጉ እና ኢንቨስትመንት እንዲሁም ሌሎች የንግድ እንቅስቃሴዎች በቀላሉ መከናወን እንደሚችሉ ማረጋገጥ ላይ ነው፤ ሁሉም በኢኮኖሚ የበለጸጉ ሀገራት በዚህ አይነቱ መንገድ አልፈዋል፤
ስለዚህ በኢኮኖሚ ለማደግ ጉጉት ያላቸው ታዳጊ ሀገራት በወደዚህ ሁኔታ ውስጥ እንዲመጡ ይፈልጋሉ ለዚህም ይረዳ ዘንድ የሚከተሉትን ሁኔታዎች እንዲያሟሉ ይፈለጋል፤

1. ለዓለም አቀፉ ገበያ ከፍት መሆን
ክፍት ባልሆኑ ሀገራት የውጪ ባለሃብቶች ኢንቨስት ለማድረግ ያለው ውጣ ውረድ ከፍተኛ ነው ለምሳሌ በግብር ስርዓት፤ የውጪ ባለሃብቶች ላይ ባለ ገደብ፤ የህግ ጉዳዮች መብዛት፤ የንግድ ቁጥጥር መጥበቅ፤ ወዘተ ሀገራት የተሻለ ጥቅም እንዳያገኙ ሲያደርግ ቆይቷል፤ ስለዚህ Economic liberalization ከላይ የተጠቀሱ ማነቆዎች እንዲፈቱ በማድረግ ይጀምራሉ በተጨማሪም በኢኮኖሚያዊ መእንቅስቃሴ ውስጥ የግል ሴክተሩ ከፍተኛ ሚና እንዲወስድ ይፈልጋሉ (የመንግስት ጣልቃ ገብነት እንዲቀንስ ይፈለጋል)
የ Economic liberalization ዋናው ዓላማ ገደብ የሌለበት የካፒታል ልውውጥ በሀገር ውስጥ እና ከሀገር ውጪ እንዲኖር በማድረግ ኢኮኖሚያዊ እድገት እና ውጤታማነት (Efficiency) እንዲመጣ ማስቻል ነው፤ ሁሉም እንደሚስማማው ጀማሪ ሀገራት በመጀመሪያዎቹ ወቅታቶች ሊቸገሩ እንሚችሉ ያነሳሉ፤

2. ነጻ የሆነ የካፒታል እንቅስቃሴ መፍቀድ
ሀገራት የታሪፍ መጠንን በመቀነስ፤ የንግድ ህጎችን በማላላት እና ሌሎች የንግድ ስርዓትን የሚጎዱ አሰራሮችን በመቀነስ የተሻለ አቅም (Competitive Advantages) ካላቸው ሀገራት በመግዛት የተሻለ አቅም ለሌላቸው ሀገራት በመሸመት (ያልተገደበ የንግድ ልውውጥ በማድረግ) ነጻ የሆነ የካፒታል እንቅስቃሴ መፍጠር ነው፤

3. Stock Market ማሳደግ/መፍቀድ
ሀገራት የኢኮኖሚ እንቅስቃሴን ለተቀረው ዓለም ክፍት በሚያደርጉበት ወቅት በቀላሉ የድርጅቶችን አክሲዎኖች ግዢ እና ሽያጭ ያድጋል፤ ይሄ ካፒታል ማሳደግ ለሚፈልጉ እና ለባለሃብቶ አዳዲስ እድሎችን እንዲመለከቱ እና ትርፋማ እንዲሆኑ ያግዛል ተብሎ ስለሚታሰብ ሁኔታዎችን ማመቻቸት፤

4. የፖለቲካ ስጋቶችን መቀነስ
Liberalization ሀገራት ብዙ የውጪ ባለሃብቶችን ወደ ሀገራቸው ለመሳብ የፖለቲካ አለመረጋጋቶችን በመቀነስ የባለሃብቶችን ፍላጎት እንዲያድግ ማድረግ #ለምሳሌ የህግ መዋቅሮችን ማጠናከር፤ ጠንካራ የኮንትራት ህግ መፍጠር፤ የባለመብትነት መብትን ማስጠበቅ እና ሌሎች የንግድ እና ኢንቨስትመንት ህጎች ማሻሻል ይገባል ይላሉ፤

5. የኢንቨስትመንት አማራጮችን ማስፋት
ባለሃብቶች የተሸለ ትርፍ ለማግኘት የተለያዩ ዘርፎች ላይ ኢንቨስት ማድረግ እንደሚፈልጉ ይታወቃል ስለዚህ ሀገራት የጋራ ኢኮኖሚያዊ ትብብር የሚፈጥሩ ከሆነ በአስቸጋሪ ሁኔታዎች ውስጥ እንዲደጋገ ያግዛል ብለው ያስባል ለዚህ ምሳሌ የምትሆነው ግሪክ የዛሬ 10 ዓመት ከገባችበት ኢኮኖሚያዊ ቀውስ በአውሮፓ ሀገራት ድጋፍ ለመቋቋም መቻላ ይነሳል፤

Liberalization ለድሃ ሀገራት የሚያመጣው ጉዳት ምንድን ነው?
1. ከውጪው ዓለም ጋር በሚኖር የንግድ ፉክክር የሀገር ውስጥ አምራቾች ሊዳከሙ ይችላሉ ምክንያቱም በኢኮኖሚ የበለጸጉ ሀገራት የተሻለ የማምረት አቅም ቀድመው ስለፈጠሩ ማለት ነው ይሄ ደግሞ ሀገር በቀል ኢኮኖሚያዊ እንቅስቃሴዎችን መጉዳቱ የማይቀር ነው፤

2. ድሃ ሀገራት ሲገቡ ታሪፍ እንዲቀንሱ ይገደዳሉ ነገር ግን ያላደጉ ሀገራት መንግስታት ጠቅላላ ከሚያገኙት ገቢ ከ10-20% የሚሆነው የሚገኘው ከታሪፍ ነው ስለዚህ ይህንን እንዲቀንሱ የሚገደዱ ከሆነ ሌሎች የገቢ አማራጮች ላይ መጨመራቸው አይቀርም ( #ለምሳሌ ሌሎች የግብር አይነቶች ላይ) ምክንያቱም የበጀት መጠናቸውን ማመጣጠን ስለሚኖርባቸው ነገር ግን ይሄ አካሄድ ሌሎች የኢኮኖሚ እንቅስቃሴዎችን መጉዳቱ አይቀርም፤

3. #ለምሳሌ በግብርና ምርቶች ላይ ያለው ገደብ የሚነሳ ከሆነ በርካታ የሰው ሃይል የሚሰማራበት እና ለታዳጊ ሀገራት የኢኮኖሚ የጀርባ አጥንት የሆነው ግብርና መጎዳቱ አይቀርም ይሄ ደግሞ ስራ አጥነትን በማስፋፋት ከገጠር ወደ ከተማ የሚኖርን ፍልሰት በማፋጠን ኢኮኖሚያዊ እና ማህበራዊ ቀውስ መፍጠሩ አይቀርም፤
አለም አቀፉ የገንዘብ ድርጅት (IMF) ለኢትዮጲያ ሊሰጥ ያሰበው 2.9 ቢሊዮን ዶላር 5 መሰረታዊ ጉዳዮችን ያማከለ ነው እነሱም…

1. ሀገሪቷ ያለባትን የውጪ ምንዛሬ ክምችል ለመደገፍ እና በገበያ የሚመራ የምንዛሬ አሰራርን እንድትከተል ለማገዝ (በነገራችን ላይ ኢትዮጲያ Pure fixed exchange rate ስትጠቀም አልነበረም ሁለቱንም አቀላቅላ በመጠቀም ላይ ነበረች (Fixed exchange rate + Floating exchange rate))፤
2. የመንግስት የልማት ተቋማት ካለባቸው እዳ አንዲላቀቁ ለማገዝ፤
3. መሰረተ ልማትን በማገዝ ድህነትን ለመቀነስ የሚሰሩ ስራዎችን ለማገዝ፤
4. የፋይናንስ ዘርፉ ላይ ያለውን ሪፎርም ለማገዝ እና የግል ባለሃብቶችን እንቅስቃሴ ለማገዝ፤
5. የ Safety nets እንቅስቃሴን ለማጠናከር የሚሉ ናቸው፤

#ማሳሰቢያ
IMF ኢኮኖሚያዊ liberalization እንድናደርግ እየጠየቀን ነው! ታዲያ የኢትዮጲያ መንግስት በ21ኛው ክፍለ ዘመን ዝግ ኢኮኖሚን ይዞ መራመድ ይችላል? አይችልም! ሞላ ጎደለም ለተቀረው ዓለም ክፍት መሆን ግዴታ ነው! ነገር ግን ሁሉንም እንቅስቃሴዎች መንግስት በመጠኑ መመልከት አለበት ብዬ አስባለሁ!

ከ The Ethiopian Economist View ገፅ

17/12/2019

ሸዋ አማራ እና እንቨስትመንት
ኢንቨስትመንት በየትኛውም ሀገር የሚደረግ የካፒታሊዝም ሥርዓት ማሳለጫ መንገድ ነው።ይሄ ስልት ሁሉም ባለሀብት በውድድር መንፈስ ካፒታሉን እያሳደገ በሀገሪቱ ማይክሮ እና ማክሮ ኢኮኖሚ የራሱን ድርሻ እንዲያበረክት ያደርጋል።በእኛ ሀገርም ኢኮኖሚያችን እንዲያድግ የኢንቨስትመንት ሴክተር ተኩረት ተሰጥቶ መሠራት ይኖርበታል ተብሎ ይታመናል። ከዚህ የተነሳ በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች የኢንቨስትመንት ማስፋፍያ መተግበሪያ እቅዶች ወጥተው በመንግስት ማበራታቻ ጭምር ሥራዎች ሲሠሩ እያየን ነው። ኢንቨስትመንት እንዲያድግ አስፈላጊ ጉዳዮች ብዙዎች ቢሆኑም ኢንቨስት የሚደረግበት አካባቢ ሰላም መሆን ፣የማህበረሰቡ ሥራ ወዳድነትና ሕጋዊነት ዋናዎቹ ናቸው። ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የኢንቨስመንት ፍሰት ወደ አማራ ክልል በተለይም ሰሜን ሸዋ ዞን በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ መምጣቱን በመንግስት ከሚሰጡ ማብራሪያዎች መረዳት ተችሏል። ይሄ ለእኛ ሸዋ አማራዎች ትልቅ ተስፋን እንድንሰንቅ የሚያደርገን እና እንደ ህዝብም ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚነታችን እንዲሻሻል የራሱን ሚና የሚጫወት ነው ብለን እናምናለን። ይሄንን እንደመግቢያ አንስቼ ይህ የኢንቨስትመንት ፍሰት ለሸዋ አማራ ምን ይዞ መጥቷል ምንስ ይዞ መጥቶበታል የሚለውን እንደሚከተለው አቅርባለሁ።

በመርሕ ደረጃ አንድ ኢንቨስትመን በሆነ አካባቢ ሲሠራ አትራፊነቱ እንዳለ ሆኖ የማህበረሰቡን ተጠቃሚነት ማረጋገጥ አለበት።የትኛውንም አይነት የቢዝነስ ተቋም የሚጠብቀው ህዝቡ ነው ተብሎ ይታመናል።ይሄ የሚሆነው ማህበረሰቡ ተቋሙን የራሴ ብሎ በሚቀበለው መንገድ ሢሠራ ነው።በጥሬ እቃ አቅርቦት ፡በሰው ኃይል ቅጥር፡ እንዲሁም የቢዝነስ ተቋሙን ምርት በአንስተኛ ዋጋ ለአካባቢው ማህበረሰብ በመሸጥ እና በሌሎችም ማህበረሰቡ ተጠቃሚነቱን ማረጋገጥ ይኖርበታል።እስካሁን ባለው በሰሜን ሸዋ ዞን የሚከፈቱ የኢንቨስትመንት ተቋማት የሸዋን አማራ ጥቅም ባረጋገጠ መልኩ አለመሆኑን ብዙ የመረጃ ምንጮች አረጋግጠውልናል። ወጣቱም በተደጋጋሚ ጊዜ ይህ የተዛነፈ የማህበረሰቡን ተጠቃሚነት ያላስከበረ የኢንቨስትመንት አካሄድ እንዲስተካከል በተደራጀ መንገድ መንግስትን ሲጠይቅ ሰነባብቷል።
አብዛኛዎቹ ሥራ የጀመሩት ፋብሪካዎች ለፋብሪካው ጥሬ እቃ መሆን የሚችሉ ጥራት ያላቸው ግብአቶች እዚሁ ሰሜን ሸዋ ዞን መኖራቸውን እያወቁ ጥሬ እቃዎቹን የሚያመጡት ከኦሮሞ ክልል መሆኑ ተደርሶባቸዋል።ይሄ ስህተት መሆኑ በመንግስት በኩልም በማህበረሰቡም ተነግሯቸው በቅርቡ አንዱ ፋብሪካ ማስተካከሉን ሰምተናል።ይሄንን ጥሬ እቃ የማቅረብ ጉዳይ ጥሬ እቃዎቹ እዚሁ አካባቢ በጥራትና በብዛት እስካሉ ድረስ ከዚሁ አካባቢ ሁሉም ተቋማት የመጠቀም ግዴታነት መከበር ይኖርበታል ብለን እናምናል። ይሄ ፋብሪካዎችን ማህበረሰቡ የራሴ እንዲላቸው ከሚያደርጉ መንገዶች አንዱ ስለሆነ ሁሉም ተቋማት በዚህ መርሕ ይሄዱ ዘንድ ጥሪያችንን እናስተላልፋለን።

ሌላው የቢዝነስ ተቋማቱን ማህበረሰቡ የራሴ ብሎ እንዲንከባከባቸው የሚያደርገው መንገድ የሰው ኃይል ቅጥር ነው። አሁንም አብዛኛዎቹ ቋሚም ሆኑ ጊዚያዊ ተቋማት የሰው ኃይላቸውን ሙሉ በሙሉ በሚባል ደረጃ ከሌላ አካቢቢ ይዘው የመምጣትና የሸዋ አማራ ወጣትና ማህበረሰብ ተጠቃሚነቱ እንዳይረጋገጥ ሲያደረጉ እየተስተዋለ ነው።ይሄ በፍፁም ትክክል እንዳልሆነ ወጣቱ ለመንግስትም በቀጥታ ለተቋማቱም ሀሳቡን ሲገልፅ ቆይቷል። ኢንቨስትመንት ከአትራፊነቱ በተጓዳኝ የሥራ እድል መፍጠር ዓላማው መሆኑም ይታወቃል።ስለዚህ የሸዋ ወጣት በተቋማቱ የሥራ እድል ተጠቃሚ ካልሆነ ተቋማቱ በአካባቢው ገዢ እየሆኑ ህዝቡን እየጨቆኑት ነው ተብሎ ይወሰዳል።ይህ የተዛነፈ አካሄድ በአስቸኳይ መስተካከልና የሸዋ ወጣት በየተቋማቱ የሥራ እድል መጠቀም ይኖርበታል።ይሄንን ጉዳይ በአግባቡ በመከወን በአርአያነት የሚጠቀሰው የቢዝነስ ተቋም ጁኒፐር የሚባለው የጠርሙስ ፋብሪካ ነው።ሁሉም ተቋማት የጁኒፐርን መንገድ ቢጠቀሙ አትራፊም ጠቃሚም ይሆናሉ።የሸዋ ወጣትም ይሄንን ዝንፈት ከመንግስት ጋር ሆኖ በአግባቡ የሚከታተለው መሆኑን ለሁሉም ተቋማት ጥሪያችንን እናስተላልፋለን።

ከላይ እንዳነሳሁት ፋብሪካዎቹ የምርት ውጤቶቻቸውን በቅርቡ ላለው ማህበረሰብ በችርቻር መንገድ ሌላ አካባቢ ከሚሸጠው ዋጋ በአነሰ ዋጋ ማቅርብ ይኖርባቸዋል። የደብረ ብርሃን እንዲሁም መላው የአካባቢው ማህበረሰብ የምርት ውጤቶችን በተወሰነ ቅናሽ ማግኘት የሚችልበት ሁኔታ ቢመቻች ተቋማቱ ይበልጥኑ የህዝብ እየሆኑ ቀጣይነታቸውም አስተማማኝ ይሆናል። ይህ ስልት እስካሁን ያልተሞከረ ግን ደግሞ ሊሠራበት የሚገባ ነው ብለን እናስባለን።ሁሉም ተቋማት ይሄንን ስልት ታሳቢ እንዲያደርጉ ጥሪያችንን እናስተላልፋለን።

በተቋማቱ መከፈት ምክኒያት በምንም መልኩ ነባሩ ማህበረሰብ ላይ ጉዳት መድረስ የለበትም።አንዳንድ ጊዜ ኢንቨስትመንት ይዞት የሚመጣው በጎ ነገር እንዳለ ሁሉ ማህበረሰቡ ላይ ጉዳት ሊያደርስ የሚችልበት እድልም ይኖራል። ፋብሪካዎቹ ሲከፈቱ ለባለመሬቶቹ ተመጣጣኝ ካሳ ከመስጠት ጀምሮ ከፋብሪካዎቹ የሚወጡ ውጋጆች ማህበረሰቡን እንዳይጎዱ ማድረግ የግዴታ ነው። ለባለመሬቶቹ የሚገባቸውን ተመጣጣኝ ካሳ ባለመስጠት ብዙ ቅሬታ አቅራቢዎች እንዳሉ መረጃዎች ያመለክታሉ።ስለሆነም መንግስት ይሄንን ጉዳይ በተጠናና ወቅቱን በዋጀ መልኩ ማሻሻያ እያደረገ ነበሩን ማህበረሰብ በቂ ካሳ መሰጠት ይኖርበታል ብለን እናምናል።ተመጣጣኝ ካሳ መስጠት ብቻ ሳይሆን ዘላቂ ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚነታቸውን ሊያረገግጥ የሚችል አማራጭ ንደፈ ኢኮኖሚ አስጠንቶ ገበሬዎችን ማቋቋምም ተገቢ ይሆናል። ውጋጆቹ ጉዳት በማድረሳቸው እስካሁን ባለን መረጃ አንድ የቢዝነስ ተቋም መዘጋቱን የደረሰን መረጃ ያመለክታል። ይሄ ለተቋሙም ለማህበረሰቡም ኪሳራ ነው። ስለሆነም የቢዝነስ ተቋማቱ ሲተከሉ ዘላቂነታቸው በተገቢ ሁኔታ መጠናታቸውን መንግስት ማረጋገጥና አጠቃላይ ሂደቱን መከታተል ይኖርበታል ብለን እናስባለን።

ሌላው በውል ያልተጠናበት ጉዳይ ተመሳሳይ ፋብሪካዎችን በአንድ አካባቢ ማብዛት ነው።ለምሳሌ ዳሸን ቢራ ፋብሪካና ሀበሻ ቢራ ፋብሪካ ቅርብ ለቅርብ በአንድ አካባቢ ነው የተተከሉት።ይሄ በመሆኑ ለፋብሪካ ግብአት የከርሰምድር ውሃ ሁሉቱም ከአንድ እካባቢ ለመጠቀም ይገዳዳሉ።በዚህም የከረሰምድር ውሃ እጥረት ያጋጥማቸዋል።በዙሪያው ያለ ማህበረሰብም የውኃ እጥረት እያጋጠመው ይገኛል።ስለሆነም ፋብሪካዎቹ ደተጠቀሙትን ውሃ እያጣሩ ከእንደገና የሚጠቀሙበት የቴክኖሎጂ ስልት ሊጠቀሙ ይገባል ብለን እንመክራለን።ለወደፊቱ ግን ተመሳሳይ ፋብሪካዎች በአንድ አካባቢ ሲተከሉ በጥሬ እቃዎችም በሌሎችም ጉዳዮች የሚያሳድሩት ተፅዕኖ በተገቢው መልኩ መጠናታቸውን ማረጋገጥ ያስፈልጋል እንላለን።

በአጠቃላይ የሸዋ አማራ እና ኢንቨስትመንት ካላይ የዳሰስነው ሆኖ በቀጣይ ችግሮች ተስተካክለው የበለጠ የማህረሰባችን ተጠቃሚነት ሲረጋገጥ ማየት ፅኑ ፍላጎታችን ነው።ተቋማቱም ማህበረሱቡ የእኔ ብሎ እንዲጠብቃቸው ማድረጊያ ልዩ ልዩ የማህረሰብ አገልግሎቶች ላይ ትኩረት ሰጥተው ቢሠሩ መልካም ይሆናል።
የሸዋ አማራዎች

16/12/2019

ሸዋ አማራ እና እንቨስትመንት
ኢንቨስትመንት በየትኛውም ሀገር የሚደረግ የካፒታሊዝም ሥርዓት ማሳለጫ መንገድ ነው።ይሄ ስልት ሁሉም ባለሀብት በውድድር መንፈስ ካፒታሉን እያሳደገ በሀገሪቱ ማይክሮ እና ማክሮ ኢኮኖሚ የራሱን ድርሻ እንዲያበረክት ያደርጋል።በእኛ ሀገርም ኢኮኖሚያችን እንዲያድግ የኢንቨስትመንት ሴክተር ተኩረት ተሰጥቶ መሠራት ይኖርበታል ተብሎ ይታመናል። ከዚህ የተነሳ በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች የኢንቨስትመንት ማስፋፍያ መተግበሪያ እቅዶች ወጥተው በመንግስት ማበራታቻ ጭምር ሥራዎች ሲሠሩ እያየን ነው። ኢንቨስትመንት እንዲያድግ አስፈላጊ ጉዳዮች ብዙዎች ቢሆኑም ኢንቨስት የሚደረግበት አካባቢ ሰላም መሆን ፣የማህበረሰቡ ሥራ ወዳድነትና ሕጋዊነት ዋናዎቹ ናቸው። ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የኢንቨስመንት ፍሰት ወደ አማራ ክልል በተለይም ሰሜን ሸዋ ዞን በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ መምጣቱን በመንግስት ከሚሰጡ ማብራሪያዎች መረዳት ተችሏል። ይሄ ለእኛ ሸዋ አማራዎች ትልቅ ተስፋን እንድንሰንቅ የሚያደርገን እና እንደ ህዝብም ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚነታችን እንዲሻሻል የራሱን ሚና የሚጫወት ነው ብለን እናምናለን። ይሄንን እንደመግቢያ አንስቼ ይህ የኢንቨስትመንት ፍሰት ለሸዋ አማራ ምን ይዞ መጥቷል ምንስ ይዞ መጥቶበታል የሚለውን እንደሚከተለው አቅርባለሁ።

በመርሕ ደረጃ አንድ ኢንቨስትመን በሆነ አካባቢ ሲሠራ አትራፊነቱ እንዳለ ሆኖ የማህበረሰቡን ተጠቃሚነት ማረጋገጥ አለበት።የትኛውንም አይነት የቢዝነስ ተቋም የሚጠብቀው ህዝቡ ነው ተብሎ ይታመናል።ይሄ የሚሆነው ማህበረሰቡ ተቋሙን የራሴ ብሎ በሚቀበለው መንገድ ሢሠራ ነው።በጥሬ እቃ አቅርቦት ፡በሰው ኃይል ቅጥር፡ እንዲሁም የቢዝነስ ተቋሙን ምርት በአንስተኛ ዋጋ ለአካባቢው ማህበረሰብ በመሸጥ እና በሌሎችም ማህበረሰቡ ተጠቃሚነቱን ማረጋገጥ ይኖርበታል።እስካሁን ባለው በሰሜን ሸዋ ዞን የሚከፈቱ የኢንቨስትመንት ተቋማት የሸዋን አማራ ጥቅም ባረጋገጠ መልኩ አለመሆኑን ብዙ የመረጃ ምንጮች አረጋግጠውልናል። ወጣቱም በተደጋጋሚ ጊዜ ይህ የተዛነፈ የማህበረሰቡን ተጠቃሚነት ያላስከበረ የኢንቨስትመንት አካሄድ እንዲስተካከል በተደራጀ መንገድ መንግስትን ሲጠይቅ ሰነባብቷል።
አብዛኛዎቹ ሥራ የጀመሩት ፋብሪካዎች ለፋብሪካው ጥሬ እቃ መሆን የሚችሉ ጥራት ያላቸው ግብአቶች እዚሁ ሰሜን ሸዋ ዞን መኖራቸውን እያወቁ ጥሬ እቃዎቹን የሚያመጡት ከኦሮሞ ክልል መሆኑ ተደርሶባቸዋል።ይሄ ስህተት መሆኑ በመንግስት በኩልም በማህበረሰቡም ተነግሯቸው በቅርቡ አንዱ ፋብሪካ ማስተካከሉን ሰምተናል።ይሄንን ጥሬ እቃ የማቅረብ ጉዳይ ጥሬ እቃዎቹ እዚሁ አካባቢ በጥራትና በብዛት እስካሉ ድረስ ከዚሁ አካባቢ ሁሉም ተቋማት የመጠቀም ግዴታነት መከበር ይኖርበታል ብለን እናምናል። ይሄ ፋብሪካዎችን ማህበረሰቡ የራሴ እንዲላቸው ከሚያደርጉ መንገዶች አንዱ ስለሆነ ሁሉም ተቋማት በዚህ መርሕ ይሄዱ ዘንድ ጥሪያችንን እናስተላልፋለን።

ሌላው የቢዝነስ ተቋማቱን ማህበረሰቡ የራሴ ብሎ እንዲንከባከባቸው የሚያደርገው መንገድ የሰው ኃይል ቅጥር ነው። አሁንም አብዛኛዎቹ ቋሚም ሆኑ ጊዚያዊ ተቋማት የሰው ኃይላቸውን ሙሉ በሙሉ በሚባል ደረጃ ከሌላ አካቢቢ ይዘው የመምጣትና የሸዋ አማራ ወጣትና ማህበረሰብ ተጠቃሚነቱ እንዳይረጋገጥ ሲያደረጉ እየተስተዋለ ነው።ይሄ በፍፁም ትክክል እንዳልሆነ ወጣቱ ለመንግስትም በቀጥታ ለተቋማቱም ሀሳቡን ሲገልፅ ቆይቷል። ኢንቨስትመንት ከአትራፊነቱ በተጓዳኝ የሥራ እድል መፍጠር ዓላማው መሆኑም ይታወቃል።ስለዚህ የሸዋ ወጣት በተቋማቱ የሥራ እድል ተጠቃሚ ካልሆነ ተቋማቱ በአካባቢው ገዢ እየሆኑ ህዝቡን እየጨቆኑት ነው ተብሎ ይወሰዳል።ይህ የተዛነፈ አካሄድ በአስቸኳይ መስተካከልና የሸዋ ወጣት በየተቋማቱ የሥራ እድል መጠቀም ይኖርበታል።ይሄንን ጉዳይ በአግባቡ በመከወን በአርአያነት የሚጠቀሰው የቢዝነስ ተቋም ጁኒፐር የሚባለው የጠርሙስ ፋብሪካ ነው።ሁሉም ተቋማት የጁኒፐርን መንገድ ቢጠቀሙ አትራፊም ጠቃሚም ይሆናሉ።የሸዋ ወጣትም ይሄንን ዝንፈት ከመንግስት ጋር ሆኖ በአግባቡ የሚከታተለው መሆኑን ለሁሉም ተቋማት ጥሪያችንን እናስተላልፋለን።

ከላይ እንዳነሳሁት ፋብሪካዎቹ የምርት ውጤቶቻቸውን በቅርቡ ላለው ማህበረሰብ በችርቻር መንገድ ሌላ አካባቢ ከሚሸጠው ዋጋ በአነሰ ዋጋ ማቅርብ ይኖርባቸዋል። የደብረ ብርሃን እንዲሁም መላው የአካባቢው ማህበረሰብ የምርት ውጤቶችን በተወሰነ ቅናሽ ማግኘት የሚችልበት ሁኔታ ቢመቻች ተቋማቱ ይበልጥኑ የህዝብ እየሆኑ ቀጣይነታቸውም አስተማማኝ ይሆናል። ይህ ስልት እስካሁን ያልተሞከረ ግን ደግሞ ሊሠራበት የሚገባ ነው ብለን እናስባለን።ሁሉም ተቋማት ይሄንን ስልት ታሳቢ እንዲያደርጉ ጥሪያችንን እናስተላልፋለን።

በተቋማቱ መከፈት ምክኒያት በምንም መልኩ ነባሩ ማህበረሰብ ላይ ጉዳት መድረስ የለበትም።አንዳንድ ጊዜ ኢንቨስትመንት ይዞት የሚመጣው በጎ ነገር እንዳለ ሁሉ ማህበረሰቡ ላይ ጉዳት ሊያደርስ የሚችልበት እድልም ይኖራል። ፋብሪካዎቹ ሲከፈቱ ለባለመሬቶቹ ተመጣጣኝ ካሳ ከመስጠት ጀምሮ ከፋብሪካዎቹ የሚወጡ ውጋጆች ማህበረሰቡን እንዳይጎዱ ማድረግ የግዴታ ነው። ለባለመሬቶቹ የሚገባቸውን ተመጣጣኝ ካሳ ባለመስጠት ብዙ ቅሬታ አቅራቢዎች እንዳሉ መረጃዎች ያመለክታሉ።ስለሆነም መንግስት ይሄንን ጉዳይ በተጠናና ወቅቱን በዋጀ መልኩ ማሻሻያ እያደረገ ነበሩን ማህበረሰብ በቂ ካሳ መሰጠት ይኖርበታል ብለን እናምናል።ተመጣጣኝ ካሳ መስጠት ብቻ ሳይሆን ዘላቂ ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚነታቸውን ሊያረገግጥ የሚችል አማራጭ ንደፈ ኢኮኖሚ አስጠንቶ ገበሬዎችን ማቋቋምም ተገቢ ይሆናል። ውጋጆቹ ጉዳት በማድረሳቸው እስካሁን ባለን መረጃ አንድ የቢዝነስ ተቋም መዘጋቱን የደረሰን መረጃ ያመለክታል። ይሄ ለተቋሙም ለማህበረሰቡም ኪሳራ ነው። ስለሆነም የቢዝነስ ተቋማቱ ሲተከሉ ዘላቂነታቸው በተገቢ ሁኔታ መጠናታቸውን መንግስት ማረጋገጥና አጠቃላይ ሂደቱን መከታተል ይኖርበታል ብለን እናስባለን።

ሌላው በውል ያልተጠናበት ጉዳይ ተመሳሳይ ፋብሪካዎችን በአንድ አካባቢ ማብዛት ነው።ለምሳሌ ዳሸን ቢራ ፋብሪካና ሀበሻ ቢራ ፋብሪካ ቅርብ ለቅርብ በአንድ አካባቢ ነው የተተከሉት።ይሄ በመሆኑ ለፋብሪካ ግብአት የከርሰምድር ውሃ ሁሉቱም ከአንድ እካባቢ ለመጠቀም ይገዳዳሉ።በዚህም የከረሰምድር ውሃ እጥረት ያጋጥማቸዋል።በዙሪያው ያለ ማህበረሰብም የውኃ እጥረት እያጋጠመው ይገኛል።ስለሆነም ፋብሪካዎቹ ደተጠቀሙትን ውሃ እያጣሩ ከእንደገና የሚጠቀሙበት የቴክኖሎጂ ስልት ሊጠቀሙ ይገባል ብለን እንመክራለን።ለወደፊቱ ግን ተመሳሳይ ፋብሪካዎች በአንድ አካባቢ ሲተከሉ በጥሬ እቃዎችም በሌሎችም ጉዳዮች የሚያሳድሩት ተፅዕኖ በተገቢው መልኩ መጠናታቸውን ማረጋገጥ ያስፈልጋል እንላለን።

በአጠቃላይ የሸዋ አማራ እና ኢንቨስትመንት ካላይ የዳሰስነው ሆኖ በቀጣይ ችግሮች ተስተካክለው የበለጠ የማህረሰባችን ተጠቃሚነት ሲረጋገጥ ማየት ፅኑ ፍላጎታችን ነው።ተቋማቱም ማህበረሱቡ የእኔ ብሎ እንዲጠብቃቸው ማድረጊያ ልዩ ልዩ የማህረሰብ አገልግሎቶች ላይ ትኩረት ሰጥተው ቢሠሩ መልካም ይሆናል።
የሸዋ አማራዎች