خاڵ بۆ هزر و ڕۆشنبیرى

17/01/2025

لە ساڵی ٢٠١٨دا، لە ڕاپۆرتی دامەزراوەی ڕۆما بەناونیشانی:" سەرمایەداری، دانیشتووان و لەناوبردنی هەسارەکە"، هەریەک لە ئێرنست ڤۆن وایزساکەر و ئەندێرس ویکمان ئاماژەیان بەوە کردووە کە پێداویستییەکانی دۆخی هاوچەرخ، ئاتاجیان بە گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی هەیە، بەتایبەتی لە بواری تێگەیشتن بۆ فێربوون و چۆنیەتی بیرکردنەوە بەشێوازی نوێ و سیستماتیکیی، تەحەدای ڕاستەقینە، چارەسەرکردنی کێشەکان، هەروەها بیرکردنەوەی ڕەخنەگرانە و سەربەخۆ و ڕەسەن". ئەم چەمکانە تێکڕا دەرهاویشتەی واقیعی جیهان و جوڵانەوە کۆمەڵایەتی و ئابووریی و سیاسییەکانی ئینسانی ئەمڕۆن. ڕەخنە و بیرکردنەوە لەکوێی لۆژیکی مرۆڤی ئێستادایە. هەتا چەندە توانا و تاقەتی تاک دەیپەرژێتە سەر بیرکردنەوەیەکی ئەخلاقی. زانکۆکان و فەلسەفەی خوێندنی باڵا ڕۆڵی بازاڕێک دەبینن، یاخود ئەرکی سەرەتا و كۆتاییان دەبێت بریتی بێت لە گۆشکردنی گەورەیی ئینسان.

ئامانجە ئەخلاقییەکانی فەلسەفەی خوێندنی باڵا لە هەرێمی کوردستان

16/01/2025

خاڵ پرۆژەیەکی نیشتیمانی بەسەردەکاتەوە

ئەمڕۆ پێنجشەممە ١٦/١/٢٠٢٥ هەرسێ دامەزراوەی (سەنتەری زەهاوی ، ڕێکخراوی خاڵ بۆ هزر و ڕۆشنبیری، ناوەندی کوردستان بۆ دۆکیۆمێنت و لێکۆڵینەوەی ئەکادیمی زانکۆی سلێمانی). سەردانی پێگەی پرۆژەی مزگەوت و مەدرەسەی گەورەی شوێنەواریی خورماڵیان کرد.

مامۆستا تۆفیق کەریم سەرۆکی ڕێکخراوی خاڵ لەوبارەیەوە وتی: بەڕاستی هەنگاوەکانی ئەم پرۆژەیە لە کۆکردنەوەی زانیاری، دیزاین تا بنیاتنانەوەی مزگەوتەکە هەوڵێکی کەم وێنەیە، بۆیە پشتگیری پڕۆژەکە ئەرکی ئاینی و نیشتمانی هەموومانە.

هەروەها وتیشی: بە تاسەوە چاوەڕێی تەواوبوونی ئەم پرۆژەیە دەکەین.

شایەنی باسە پرۆژەکە لەلایەن بەڕێز حاجی عابد هەورامی و براکانییەوە ئەرکی دروستکردنەوەیان لە ئەستۆگرتووە، هەروەها کۆمپانیای ڤیو پایەنیر ئەرکی دیزاین و کێشانەوەی نەخشەکانی لەسەر نەخشە و بەڵگەنامە دێرینەکان بە خۆبەخشی لەئەستۆگرتووە.

ئەم پرۆژەیە کارێکی هاوبەشی نێوان بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئەوقاف و کاروباری ئایینی پارێزگای هەڵەبجە و بەڕێوەبەرایەتی شوێنەوار و کەلەپوری سلێمانی و بەڕێوبەرایەتی شوێنەواری هەڵەبجە و زانکۆی سلێمانی و کۆمپانیای دیوان و کۆمپانیای ڤیوپایەنیر و نووسینگەی ڤیوگروپ و ناوەندی کوردستان بۆ هونەر و کولتوور و نوسینگەی د.محەمەد ڕەوف عبدالقادرە.

15/01/2025

لەئێستای دونیای ئەکادیمیدا بەهانەی هەبوونی کایەی زانستی، پەیوەستە بە پرسی بازاڕی کارەوە. زانستە مرۆڤایەتییەکان، بەو قەوارەی ئێستا لە زەمینەی ئێمەدا هەیانە، ناتوانن لەنێو بازاڕدا ببن. چەمکی زانستی نابازاڕییانە ڕووبەڕووی ئەو بیرۆکە باوە دەبێتەوە، کە بەهای بوارێکی زانستی لە بنەڕەتدا دەبەستێتەوە بە بەشدارییەکانی لە بازاڕی کاردا

مەرگی زانستە مرۆڤایەتییەکان و ژیانەوەیان لە بواری ئەکادیمیدا

14/01/2025

چاکسازی خوێندنی باڵا لە هەرێمی کوردستان تەنها دروستکردنی زانکۆی زیاتر و باشتر ناگه‌یه‌نێت، به‌ڵکو پەیوەندی بە دروستکردنی کۆمەڵگه‌یەکی باشترەوە هەیە. واته‌ پەیوەندی بە پەروەردەکردنی نەوەیەکەوە هەیە، کە بە دانایی و دەستپاکیی و میهره‌بانییه‌وه‌ سەرکردایەتی دەکات

لە پێگەى خاڵەوە خوێنەرى درێژەى بابەتەکەبن..

چاکسازیی عه‌قڵه‌کان و بونیادنانه‌وه‌ی داهاتوو

13/01/2025

هەرگیز زانست و توێژینەوەی زانستی لە سایەی دیکتاتۆریەت و دیموکراتی ساختە و دەسەڵاتی ڕەهای تاک حیزبیدا، ناتوانێت گەشە بکات و ببووژێتەوە. هاوکات دروستکردنی زانای جیهانیی، لە بوار و لقە زانستییەکاندا، ئاستەم بووە.

کاریگەریی توێژینەوەی زانستیی و کۆنگرە زانستییەکانی زانکۆکانی هەرێمی کوردستان لە پێشخستنی کۆمەڵگەدا

12/01/2025

🟥برادەران ئاگاداربکە، داشکاندنەکەمان درێژکردەوە

🎁دیارییەکى ناوازە لە خاڵەوە بۆ خوێنەرانى هێژا

📚بەڕەچاوکردنى دۆخى دارایى و خزمەت بە خوێنەران، ڕێکخراوى خاڵ داشکاندنى نرخى کۆبەرهەمى "مامۆستا هەژار"ـى درێژکردەوە.

📉کۆبەرهەمەکە لە 10 بەرگى ڕازاوە و چاپێکى تەواو کوالێتى بەرز پێکدێت و ئێستا تەنها بە "60" هەزار دینارە، کە کەمترە لە نرخى تێچووەکەى.

📞بۆ داواکردن نامەیەک بۆ (وەتسئەپ یان ڤایبەر یان تەلەگرام)ـى ئەم ژمارەیە بنێرە: 07701916320

08/01/2025

قەڵەمە بەبڕشتەكان
د. ئەوڕەحمانی حاجى مارف، ساڵى 1940 سلێمانى لەدایکبووە. لە ڕووسیا دکتۆراى لە زمان و ئەدەبى کوردى وەرگرتووە، ماوەى ١٣ ساڵ لەو وڵاتە بووە و دواتر گەڕاوەتەوە عێراق و لە بەشى کوردى زانکۆى ئیبن ڕوشد لە بەغدا بە كاری مامۆستا سەرقاڵ بووە. دواى ساڵى ٢٠٠٣ گەڕاوەتەوە زانکۆى سلێمانى و لە ڕێكەوتی 8/7/2007 بەڕووداوى ئۆتۆمبێل کۆچى دوایى کردووە.

لە دیارترین بەرهەمەکانى: چی لەبارەی زمانی کوردییەوە نووسراوە، وشەی زمانی کوردی، وشە ڕۆنان لە زمانی کوردیدا، ڕێزمانی کوردی (وشەسازی-ناو)، نووسینی کوردی بە ئەلفوبێی عەرەبی، ڕێزمانی کوردی (وشەسازی-جێناو)، لە بواری فەرھەنگنووسیی کوردیدا، ڕابەری سەرچاوە لەبارەی زمانی کوردییەوە، ڕێزمانی کوردی (وشەسازی-ئاوەڵناو)، کرداری کارا دیار و کرداری کارای بزر لە زمانی کوردیدا، ڕێزمانی کوردی (وشەسازی-ژمارە و ئاوەڵکردار)، ڕێزمانی کوردی (وشەسازی-کردار)، مشتێک لە فڕوفێڵی کتێبی «چەند ئاسۆیەکی تری زمانەوانی».

07/01/2025

ژمارە 46ى گۆڤارى خاڵ بەشێوەى PDF بڵاوکرایەوە

ئێستا دەتوانن خوێنەرى بڕگە و بابەتەکان بن

لینکەکەى لە کۆمێنتى یەکەمە

06/01/2025

پرسیاركردن لە مانەوەی زمانی كوردی دەكرێت هەروەك چەند زانایەكی زانستی مرۆڤ Anthropology و مێژووناسان ئەو پرسیارە دەكەن: نهێنی مانەوەی زمانی كوردی وەك خۆی و ڕوونەدانی گۆڕانكاری بەرچاو لە بنەڕەتی زمانەكە هەروەك لە دوا تێبینیمان و لێكدانەوەمان بۆ ئەو پرسیارە لە سیمینارێك، كە زانكۆی سۆران بۆ ئێمەی ڕێكخستبوو بە بەڵگەی زانستی گرنگ لە وەرگێڕانی ڕوونووسە مێخەكيیەكان شرۆڤەی بابەتیانەمان خستە ڕوو، لەوانەیە فاکتەری بەرگەگرتن و مانەوەی هەتاهەتایی زمانی كوردی و كورد لەنێو ئەو جیۆگرافیەدا زامن کراوە و زمانەکەی وەک قەڵغان بووەتە ئامێری پاراستنی ئەو قەوارە کۆن و مێژوییە، کە بە بەڵگەوە ئەوه‌ دەسەلمێنێ تاکە زمانە لەنێو زمانەکانی مرۆڤ، کە بەردەوامە و لەناو نەچووە و بگرە قۆناغ بە قۆناغ و سەردەم لەدوای سەردەم بەهێزتریش دەبێت.

زمانی كوردی و کوردستان لەنێو زیندانی جیۆگرافی

05/01/2025

لێدوانى بەڕێز مامۆستا تۆفیق کەریم لەبارەى بەڕێوەچوونى گفتوگۆى کراوەى "ساختە هەواڵ" کە ڕۆژى شەممە لە ئۆفیسى سەرەکى ڕێکخراوى خاڵ لە شارى سلێمانى بەڕێوەچوو

سوپاس بۆ کەناڵى پەیام بۆ گرنگیدان بە چالاکییەکانى خاڵ

05/01/2025

تەوەرى داهاتووى گۆڤارى خاڵ..

زیرەكی دەستكرد: داهاتوو و كاریگەری لەسەر زانست و ڕۆشنبیری

تەكنەلۆجیا لە هەموو كایەكانی ژیانی مرۆڤدا بە خێراییەك بەرەو پێش دەڕوات كە زۆرجار مرۆڤەكان فریای ناكەون و ئاشنا نابن لەگەڵ هەندیك لە داهێنانەكانی، لەكایە مەعریفییەكەشدا هاوتەریب لەگەڵ كایەكانی تر هەمیشە لە داهێنان و پێشكەوتندایە، تازەترین داهێنانیش لە بواری توێژینەوە و گەڕان بەدوای زانیاریی و چۆنیەتی نووسین و داڕشتن و دیزاین و وێنەكێشان و تەنانەت نووسینی دەقی ئەدەبی و زمانەوانی ... هتد بریتییە لە داهێنانی ئەو پێگە ئەلكیترۆنیانەی كە بە خێراییەكی بەرچاو وەڵامی پرسیارەكان دەدەنەوە و هاوشێوەی مرۆڤێكی پڕ زانیاری زانیارییەكان لەو پێگە و سەرچاوانەی كە لە تۆڕە جاڵجاڵۆكییەكاندا دانراون كۆدەكەنەوە و بەوشێوەیە یان نزیك لەوەی كە پرسیاركەرەكە پێویستییەتی وەڵام دەدەنەوە، تەنانەت بابەت و پلان و توێژینەوە دەنووسن بۆ خوازیار لەسەر هەر بابەتێك كە بەشێوەیەكی گونجاو و لێزانانە پرسیاریان لەبارەوە بكرێت.

ئەم داهێنانە پێشكەوتنێكی یەكجار گەورە و بەسودە بۆ زانایان و لێكۆڵەران تەنانەت بۆ مرۆڤی ئاسایش، كە گەیشتن بە زانیاری -بەشیوەیەكی ڕێكخراو- ئاسان دەكات و ڕێگە دوور و ئاڵۆزەكان لە بەردەم توێژەران نزیك دەكاتەوە، بەڵام لە هەمانكاتدا لێكۆڵەران و چاودێران ترسیان هەیە لە داهاتووی ئەم پێشكەوتنە و چەندین خوێندنەوەی جیاوازی بۆ دەكەن، تەنانەت هەندێك بە مەترسییەكی ڕاستەقینەی دادەنێن لەسەر داهاتووی زانست و ڕۆشنبیریی و ئەدەب و فیكر و داهێنان، كە مرۆڤەكان تەمبەڵ دەكات و چیتر مێشكیان ناگوشن بۆ وردبوونەوە و هێنانەكایەی بیر و بیرۆكەی نوێ، هەربۆیە گۆڤاری خاڵ بەپێویستی زانی كە ئەم بابەتە بكاتە تەوەری داهاتوو بۆ بزواندنی هزر و بیری نووسەران و توێژەران بۆ وەڵامدانەوەی ئەو پرسیارگەلانەی كە لەم بوارەدا دەورژێردرێن، لەوانە: -

ـ زیرەكی دەستكرد چییە و دیارترین پێگەكانی كامانەن؟
ـ لایەنە ئەرێنییەكانی زیرەكی دەستكرد چین و چی پێشكەشی كایە مەعریفییەكان دەكات؟
ـ داهاتووی زیرەكی دەستكرد چۆن هەڵدەسەنگێنرێت؟
ـ زیانەكانی لەسەر داهێنان و بیركردنەوەی مرۆڤ چۆن دەبن؟
ـ بیرۆكە خەیاڵییەكان سەبارەت بەداهاتووی زیرەكی دەستكرد چین؟
ـ كاریگەری زیرەكی دەستكرد لەسەر بەها و ڕەوشتەكانی نووسین چین؟
ـ چۆن بتوانین لەداهاتوودا زیرەكی دەستكرد لەگەڵ بەهاكانی خۆماندا بگونجێنین؟

ـ داوا له‌ نووسه‌ران و شارەزایانی بەڕێزی ئەم بوارە دەكەین، لێكۆڵينه‌وه‌كانيان له‌سه‌ر ئه‌و ته‌وه‌ر و بوارانه‌ى، كه‌ ئاماژه‌يان پێدراوه‌ هه‌تا ڕێكه‌وتى (1/10/2024) بۆ گۆڤاره‌كه‌مان بنێرن.

04/01/2025

دیدارێکی دیکەی (خاڵی گفتوگۆ) بەڕێوەچوو

لە ئۆفیسی سەرەکی خاڵ لە سلێمانی دیدارێکی دیکەی خاڵی گفوگۆ، بۆ باسکردنی (هەواڵی ساختە) بەڕێوەدەچێت.

سەرەتا بەڕێز (مامۆستا ئەرسەلان رەحمان) مامۆستای زانکۆ و نووسەری بواری میدیا، بابەتێکی لەسەر تەوەرەکەپێشکەش کرد، پاشان بەڕێز (کاروان ئەنوەر) سکرتێری لقی سلێمانی سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستان،چەند سەرەنجێکی لەبارەی هەواڵی ساختە خستەڕوو.

لەپاش ئەوانیش دەرفەت بۆ ئامادەبوان کرایەوە و گفتوگۆیەکی چروپڕ لە بارەی بابەتەکەوە بەڕێوەچوو.

جێگەی ئاماژەیە، لە دیدارەکەدا بەشێکی بەرچاو لە رۆژنامەنووسان و رۆشنبیران ئامادەبوون.

#بەوێنە

01/01/2025

مەجید ئەفەندی لەگەڵ (١٥٠) پیاودا لە نزیک پینجوێن مایەوە بۆ ململانێکردن لەسەر بەرزاییەکانی هەرزەلەی-کانی مانگا. هەروەها هێزی زیاتریشی لە هەورامان لەبەردەستدا بوو، کە لە ڕێگەی ئۆفیسە باشەکانی محەمەد ڕەشید وەیسەوە بەدەستهاتبوو، کە خودی خۆی ژمارەیەک تفەنگی دابینکردبوو، بەڵام هێزە سەرەکییەکەی لە گوندەکانی ناوچە شاخاوییەکانی عێراقەوە بۆ ڕۆژهەڵاتی هێڵی ناڵپارێز و کەوڵۆس دابین دەکرا (وردەکارییەکان پێشتر بە وایەر [تەلەفۆن] خراونەتە ڕوو)، کە لە ژێر هەژموونی ناوبراودا بوون.

پوختەی ڕاپۆرتەکان سەبارەت بە داگیرکردنی پێنجوێن

30/12/2024

ڕێکخراوی "خاڵ" پێشوازی لەڕێکخراوی "زانست" کرد

29/12/2024

ژیاننامە، ئەوەیە کە ئەمڕۆ (بەژیاننامە)، (سەرگوزەشتە) یان (شەرحی حاڵ) ناوی دەبەین و لە مێژووی ئیسلامیدا بە (تەرجومەی حاڵ) و لە مێژووی ئێرانیشدا بە (کارنامە) ناودەبرێت. دەتوانین دەستپێكی مێژووی نووسینەوەی ژیاننامە بگێڕینەوە بۆ سەردەمی ساسانی و ئاماژە بە (خودایی نامە) و کارنامەی ئەردەشێری بابەکان بكەین.

تەنانەت دەکرێت لەوەش زیاتر بگەڕێینەوە بۆ قوڵایی مێژوو، نووسراوە بەردینییەکان و نووسین بە خەتی هێرۆگلیفی نێو پەرستگاکان و گۆڕستانەکانی میسر، یان نووسینی سەر بەردەکان بە زمانی بزماری لە کۆشکەکانی ئاشوور، یان نووسراوی کەتیبەکانی شاخی بێستون بە دەستپێکی ئەم جۆرە نووسینانە بزانرێت.

ڕامانێك بە مێژووی ژیاننامەنووسیدا

28/12/2024

#وتار

هێزی ئابووری ئەمریکا لە هاوتاکانی وەک ئەوروپا و ژاپۆن هێشتا زیاترە و داهاتی تاکەکەس تیایدا بەرزترە. لە داهێناندا پێشەنگە و سەرکردایەتی بوارەکانی وەک زیرەکی دەستکرد و بایۆتێکنۆلۆژی و وزەی سەوز دەکات.

لەڕووی کاریگەریی جیهانییەوە؛ ئەمریکا سەرکردایەتی هاوپەیمانێتی "ئەوروپا پڵەس" دەکات، کە ٦٠٪ ی کۆی بەرهەمهێنانی جیهان و ٦٥٪ ی کۆی خەرجی سەربازی پێکدەهێنێت!

گەشەی دانیشتوان و دیمۆگرافی ئەمریکا، بەپێچەوانەی رکابەرە بەتەمەنەکانی؛ توانیویەتی سوود لە کۆچ وەربگرێت! بە بەراورد بە وڵاتانی وەک چین و ژاپۆن، ئەمریکا گەشەیەکی دانیشتوانی تەندروستتری هەیە.

ئاستەنگ و چارەسەرییەکانی بەردەم ئەمریکا؛ وەک زەکەریا باسی کردووە؛ ئەو وڵاتە رووبەرووی کێشە دەبێتەوە-قەرزی زیادی کردووە، لە ئاستی ناوخۆییدا توشی جەمسەرگیریی سیاسی و خودگومانیی بووە، بەڵام هێشتا سەرچاوەی نەرمی زۆری بەدەستەوەیە بۆ چارەسەرکردن و رووبەرووبونەوەی ئەو ئاستەنگانە!

ڕابەر تەڵعەت

25/12/2024

مامۆستا ماجید مەردۆخ ڕۆحاى باس لە وەرگێڕانەکانى مامۆستا هەژار دەکات..

"ئەوەى هەژار کردى بۆ زمانى کوردى، وەک ئەوەى فیردەوسى و سەعدییە بۆ زمانى فارسى"

دەتوانن بینەرى تەواوى بەرنامەکەبن لینکەکەى لە کۆمێنتى یەکەمە..

24/12/2024

ڕۆژى 23/12/2024 لە شارى هەڵەبجە دیدارى پاڕەزانى بەڕێوەچوو..

لە پای چاپکردنی "کۆبەرهەمی پاڕەزانی" بنەماڵەی بەڕێزیان خەڵاتی تایبەتیان بەخشی بەرێکخراوی (خاڵ).