The Voice of Society

The Voice of Society Trible Activist

धर्म के नाम से लडवाने वाले एवं संविधान विरोधी नीतिया अपनाने वालो को रोकने के लिए महाराष्ट्र के दलित-आदिवासी कामयाब हुवे!...
06/06/2024

धर्म के नाम से लडवाने वाले एवं संविधान विरोधी नीतिया अपनाने वालो को रोकने के लिए महाराष्ट्र के दलित-आदिवासी कामयाब हुवे!ऐसा मानने में कोई हरकत नही!
आदिवासियों के चार लोकसभा क्षेत्र राखीव है उनमें से 3 INDIA गठबंधन के खाते में एवं एक BJP के खाते में!

वैसे ही दलित के लिए कुल पाच सीट राखीव है उसमें पुरे पाच INDIA गठबंधन के खाते में!

13/05/2024

चौथे चरण में आज कई जिल्हो में वोटिंग है! इस वोट का अधिकार जनता का है कि वो किस प्रत्याशी को वोट करे वो उनका अधिकार है लेकिन 12 तारीख की रात एव 13 तारीख की सुबह सत्तापक्ष के उम्मीदवार एव उनकी पार्टी द्वारा खूलेआम जानता के अधिकार को एक किलो चिकन के भाव खरीदा जा रहा उसका उदाहर आप वीडियो में देख सकते है यह वीडियो महाराष्ट्र के नंदुरबार मतदारसंघ( 01) में सत्तापक्ष (BJP) द्वारा खुले आम पैसे बाट रहे है! मा @जिल्हाधिकारी कार्यालय नंदुरबार एव Election Commission of India संज्ञान में लेवे..

ABP Majha News18 India News Today India

The Voice of Society

*यंदा नंदूरबार लोकसभा निवडणुक म्हणजे इकडे आड तिकडे विहीर, आदिवासी मुद्दे सोडून भावनिक राजकारणावर महायुती(BJP+) आणि महावि...
07/04/2024

*यंदा नंदूरबार लोकसभा निवडणुक म्हणजे इकडे आड तिकडे विहीर, आदिवासी मुद्दे सोडून भावनिक राजकारणावर महायुती(BJP+) आणि महाविकास आघाडी (INDIA+) यांचे उपरे राजकारण...!!*

तापलेल्या राजकीय वातावरणात नंदूरबार लोकसभेत दोन गोष्टी खूप चर्चिल्या जात आहे. *पहिली चर्चा "खासदार ताईसाहेब व जिप अध्यक्षा यांचा कोणत्यातरी बार मधील डान्सचा (आदिवासी नृत्य नव्हे) व्हिडिओ व्हॉट्सअँप वर फिरतोय त्याची एक चर्चा आणि दुसरी चर्चा INDIA आघाडीचा उमेदवार 'उपरा (टपरा) असल्याची.* एका उमेदवाराकडे पंतप्रधान नरेंद्र मोदींचे नाव, बापाने केलेले घोटाळे आणि आयात केलेले नेते आहेत. दुसऱ्या उमेदवाराकडे राहुल गांधीचे नाव, बापाची निष्क्रियता आणि भाजपाला कंटाळून नाईलाजाने फिरणारे कार्यकर्ते आहेत. जनाधार मात्र दोन्ही उमेदवारांकडे नाही. लोकं मात्र या संभ्रमात आहेत की एकाला मत दिलं तर अस्तित्वाचा धोका आहे, दुसऱ्याला मत दिले तर उलट "मेरे विकास का हिसाब दो" असे विचारू वाटेल अशी परिस्थिती आहे.
*दोन्ही उमेदवारांचे बाप पैसेवाले, दोन्ही आमदार, एक मंत्री, एक माजी मंत्री. एक बाप जास्तच सक्रिय, दुसरा जास्तच निष्क्रिय. दोघे पक्के राजकारणी. एकावर घोटाळ्याचा बाप तर दुसरा मुंबईचा घरजावई.* मात्र....

*दोन्ही उमेदवार उच्चशिक्षित एक डॉक्टर, दुसरा वकील. दोघांचे आदिवासी विषयी विचार व कार्य मात्र शून्य.! एका उमेदवाराने बापाच्या पैशावर आरोग्य शिबिराचे राजकारण करून आदिवासीला नागवले. दुसऱ्या उमेदवाराने बापाने न केलेल्या वकीलीचे पुण्य कालवले.* एक उमेदवार बोलका पोपट, दुसरा मुका की काय असा प्रश्न. एक उमेदवार मोदींची तारीफ करायला म्हणून संसदरत्न, दुसरा बापाच्या आयत्या कुकर्मावर बसलेला नागोबा. *दोघांत एकच साम्य, ठेकेदारांचे व टक्केवारीचे हितसंबंधी. दोघे घराणेशाहीतून आलेले. एकाच्या डॉक्टरकीचा काही फायदा नाही, दुसऱ्याच्या वकीलीचाही काही फायदा नाही.* मग....

मग प्रश्न असा पडतो की, एक उमेदवार जो राहुल गांधीच्या भारत जोडो यात्रेत आदिवासींच्या पवित्र होळी ला बाटवतो तो, ज्याला साधी आदिवासी भाषा बोलता येत नाही असा कसा आदिवासी व संस्कृती रक्षक..? दुसरा उमेदवार आदिवासी महिलांना नागडे करून, आदिवासी समाजाला नष्ट करू पाहणाऱ्या कट्टर आदिवासी विरोधी पक्षाचा आदिवासी मुद्द्यांवर बोलायला तोंड शिवलेला राष्ट्रीय प्रवक्त्या म्हणून मिरवणाऱ्या महासंसदरत्न. दोघांबद्दल काय बोलावे.
*एकाच्या बापाने एका मोर्चात सांगितले की मी आता राजकारण सोडणार (पण तिकीट मात्र मुलाला मिळवून दिले) व युवकांना संधी देणार म्हणणारा, तर दुसरा बाप म्हणतो, फक्त माझ्या मुलीला निवडून येऊ द्या मग या पक्षात राहायचे की दुसरीकडे जायचे म्हणून सांगणारा दुसरा बाप. *एक म्हणतो मी जिल्ह्याचा शिल्पकार दुसरा म्हणतो मी पक्षाचा निष्ठावान. दोघांचा समाजाला काय फायदा, तर शून्य..!*
आणि समाजाने मते काय बघून द्यायची तर दोन्ही उमेदवारांच्या बापाची कामे. दोन्ही बापाचे काम काय तर आदिवासींना लुटणे, पैसा कमावणे, समाजाला जागृत न करणे आणि माझ्या मुलांशिवाय दुसऱ्या कोणालाच निवडणुकीत तिकीट न देणे आणि आदिवासी युवकाला नोकरी, रोजगार व शिक्षणापासून वंचित ठेवणे, समाजाला गुलाम बनवून वेढबिगारी, ऊसतोड, ढोर मेहनत करणारा मजूर बनवणे हे दोघांचे ध्येय.
*यात गोम आधी की हे दोन्ही पैकी कोणीही निवडून आले तरी कोणीही आदिवासींची बाजू घेणार नाही. आदिवासी प्रश्न काय असतात हे यांना माहीत नाही. नुसते विकासाचे नाव घेऊन आदिवासींना ठगायचे यांचे धंदे. आसाम मध्ये शेती आणि मुंबई मध्ये व्यवसाय करणारे हे नेते आदिवासींचा विकास करतील, आदिवासींचे रक्षण करतील ही अशा ठेवणे म्हणजे मूर्खपणा होय.* या दोघांनी जातीच्या दाखल्यावर हायफाय शाळा कॉलेज मध्ये जाऊन शिक्षण घेतले, उच्च पदव्या घेतल्या. तरीही *यांना ना आदिवासी विद्यार्थ्यांचे प्रश्न दिसले नाही शिक्षण. आश्रम शाळेत पोरं मारताहेत, हॉस्टेल ओस पडलेल्या अवस्थेत आहेत, पेसा भरती रखडली आहे, बोगस आदिवासी खऱ्या आदिवासींना पुढे येऊन देत नाही, आदिवासींचा पैसा दुसऱ्या विभागाला दान देण्यात येऊन चोरी केली जाते, आदिवासी विरोधात सरकार पुरस्कृत अत्याचार केले जात, जमिनी हिस्कावल्या जातात, आदिवासी विस्थापित होतोय, आदिवासींचे जल जंगल जमीन नष्ट होतेय, संस्कृती नष्ट होते, आमिष दाखवून धर्मांतर केले जातेय, आदिवासींना नागडे करून अब्रू लुटली जात आहे, बिगर आदिवासी आदिवासी समाजाला गुलाम करू पाहतोय, व्यवसाय करायला येणारे व्यापारी ठेकेदार नेते होतात व आदिवासींवर अन्याय करतात, आदिवासी कायदे नष्ट होत आहेत, सवलती व योजना बंद केल्या जात आहे तरीही या दोन्ही उमेदवारांनी काहीतरी केल्याचे ऐकायला मिळत नाही.*

या निवडणुकीत देखील रोजगार, शिक्षण, आरोग्य, स्थलांतर, विकास, योजना यावर चर्चा न होता आदिवासी समाज हा पक्ष जास्त धोकादायक की तो जास्त म्हणून पर्याय निवडतील. पण *लोकशाहीत आदिवासींचे प्रश्न मांडायला प्रतिनिधित्व दिले पाहिजे म्हणून भांडणाऱ्या बाबासाहेब आंबेडकर व डॉ. जयपालसिह मुंडा यांच्या विचारांना तिलांजली देण्याचे काम या दोन्ही उमेदवारांकडून होईल यात मला तिळमात्र शंका नाही.*
मग काय करावे असा प्रश्न पडतो तेव्हा कोणी म्हणतेय 'दगडापेक्षा विट मऊ तर कोणी म्हणतेय इकडे आड तिकडे विहीर'..! *मग आदिवासींनी काय फक्त मतदान करण्यासाठी व नेत्यांना निवडून देण्यासाठी जन्म घेतलाय का? यांना संविधानाने दिलेला वाटा व हक्क हे काय फक्त भाषण देण्यासाठीच आहेत का? मग आमचा लोकशाहीतील वाटा कुठे आहे? आमचे अधिकार कुठे आहे? कोण आम्हाला हक्क मिळवून द्यायचे, कोण आमचा विकास करेल?* या प्रश्नाची उत्तरे नाही का शोधायची.?
मला तर कायद्याचा व आदिवासी प्रश्नाचा अभ्यासक म्हणून या दोन्ही उमेदवारांकडून काहीही अपेक्षा नाही. शेवटी यापैकी कोणीतरी निवडून येईल आणि दोघे गायब होतील. *समाज मात्र आहे तसा, आहे तिथे आपले दुःख, व्यथा, वेदना, भुकमारी, बेरोजगारी, व्यसने, अडाणीपणा, मागासलेपणा आणि नाइलाज घेऊन बसेल.* पक्ष व नेते प्रेम किंवा शिव्याची लाखोली वाहत कुढत राहील.
कारण येथील राजकारणाने आदिवासींना उपरे स्वातंत्र्याच्या आधीपासूनच ठरवून टाकले आहे. हे उमेदवार व निवडणुका तर यांच्या जगण्याची साधने आहे. मग आदिवासी मरो नाहीतर जगो. यांना फक्त आदिवासींची मते तेवढी पाहिजे आहे.
खूप दिवस दोन्ही उमेदवारांचे फालतू गुणगान केले जातेय व आदिवासींच्या प्रश्नावर हेतुपूर्वक बगल दिली जातेय हे पाहून राहवले जात नव्हते म्हणून लिहता झालो. अन्यथा, या दोन्ही उमेदवारांशी माझा काहीएक संबंध नाही. पण यांना बोलते करावे व आदिवासींनी, युवकांनी आपले मुद्दे पुढे आणावे म्हणून हा प्रपंच..!
*शेवटी मतदार हाच खरा निवडणुकीचा मालक.. पण माझा या मुळ भूमीचा मालक आदिवासी विकला जातो मतदान करताना म्हणुन.. नाहीतर आम्हीही येथील मूळ मालक होतो, आहे.. उपरे नव्हे.*

डॉ. कैलास वसावे, मोलगी
*एक जागृत मतदार*

The Voice of Society

photo:- 9 ऑगस्ट 2013 विश्व आदिवासी दिवस बोराड़ी

_*"मैं फाइव स्टार होटल में रुकूं, बीएमडब्ल्यू चलाऊं, तो उन्हें समस्या होती है। हम जंगल से बाहर आए, इनके बराबर में बैठ गए...
07/02/2024

_*"मैं फाइव स्टार होटल में रुकूं, बीएमडब्ल्यू चलाऊं, तो उन्हें समस्या होती है। हम जंगल से बाहर आए, इनके बराबर में बैठ गए, तो इनके कपड़े मैले हो गए।"*_

_*"मैं आंसू नहीं बहाऊंगा, आपके लिए आदिवासियों के आंसूओं का मोल नही..."*_

_*"एक भी पेपर दिखा दें कि मैंने साढ़े 8 एकड़ जमीन हड़पी है तो राजनीति से संन्यास क्या, मैं झारखंड छोड़कर चला जाऊंगा।"*_

-हेमंत सोरेन, पूर्व मुख्यमंत्री

●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●

_*सौ में नब्बे शोषित हैं,*_
_*नब्बे ने ललकारा है।*_
_*धन, धरती और राजपाट में,*_
_*नब्बे भाग हमारा है।*_

- बाबू जगदेव प्रसाद

जोहार ! जिंदाबाद आज झारखंड के मुख्यमंत्री के तौर पर शपथ ग्रहण किया। दिशोम गुरु आदरणीय शिबू सोरेन जी के मार्गदर्शन में हम...
03/02/2024

जोहार ! जिंदाबाद

आज झारखंड के मुख्यमंत्री के तौर पर शपथ ग्रहण किया। दिशोम गुरु आदरणीय शिबू सोरेन जी के मार्गदर्शन में हमारी सरकार राज्य की आम जनता के हित में काम करती रहेगी।

हमारे गठबंधन की सरकार ने माननीय हेमन्त सोरेन जी के नेतृत्व में जो बुनियादी शुरुआत किया है, यहां के आदिवासियों, मूलवासियों एवं आम झारखंडियों के सर्वांगीण विकास के लिए जो योजनाएं शुरू की गई हैं, हम उसे गति देने का काम करेंगे।

झारखण्ड प्रदेश में विपक्ष की ओर से झूठे प्रचार के दम पर, जिस प्रकार अस्थिरता का माहौल बनाया जा रहा है, उसे हमारे गठबंधन की एकता ने विफल कर दिया। पूरे देश ने देखा कि किस प्रकार एक आदिवासी सीएम हेमन्त बाबू के खिलाफ साजिश कर के, उन्हें अपस्थ किया गया। इन साजिशों को बेनकाब कर के, हम प्रदेश को विकास की राह में ले जाने का प्रयास करेंगे।

ये लड़ाई बरसों से है, इसका लंबा इतिहास है, जल जंगल जमीन के लिए हमारे पूर्वजों ने भी संघर्ष किया है। बाबा तिलका मांझी, सिदो- कान्हू, चांद- भैरव, फूलो- झानो, भगवान बिरसा मुंडा, टाना भगत जैसे बहुत से आंदोलनकारी रहे हैं, जिन्होंने अस्तित्व की लड़ाई में अपने आत्मसम्मान से कभी समझौता नहीं किया।

हमारा प्रयास रहेगा कि भगवान बिरसा मुंडा, सिदो- कान्हू एवं बाबा तिलका मांझी समेत सभी शहीदों के आदर्शों को धरातल पर उतार कर, राज्य के आदिवासियों, मूलवासियों, दलितों एवं आम नागरिकों के जीवन स्तर में बदलाव लाया जाये।

जय हिन्द !
जय झारखंड !!

11/12/2023

ऐसी हिम्मत जो वैचारिक एवं ज्ञानी है वही कर सकता है!

सलाम

आइंस्टीन के जो ड्राइवर थे, उन्होंने एक दिन आइंस्टीन से कहा- " सर,आप हर सभा में जो भाषण देते हैं, वह मैंने याद कर लिया है...
07/12/2023

आइंस्टीन के जो ड्राइवर थे, उन्होंने एक दिन आइंस्टीन से कहा- " सर,आप हर सभा में जो भाषण देते हैं, वह मैंने याद कर लिया है।''

-आइंस्टीन हैरान रह गये!

फिर उन्होंने कहा, "ठीक है, मैं अगली बैठक में जहां जा रहा हूं, वे मुझे नहीं जानते, आप मेरे स्थान पर भाषण दीजिए और मैं ड्राइवर बनूंगा।"

- ऐसे ही हुआ अगले दिन बैठक में ड्राइवर मंच पर चढ़ गई और ड्राइवर ने हूबहू आइंस्टीन की भाषण देने लगा....

दर्शकों ने जमकर तालियां बजाईं. फिर वे यह सोचकर गाड़ी के पास आए कि ड्राइवर आइंस्टीन है।

- तभी एक प्रोफेसर ने ड्राइवर से पूछा, ''सर, रिश्तेदार ने क्या कहा, क्या आप एक बार फिर संक्षेप में बताएंगे?''

- असली आइंस्टीन ने देखा बड़ा खतरा !!

इस बार ड्राइवर पकड़ा जाएगा। लेकिन ड्राइवर का जवाब सुनकर वह हैरान रह गये....

ड्राइवर ने उत्तर दिया. -"क्या यह साधारण बात आपके दिमाग में नहीं आई?

मेरे ड्राइवर से पूछिए वह आपको समझाएंगे "

नोट : "यदि आप बुद्धिमान लोगों के साथ चलते हैं, तो आप भी बुद्धिमान बनेंगे और मूर्खों के साथ ही सदा उठेंगे-बैठेंगे तो आपका मानसिक तथा बुद्धिमता का स्तर और सोच भी उन्हीं की भांति हो जाएगी..!!

आपके संघर्ष को सलाम....MLA@kamleshwar DodiyarThe voice of society
06/12/2023

आपके संघर्ष को सलाम....

MLA@kamleshwar Dodiyar
The voice of society

विश्वरत्न भारतरत्न बोधिसत्व महामानव डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या महापरिनिर्वाण दिनानिमित्त कोटी... कोटी... प्रणाम 🌷🙏🌷🙏🌷🙏
06/12/2023

विश्वरत्न भारतरत्न बोधिसत्व महामानव डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या महापरिनिर्वाण दिनानिमित्त कोटी... कोटी... प्रणाम 🌷🙏🌷🙏🌷🙏

देश के युवाओं के लिए संघर्षशील यूथ आइकॉन .   Motivational
05/12/2023

देश के युवाओं के लिए संघर्षशील यूथ आइकॉन . Motivational

लोकतंत्र की सुखद तस्वीर यह भी,  माँ मजदूरी पर गई थी , बेटा बन गया विधायक #रतलाम/ #सैलाना- चुनावों में हार जीत तो लगी रहत...
05/12/2023

लोकतंत्र की सुखद तस्वीर यह भी, माँ मजदूरी पर गई थी , बेटा बन गया विधायक

#रतलाम/ #सैलाना- चुनावों में हार जीत तो लगी रहती है कई नेता हारते है और कई जीतते है , लेकिन जब कोई उम्मीदवार ऐसा जीत कर आता है जो कि अप्रत्याशित हो तो लगता है कि वाकई में आज भी लोकतंत्र जिंदा है , ऐसा ही एक अप्रत्याशित व्यक्ति चुनाव जीतकर आए है कमलेश्वर डोडीयार
कमलेश्वर डोडियार मजदूर मां के बेटे है पिछले कई सालों से आदिवासियों के मुद्दे पर संघर्ष कर रहे हैं , जब चुनाव के नतीजे आ रहे थे , तब भी उनकी मां मजदूरी के लिए गई हुई थी , एक मजदूर परिवार का बेटा रतलाम की सैलाना सीट से अब #विधायक (MLA) है , लोकतंत्र कि यह तस्वीर हम सबके लिए सुखद है

झोपड़ी में रहते है

मतगणना के दौरान जैसे-जैसे अंतर बढ़ता जा रहा था आसपास के लोग बेटे को जीत की बधाई देते रहे, पर मां सीताबाई मजदूरी में व्यस्त रहीं , यह घर है रतलाम जिले के सैलाना के नए विधायक का 33 साल के कमलेश्वर डोडियार ने भारत #आदिवासी पार्टी से इस सीट पर जीत का परचम फहराकर सभी को चौका दिया है , कमलेश्वर डोडियार ने 4618 मतों से जीत हासिल की है , मजदूर परिवार में पले-बढ़े झोपड़ी से निकले है

आपके संघर्ष को क्रांतिकारी जोहार जिंदाबाद

आदिवासी जनप्रतिनिधियों ये चापलूसी एवं गुलामी आपको सबकुछ देंगी, पद देगी, पैसा देगा, कपडा- नोकरी, मोफत-राशन एवं विकास भी द...
04/12/2023

आदिवासी जनप्रतिनिधियों ये चापलूसी एवं गुलामी आपको सबकुछ देंगी, पद देगी, पैसा देगा, कपडा- नोकरी, मोफत-राशन एवं विकास भी देंगी...... मगर आपको आपका आत्मसम्मान एवं अन्याय के विरुद्ध न्याय कभी भी नही दे सकेगी इसलिए आपको सोचना होंगा नहीतो समाज की आनेवाली 10 पीढ़ी इसी तरह लाचार बनकर जीनेके लिए मजबूर होगी.

(SH-MH)

वसंत भाईको प्रकृति मा जल्दी स्वस्थ करे यही प्रकृति से प्रार्थना है 😢😢

शिरपुर तालुक्यातील वृत ऐकून दुःख वाटले..😔

शिरपुर तालुक्यातील सांगवी येथे १० ऑगस्ट २०२३ रोजी आदिवासी क्रान्तिकारकांचे पोस्टर फाडन्यावरुन सांगवी गावात दंगल उसडली होती, त्याची चौकशी म्हणून वसंत पावरा व इतर चार यूवकांचे काहीही संबंध नसताना त्याना सांगवी (ता. शिरपुर) पोलिस स्टेशनचे निरीक्षक जयेश खलाणे हे निष्पक्षपणे चौकशी न करता राजनीतिक लोकांच्या गुलामासारखे एकतर्फ़ी भूमिका घेत त्याना मानसिक त्रास देत आहेत आणि सांगवी घटनेची चुकीच्या पद्धतीने चौकशी करण्यात आली आहेत, त्यात वसंत पावरासह इतर तीन लोकांचे नाव टाकण्यात आले म्हणून पोलिस प्रशासन नाच्या जाचाला कंटाळून आत्महत्या करतो म्हणून विषप्राशन करणार आहेत असे आरोप करत सोशल मीडिया व एका वरिष्ठ अधिकार्यान्शी बोलताना कॉल रेकार्डिंग व स्वतःचे वीडियो बनवून वायरल करत स्वतः ला संपवन्याचे प्रयत्न केले होते, त्याची प्रकृति गम्भीर आहेत. मात्र तालुक्यातील पुलिस यंत्रणाच्या जाचाला कंटाळुन आदिवासी साठि राखीव असलेल्या मतदारसंघात ७५ टक्के आदिवासी असलेल्या तालुक्यात एक आदिवासी युवक अशा पद्धतीने आत्महत्याचे प्रयत्न करत असेल तर आदिवासी समाजासाठी किती लॉजिरवानी गोस्ट आहेत 😢😢????

अन्यायाच्या विरोधात आवाज उठवत डॉ भीमराव अंबेडकरानी कश्या साठि स्वतंत्र मैदारसंघची मागणी करत होते ? याचसाठि कि आप-आपल्या प्रवर्गावर आप-आपल्या मतदारसंघात आपापल्या लोकांवर होणाऱ्या अन्यायाच्या विरोधात राखीव मतदारसंघातुन निवडून आलेला जनप्रतिनिधी आवाज उठवेल व तेथील निर्दोष, निष्पाप जनतेला न्याय मिळवून देईल म्हणूनच स्वतंत्र तर नाहीत मात्र शेवटी राखीव मतदार संघाचची तरतूद करण्यात आली आहेत मग ही अवस्था त्या तरुणावर कशी आली?

वसंत पावरा मार्फत सांगवी पोलिस स्टेशनचे निरीक्षक जयेश खलाने व शिरपुर तालुक्यातील पुलिस यंत्रणावर केलेल्या आरोपाची चौकशी निष्पक्षपणे व्हायलांच पाहिजेत अशी मागणी आमची आहेत आणि तालुक्यातील व जिल्ह्यातील समस्त लोकप्रतिनिधिनी याची दखल घेत चौकशी ची मागणी केलीच पाहिजे अन्यथा जर का केलेला आरोप खरा असेल तर वसंत पावरा सारखे कित्येक लोक तालुक्यात असतील जे या पोलिस प्रशासनाच्या कारभारावर निराश असतील व त्याचे परिणाम स्वरूप पोलिस यंत्रनेवरचे असलेला विश्वास लोकांच्या मनात राहणार नाहीत.

वसंत पावरा द्वारा केलेल्या आरोपाची चौकशी झालीच पाहिजे...

  भारत के स्वतंत्रता सेनानी, क्रांतिसूर्य, धरतीआबा, भगवान बिरसा मुंडा जयंती  अवसर पर क्रांतिवीर, धरती आबा, भगवान दादा बि...
15/11/2023

भारत के स्वतंत्रता सेनानी, क्रांतिसूर्य, धरतीआबा, भगवान बिरसा मुंडा जयंती अवसर पर क्रांतिवीर, धरती आबा, भगवान दादा बिरसा मुंडाजी को नमन ... एवं सभी कार्यकर्ताओं को जोहार, उलगुलान जिंदाबाद

05/09/2023

*जाहीर निषेद,   🏴       जाहीर जाहीर*  *माझ्या महाराष्ट्रातील सर्व आदिवासी बांधवांना व संघटना यांना नम्र विनंती की, दि 9 ...
15/08/2023

*जाहीर निषेद, 🏴 जाहीर जाहीर*

*माझ्या महाराष्ट्रातील सर्व आदिवासी बांधवांना व संघटना यांना नम्र विनंती की, दि 9 ऑगस्ट जागतिक आदिवासी दिनानिमित्त धुळे जिल्ह्यातील शिरपूर तालुक्यातील सांगवी गावातील आपल्या आदिवासी बांधवांवर फार मोठा अन्याय झाला आहे.*
*9 ऑगस्ट जागतिक आदिवासी दिना निमित्त शिरपूर तालुक्यातील सांगवी गावामध्ये आपल्या आदिवासी समाज बांधवांनी जागतिक आदिवासी दिन हा आपल्या रूढी परंपरेप्रमाणे साजरा केला होता. ग्रामपंचायत सांगवी ही पेसा क्षेत्रात येत असल्यामुळे तेथील सरपंच च्या अध्यक्षतेखाली गावातील सर्व आदिवासी समाज एकत्र येऊन आदिवासी भील, कोकणी, पावरा, धानका यांनी गावातीलच माध्यमिक शाळेत कार्यक्रम आयोजित करण्याचे ठरविले. आदिवासी दिन साजरा करण्यासाठी त्यांनी शिरपूर तालुका सांगवी पोलीस स्टेशन येथे निवेदनही दिले होते. सर्वांनी मिळून एक संघ तैयार केला.*
*आयोजक समितीने गावात ग्रामपंचायत ला निवेदन देऊन सार्वजनिक ठिकठिकाणी बॅनर लावले.कार्यक्रमाला सुमारे 5 ते 6 हजार आदिवासी बांधवाची उपस्थिती होती.कार्यक्रम अगदी व्यवस्थित रित्या संंपन्न झाला होता.सगळे जन माध्यमिक शाळेतून आवरून सावरून निघून आले.आयोजक समितीने सर्वांना सांगितले होते की 10 ऑगस्ट ला हिशोब खर्च साठी व बॅनर काढण्यासाठी दुपारी उपस्थित राहायचे असे सांगून सर्वांनी होकार दिला.*
*10 ऑगस्ट च्या दिवशी सकाळी सांगवी गावाचे सरपंच कनीलाल पावरा यांचा फोन आमचे मित्र खंडू राऊत यांना आला की, आपले माध्यमिक शाळेच्या गेट समोर लावण्यात आलेले आदिवासी क्रांतिवीरांचे बॅनर फाडले आहे.मग त्याने काही वेळातच भील पावरा कोकणी समाजाच्या 5-10 मुलांना कॉल करून सांगितले. ते तिथे गेले असता त्यांनी तेथील चारणवाडा समाजातील काही मुलांनी त्यांना सांगितले की,आम्ही फाडल आहे तुम्हाला काय करायचं आहे अस उडवा उडवीची उत्तरे दिली.त्याच्यातील 2-3 जनांनी त्यांच्या वरिष्ठांकडे गेले असता त्यांना नुसतं सांगता सांगता काही लपून बसलेल्यांनी त्यांच्या मोठ्या दांड्याने व रॉड ने दोन जणांच्या डोक्यात जागेच मारले.आणी लगेच त्यांची काही माणसे जमा व्हायला लागले.त्यांनी कसातरी तिथून पळ काढला व त्या दोघांना ऍम्ब्युलेन्स मध्ये बसून सिव्हिल हॉस्पिटल शिरपूर येथे नेण्यात आले.सांगवी गावातील तो पर्यंत आपल्या 40-50 बांधवांना माहिती झाले. ते जोयदा फाटा येथे जमा होत होते.पण सुभाष सोनवणे नावाच्या मुलाने त्यांना कसतरी आवरून तिथेच थांबून दिले.त्याला सांगवी गावाचे पोलीस साहेब यांनी कॉल वर बोलले होते की तु त्यांना थांबव अस तसेच काही पोलीस कर्मचारी सुध्दा येऊन पोहचले.तिकडे चारण समाजाच्या सुमारे 30-40 लोकांकडे प्रत्येकाच्या हातात मोठ मोठे दांडके व हातात दगड होते.सुभाष व पोलीस कर्मचारी इकडे आपल्या मुलांना समजावत त्यांना थांबवून चारण समाजाच्या माणसाकडे निघाले.त्यांना सांगत होते की तुम्ही ह्या काठ्या लपवा अस पण त्यामधील एकाने सुभाष चे काहीही न ऐकता डोक्यात दांड्याने मारले व त्याला जागीच पाडले आणी खाली पाडून मारायला सुरवात केली. लगेच त्याच्या सोबत असलेले पोलिस कर्मचारी यांनी त्याची सुटका करत इकडे मुलांकडे घेऊन आले.आदिवासी मुलांचा संताप आवरेनासा झाला.गावातील जवळच्या आदिवासी मुलांची इकडे तिकडे पळापळ झाली.गावात ही बातमी सगळीकडे पसरली.तो पर्यंत शिरपूर तालुक्यातील सर्व पोलीस कर्मचारी तेथे येऊन पोहचले. मुलांच्या अंगात राग जास्त निर्माण होत होता पण पोलीस प्रशासन त्यांना पुढे जाऊ देत नव्हता.तेथील काही मुलांनी ही गर्दी कमी करत साहेबांना सांगितले की त्यांच्यावर आदिवासी कलम नुसार ऍट्रॉसिटी गुन्हा दाखल करा मग आम्ही ही गर्दी येथून काढणार. साहेबांनी त्यांना हो सांगत तेथील जमाव कमी झाला व काही आदिवासी बांधव सांगवी पोलीस स्टेशन कडे गेले.पण तेथे गेले असता तेथील पोलीस कर्मचारी यांना हाकलून लावले व गुन्हा नोंदवला नाही.साहेब येतील तेव्हा होईल अस सांगितले.तेथे काही मुले बसलेले होते.*
*इकडे सांगवी गावातील व काही आजूबाजूच्या गावातील पब्लिक जास्त गोळा होत एकत्र येऊन त्यांनी दोन्ही बाजूचा रास्ता रोको करून दिला. ते कुणाचेही एकत नव्हते आदिवासी समाज एकत्र जमल्यामुळे पोलीस प्रशासन कमी पडू लागले म्हणून तालुक्यातील सर्व पोलीस कर्मचारी अर्ध्या तासात जमा झाले.पण ते कुणाचेही एकूण घेत नव्हते.इकडे त्या मुलांना शिरपूर सिव्हिल हॉस्पिटल मधून धुळेला घेऊन गेले.*
*असे आदिवासी बांधवांना माहिती पडताच अजून आक्रोश निर्माण* *झाला.8-10 वाजेच्या सुमारास* *आमदार काशीराम पावरा यांची गाडी आली.पण ती गाडी इकडे न थांबता चारण वाड्यात अगोदर गेली.हे तेथील काही आदिवासी बांधवानी बघितले.*
*मग त्यानंतर आमदार तेथील आदिवासी बांधवांनी रास्ता रोको केला होता त्या ठिकाणी आले पण तोपर्यंत तेथील जनता फार आक्रोश मध्ये होती.त्यांनी त्यांचे काहीही एकले नाही.त्या ठिकाणी असणाऱ्या महिलांनी त्याना आदिवासींवर होणाऱ्या अत्याचारेचा जाब विचारले असता पोलीस प्रशासनाने महिलांवर लाठी चार्ज केला त्या गोष्टीचा लोकांमध्ये जास्त आक्रोश निर्माण झाला तिथे उपस्थीत असलेल्या महिलांनी त्यांची गाडीला घेराव टाकला व त्यांची गाडीला संतापामध्ये दगड मारले व त्यांची गाडी फोडली.तो पर्यंत काही बांधवांनी पोलीस प्रशासनाच्या 2-3 गाड्या इकडे फोडून टाकल्या.सुमारे 2-3 तास गाड्यांचा रास्ता रोको झाल्यामुळे ट्राफिक जास्त वाढली इकडून तिकडून शिरपूर तालुक्याचे सर्व आदिवासी समाज सांगवीला येऊन पोहचला.*
*नंतर धुळेहून काही पोलीस प्रशासन आले व तेथील जमाव हटवण्यासाठी त्यांनी आश्रुधारांचा मारा केला आणी काही आदिवासी बांधवावरती लाठीचारच करून तेथील जमाव काढला.काही तासामध्ये सांगवी गावात धारा 144 लागू करण्यात आली.पोलीस स्टेशन ला असणाऱ्या काही आदिवासी बांधवांना पोलीस प्रशासनाने तेथून पळवून लावले.गावामध्ये सर्वीकडे पोलीस फिरू लागले.*
*सकाळी पोलीस कर्माचारी व एसआरपीएफ.यांच्या सोबत सांगवी गावात पूर्णपणे त्यांनी रूटमार्च चालू करून दिले.गावात भीतीचे वातावरण सर्वीकडे पसरले.नंतर दुपारच्या न्युज मध्ये सर्वीकडे सांगवी गावाची बातमी पसरली.पण गोदी मीडिया ही आपल्या आदिवासी बांधवांविषयी काय बोलणार.नंतर तेथील प्रशासनाच्या मदतीने व गोदी मीडियाच्या मदतीने त्यांनी पूर्ण बाजू ही आपल्या आदिवासी समाजावर लावून दिली.गावात आदिवासी समाजामुळे दंगली होती.असे काही काही बोलू लागले.त्यानंतर सर्व आदिवासी बांधवांवर त्यांनी 150 ते 200 जनावरती गुन्हे दाखल करून दिले.*
*काही बाधवांना त्यांनी रात्रीच उचलले.तेथील सरपंच ने अजून नावे वाढतील असे सांगितले आहे.*
*पण माझ्या आदिवासी बांधवांनो त्या सांगवी गावातील माझ्या आदिवासी बांधवांनी आपल्या महापुरुषाचे बॅनर फाडले म्हणून आंदोलन केले होते.पण तेथील चारण समाज व सरपंच तसेच पोलिस कर्मचारी यांच्या सोबत साखळी करून आपल्या आदिवासी बांधवांवरती खोटे गुन्हे दाखल केलेलं आहे.*
*इथे तालुक्यातील सर्व राजनीतीक् गुलाम लोक समाज फितूरी करत असून तिथुन कार्यकर्त्यांना कुठलीही आवाज उठवू देत नाहीत म्हणून आम्ही शिरपुर तालुक्यातील आदिवासी बांधव तुम्हाला हात जोडून विनंती करतो की तुम्ही आपापल्या परीने आपल्या संघटनेच्या लेटर वरती या घटनेच्या तीव्र निषेध करा व आपल्या आदिवासी बांधवांवरती राजनीतिक दबावाखाली येवून पोलिस प्रशासन खोटे गुन्हे दाखल केले ते काढायला लावा.ही नम्र विनंती.*

*जोहार, जय आदिवासी, जय एकलव्य*
😔😔✊🇵🇱😔😔

हे भगवान बिरसा, ऐ टंट्या मामा आपने तो देश के खातिर आपकी कुर्बानी देकर देश की जनता को राजनैतिक स्वतंत्रता तो दिला दि है ल...
15/08/2023

हे भगवान बिरसा, ऐ टंट्या मामा आपने तो देश के खातिर आपकी कुर्बानी देकर देश की जनता को राजनैतिक स्वतंत्रता तो दिला दि है लेकिन आज वोही गल्ली से दिल्ली तक के राजनैता पावर का गलत इस्तेमाल करके देश की जनता को गुलाम बनाकर रखे है! आए दिन गलत नीतियों एवं अन्याय अत्याचार के विरोध में आवाज उठाने वालों के ऊपर षडयंत्र रचकर प्रशासन के ऊपर गलत पावर का इस्तेमाल करके आजाद भारत मे जनता को राजनीतीक गुलाम बना रहे है!

इन गुलामी से हमे कौन आजाद कराएगा?


Happy independence day

जागतिक आदिवासी दिन साजरा करत असताना त्या पाठीमागील भूमिका समजून घेणे आवश्यक  - राजू ठोकळ : Aboriginal Voices दरवर्षी ९ ऑ...
09/08/2023

जागतिक आदिवासी दिन साजरा करत असताना त्या पाठीमागील भूमिका समजून घेणे आवश्यक
- राजू ठोकळ : Aboriginal Voices

दरवर्षी ९ ऑगस्ट रोजी जागतिक आदिवासी दिन मोठ्या उत्साहात साजरा केला जाऊ लागला आहे. एक आदिवासी म्हणून मला याचा आनंद होत असला, तरी याला आलेले फक्त सांस्कृतिक सणाचे महत्त्व यामुळे माझ्या मनात संदिग्ध अवस्था निर्माण होते. आदिवासी गाणी लावणे, बॅनरबाजी करणे, प्रतिमांना हार घालणे, समूह करून नाचणे इतकेच जर या दिनाचे महत्त्व राहणार असेल तर संयुक्त राष्ट्र संघाचा हा दिवस जगभरात साजरा करण्यापाठीमागील उद्देश असफल होत असल्याची जाणीव माझ्या मनाला होत आहे. याच अस्वस्थ करणाऱ्या जाणिवेतून व मणिपूर येथील आदिवासी महिलांचे अश्रू मनात साठवून याबाबत लिहिण्याचा मी प्रयत्न करत आहे.

जगभरात सुमारे ४७६ दशलक्ष आदिवासी लोकसंख्या आहे आणि ९० पेक्षा अधिक देशांत आदिवासी वास्तव्य करतात. सुमारे ४ हजारांपेक्षा अधिक बोलीभाषा आदिवासी बोलतात. जगाच्या लोकसंख्येच्या ५% लोकसंख्या आदिवासींची असून त्यापैकी ७०% आदिवासी आशिया खंडात आहेत. आज आदिवासींसमोर विविध समस्या, आव्हाने आहेत. आदिवासींकडे बघण्याचा दृष्टीकोन सकारात्मक नसल्याने व भांडवलशाही व्यवस्थेला पोषक वातावरण निर्माण करण्याचे प्रयत्न सगळीकडे सुरु असल्याने अनेक ठिकाणी आदिवासींच्या अस्तित्वाचा प्रश्न निर्माण झालेला आहे. आदिवासींचे अस्तित्व हे पर्यावरणाशी सबंधित असल्याने आदिवासींचे प्रश्न हे इतर सर्वांचे असायला हवेत असे संयुक्त राष्ट्र संघाला वाटते. त्यातूनच सन २००५ साली आदिवासींचे प्रश्न, समस्या ह्या इतर सर्वांच्या असायला हव्यात अशी थीम जाहीर करण्यात आली होती. परंतु गेल्या दहा बारा वर्षात याबाबत जगभरात हि जाणीव जागृती झाल्याचे दिसून आलेले नाही. उलट मणिपूर, अंदमान निकोबार बेटावर होणारे प्रकल्प बघता आदिवासींच्या समस्या समजून घेण्यापेक्षा आदिवासींना संपुष्टात आणण्याचे काम केले जात असल्याचे दिसून येत आहे.

ज्या भागात सर्वाधिक जंगल आहे, तेथील आदिवासी आज प्रामुख्याने भांडवलदारांच्या निशाण्यावर असून आदिवासींच्या हक्कांचे संरक्षण करणारे कायदे कसे मोडीत काढता येतील यासाठी सरकारी पातळीवर प्रयत्न केले जात आहेत. याची जाणीव जर आदिवासींना होणार नसेल किंवा ती करू दिली जात नसेल तर अखंड मानवजातीच्या विनाशाची बीजे आम्ही या पृथ्वीतलावर पेरत आहोत असे मला वाटते.

आदिवासी हे मानवी अधिकार, प्रतिष्ठा आणि त्यांची मूळ ओळख, संस्कृती जपत विकास साधू शकतील अशी भूमिका केंद्र व राज्य सरकारांची असायला हवी. परंतु याबाबत नक्की काय सुरू आहे हे समजून घेण्याची गरज आदिवासी वा बिगर आदिवासी यांना वाटलेली नाही. आदिवासींना स्वत: निर्णय घेण्याचा अधिकार आहे. त्या अधिकारामुळे ते त्यांची राजकीय स्थिती स्वतंत्रपणे ठरवतात आणि त्यांचा आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक विकास स्वतंत्रपणे करतात. आदिवासींना निर्णय घेताना त्यांच्या अंतर्गत व स्थानिक बाबींमध्ये स्वायत्तता किंवा स्वशासनाचा अधिकार आहे. तसेच त्यांच्या स्वायत्त कार्याला वित्तपुरवठा करण्यासाठी स्वतंत्र विभाग आणि त्यासाठी आर्थिक तरतूद आहे. असे सर्व असताना आज आपल्या देशात आणि राज्यात काय चित्र आहे याचा प्रत्येक आदिवासीने गांभीर्याने विचार करायची गरज आहे. गेल्या आठवड्यात आदिवासी विकासाचा हजारो कोटी रुपयांचा निधी इतर ठिकाणी वळवल्याची बातमी पेपरमध्ये व इतर माध्यमात पहायला मिळाली. यावरून सरकार आदिवासींची प्रतिष्ठा व मूळ ओळख जपत खरंच विकास साधणार आहे का याचा विचार करण्याची गरज आहे. आदिवासी भागातील समस्या जैसे थे असताना आदिवासी विकास विभागाचा निधी खर्च न होणे हे कोणत्या मानसिकतेचे लक्षण आहे यावर चर्चा होण्याची गरज आहे.
आदिवासी भागातील कोणत्याही प्रकारचे आदिवासींचे सक्तीचे स्थलांतर करण्यास बंदी असताना देखील महाराष्ट्रच नव्हे तर संपूर्ण देशात विविध प्रकल्पांसाठी आदिवासींचे स्थलांतर केले जात असल्याचे आपण पहात आहोत. यातून आदिवासी संस्कृती, बोली भाषा, परंपरा, जीवनशैली नष्ट होत असल्याची जाणीव सरकारला आणि इथल्या व्यवस्थेला न होणे हि दुर्दैवी बाब आहे. याबाबत नर्मदा बचाव, गुजरातमधील सरदार वल्लभभाई पटेल यांचा पुतळा बसवण्यासाठी जबरदस्तीने हस्तगत केलेल्या जमिनीच्या विरोधातील आंदोलन, पालघरमधील सध्या सुरु असलेले वाढवन बंदर रद्द करण्याचे आंदोलन असो वा राज्यातील, देशातील धरणग्रस्त आदिवासींची आंदोलने असोत याबाबत सरकारची भूमिका हि नेहमीच आदिवासी विरोधी राहिल्याचे दिसून आलेले आहे. या सर्व आदिवासीविरोधी धोरणांची जाणीव आम्हाला आहे का याबाबत मंथन होणे आवश्यक आहे.
आदिवासींना त्यांच्या परंपरा, संस्कृती आणि रीतीरिवाज जतन व संवर्धित करण्याचा अधिकार आहे. यामध्ये पुरातत्त्वीय आणि ऐतिहासिक स्थळे, कलाकृती, चिन्हे, चित्रकला, नृत्य, साहित्य इत्यादी सांस्कृतिक मूल्यांचे भूतकाळ, वर्तमानकाळ आणि भविष्यातील स्वातंत्र्य राखणे, संरक्षित करणे आणि विकास करण्याचा अधिकार आहे. असे असताना आदिवासींचे संविधानिक हक्क जपण्याची मानसिकता कोणत्याही सरकारमध्ये दिसून येत नाही आणि हे भयाण वास्तव उघड्या डोळ्यांनी दिसत असताना देखील आम्ही डिजेच्या तालावर नाचणार असू तर मग लोकशाही देशात आमचे अस्तित्त्व ते काय याबाबीवर प्रश्नचिन्ह निर्माण होते.
जगात आदिवासींच्या विविध बोलीभाषा आहेत. परंतु दर दोन आठवड्यांत एक आदिवासी भाषा मरत आहे. या मरणा-या भाषांसोबत बरेच काही धोक्यात आले आहे....संपुष्टात येत आहे. सुमारे सहा हजार आदिवासींच्या जगभरातील बोली भाषा टिकवायच्या कशा हे एक खूप मोठे आव्हान आहे. देशातील, जगातील प्रत्येकाला विकासाच्या व्याख्येत पुढे आणायचे असेल, तर जगातील, देशातील कोणतीही भाषा मागे राहता कामा नये. संस्कृती, परंपरा, इतिहासाची मांडणी आणि प्रसार सुनिश्चित करण्यासाठी आदिवासी भाषांचे पुनरुज्जीवन करणे आवश्यक आहे. आदिवासी बोलीभाषा टिकल्या तर आदिवासी संस्कृती टिकेल आणि आदिवासी संस्कृती टिकली तरच जैवविविधता आपणास टिकवता येईल याचे भान सर्वांनी राखणे आवश्यक आहे.
आदिवासी समाजाचे अस्तित्व टिकवायचे असेल, तर त्यांच्या भाषेचेही संवर्धन करायला हवं. त्यासाठी विशेष योजना आणि कृती कार्यक्रमांची आवश्यकता आहे अशी भूमिका संयुक्त राष्ट्र संघाने घोषित केल्यानंतरही आपल्या देशात यासाठी विशेष कृती कार्यक्रम आखण्यात आलेले नाहीत. परिणामी आदिवासी बोलीभाषा जपण्याची महत्त्वपूर्ण जबाबदारी आज आदिवासींनी समर्थपणे पेलणे आवश्यक आहे. त्यासाठी आपल्या साहित्यिकांनी पुढाकार घेण्याची गरज आहे.

राज्यव्यवस्था आणि आदिवासी यांच्यामध्ये समन्वय असायला हवा. राज्य, देश पातळीवर यामध्ये काही बाबतीत बदल असू शकतात. भूतकाळात आदिवासींवर झालेल्या अन्यायाची जाणीव ठेऊन राज्याच्या, देशाच्या व्यवस्थेने आदिवासींना न्याय व सामाजिक सलोख्याचे वातावरण निर्माण करणे आवश्यक आहे. आदिवासींच्या बाबतीत सामाजिक सलोखा टिकविण्यासाठी सर्वांगीण प्रयत्नांची गरज ओळखून कृती कार्यक्रम आखणे आवश्यक आहे. परंतु महाराष्ट्राच्या राजकारणाचा विचार केला तर आदिवासींमध्ये इतर जातींना समाविष्ट करण्यासाठी सरकार प्रयत्नशील असल्याचे दिसून आले आहे. मणिपूर, मध्यप्रदेश, हरियाणा या राज्यांमध्येही निव्वळ मतांचे ध्रुवीकरण करण्यासाठी सरकारकडून विविध जातींना आदिवासींमध्ये समाविष्ट करण्याच्या शिफारसी करण्यात आलेल्या आहेत. महाराष्ट्रातील बोगस आदिवासींचे संरक्षण करण्याचे काम येथील सर्व पक्षीय सरकार करत असल्याचे आपण पाहत आलेलो आहोत. यातून लाखो आदिवासी बांधवांच्या नोक-या बोगसांनी लाटल्याचे दिसून आलेले आहे. या विरोधात कोर्टात अनेक केसेस सुरु असून आदिवासींच्या बाजूने निकाल देऊन न्यायाची बाजू लावून धरण्याचे काम कोणीही करताना दिसून येत नाही. उलट सरकार आदिवासी विरोधी भूमिका घेत असल्याचे स्पष्ट झालेले आहे. परंतु याबाबत राज्यातील आदिवासी आमदार खासदार कुठेही आवाज उठवताना दिसत नाहीत. आदिवासी विकास मंत्री तर निव्वळ बुजगावण्याचे काम करत असल्याने आदिवासींना न्याय मिळण्याच्या शक्यता धूसर होत चाललेल्या आहेत. याचे परिणाम आदिवासी अस्तित्वावर होत आहेत याचे भान आम्ही हा जागतिक आदिवासी दिन साजरा करताना ठेवले पाहिजे.

आदिवासी भागातील आरोग्याच्या बाबत अनेकदा वर्तमानपत्र, सोशल मीडिया, टिव्ही चॅनेलच्या माध्यमातून ऐकायला मिळते. अतिशय निकृष्ट दर्जाच्या आरोग्य सुविधा आदिवासी भागात असल्याचे आपण अनुभवत आहोत. गेल्या आठवड्यात एका महिलेला प्रसूतीकळा सुरू झाल्यानंतर तिला झोळी करून खांद्यावर घेऊन शहरी दवाखान्यात घेऊन जावे लागले. वेळेत उपचार न मिळाल्याने त्या गर्भवती महिलेचा करून अंत झाल्याची बातमी आमच्या वाचनात आली आणि क्षणिक डोक्यात संतापाची लहर जागृत झाली. आरोग्याचे फक्त हेच चित्र आहे असेही नाही. गेल्या अनेक वर्षांपासून म्हणजे एड्सच्या सुरुवातीपासून त्याच्या संक्रमणाबाबत विविध प्रकारचे संशोधन करण्यात आलेले आहे. त्याबाबत विविध अहवाल देखील प्रकाशित झालेले आहेत. आदिवासी हे प्रामुख्याने समुहात किंवा वस्तीत राहत असल्याने त्यांच्यामध्ये एचआयव्हीचा संसर्ग इतरांच्या तुलनेत अधिक असल्याचे दिसून आलेले आहे. ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा, न्यूझीलंड आणि युनायटेड स्टेट्स या चार देशांमध्ये हे प्रमाण प्रामुख्याने अधिक असल्याचे दिसून आलेले आहे. कौटुंबिक हिंसाचार, अत्याचार, जातीय हिंसा, अंमली पदार्थांचा वापर यामुळे या संसर्गाचे प्रमाण अधिक असल्याचे आढळून आलेले आहे. त्यामुळे या गोष्टी थांबविण्यासाठी सर्वांगीण प्रयत्नांची गरज आहे. तसे होताना दिसून येत नाही. अनेक भागातील आदिवासींची संख्या झपाट्याने कमी होणे चिंताजनक आहे. तर काही भागातील आदिवासींची संख्या अनैसर्गिक पद्धतीने वाढत असल्याने तेथील आदिवासी संस्कृतीच्या अस्तित्वावर प्रश्न निर्माण झालेले आहेत. सरकार या सर्व गोष्टींकडे दुर्लक्ष्य करत असल्याने आदिवासी अस्तित्वासाठी प्रामाणिक प्रयत्न होत नाहीत. महाराष्ट्रातील दोन आदिवासी जमाती नामशेष झाल्याची तर अनेकांना माहितीच नाही. हीच अवस्था काही भागात कातकरी बांधवांची होताना दिसून येत आहे. यासाठी सर्वांगीण प्रयत्नांची गरज आहे. त्यासाठी आपण पुढाकार घेणे ही काळाची गरज आहे.

चित्रपटनिर्मितीच्या इतिहासाचा विचार केला तर, आदिवासींची प्रमुख भूमिका प्रामाणिकपणे मांडणारे चित्रपट तसे कमीच तयार करण्यात आले. त्यातही ज्या चित्रपटांत आदिवासी विषय हाताळला गेला, तो विषय चित्रित करणारे प्रामुख्याने बिगर आदिवासी असल्याने त्यात अनेकदा आदिवासींचे विकृत चित्रण केल्याचे दिसून आले. आदिवासींची गरिबी, अज्ञान, अंधश्रद्धा यांचा भांडवल म्हणून वापर करून प्रसिद्धी मिळवण्याचा प्रयत्न केला गेला. त्यामुळे आदिवासींच्या परंपरा, चालीरीती यांचे वास्तविक चित्रण करण्यात आले नाही. नंतरच्या काळात जेव्हा काही आदिवासींना चित्रपटांत काम करण्याची संधी मिळाली, तेव्हाही त्यांना मुख्य भूमिकेपासून दूर ठेवण्यात आले. परिणामी चित्रपटांतून आदिवासिंचा खरा चेहरा कधीही जगासमोर आला नाही. त्यामुळे आदिवासींकडे बघण्याचा दृष्टीकोन बदलत गेला. प्रामुख्याने या चित्रपटांतून आळशी, धूर्त, विकृत, वासनांध अशा प्रकारच्या आदिवासींबाबतच्या धारणा लोकांच्या मनात तयार होत गेल्या. अगदी रामायण, महाभारत यातील आदिवासी चित्रण आपण बघितले तर बिगर आदिवासी चित्रपट निर्मात्यांच्या आदिवासींकडे बघण्याच्या मानसिकतेचे दर्शन घडते. या सर्व गोष्टींमुळे आदिवासींचे स्थलांतर, आदिवासींचे संविधानिक हक्क, आदिवासींचे पर्यावरण संवर्धनातील महत्त्व, आदिवासींची संस्कृती याबाबत कधीही आवाज उठवला गेला नाही.

सन १९७० च्या दशकात आदिवासी तरुण कार्यकर्त्यांनी आदिवासींच्या जमिनीच्या हक्कांसाठी चित्रपट, लघुपट यांच्या माध्यमातून आवाज उठवायला सुरुवात केली. काहींनी आदिवासींच्या इतिहासाबाबत माहितीपट बनविण्याचे काम केले. पुणे येथील TRTI या आदिवासी संशोधन संस्थेद्वारे अनेक सांस्कृतिक माहिती पट तयार करण्यात आले. परंतु त्यात सातत्य राखण्यात आलेले नाही. आज आदिवासींच्या जीवनात विविध संघर्षमय प्रसंग येतात. शिक्षण, आरोग्य, रोजगार, शेती, कुपोषण, शोषण, संविधानिक हक्क, विस्थापन, घुसखोरी याबाबत समाजात जाणीव जागृती करणा-या चित्रपट निर्मितीची गरज आहे. त्यासाठी आदिवासी तरुणांनी यात पुढाकार घेणे आवश्यक आहे. आदिवासी विकास विभागाचा जो हजारो कोटी रुपयांचा निधी इतरत्र वळवला जातो, त्यातील काही निधी यासाठी वापरण्याची गरज आहे. असा निधी आम्हाला उपलब्ध करून द्या अशी मागणी जर जागतिक आदिवासी दिनानिमित्त एकत्रित येणाऱ्या समूहाने सरकारकडे केली तर सरकारला यावावर निर्णय घ्यावा लागेल.

गेल्या दहा बारा वर्षांपासून आम्ही भारतात जागतिक आदिवासी दिन साजरा करायला सुरुवात केलेली आहे. या दिनानिमित्त आदिवासी संस्कृती, परंपरा यांची ओळख करून देणारे कार्यक्रम साजरे केले जातात. आदिवासींच्या एका पिढीकडून दुस-या पिढीकडे संक्रमित केल्या जाणा-या प्रथा, परंपरा, प्रतीके, चित्रकला, मुल्ये, श्रद्धा, वैचारिक मांडणी यांच्या मदतीने आधुनिक काळातील आदिवासींसमोरील आव्हानांना तोंड देता येऊ शकते हि भूमिका प्रत्येक आदिवासीने समजून घेणे आवश्यक आहे. आदिवासींचे वनस्पतीविषयक ज्ञान, कलाकुसर, कला, नृत्य या आदिवासींच्या सांस्कृतिक वारशाचा भाग आहेत. त्यांच्यामुळे आज आपण कुठे आहोत याचे प्रतिबिंब समजून घेण्यास मदत होते. म्हणून आपण आपल्या कला, संस्कृती, अस्मिता आणि हक्कांच्या रक्षणासाठी संघर्ष उभा करणे आवश्यक आहे. या संघर्षात मानवतेच्या दृष्टीकोनातून काम करणा-या बिगर आदिवासी संघटनांची देखील आपण मदत घेणे आवश्यक आहे. त्यासाठी त्यांचा विश्वास संपादित करण्यासाठी आपण प्रयत्न करणे आवश्यक आहे. यातून आदिवासींच्या भविष्यवेधी विकासाला हातभार लागण्यास मदत होणार आहे.

आज जगभरात मिडियाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. काही आदिवासी सबंधित बातम्या अधूनमधून मिडीयात येत असल्या तरी त्यातील आदिवासींप्रती असणारी भूमिका अनेकदा संशयास्पद असल्याचे आपणास दिसून येते. अनेकदा चुकीचे चित्रण केले जात असल्याचे आपणास आढळून आलेले आहे. आज आंतरराष्ट्रीय स्तरावर आदिवासींचे विचारमंथन होत असताना स्थानिक पातळीवर मिडीयाला ख-या आदिवासींच्या समस्या, संस्कृती, आव्हाने यांची पुरेशी जाणीव झालेली नाही. त्यामुळे आदिवासींची सांस्कृतिक विविधता, सर्जनशीलता, नाविन्यपूर्ण संकल्पना, ओळख, संस्कृती, मानवी मुल्ये, परंपरा, बोली भाषा, इतिहास, समस्या, आव्हाने, पर्यावरण संवर्धनातील आदिवासींचे महत्त्व इत्यादी महत्त्वपूर्ण बाबींबर प्रामाणिक प्रकाश टाकण्यासाठी आदिवासी मिडीया तयार होणे आवश्यक आहे. यातून आदिवासींचा आवाज प्रभावी करण्यासाठी सामाजिक पातळीवर प्रयत्न होणे आवश्यक आहे. आज फेसबुक, व्हॉट्स अप, युट्यूब यांचा काही प्रमाणात जनजागृतीसाठी वापर केला जात असला, तरी त्यातील आशयाची व्यापकता अधिक वाढविणे आवश्यक आहे. त्यासाठी आदिवासी लेखक, कलाकारांची भूमिका महत्वाची ठरणार आहे.

भारताच्या स्वातंत्र्य लढ्यात आदिवासींनी मोठ्या प्रमाणात योगदान दिलेले आहे. परंतु दुर्दैवाने याबाबत पुरेसे लेखन झाल्याचे आपणास दिसून येत नाही. परकीय आक्रमकांना शह देण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात आदिवासींनी बलिदान दिलेले आहे. याच बलिदानातून आदिवासींच्या हक्क व अधिकारांसाठी विविध करार, वाटाघाटी व व्यवस्थांची / विभागांची निर्मिती करण्यात आलेली आहे. संविधानातील पाचवी आणि सहावी अनुसूची हा त्यातलाच एक भाग आहे. जल, जंगल व जमिनीच्या संवर्धनात आदिवासींची भूमिका आजपर्यंत महत्त्वपूर्ण राहिलेली आहे. यातूनच जंगलविषयक कायदे, जमिनविषयक कायदे, आदिवासी संरक्षणविषयक कायदे यांची निर्मिती करण्यात आलेली आहे ही बाब आदिवासी आणि बिगर आदिवासी बांधवांनी समजून घेणे आवश्यक आहे. या देशाला भांडवलादारांच्या तावडीतून वाचवायचे असेल तर आदिवासी हक्क आणि अधिकार दर्शविणा-या कायद्यांची काटेकोर अंमलबजावणी होणे आवश्यक आहे. त्यासाठी सर्वांनी आदिवासींची एकता, कायदे, कायदेविषयक तरतुदी, नियम यांचा सन्मान करणे व आदिवासींना न्याय मिळवून देण्यासाठी आवाज उठविणे आवश्यक आहे. ज्या दिवशी संविधानातील आदिवासींचे हक्क व अधिकार राजकीय एकाधिकारशाहीने संपुष्टात आणले जातील त्या दिवशी या देशातील लोकशाही, संविधान यांचे सामाजिक अस्तित्व संपुष्टात आलेले असेल याची जाणीव सर्वांनी करून घेणे आवश्यक आहे.

आज बऱ्याच ठिकाणी आदिवासी कायदे, ग्रामसभांचे अधिकार, यांचा आदर व अंमलबजावणी न केल्यामुळे जमिनी व निसर्ग संसाधनांचे प्रचंड नुकसान झालेले आहे. यामुळे आदिवासींचे अस्तित्व धोक्यात आलेले आहे. सरकारच्या दडपशाहीच्या धोरणामुळे अनेक विध्वंसकारी प्रकल्पांना आदिवासींना तोंड द्यावे लागत आहे. सध्या मणिपूर जळत आहे हे याचे ज्वलंत उदाहरण आहे. मागे पालघर जिल्ह्यातील धानीवरी येथील आदिवासी महिलांना पोलिसांनी बळाचा वापर करून जबरदस्तीने त्यांच्या घरातून बाहेर काढले होते. हि परिस्थिती उद्या कोणाच्याही बाबतीत निर्माण होऊ शकते कारण या देशाचे सत्ताधीश हे लोककल्याणकारी नव्हे तर भांडवलदारांच्या हिताचे निर्णय घेत असल्याचे सिद्ध झालेले आहे. यातून फक्त आदिवासींनीच नव्हे तर बिगर आदिवासींनी देखील बोध घेण्याची गरज आहे.

आदिवासी आज त्यांची स्वतंत्र ओळख, संस्कृती यांमुळे टिकून आहेत. आपली संस्कृती व परंपरा सामाजिक पातळीवर पुढील पिढ्यांना लोकशाही मार्गाने पोहचविण्याचे काम या डोंगरद-यांत अविरतपणे सुरु आहे. आदिवासींची संस्कृती जल, जंगल आणि जमिनीशी जोडलेली आहे याचे सहसा कौतुक होताना दिसून येत नाही. राज्यातील जमीन व जंगलविषयक मौल्यवान असे ज्ञान आदिवासींकडे आहे. आदिवासींचे हे परंपरागत ज्ञान खरे तर या राष्ट्राची अत्यंत महत्त्वाची संपत्ती आहे. याचा फायदा फक्त आदिवासींनाच होतोय असे नाही तर यातून पर्यावरण व अखंड मानवजातीचे कल्याण साधण्याचे काम केले जात असल्याची जाणीव समाजातील प्रत्येक घटकाला होणे आवश्यक आहे. आदिवासींचा सन्मान, आदर व आदिवासींच्या हक्कांची अंमलबजावणी करण्यासाठी आदिवासी व बिगर आदिवासी यांच्यात समन्वय होणे अत्यंत आवश्यक आहे. हा मानवी अस्तित्व अबाधित राखणारा सेतू बांधण्यासाठी समाजातील सर्वच घटकांनी पुढाकार घेणे व आदिवासींप्रती उदारता दाखवणे आवश्यक आहे. यातून आदिवासींना अधिक सक्षम केले जाण्यास मदत होईल व त्यांच्या आकांक्षा वृद्धिंगत होण्यास मदत होईल.

जागतिक आदिवासी दिन उत्साहात साजरा होत असताना समाजातल्या शेवटच्या घटकापर्यंत वरील पैलू पोहचविण्याची जबाबदारी आजच्या आपल्या पिढीची आहे आल्याचे आत्मभान निर्माण करणारे कार्यक्रम होणे ही काळाची गरज आहे. तसेच संयुक्त राष्ट्र संघाने घोषित केल्याप्रमाणे आदिवासींच्या आरोग्य आणि कल्याणाची खात्री, आदिवासींचा शिक्षणाचा अधिकार, संयुक्त राष्ट्र संघाचे आदिवासींच्या अधिकाराबाबतचे घोषणापत्र, आदिवासींचे स्थलांतर व आंदोलन, आदिवासी भाषा वर्ष, कोविड १९ आणि आदिवासींचे स्थितीस्थापकत्व, कोणालाही मागे न ठेवणे, आदिवासी आणि नव्या सामाजिक करारांना साद घालणे, पारंपारिक ज्ञानाच्या जतन आणि प्रसारात आदिवासी महिलांची भूमिका समजून घेणे , स्व-निर्णयासाठी बदलाचे स्वयंसेवक म्हणून आदिवासी युवकांची भूमिका नक्की काय आहे याबाबत विचार मंथन करणे आवश्यक आहे.

असो जागतिक आदिवासी दिनानिमित्त आपणास खूप खूप शुभेच्छा...!

- राजू ठोकळ
Aboriginal Voices

Address

Kalyan

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when The Voice of Society posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to The Voice of Society:

Videos

Share