16/03/2023
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਲਈ ਇਕ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਢੁੱਕਵਾਂ ਸਮਾਂ- ਇਜਲਾਸਾਂ ਦੇ ਏਜੰਡੇ
ਭਾਈ ਹਰਿਸਿਮਰਨ ਸਿੰਘ
ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਦੋ ਰਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਕਈ ਦੁਖਦ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਲਝਣਾਂ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਘਿਰਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੰਥ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਫਿਕਰਮੰਦ ਹਲਕਿਆਂ ਚੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਅਤੇ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੰਚਾਂ ਤੋਂ ਯਤਨ ਤਾਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹਨ ਕਿ ਇਤਨੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਲੜਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੋਈ ਸਾਰਥਿਕ ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਰਹੇ। ਆਖਰ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਪਸਰੀ ਇਸ ਬੇਚੈਨੀ ਦੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹਨ? ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਾਜਸੀ, ਧਾਰਮਿਕ, ਆਰਥਿਕ, ਪਾਣੀਆਂ, ਬੇਅਦਬੀਆਂ, ਕਿਸਾਨੀ, ਬੰਦੀ ਸਿੰਘਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਤ ਸਿੱਖ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਇਤਨੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਲੜਨ ਤੇ ਲੜੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ? ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਮਸਲੇ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਉਹ ਮਸਲੇ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਪੇਚੀਦਾ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੋ ਮੂਲ ਮੁੱਦਾ ਪੰਥ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ, ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਿਕ ਪਹੁੰਚ ਅਪਨਾ ਕੇ ਅਤੇ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ ਆਪਸੀ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾ ਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਰਾਹ ਤਲਾਸ਼ਣ ਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਆਪਣਾ ਜੋ ਵੀ ਏਜੰਡਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੋ ਵੀ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਵੀ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀਆਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਅਕਾਲੀ ਦਲਾਂ, ਪੰਥਕ ਧਿਰਾਂ ਸਮੇਤ ਭਾਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ, ਭਾਈ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹਵਾਰਾ, ਸ. ਗਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਲ ਖਾਲਸਾ, ਕੌਮੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਮੋਰਚਾ ਅਤੇ ਪੰਥਕ-ਧਿਰਾਂ ਆਦਿ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਸੋਚ, ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਫੈਲੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਅਤੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰਜਣਾਤਮਿਕ ਨਤੀਜਾ-ਕੇਂਦਰਿਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋਣ। ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਸਾਧਾਰਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਹਰ ਸਬੰਧਿਤ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਅਸਾਧਾਰਨ ਫੈਸਲੇ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿੱਖ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚ ਪਈਆਂ ਦੂਰੀਆਂ ਅਤੇ ਫੁੱਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਤਰਾਸਦੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਫੁੱਟ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਵੀ ਅਜਾਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਜੈ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਪਨਾਈ ਜਾਂਦੀ “ਸਰਬੱਤ ਖਾਲਸਾ” ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵ-ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਬਿਖਰੇ ਹੋਏ ਮਣਕਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਧਾਗੇ ਅਤੇ ਮੇਰੂ ਦੇ ਮਣਕੇ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਪਰੋਅ ਸਕਦੇ। ਪਰ ਅਠਾਰਵ੍ਹੀਂ ਸਦੀ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘਾਂ ਵਰਗੀ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਕਿਰਦਾਰ ਕਿਥੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਈਏ? ਜੇਕਰ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ “ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ” ਦੇ ਉਭਾਰ ਦੀ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ? ਸਿੱਖ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਕਿਵੇਂ ਵਧਾਵੇ? ਪਰ ਇਕ ਵਿਚਾਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸਥਿਤੀਆਂ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਬੇਤਰਤੀਬੀ ਵਾਲੀ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਕ ਕਾਰਗਰ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਵਿਸਮਾਦੀ-ਪੂਰਬੀ ਚਿੰਤਨ ਅਤੇ ਆਦਰਸ਼ਕ ਸਿੱਖ-ਵਿਸ਼ਵ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਪਰ ਬਿੱਲੀ ਗੱਲ ਘੰਟੀ ਕੌਣ ਬੰਨੇ? ਇਹੀ ਉਹ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਪੰਥਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਲਗ ਰਿਹਾ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਮਸਲੇ ਵਿਚ 15 ਸਾਲ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹਾਲਾਤ, ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੱਤ੍ਹਾ ਹੇਠ ਚਲ ਰਹੀ ਹਲਚਲ ਨੇ ਭਾਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹਵਾਰਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ ਨੂੰ ਪੰਥਕ ਮੰਚ ਉੱਤੇ ਉਭਰਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਬਜਾਇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਆਗੂ ਆਦਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਪੰਥਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਹਾਲਾਤ ਦਾ ਸਿੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਸਿੱਖੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਆਦਿ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸਾਰੂ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਏਗਾ, ਤਾਂ ਨਾ ਕੋਈ ਸਾਕਾਰਾਤਮਿਕ ਏਜੰਡਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਦਿਸ਼ਾ ਮਿਲ ਸਕੇਗੀ। ਹਾਲਾਤ ਦੀ ਇਸ ਤਰਾਸਦੀ ਅਤੇ ਗਰਦਿਸ਼ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸੰਦੇਸ਼ਨੁਮਾ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਹੋਏਗਾ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਤਤਕਾਲੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਆਦਿ ਵੱਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਅਕਾਲੀ-ਪੰਥਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇਕ ਨਿਯਮਿਤ ਏਜੰਡਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੰਨ 2000 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਹ ਯਤਨ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਦੋਂ ਸੁਭਾਗਵੱਸ ਸਾਡੀਆਂ ਇਹ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਖੁਦ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਵਧੇਰੇ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰਾਜਸੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਅਕਾਲੀ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਆਗੂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਲਝਣਾਂ ਵਿਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੁਦ ਭਲੀ ਭਾਂਤ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਹਨਾਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਤੇਜ ਅਤੇ ਗੌਰਵ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਨਹੀਂ ਵਰਤ ਰਹੇ। ਪਰ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਤੱਕ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋਣ ਦਾ ਖੁਦ ਕੋਈ ਠੋਸ ਬਾਨਣੂੰ ਨਹੀਂ ਬੰਨਿਆ ਜਾਏਗਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਿਆਨ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਵਰਕਿਆਂ ਵਿਚ ਗੁਆਚ ਜਾਏਗਾ।
ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਆਖਿਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਾਂਗ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ? ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕ੍ਰਿਤ ਯੋਜਨਾਬੰਧੀ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਏਜੰਡੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਹੀ ਜੇਕਰ ਇਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਖਾਲਸਾ ਸਦਨ ਵਾਂਗ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਅੰਤ੍ਰਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮਤਾ ਪਾ ਕੇ ਇਕ ਵੱਡੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਲਈ ਜਾਏ, ਤਾਂ ਨਵੀਆਂ ਪੰਥਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਵੱਡੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਕਟ ‘ਤੇ ਖੜੋ ਕੇ ਜੰਗਾਂ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ। ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤੋਂ ਇਕ ਵੱਡੀ ਸਿੰਘ ਗਰਜ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਾਲ ਵਿਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਅਸਲ ਸੈਸ਼ਨ ਬੁਲਾਉਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਸਦਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੇ ਕੁਝ ਵਿਚਾਰਵਾਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੈਸ਼ਨ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ, ਸੰਚਾਰ ਸੰਸਥਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਸਿੱਖ ਵਿੱਦਿਆ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇ। ਇਸ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਹੀ ਸਿੱਖ ਕਲਾ, ਸਿੱਖ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੀਲੇ ਸਿਰਜਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲੈਣ ਦੀ ਜੁਗਤਿ ਤੇ ਸਿੱਖ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰਮਤਾ ਰੂਪ ਵਿਚ ਫੈਸਲੇ ਲਵੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਲੀ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਸਬੰਧਿਤ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜੇ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਸਿੱਖ ਸੱਤਾ, ਭੂ-ਰਾਜਸੀ ਸਥਿਤੀ ਸਿੱਖ ਬੌਧਿਕਤਾ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਹਿਤ ਵਿਕਾਸ, ਸਿੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਪੰਥਕ ਮੀਡੀਆ, ਸਿੱਖ ਜੁਗਤਿ, ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਖੇਡ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਵਾਤਾਵਰਨ ਆਦਿ ਵਿਿਸ਼ਆਂ ਬਾਰੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤੇ ਸੋਧੇ ਜਾਣ।ਵਿਸਾਖੀ ਸਮੇਂ ਬੁਲਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਸਿੱਖ ਭੂਗੋਲਿਕ ਵਿਸਥਾਰ, ਬਦਲਦੀਆਂ ਸਿੱਖ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀਆਂ ਗਲੋਬਲ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ, ਸਹਿਯੋਗ ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਚਾਰ ਕਰਕੇ ਗੁਰਮਤੇ ਹੋਣ। ਇਹ ਸੈਸ਼ਨ ਜਿਥੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀਆਂ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰੇ, ਉਥੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਜਾਤੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਭਵਿੱਖ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕਰੇ। ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਇਹ ਸੈਸ਼ਨ ਉਪਰੋਕਤ ਮੌਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਬੁਲਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਧੀ ਅਪਨਾਈ ਜਾਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਮੁਖੀ, ਸੈਂਟਰ ਫ਼ਾਰ ਪੰਥਕ ਕ੍ਰਿਏਟੀਵਿਟੀ, ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ। ਮੋ. 9872591713
