02/09/2024
🌿🌾 Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς ~
🔶 ΤΟ ΟΝΟΜΑ αυτού του μήνα ανάγεται στον λατινικό μήνα " September, -bris " δηλαδή «έβδομος (μήνας)», επειδή ήταν 7ος στο αρχ. ρωμαϊκό ημερολόγιο, όσο αυτό κανονικά ξεκινούσε με τον Μάρτιο. Όταν όμως εισήχθη στη Ρώμη το ιουλιανό ημερολόγιο, ορίστηκε ως αρχή τού έτους ο μήνας Ιανουάριος και ο Σεπτέμβριος έγινε ο 9ος μήνας (αλλά διατήρησε την ονομασία του «έβδομος»).
◾️ Στην αρχαία Ελλάδα αντιστοιχούσε κατά το πρώτο ήμισυ στον μήνα "Μεταγειτνιώνα" (16 Αυγούστου-15 Σεπτεμβρίου) και κατά το δεύτερο ήμισυ στον "Βοηδρομιώνα" (15 Σεπτεμβρίου-13 Οκτωβρίου). ~
____
🔶 Ο ΜΗΝΑΣ αυτός πάντοτε γινόταν αισθητός ως αρχή του έτους των δραστηριοτήτων. Παλαιά για τον πόλεμο και τις γεωργικές εργασίες, αργότερα (και έως σήμερα) για το σχολείο και τις επαγγελματικές δραστηριότητες.
◾️ Αυτή η αίσθηση συμπίπτει και με την παράδοση της εκκλησίας, που επίσης μετράει το έτος από τον Σεπτέμβριο. Αυτή η παράδοση έχει ιστορική αρχή. Επί Ιουλίου Καίσαρα εισήχθη στο ρωμαϊκό κράτος ο ορισμός των φορολογικών περιόδων διάρκειας 15 ετών που ξεκινούσαν την 1η Σεπτεμβρίου. Αυτή η περίοδος έλαβε το όνομα indictio «ορισμός» (ελλην. "Ίνδικτος").
❝Εις τους παλαιούς Pωμάνους πολλά ετιμάτο αυτή εξ αρχαίων
χρόνων. Iνδικτιών δε κατά την ρωμαϊκήν, ήτοι λατινικήν
γλώσσαν, θέλει να ειπή ορισμός❞
(Νικόδημος Αγιορείτης, 18ος αι.).
Το όνομα αυτό καθιερώθηκε μετέπειτα στο Βυζάντιο, πρώτα ως "Ινδικτιών" και αργότερα ως "Ίνδικτος", αλλά με άλλη σημασία: η αρχή της φορολογικής περιόδου έγινε αρχή του ΕΤΟΥΣ.
Έτσι, ήδη από τους χρόνους του Μ. Κωνσταντίνου η 1η Σεπτεμβρίου μαρτυρείται ως εορτή της αρχής του εκκλησιαστικού έτους και έκτοτε με το όνομα «αρχή της Ινδίκτου» παρέμεινε στο εκκλησιαστικό τυπικό ώς και τις μέρες μας. Εορτάζεται δε (ειδικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο) με κάθε επισημότητα, κατά τη γλαφυρή φράση πάλι του Νικοδήμου Αγιορείτου:
❝ίνα διά μέσου της υμνωδίας και ικεσίας, οπού προσφέρομεν
εις τον Θεόν εν τη εορτή ταύτη, γένη ο Θεός ίλεως εις ημάς
και ευλογήση τον νέον χρόνον, και χαρίση τούτον εις ημάς
ευτυχή και γεμάτον από όλα τα σωματικά αγαθά❞. ~
🔶 Τέλος, ως αρχή του φθινοπώρου και ως μήνας γεμάτος από γεωργικές εργασίες, ιδίως τον τρύγο, ο Σεπτέμβριος έχει και πολλά λαϊκά ονόματα:
~Χινόπωρος, (πρώτος μήνας του Φθινοπώρου).
~Σταυριάτης / Σταυρίτης / Σταυρός (λόγω της εορτής του Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου)
~Ορτυκολόγος (λόγω των ορτυκιών που αποδημούν) ~Τρυγομηνάς ή Τρυγητής (λόγω του τρύγου)
~Σποριάρης (λόγω της προετοιμασίας της σποράς) ~Χρονογράφος (λόγω της δοξασίας ότι αυτόν τον μήνα ο χάρος καταγράφει όσους πρόκειται να πεθάνουν αυτή τη χρονιά). ~
🍂🌿 Καλό μήνα!! 🌼🌹
______
[υλικό από Γ. Μπαμπινιώτη, Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας bit.ly/2JrnABZ, λ. Σεπτέμβριος & άλλες πηγές]
__________________
#Σεπτέμβριος #Ίνδικτος #καληχρονια
______
[εικόνα: ο Σεπτέμβριος· μικρογραφία χειρογράφου "Les Très Riches Heures du duc de Berry", f 9)
wikimedia commons: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Riches_Heures_Berry-Septembre.jpg?uselang=fr&fbclid=IwY2xjawFCZoVleHRuA2FlbQIxMAABHadvLG7UuQskI3lWi3Ly8H8WttFazfw075n4KIxAV1LFymYJI-TqrBXBag_aem_aOoIvjEjTN8cItvngZ3r4A