Η εποχή

Η εποχή Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς
www.epohi.gr Η σελίδα των φίλων της εφημερίδας "Η εποχή". Αγαπάμε το μέλλον, ζούμε την Αριστερά.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Λόης Λαμπριανίδης Αν και είναι δύσκολο να συνοψιστεί πολιτικά και οικονομικά...
21/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Λόης Λαμπριανίδης

Αν και είναι δύσκολο να συνοψιστεί πολιτικά και οικονομικά η μεταπολιτευτική περίοδος σε ένα μικρό άρθρο, αυτό θα επιχειρηθεί εδώ. Αποφεύγοντας αναλυτικές περιοδολογήσεις και επιμέρους στοιχεία, θα επικεντρωθούμε σε δύο βασικές διαμορφωτικές ιδέες.

Αν και είναι δύσκολο να συνοψιστεί πολιτικά και οικονομικά η μεταπολιτευτική περίοδος σε ένα μικρό άρθρο, αυτό θα επιχειρηθεί εδώ. Αποφεύγοντας αναλυτικές περιοδο...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Γιώργος Σταθάκης Η Μεταπολίτευση ξεκίνησε εν μέσω κρίσης. Το Breton Woods, το...
21/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Γιώργος Σταθάκης

Η Μεταπολίτευση ξεκίνησε εν μέσω κρίσης. Το Breton Woods, το διεθνές σύστημα των σταθερών ισοτιμιών των εθνικών νομισμάτων με το δολάριο, είχε καταρρεύσει στα τέλη του 1971, για να ακολουθήσει η πετρελαϊκή κρίση του 1973. Η χούντα τα είχε ήδη «θαλασσώσει». Το 1974 ήταν η πρώτη χρονιά που η ελληνική οικονομία μπήκε σε ύφεση. Εντούτοις, η οικονομία ανέκαμψε γρήγορα και συνέχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς μέχρι το 1979, όπου έκλεισε ο κύκλος της μεταπολεμικής ανάπτυξης.

Ο κύκλος αυτός αφορούσε το μεγάλο μετασχηματισμό της οικονομίας την περίοδο 1953-1973, τη «χρυσή περίοδο» της καπιταλιστικής ανάπτυξης διεθνώς, την περίοδο της ηγεμονίας του κεϊνσιανισμού. Τότε, η ελληνική οικονομία διέρρηξε το αγροτικό παρελθόν της, με τη γρήγορη αστικοποίηση (και τη μετανάστευση στο εξωτερικό), τη βιομηχανική ανάπτυξη, την αναπτυσσόμενη γεωργία και, φυσικά, τις κατασκευές. Η ελληνική οικονομία αναπτυσσόταν με μέσο ρυθμό 6,2% ετησίως. Με αφετηρία το ΑΕΠ των 100 μονάδων το 1950, έφτασε στις 300 το 1967, τις 400 το 1973 και τις 500 το 1979.

Η Μεταπολίτευση ξεκίνησε εν μέσω κρίσης. Το Breton Woods, το διεθνές σύστημα των σταθερών ισοτιμιών των εθνικών νομισμάτων με το δολάριο, είχε καταρρεύσει στα τέλη του 1971...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αντώνης Μπόγρης Η Μεταπολίτευση αποτελεί μια τομή για την Ελλάδα, καθώς μετά...
21/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Αντώνης Μπόγρης

Η Μεταπολίτευση αποτελεί μια τομή για την Ελλάδα, καθώς μετά το 1974 η χώρα εισέρχεται σε μια περίοδο αποκατάστασης της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος, αποκατάστασης των ηττημένων του Εμφυλίου και σταδιακής ενίσχυσης του κράτους δικαίου και πρόνοιας.

Σημαντικά νομοθετήματα και πράξεις ισχυρού πολιτικού συμβολισμού το επιβεβαιώνουν, όπως ο νόμος για τον πολιτικό γάμο, η ίδρυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης. Η αρχή της Μεταπολίτευσης στην Ελλάδα, δηλαδή η πτώση της δικτατορίας και η αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974 δεν είναι ένα μεμονωμένο ελληνικό φαινόμενο, αλλά συναντάται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Ισπανία, Πορτογαλία) και σηματοδοτεί μια νέα εποχή σε ό,τι αφορά το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η Μεταπολίτευση αποτελεί μια τομή για την Ελλάδα, καθώς μετά το 1974 η χώρα εισέρχεται σε μια περίοδο αποκατάστασης της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος, απ...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Ντίνα ΒαΐουΗ Αθήνα, όπως κάθε (μητρο)πόλη, εκτός από τεχνικό κατασκεύασμα, ε...
20/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ντίνα Βαΐου

Η Αθήνα, όπως κάθε (μητρο)πόλη, εκτός από τεχνικό κατασκεύασμα, είναι χώρος ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων, οι πρακτικές, οι εμπειρίες, οι μνήμες των οποίων αποτυπώνονται στη συγκρότησή του συγχρονικά και από γενιά σε γενιά.

Η πόλη δηλαδή είναι συλλογικό έργο, το οποίο ενσωματώνει, πέρα από τις ιστορίες των ισχυρών, το μόχθο και την παρέμβαση των πολλών, από διαφορετικές και κοινωνικά άνισες θέσεις.

Στην ανάπτυξή της μπορεί κανείς να εντοπίσει σημαντικές «ανατροπές», αλλά και εξίσου σημαντικές διαχρονικές «σταθερές», γύρω από τις οποίες συγκροτήθηκαν βιώσιμες και βιωμένες καθημερινότητες, όπως και διαδικασίες κοινωνικής ένταξης και συνοχής, πλούσιες σε ανθρώπινη εργασία, τυπική και άτυπη, αμειβόμενη και μη.

Η Αθήνα, όπως κάθε (μητρο)πόλη, εκτός από τεχνικό κατασκεύασμα, είναι χώρος ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων, οι πρακτικές, οι εμπειρίες, οι μνήμες των οποίων αποτυπώνοντα...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Μπετίνα Ντάβου Στον πυρήνα των ραγδαίων μετατροπών της τελευταίας πεντηκοντα...
20/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Μπετίνα Ντάβου

Στον πυρήνα των ραγδαίων μετατροπών της τελευταίας πεντηκονταετίας βρίσκονται δύο ζητήματα που ενέχουν μεγάλο ψυχολογικό φόρτο: (α) η επιτάχυνση της ζωής και (β) ο υπερπολλαπλασιασμός των πληροφοριών.

Ήδη προ εικοσαετίας, οι κοινωνιολόγοι προειδοποιούσαν για τα δεινά της επιτάχυνσης, για τη συνεχή μετατροπή των πάντων με ολοένα και ταχύτερους ρυθμούς, για τον τεμαχισμό του χρόνου σε όλο και περισσότερες αποσπασματικές, παράλληλες δραστηριότητες που εμποδίζουν την προσήλωση, για το ότι όλα όσα μπορούν να γίνουν γρήγορα απειλούν να εξαφανίσουν όλα όσα θα έπρεπε να γίνονται αργά.
Αυξήθηκε η ταχύτητα με την οποία καλούμαστε να προσαρμοστούμε σε διαρκώς ανανεούμενες τεχνολογίες και να επεξεργαστούμε ολοένα και περισσότερες πληροφορίες.

Το ραδιόφωνο χρειάστηκε 38 χρόνια για να ενσωματωθεί στην καθημερινή ζωή, η τηλεόραση 13, ενώ η Google μόνον 88 ημέρες. Και μια εβδομαδιαία έκδοση των New York Times περιέχει σήμερα περισσότερες πληροφορίες από όσες ένας μέσος άνθρωπος στη Βρετανία του 17ου αιώνα θα εκτίθετο σε όλη του τη ζωή.

Στον πυρήνα των ραγδαίων μετατροπών της τελευταίας πεντηκονταετίας βρίσκονται δύο ζητήματα που ενέχουν μεγάλο ψυχολογικό φόρτο: (α) η επιτάχυνση της ζωής και (β) ο ....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Σίσσυ Βωβού Η δυσκολία κινητοποίησης της μνήμης σχετικά με την πορεία της τη...
20/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Σίσσυ Βωβού

Η δυσκολία κινητοποίησης της μνήμης σχετικά με την πορεία της τηλεόρασης στο χρόνο λαμβάνει συχνά σημαντικές διαστάσεις όταν ανακαλούνται αποσπασματικά –πολλές φορές συνειρμικά– θραύσματα περιπτώσεων από τη λειτουργία του μέσου και, επίσης, ένα ιδεώδες ως προς το δέον (πώς θα έπρεπε να λειτουργεί η τηλεόραση) και την απόκλιση από αυτό. Επομένως, οι απαντήσεις που δίνονται σχετικά με την εξέλιξη του μέσου και της σχέσης του με την κοινωνία είναι συνάρτηση των κριτηρίων που επιλέγουμε κάθε φορά για να γράψουμε την ιστορία του.

Το πρώτο νήμα που ακολουθούμε για να εννοήσουμε και να θέσουμε σε ένα πλαίσιο την εξέλιξη της ελληνικής τηλεόρασης είναι στενά συνδεδεμένο με τη γέννηση και, κυρίως, την εξέλιξη του μέσου υπό το δικτατορικό καθεστώς. Ποια η εξέλιξη ενός μέσου επικοινωνίας και ενημέρωσης του οποίου οι συνθήκες δημιουργίας συνυφαίνονται με ένα ταραγμένο πολιτικό καθεστώς, δημοκρατικά ελλιπές; Στη συνέχεια, ποιος ο συσχετισμός δύναμης μεταξύ του πολιτικού καθεστώτος και της τηλεόρασης στο πλαίσιο ενός απορρυθμισμένου οπτικοακουστικού τοπίου από τη δεκαετία του ’90 και μετά; Η προβληματική αυτή, ήτοι οι σχέσεις μεταξύ πολιτικής και τηλεόρασης, ξεπερνά τα εθνικά σύνορα των κρατών, έστω κι αν εξετάζονται με βάση τις ιδιαιτερότητες της κάθε κοινωνίας.

Η δυσκολία κινητοποίησης της μνήμης σχετικά με την πορεία της τηλεόρασης στο χρόνο λαμβάνει συχνά σημαντικές διαστάσεις όταν ανακαλούνται αποσπασματικά –πολλές ...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Σταυρούλα Μιχελή Από το 1974 μέχρι σήμερα, το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλά...
20/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Σταυρούλα Μιχελή

Από το 1974 μέχρι σήμερα, το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές. Το άρθρο αποπειράται να αναδείξει κάποιες από αυτές ανά δεκαετία, επικεντρώνοντας στην περίοδο 2019 -2024.

Από το 1974 μέχρι σήμερα, το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές. Το άρθρο αποπειράται να αναδείξει κάποιες από αυτές ανά δεκαετία, επικ....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Κώστας Φωτάκης, Αλέξανδρος ΣελίμηςΗ συζήτηση για το ρόλο της επιστημονικής έ...
20/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Κώστας Φωτάκης, Αλέξανδρος Σελίμης

Η συζήτηση για το ρόλο της επιστημονικής έρευνας στην κοινωνία και την οικονομική ανάπτυξη είναι ανοιχτή εδώ και χρόνια στη χώρα και διεθνώς. Η γνώση που προκύπτει από την έρευνα συχνά εμφανίζεται αποκομμένη από το κοινωνικό γίγνεσθαι και αναφέρεται ως πολιτικά «ουδέτερη».

Ωστόσο, έχει πάντα πρόσημο που εν πολλοίς καθορίζεται από τις πολιτικές που εφαρμόζονται για τη χρήση ή κατάχρηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και την παραγωγή γνωσιακού κεφαλαίου. Αναπόφευκτα, οι δημόσιες πολιτικές για την έρευνα αποτελούν απότοκα του ιδεολογικού περιβάλλοντος που επικρατεί και, κατ’ επέκταση, του αναπτυξιακού προτύπου που προτάσσεται.



Η συζήτηση για το ρόλο της επιστημονικής έρευνας στην κοινωνία και την οικονομική ανάπτυξη είναι ανοιχτή εδώ και χρόνια στη χώρα και διεθνώς. Η γνώση που προκύπτει ...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Δημήτρης Τζιόβας Η περίοδος της Μεταπολίτευσης συμπίπτει με δύο διεθνείς επι...
17/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Δημήτρης Τζιόβας

Η περίοδος της Μεταπολίτευσης συμπίπτει με δύο διεθνείς επιστημολογικές εξελίξεις: τη «μνημονική στροφή» και την ανάδειξη της «μυθοπλασίας του τραύματος». Οι έννοιες του τραύματος και της (μετα)μνήμης που ήρθαν στο προσκήνιο τις τελευταίες δεκαετίες προσφέρουν ένα νέο πλαίσιο για να δούμε πώς αλλάζει η σχέση έθνους, ιστορίας και μυθιστορήματος μετά τη Mεταπολίτευση.

Τα «μεγάλα» εθνικά θέματα αποφεύγονται και η ιστορία φωτίζεται από τα κάτω μέσω του τοπικού, του περιθωριακού και του μικροϊστορικού, ενώ έρχονται στην επιφάνεια αποσιωπημένες ή άγνωστες πτυχές της εθνικής ιστορίας. Διακριτικό στοιχείο αυτών των εξελίξεων είναι η επανεμφάνιση του ιστορικού μυθιστορήματος αλλά και η υπονόμευση ή η υπέρβασή του.

Η περίοδος της Μεταπολίτευσης συμπίπτει με δύο διεθνείς επιστημολογικές εξελίξεις: τη «μνημονική στροφή» και την ανάδειξη της «μυθοπλασίας του τραύματος». Οι ένν....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αλεξάνδρα ΒουτζουράκηΤο ελληνικό θέατρο έχει κάνει μια μεγάλη και σημαντική ...
17/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Αλεξάνδρα Βουτζουράκη

Το ελληνικό θέατρο έχει κάνει μια μεγάλη και σημαντική πορεία σε πολλά επίπεδα τα τελευταία πενήντα χρόνια. Οι νέες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που προέκυψαν μετά το 1976 έδωσαν στους έλληνες καλλιτέχνες περισσότερη ελευθερία, ενώ το άνοιγμα στην Ευρώπη εκσυγχρόνισε σταδιακά και την ελληνική θεατρική σκηνή.

Το ελληνικό θέατρο έχει κάνει μια μεγάλη και σημαντική πορεία σε πολλά επίπεδα τα τελευταία πενήντα χρόνια. Οι νέες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που προέκυψα....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Ρέα ΒαλντένΟ κινηματογράφος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας δεν είναι ένας....
17/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ρέα Βαλντέν

Ο κινηματογράφος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας δεν είναι ένας. Μπορεί να χωριστεί σε τρεις περιόδους, με βάση ενδο-φιλμικά κριτήρια, όπως οι τρόποι αναπαράστασης και αφήγησης, και η θεματολογία, αλλά και με βάση τις συνθήκες κινηματογραφικής παραγωγής και θέασης, καθώς και το ευρύτερο πλαίσιο της εποχής: 1974-1989, 1989-2009, 2009-2024. Η ελευθερία της έκφρασης και η αποδοχή του ως τέχνη τον διαφοροποιούν από τον ελληνικό κινηματογράφο των δεκαετιών που προηγήθηκαν.

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και η ΕΡΤ τον συν-διαμορφώνουν σε όλη την πεντηκονταετία. Η ιστορία της χώρας και του κινηματογράφου της είναι παράλληλες, αλλά δεν ταυτίζονται. Και ακόμα, το κείμενο αυτό είναι ένα γρήγορο σκίτσο. Αναπόφευκτα διαπράττει αδικίες.

Ο κινηματογράφος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας δεν είναι ένας. Μπορεί να χωριστεί σε τρεις περιόδους, με βάση ενδο-φιλμικά κριτήρια, όπως οι τρόποι αναπαράσταση...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Γιώργος ΚατσαμάκηςΓια έναν συνομήλικο με τη Μεταπολίτευση η καταγραφή των φα...
17/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Γιώργος Κατσαμάκης

Για έναν συνομήλικο με τη Μεταπολίτευση η καταγραφή των φαινομένων της είναι περίπου αυτοβιογραφία – πόσο μάλλον που αυτή εστιάζει στον κόσμο του βιβλίου, μέσα στον οποίο ζω ως αναγνώστης και ως επαγγελματίας.

Η καταγραφή αυτή θα είναι μονάχα ενδεικτική και αναγκαστικά ελλιπής. Προφανώς η ελληνική ιστορία του βιβλίου δεν έχει ασυνέχειες, τα φαινόμενα επαναλαμβάνονται με ποικίλους τρόπους τουλάχιστον μέσα στον 20ό αιώνα, όμως η Μεταπολίτευση ως πλαστά ενιαίος ιστορικός χρόνος εμφάνισε σίγουρα συγκεκριμένες δυνάμεις που καθόρισαν τον πολιτισμό –και συγκεκριμένα το βιβλίο–, τόσο πολιτικές όσο και οικονομικές.

Για έναν συνομήλικο με τη Μεταπολίτευση η καταγραφή των φαινομένων της είναι περίπου αυτοβιογραφία – πόσο μάλλον που αυτή εστιάζει στον κόσμο του βιβλίου, μέσα στ....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Σοφία ΒιδάληΤι μπορεί να πει κάποιος για την εγκληματικότητα, τα αίτια και τ...
16/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Σοφία Βιδάλη

Τι μπορεί να πει κάποιος για την εγκληματικότητα, τα αίτια και την έκτασή της κατά την Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία; Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη δικτατορία και τη δημοκρατία ως προς τις διαστάσεις και την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, αλλά και το πώς διαμορφώνεται αυτό το φαινόμενο υπό την επίδραση ιστορικών συγκυριών; Ή μήπως είναι άσχετο με αυτές;

Βέβαια, κάθε σύγκριση ανάμεσα σε ιστορικές περιόδους, η οποία διέπεται από μια ελάχιστη σοβαρότητα, πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι η εγκληματικότητα και η έκτασή της διαμορφώνονται πάντα σε συνάρτηση με τις συνθήκες που την προκαλούν, τη νομοθεσία και την αντίδραση του κράτους.

Έτσι, υποθέσεις όπως του Κοεμτζή, του Λυμπέρη, αλλά και του Φραντζή και των αδελφών Παλαιοκώστα, σε σύγκριση με ειδεχθή εγκλήματα που και στις μέρες μας συμβαίνουν, μας οδηγούν σε κάποια πρώτα συμπεράσματα: τα εγκλήματα που προανέφερα, παρά τη σοβαρότητά τους, δεν συσχετίστηκαν στην εποχή τους με το φόβο του εγκλήματος, ούτε με γενικότερες τάσεις της εγκληματικότητας, ούτε αποτελούν δείγμα αντιπροσωπευτικό της γενικής εγκληματικότητας της κάθε εποχής σε καμία περίπτωση. Σήμερα, η βία μοιάζει να είναι αυτοσκοπός και έχει χάσει το λειτουργικό της χαρακτήρα.

Τι μπορεί να πει κάποιος για την εγκληματικότητα, τα αίτια και την έκτασή της κατά την Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία; Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη δικτατορία και τη δημοκρα...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Δημήτρης Γ. Υφαντής Η εξάρτηση από ουσίες της νεοτερικότητας (μορφίνη, ηρωίν...
16/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Δημήτρης Γ. Υφαντής

Η εξάρτηση από ουσίες της νεοτερικότητας (μορφίνη, ηρωίνη, κοκαΐνη κ.λπ.), μεταπολεμικά και για αρκετές δεκαετίες, σε αντίθεση με το Μεσοπόλεμο και την Κατοχή, δεν απασχολούσε ιδιαίτερα την ελληνική κοινή γνώμη. Για λόγους που δεν είναι της παρούσης, το φαινόμενο της εξάρτησης (όχι της χρήσης) από παράνομες ουσίες βρισκόταν σε πλήρη ύφεση.

Μετά τον πόλεμο η εξάρτηση αφορά κάποιες μικρές ομάδες ανθρώπων, που βρίσκονται στις παρυφές του νόμου και της κοινωνικής ζωής και συναντώνται συνήθως στα κέντρα των πόλεων, στα λιμάνια και στις φυλακές. Περί το 1970 εμφανίζονται στον «χώρο της εξάρτησης» μικρές ομάδες νέων, με πολιτισμικές αφετηρίες και αναφορές στα κινήματα αμφισβήτησης, κυρίως της Ευρώπης. Να σημειωθεί ότι όλα τα ανωτέρω κατά κανόνα αφορούν νέους των μεσαίων και κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων που ζουν στα αστικά κέντρα της χώρας. Την ίδια εποχή, όπως και κατά το παρελθόν, συναντάται χρήση «παραδοσιακών» ουσιών όπως η κάνναβη και σπανιότερα το όπιο, τόσο στην πόλη όσο και στην περιφέρεια.

Η εξάρτηση από ουσίες της νεοτερικότητας (μορφίνη, ηρωίνη, κοκαΐνη κ.λπ.), μεταπολεμικά και για αρκετές δεκαετίες, σε αντίθεση με το Μεσοπόλεμο και την Κατοχή, δεν απ....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Γιάννης ΖαϊμάκηςΟ αθλητισμός στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης γνώρισε μια...
16/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Γιάννης Ζαϊμάκης

Ο αθλητισμός στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης γνώρισε μια διαδικασία μετάβασης από μια συνθήκη πατερναλιστικού ελέγχου των αθλητικών θεσμών και πρακτικών που είχε επιβάλει η δικτατορία των συνταγματαρχών σε ένα νέο πλαίσιο εκδημοκρατισμού τους. Οι εκλογικές διαδικασίες επανήλθαν στις μέχρι τότε χειραγωγημένες αθλητικές ομοσπονδίες, χωρίς ωστόσο να αποκόπτονται πλήρως οι δεσμοί με το πατερναλιστικό κομματικό κράτος.

Στις πρώτες δεκαετίες μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας ιδρύονται οι πρώτοι Σύνδεσμοι Αμειβομένων Αθλητών, επαναλειτουργούν οι Σύνδεσμοι Οπαδών που φέρνουν νέα πρότυπα συλλογικής έκφρασης στις κερκίδες των σταδίων (πανό, σημαίες, τραγούδια, συνθήματα, χορογραφίες κ.ά.) και τα σωματεία της Α΄ Εθνικής ποδοσφαίρου μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρείες (1979) που προσελκύουν το ενδιαφέρον ισχυρών οικονομικών παραγόντων και επενδυτικών κεφαλαίων, μερικές φορές αμφιβόλου προέλευσης (το σκάνδαλο Κοσκωτά είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα).

Ο αθλητισμός στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης γνώρισε μια διαδικασία μετάβασης από μια συνθήκη πατερναλιστικού ελέγχου των αθλητικών θεσμών και πρακτικών που ...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Γιάννης ΜπαλαμπανίδηςΕίναι τέτοια η εποχή που της ταιριάζουν οι επέτειοι, οι...
15/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Γιάννης Μπαλαμπανίδης

Είναι τέτοια η εποχή που της ταιριάζουν οι επέτειοι, οι ευκαιρίες για ανασκόπηση ή για νοσταλγία, ειδικά όταν η αφορμή είναι η συμπλήρωση μιας ωραίας, στρογγυλής χρονικής περιόδου. Όπως τα πενήντα χρόνια Μεταπολίτευσης, που τα γιορτάζουμε αυτό το δύσκολο καλοκαίρι της αφόρητης ζέστης και της δυστοπίας του υπερτουρισμού.

Τα γιορτάζουμε με τρόπο κάπως εξαναγκαστικό, σαν υποχρέωση που κάποτε γράψαμε στο ημερολόγιο και είναι πολύ αργά για να τη σβήσουμε, σαν κοκτέιλ πάρτι σε έναν καθωσπρέπει κήπο στο κέντρο της πόλης, σαν μνημόσυνο για κάποιον που δεν είμαστε σίγουροι εάν πέθανε ή ζει ακόμη.

Η ευγενική πρόσκληση της Εποχής που έφτασε στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο έγραφε πάνω: ένα κείμενο για τα βασικά ιδεολογικά ντιμπέιτ της Μεταπολίτευσης.

Ένδυμα ημιεπίσημο, θέμα βαρύ κι ασήκωτο. Τι να ξεχωρίσεις από μια περίοδο μισού αιώνα στην οποία διαμορφώθηκαν οι βασικές ορίζουσες της εποχής μας και του τρόπου με τον οποίο τη σκεφτόμαστε;

Τι να κορφολογήσεις από αυτό το απέραντο περιβόλι συγκρούσεων που παρότι αφορούσαν το πεδίο των ιδεών κάθε άλλο παρά αναίμακτες ήταν;

Είναι τέτοια η εποχή που της ταιριάζουν οι επέτειοι, οι ευκαιρίες για ανασκόπηση ή για νοσταλγία, ειδικά όταν η αφορμή είναι η συμπλήρωση μιας ωραίας, στρογγυλής χρ....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ πατήρ Αντώνιος ΠινακούλαςΗ συζήτηση για τη σχέση εκκλησίας και κράτους στη Μ...
15/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

πατήρ Αντώνιος Πινακούλας

Η συζήτηση για τη σχέση εκκλησίας και κράτους στη Μεταπολίτευση θυμίζει τις δύο εμβληματικές φιγούρες της εποχής, τον αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ και τον γραμματέα του ΚΚΕ Χαρίλαο Φλωράκη.

Συντοπίτες, αντάρτες στο βουνό επί Κατοχής, ο ένας στον ΕΔΕΣ και ο άλλος στον ΕΛΑΣ.

Ο πρώτος, μετά την αντιστασιακή και κοινωνική του δράση, γίνεται μητροπολίτης Άρτας, προάγεται σε μητροπολίτη Ιωαννίνων, και με την παρέμβαση του Ιωαννίδη εκλέγεται αρχιεπίσκοπος Αθηνών το 1973.

Ο καπετάν Γιώτης, μετά τη συντριβή του ΔΣΕ, πέρασε στην εξορία και στην παράνομη δράση του ΚΚΕ. Εκλέγεται αργότερα γενικός γραμματέας του, και με αυτή την ιδιότητα επιστρέφει στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Ο πρώτος ανέρχεται από τις δομές του αυταρχικού και κατασταλτικού μετεμφυλιακού κράτους και ο άλλος από τους σκληρούς κομματικούς μηχανισμούς τού εκτός νόμου κόμματος. Με τη θυμοσοφία τους, τον αφοριστικό λόγο και τη διαλλακτικότητα, απολάμβαναν τον γενικό σεβασμό και την αναγνώριση ως «Νέστορες» της Μεταπολίτευσης.

Η αναγνώριση ήταν ταυτόχρονα συνενοχή, που φαινόταν στο κλείσιμο του ματιού και τη θυμηδία που προκαλούσαν οι δημόσιες παρεμβάσεις τους. Ταυτόχρονα, όμως, θύμιζαν και θυμίζουν την πραγματική πλευρά της δημόσιας ζωής του τόπου μας, εκείνης που αντιστέκεται σε κάθε προσπάθεια θεώρησης του παρελθόντος, του παρόντος και –γιατί όχι;– του μέλλοντος στις καθαρές λύσεις, στις μεγάλες τομές και στις ασυνέχειες.

Η συζήτηση για τη σχέση εκκλησίας και κράτους στη Μεταπολίτευση θυμίζει τις δύο εμβληματικές φιγούρες της εποχής, τον αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ και τον γραμματέα του ....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Νίκος Ξυδάκης Πενήντα χρόνια από τη Μεταπολίτευση, με πολλαπλές αποτιμήσεις....
14/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Νίκος Ξυδάκης

Πενήντα χρόνια από τη Μεταπολίτευση, με πολλαπλές αποτιμήσεις. Από διαφορετικές σκοπιές, με διαφορετικούς σκοπούς: Τα μπλοκ εξουσίας και οι ενσωματωμένοι διανοούμενοι αποτιμούν, και προβάλλουν τις ερμηνείες τους με αξιώσεις καθολικής ισχύος, και κυρίως κατίσχυσης. Η δημόσια ιστορία, η δημόσια μνήμη είναι πεδίο ηγεμονίας. Οι αποτιμήσεις άρα δεν είναι πολιτικά ουδέτερες.

Ούτε η αποτίμηση των πολιτισμικών τάσεων, των πρακτικών και των δυναμικών που εκδιπλώθηκαν στη διάρκεια των (μη ενιαίων) πενήντα ετών είναι ουδέτερη. Πολύ περισσότερο που στη διάρκεια της περιόδου εκδηλώθηκαν πολιτισμικές πρακτικές και συγκρούσεις με πολιτικό και ταξικό υπόβαθρο.

Πενήντα χρόνια από τη Μεταπολίτευση, με πολλαπλές αποτιμήσεις. Από διαφορετικές σκοπιές, με διαφορετικούς σκοπούς: Τα μπλοκ εξουσίας και οι ενσωματωμένοι διανοούμ...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Μιχάλης ΝικολακάκηςΗ μετάβαση της χώρας από το καθεστώς της στρατιωτικής δικ...
14/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Μιχάλης Νικολακάκης

Η μετάβαση της χώρας από το καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας σε αυτό μιας εύθραυστης αλλά ζωντανής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας συνοδεύτηκε και από την κληροδότηση των οικονομικών αντιφάσεων της Επταετίας. Κατά τη διάρκεια της Χούντας η ελληνική οικονομία είχε επιδοθεί σε ένα ράλι δημοσιονομικής και πιστωτικής επέκτασης για την ενίσχυση της οικοδομής και του τουριστικού κλάδου. Ο καλπάζων πληθωρισμός μετά την πετρελαϊκή κρίση του ’73 είχε θέσει αυτές τις επιλογές υπό αμφισβήτηση.

Το «άφρων η τουριστική πολιτική της επταετίας», όπως ανέφερε τις μέρες της αποκατάστασης της δημοκρατίας ένα άρθρο του Οικονομικού Ταχυδρόμου, δεν αφορούσε μόνο τον συγκεκριμένο κλάδο φυσικά, αλλά ένα συνολικό μοντέλο κοινωνικής και οικονομικής αναπαραγωγής που είχε φτάσει στο απόγειο του κατά την Επταετία και το οποίο έπρεπε να επανεξεταστεί. Ο τουρισμός λοιπόν στη Μεταπολίτευση ήταν, εν αρχή, υπό αμφισβήτηση.

Η μετάβαση της χώρας από το καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας σε αυτό μιας εύθραυστης αλλά ζωντανής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας συνοδεύτηκε και από την κληρ...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Δημήτρης ΛάλλαςΗ είσοδος ενός κοινωνικού σχηματισμού στο μοντέλο της καταναλ...
11/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Δημήτρης Λάλλας

Η είσοδος ενός κοινωνικού σχηματισμού στο μοντέλο της καταναλωτικής κοινωνίας μπορεί να αναγνωσθεί βάσει του κεντρικού ρόλου που διαδραματίζει πια η κατανάλωση ως προς την κοινωνική ενσωμάτωση των υποκειμένων, τη συγκρότηση της προσωπικής και κοινωνικής ταυτότητας, τη συστημική αναπαραγωγή.

Πρόκειται για το αναλυτικό πρίσμα δια του οποίου ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν (2002) επιχειρεί να εντοπίσει τον μετασχηματισμό των δυτικών κοινωνιών από βιομηχανικές σε καταναλωτικές.

Η μετάβαση στο μοντέλο της καταναλωτικής κοινωνίας δεν σηματοδοτεί ένα κάποιο τέλος της εργασίας, ούτε των κοινωνικών ανισοτήτων και των ταξικών διαχωρισμών, αλλά την υποκατάσταση της κεντρικότητας της εργασίας από την κατανάλωση όσον αφορά τη διαμόρφωση των κινήτρων δράσης και των κριτηρίων αποτίμησης αυτής, των σχέσεων των υποκειμένων με τον εαυτό, τους άλλους, τα αντικείμενα, τον κοινωνικό και φυσικό χώρο και τον χρόνο, και των σχημάτων κατανόησης και περιγραφής των σχέσεων αυτών, τα κριτήρια κοινωνικής ένταξης και αποκλεισμού, τα καθεστώτα διανομής του πλούτου, τη διαμόρφωση της αγοράς εμπορευμάτων-αγαθών και των θεσμών/μέσων κατανάλωσης και των στρατηγικών προώθησης (μάρκετινγκ, διαφήμιση), ακόμη και όψεων του μοντέλου πολιτικής διακυβέρνησης.

Η είσοδος ενός κοινωνικού σχηματισμού στο μοντέλο της καταναλωτικής κοινωνίας μπορεί να αναγνωσθεί βάσει του κεντρικού ρόλου που διαδραματίζει πια η κατανάλωση ω...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Βύρων ΚοτζαμάνηςΗ δημογραφική εικόνα της χώρας μας σήμερα διαφέρει σημαντικά...
11/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Βύρων Κοτζαμάνης

Η δημογραφική εικόνα της χώρας μας σήμερα διαφέρει σημαντικά από αυτή της δεκαετίας του ’70. Συνοψίζοντας τις βασικές εξελίξεις της τελευταίας πεντηκονταετίας θα αναφέρουμε:

1) την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο τμήμα της επικράτειας, καθώς ένας στους δύο κατοίκους της χώρας μας διαμένει πλέον στο 2% της συνολικής επιφάνειας και σε 75 από τις 6.138 Δημοτικές-Τοπικές Κοινότητές της (άμεση επίπτωση του μεταπολεμικού μοντέλου ανάπτυξης που οδήγησε στην εγκατάλειψη ενός μεγάλου τμήματος της υπαίθρου και στη συγκέντρωση στα μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως στις μητροπολιτικές περιοχές Αθηνών και Θεσσαλονίκης),

2) τη συνεχή αύξηση των προσδόκιμων ζωής (+9 χρόνια στη γέννηση και +5 χρόνια στα 65 έτη την τελευταία πεντηκονταετία) αλλά και την επιβράδυνση των κερδών τις τελευταίες δεκαετίες (μια επιβράδυνση που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στα διαρκώς αυξανόμενα προβλήματα του δημόσιου συστήματος υγείας),

3) τη μείωση του αριθμού των παιδιών που αποκτούν οι διαδοχικές γενεές (οι γυναίκες που γεννήθηκαν γύρω στο 1985 θα κάνουν λιγότερα 1,5 παιδιά, ενώ οι μητέρες τους που γεννήθηκαν το 1960 έκαναν 2,0) και τη συνακόλουθη πτώση των γεννήσεων, καθώς, σε αντίθεση με άλλες χώρες, δεν συγκροτήθηκε στη χώρα μας ένα ευνοϊκό για τη δημιουργία οικογένειας και την απόκτηση παιδιών περιβάλλον,

4) τον υπερδιπλασιασμό σχεδόν του ειδικού βάρους των πολιτών 65 ετών και άνω (από το 12% το 1975 στο 23% του πληθυσμού σήμερα) που οφείλεται στην αύξηση των προσδόκιμων ζωής και στη μείωση των γεννήσεων,

5) τη μετατροπή των μεταναστευτικών μας ισοζυγίων από θετικά μέχρι τα τέλη του 2000 (παλινόστηση τις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 τμήματος των Ελλήνων που εγκατέλειψαν τη χώρα μας τις προηγούμενες δεκαετίες και, μετά το 1990, εγκατάσταση στη χώρα μας οικονομικών μεταναστών από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες) σε αρνητικά, μετά το 2010, εξαιτίας της φυγής στο εξωτερικό των νέων μας και, τέλος,

6) τις σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση και δομή των νοικοκυριών/οικογενειών (αύξηση των μονογονεϊκών νοικοκυριών, μείωση του ειδικού βάρους των εδραζόμενων στο γάμο πυρηνικών οικογενειών, αύξηση των μονομελών νοικοκυριών).

Η δημογραφική εικόνα της χώρας μας σήμερα διαφέρει σημαντικά από αυτή της δεκαετίας του ’70. Συνοψίζοντας τις βασικές εξελίξεις της τελευταίας πεντηκονταετίας θα ....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ:ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΌΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣΦωτεινή ΑβδελλήΟ 20ός αιώνας υπήρξε, συνολικά, καθοριστικός για την εξέλιξη τω...
11/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ:ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΌΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣ

Φωτεινή Αβδελλή

Ο 20ός αιώνας υπήρξε, συνολικά, καθοριστικός για την εξέλιξη των αντιλήψεων για την παιδική ηλικία, αλλά και για τις μετατοπίσεις της θέσης του παιδιού στην ελληνική κοινωνία. Η ιστορική έρευνα μπορεί να σταθεί στην καταστροφική περίοδο του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου και του Εμφυλίου, περίοδο που οδήγησε στα πρώτα ιδρύματα παιδιών και εφήβων, υπό το αναμορφωτικό πρόγραμμα της Φρειδερίκης. Τα χιλιάδες ορφανά του πολέμου, αλλά και οι διώξεις των κομμουνιστών γονέων, οδήγησαν στη δημιουργία των πρώτων ιδρυμάτων για παιδιά και συγκεκριμένα στις Παιδουπόλεις και στις Βασιλικές Τεχνικές Σχολές[1], βάζοντας έτσι τα θεμέλια για ένα σύστημα παιδικής προστασίας απομακρυσμένο από τη βούληση του ίδιου του παιδιού και της οικογένειάς του.

Ο 20ός αιώνας υπήρξε, συνολικά, καθοριστικός για την εξέλιξη των αντιλήψεων για την παιδική ηλικία, αλλά και για τις μετατοπίσεις της θέσης του παιδιού στην ελληνική...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Θάλεια ΔραγώναΟ σταθμός της Μεταπολίτευσης σηματοδοτεί ένα πέρασμα από το πα...
10/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Θάλεια Δραγώνα

Ο σταθμός της Μεταπολίτευσης σηματοδοτεί ένα πέρασμα από το παλιό στο καινούργιο σε πλήθος εκφάνσεων της κοινωνικής ζωής. Πώς αυτό το πέρασμα αποτυπώνεται στην οικογένεια; Πόσο έχει αλλάξει η οργάνωση και το βίωμα της οικογένειας τα τελευταία πενήντα χρόνια; Με τα κινήματα φύλου και σεξουαλικότητας, τα αιτήματα των μονογονεϊκών και ομογονεϊκών οικογενειών, καθώς και τους νέους τρόπους αναπαραγωγής, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι γίναμε μάρτυρες μιας αποδομητικής δυναμικής.

Την ίδια στιγμή, σε πρόσφατη έρευνα της Kapa Research, το 89% εκφράζει μεγάλη εμπιστοσύνη στον θεσμό της οικογένειας. Και αυτό ισχύει ανεξάρτητα από ηλικιακές κατηγορίες, φύλο, θρησκεία, πολιτική τοποθέτηση ή από το αν οι ερωτώμενοι/ες έχουν κάνει ή όχι επιλογή γάμου/συμβίωσης/απόκτησης παιδιών. Εμφανίζεται λοιπόν η οικογένεια ως θεσμός πανίσχυρος.

Ο σταθμός της Μεταπολίτευσης σηματοδοτεί ένα πέρασμα από το παλιό στο καινούργιο σε πλήθος εκφάνσεων της κοινωνικής ζωής. Πώς αυτό το πέρασμα αποτυπώνεται στην οι....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αντώνης ΛιάκοςΗ Μεταπολίτευση δεν είναι μια οποιαδήποτε περίοδος. Eίναι ένας...
09/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Αντώνης Λιάκος

Η Μεταπολίτευση δεν είναι μια οποιαδήποτε περίοδος. Eίναι ένας από τους τέσσερις πυλώνες της εθνικής μνήμης που βρίσκονται ανάμεσα στα ιστορικά γεγονότα και στις προσδοκίες μας. Συχνά μάλιστα αναμετριώνται και κρίνονται με βάση αυτές. «Πανηγύρι της δημοκρατίας» χαρακτηρίζω τη Μεταπολίτευση στο βιβλίο μου «Ο ελληνικός 20ός αιώνας». Αυτό το πανηγύρι έχει μια ιδιαίτερη θέση στο ελληνικό πολιτικό φαντασιακό.

Έχει τα χαρακτηριστικά ενός «χωροχρόνου», ενός γεγονότος που αποσπάται από τους πραγματικούς ιστορικούς όρους και στο οποίο προβάλλονται και συγχωνεύονται ιδέες υπέρβασης της ελληνικής κακοδαιμονίας, εξυγίανσης του πολιτικού βίου, βαθέος εκδημοκρατισμού, ιδέες κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ γίνεται μέτρο του πώς θα έπρεπε να γίνουν τα πράγματα. Συγχωνεύεται δηλαδή με τις προσδοκίες που το γέννησαν.

Η Μεταπολίτευση δεν είναι μια οποιαδήποτε περίοδος. Eίναι ένας από τους τέσσερις πυλώνες της εθνικής μνήμης που βρίσκονται ανάμεσα στα ιστορικά γεγονότα και στις π...

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Δημήτρης Παπανικολόπουλος Η Μεταπολίτευση εδώ και χρόνια δαιμονοποιείται από...
09/08/2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΠΟΧΗΣ: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Δημήτρης Παπανικολόπουλος

Η Μεταπολίτευση εδώ και χρόνια δαιμονοποιείται από πολιτικούς και διανοούμενους του δεξιού ημισφαιρίου ως υπεύθυνη για όλα τα δεινά της ελληνικής κοινωνίας. Στην προσπάθειά τους να εκμεταλλευτούν την πολιτική και οικονομική τους κυριαρχία και να την μετατρέψουν σε ιδεολογική ηγεμονία, προσπαθούν να προωθήσουν, με τη βοήθεια των ΜΜΕ που ελέγχουν, μια αφήγηση για την ελληνική ιστορία των τελευταίων πενήντα ετών που να ενοχοποιεί οτιδήποτε συνδέεται με τη Μεταπολίτευση, και βασικά την (πολλή) δημοκρατία, τα αντιδεξιά κόμματα, τη λαϊκή κινητοποίηση, τα κοινωνικά κινήματα, και τη λαϊκή κουλτούρα. Η Μεταπολίτευση τους δημιουργεί την ίδια δυσανεξία με την Επανάσταση του 1821 και την Εθνική Αντίσταση του ’40, για τις οποίες επέδειξαν εδώ και χρόνια την ίδια μέριμνα προσπαθώντας να τις απεκδύσουν από το εξεγερσιακό τους φορτίο, φτάνοντας στο σημείο να διατυπώνουν γραφικές θέσεις, όπως ότι «το ’40 οι Έλληνες αντιστάθηκαν στον λαϊκισμό». Η αντίδραση στον δεξιό αναθεωρητισμό εκ μέρους του αριστερού ημισφαιρίου υπήρξε σε όλες τις περιπτώσεις ελλιπής. Η ολιγωρία αυτή καταδεικνύει ότι δεν έχει γίνει κατανοητό ότι και τα γεγονότα επιδέχονται διαστρέβλωσης και δεν δύνανται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, καθώς και ότι, σε αντίθεση με τους παλιούς, οι νέοι δεν τα έχουν ζήσει και, επομένως, μπορούν να πέσουν θύματα και της πιο χοντροκομμένης προπαγάνδας. Γι’ αυτό και αυτό το αφιέρωμα. Οφείλουμε να συμμετάσχουμε στον ιδεολογικό αγώνα που μαίνεται –αν και ακήρυχτος– με τη βεβαιότητα ότι θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό τον πολιτικό ανταγωνισμό από τούδε και στο εξής.

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο ζητήσαμε από 38 εξαιρετικές πένες να αφηγηθούν τις εξελίξεις που έλαβαν χώρα στην ελληνική κοινωνία σε ισάριθμα πεδία είναι για λόγους αυτογνωσίας, αλλά όχι μόνο. Τα περισσότερα κείμενα αφορούν τις εξελίξεις σε πεδία εκτός πολιτικής. Με τον τρόπο αυτό θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχή σε μια ξεχασμένη αλήθεια: Η πολιτική τροφοδοτείται από τις εξελίξεις σε όλα τα κοινωνικά πεδία, από εξελίξεις που μπορεί να διαμορφώνονται πολλές φορές ανεξάρτητα από τις πολιτικές αποφάσεις. Οι κοινωνικές δυναμικές, αν και σαφώς επηρεάζονται από τα πολιτικά τεκταινόμενα, αναπτύσσονται εξίσου συχνά αυτόνομα. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολιτικές γενεαλογίες μπορεί να μην ταυτίζονται με γενεαλογίες προερχόμενες από άλλα πεδία που διαθέτουν τη δική τους διαμορφωτική δύναμη. Αυτή την κοινωνική ύλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους οι πολιτικοί δρώντες αν δεν θέλουν να χαραμίζουν τον πολιτικό βολονταρισμό τους.

Όμως, σε αυτό το αφιέρωμα θα βρείτε και κάτι ακόμα: δεκάδες διαφορετικούς τρόπους να ειπωθεί μια ιστορία πενήντα ετών. Ως γνωστόν, δεν υπάρχει ένας μοναδικός τρόπος να λέμε ιστορίες, ειδικά μια ιστορία μισού αιώνα: τι λες, τι δεν λες, πώς το λες κ.ο.κ. Πρόκειται για μια απολαυστική άσκηση. Ελπίζουμε και το αποτέλεσμα να είναι απολαυστικό.



Η εικονογράφηση στις σελίδες αυτού του αφιερώματος είναι φωτογραφίες έργων που συναποτελούν την έκθεση με τίτλο «Δημοκρατία», η οποία διοργανώνεται στην Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, από τις 11 Ιουλίου 2024 μέχρι και τις 2 Φεβρουαρίου 2025, και ανιχνεύει τη σχέση της τέχνης με τη δημοκρατία κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο καθοριστικές περιόδους για την ιστορία της Νότιας Ευρώπης, καθώς τρεις χώρες, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία μετέβησαν από ένα απολυταρχικό καθεστώς στο δημοκρατικό πολίτευμα.

Με άξονα την τέχνη της αντίστασης και της διαμαρτυρίας στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, η έκθεση αντιμετωπίζει συγκριτικά για πρώτη φορά σε διεθνές επίπεδο την πολιτική λειτουργία της τέχνης στα δικτατορικά καθεστώτα και διερευνά την ποικιλομορφία των καλλιτεχνικών αναζητήσεων, τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις, τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία, καθώς και την ενεργή κληρονομιά τους.

Η έκθεση «Δημοκρατία» αποτελεί ένα συνολικό εγχείρημα στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 55 καλλιτέχνες και ομάδες καλλιτεχνών. Περιλαμβάνει 140 εικαστικά έργα, από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, αλλά και αφίσες, βιντεοπροβολές, performances. Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί κινηματογραφικό αφιέρωμα, καθώς και συνέδριο με θέμα τη δημοκρατία και τις εικαστικές τέχνες.

Η Μεταπολίτευση εδώ και χρόνια δαιμονοποιείται από πολιτικούς και διανοούμενους του δεξιού ημισφαιρίου ως υπεύθυνη για όλα τα δεινά της ελληνικής κοινωνίας. Στην ...

Address

Γ Σεπτεμβρίου 56
Athens
10433

Opening Hours

Monday 09:00 - 17:00
Tuesday 10:00 - 15:00
Wednesday 10:00 - 15:00
Thursday 10:00 - 15:00
Friday 10:00 - 15:00

Telephone

+302103619514

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Η εποχή posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Η εποχή:

Videos

Share


Other News & Media Websites in Athens

Show All